Gây mê: Quy trình, rủi ro và phục hồi

Video [GMHS] QUY TRÌNH GÂY MÊ NỘI KHÍ QUẢN

Gây mê là gì?

Gây mê là một phương pháp điều trị y tế giúp bạn không cảm thấy đau đớn trong quá trình làm thủ thuật hoặc phẫu thuật. Các loại thuốc được sử dụng để ngăn chặn cơn đau được gọi là thuốc gây mê. Các loại gây mê khác nhau hoạt động theo những cách khác nhau. Một số loại thuốc gây tê làm tê một số bộ phận của cơ thể, trong khi các loại thuốc khác ức chế hoạt động của não, để gây ngủ trong các thủ thuật phẫu thuật xâm lấn hơn, như ở đầu, ngực hoặc bụng.

Cơ chế hoạt động của gây mê?

Thuốc gây mê sẽ chặn các tín hiệu cảm giác hoặc đau nên người bệnh sẽ không nhận thức được và không đau trong quá trình phẫu thuật, nguồn ảnh the-scientist.com

Thuốc mê tạm thời chặn các tín hiệu cảm giác / đau từ dây thần kinh đến các trung tâm trong não. Các dây thần kinh ngoại vi kết nối tủy sống với phần còn lại của cơ thể.

Ai thực hiện gây mê?

Nếu bạn đang thực hiện một thủ thuật tương đối đơn giản như nhổ răng cần gây tê một vùng nhỏ, người thực hiện thủ thuật có thể gây tê cục bộ. Đối với các thủ thuật phức tạp và xâm lấn hơn, thuốc gây mê sẽ được thực hiện bởi bác sĩ gây mê. Bác sĩ sẽ kiểm soát cơn đau của bạn trước, trong và sau khi phẫu thuật. Ngoài bác sĩ gây mê, nhóm gây mê sẽ bao gồm các bác sĩ đang được đào tạo, một y tá gây mê hoặc một trợ lý bác sĩ gây mê đã có chứng chỉ hành nghề.

Các loại thuốc mê?

Thuốc mê mà nhà bác sĩ sử dụng tùy thuộc vào loại và phạm vi của thủ thuật. Các tùy chọn bao gồm:

• Gây tê tại chỗ: Phương pháp điều trị này làm tê một phần nhỏ của cơ thể. Ví dụ về các thủ thuật có thể sử dụng gây tê cục bộ bao gồm phẫu thuật đục thủy tinh thể, thủ thuật nha khoa hoặc sinh thiết da. Bạn tỉnh táo trong quá trình làm thủ tục.
• Gây tê vùng: Gây tê vùng ngăn chặn cơn đau ở phần lớn hơn của cơ thể bạn, chẳng hạn như chân tay hoặc mọi thứ bên dưới ngực của bạn. Bạn có thể tỉnh táo trong suốt quá trình phẫu thuật, hoặc được dùng thuốc an thần cùng với thuốc gây tê vùng. Ví dụ như gây tê ngoài màng cứng để giảm đau khi sinh hoặc trong khi mổ lấy thai, cột sống để phẫu thuật hông hoặc đầu gối, hoặc cánh tay để phẫu thuật tay.
• Gây mê toàn thân: Phương pháp điều trị này khiến bạn bất tỉnh và không phản ứng với cơn đau hoặc các kích thích khác. Gây mê toàn thân được sử dụng cho các thủ thuật phẫu thuật xâm lấn nhiều hơn, hoặc các thủ thuật ở đầu, ngực hoặc bụng.
• An thần: Thuốc an thần giúp bạn thư giãn đến mức bạn sẽ có một giấc ngủ tự nhiên hơn, nhưng có thể dễ dàng bị đánh thức. Kê đơn thuốc an thần nhẹ có thể di người thực hiện thủ thuật hoặc y tá, nếu cả hai đều được đào tạo để kê đơn thuốc an thần vừa phải. Ví dụ về các thủ thuật được thực hiện với thuốc an thần nhẹ hoặc vừa bao gồm thông tim và một số nội soi. Bác sĩ gây mê kê thuốc an thần sâu vì quá trình hô hấp của bạn có thể bị ảnh hưởng khi dùng thuốc gây mê mạnh hơn, nhưng bạn sẽ dễ ngủ hơn khi dùng thuốc an thần nhẹ hoặc trung bình. Mặc dù bạn sẽ không hoàn toàn bất tỉnh, nhưng bạn ít có khả năng nhớ được quy trình.

Gây mê được đưa vào cơ thể như thế nào?

Tùy thuộc vào quy trình và loại gây mê cần thiết, bác sĩ có thể tiến hành gây mê thông qua:

• Khí hít vào.
• Tiêm, bao gồm cả tiêm hoặc tiêm tĩnh mạch (IV).
• Thuốc bôi (bôi ngoài da hoặc mắt) dạng lỏng, dạng xịt hoặc miếng dán.

Quy trình thực hiện

Tôi nên chuẩn bị như thế nào để gây mê?

Đảm bảo rằng bác sĩ của bạn có danh sách về các loại thuốc và thực phẩm chức năng (vitamin và thuốc thảo dược) mà bạn đang sử dụng. Một số loại thuốc có thể tương tác với thuốc mê hoặc gây chảy máu và tăng nguy cơ biến chứng. Bạn cũng nên:

• Tránh thức ăn và đồ uống trong 8 giờ trước khi bạn đến bệnh viện trừ khi có chỉ dẫn khác.
• Bỏ thuốc lá, ngay cả khi chỉ 1 ngày trước khi làm thủ thuật, để cải thiện sức khỏe tim và phổi. Những tác dụng có lợi nhất được thấy khi không hút thuốc trong 2 tuần trước đó.
• Ngừng dùng các thực phẩm chức năng có nguồn gốc thảo dược từ 1 đến 2 tuần trước khi làm thủ thuật theo chỉ dẫn của bác sĩ.
• Không dùng Viagra® hoặc các thuốc điều trị rối loạn cương dương khác ít nhất 24 giờ trước khi làm thủ thuật.
• Bạn nên uống một số loại thuốc huyết áp nhất định (nhưng không phải tất cả) với một ngụm nước theo hướng dẫn của bác sĩ.

Điều gì xảy ra trong quá trình gây mê?

Một bác sĩ gây mê:

• Sử dụng một hoặc kết hợp các loại thuốc gây mê được liệt kê ở trên, các liệu pháp giảm đau và có thể cả thuốc chống buồn nôn.
• Theo dõi các dấu hiệu quan trọng, bao gồm huyết áp, mức oxy trong máu, mạch và nhịp tim.
• Xác định và quản lý các vấn đề, chẳng hạn như phản ứng dị ứng hoặc thay đổi các dấu hiệu quan trọng.
• Cung cấp khả năng kiểm soát cơn đau sau phẫu thuật.

Tôi nên làm gì sau khi gây mê?

Đối với các thủ thuật sử dụng gây tê tại chỗ, bạn có thể trở lại làm việc hoặc thực hiện hầu hết các hoạt động sau khi điều trị trừ khi bác sĩ có quy định khác. Bạn sẽ cần thêm thời gian để hồi phục nếu đã được gây mê vùng hoặc toàn thân hoặc dùng thuốc an thần. Bạn nên:

• Có ai đó chở bạn về nhà.
• Nghỉ ngơi trong thời gian còn lại trong ngày.
• Không lái xe hoặc vận hành thiết bị trong 24 giờ.
• Kiêng rượu trong 24 giờ.
• Chỉ dùng thuốc hoặc thực phẩm chức năng được bác sĩ chấp thuận.
• Tránh đưa ra bất kỳ quyết định quan trọng hoặc pháp lý nào trong 24 giờ.

Rủi ro và lợi ích

Các tác dụng phụ tiềm ẩn của thuốc gây mê là gì?

Hầu hết các tác dụng phụ của thuốc mê là tạm thời và biến mất trong vòng 24 giờ, thường sớm hơn. Tùy thuộc vào loại gây mê và cách bác sĩ sử dụng nó, bạn có thể gặp phải:

• Đau lưng hoặc đau cơ.
• Hạ thân nhiệt.
• Đi tiểu khó.
• Mệt mỏi.
• Đau đầu.
• Ngứa.
• Buồn nôn và ói mửa.
• Đau, nhức, đỏ hoặc bầm tím tại chỗ tiêm.
• Viêm họng.

Những rủi ro hoặc biến chứng tiềm ẩn của gây mê là gì?

Mỗi năm, hàng triệu người Mỹ được gây mê một cách an toàn trong khi tiến hành các thủ thuật y tế. Tuy nhiên, gây mê có một số mức độ rủi ro. Các biến chứng tiềm ẩn bao gồm:

Nhận thức trong khi gây mê: Không rõ vì lý do gì, cứ 1.000 người được gây mê toàn thân thì có một người nhận thức được trong quá trình phẫu thuật. Bạn có thể nhận thức được môi trường xung quanh nhưng không thể di chuyển hoặc giao tiếp.

Xẹp phổi: Phẫu thuật sử dụng gây mê toàn thân hoặc đặt ống thở có thể gây xẹp phổi. Vấn đề hiếm gặp này xảy ra khi các túi khí trong phổi xẹp xuống hoặc chứa đầy chất lỏng.

Tăng thân nhiệt ác tính: Những người bị tăng thân nhiệt ác tính (MH) gặp phản ứng nguy hiểm với thuốc mê. Hội chứng di truyền hiếm gặp này gây sốt và co rút cơ khi phẫu thuật. Điều quan trọng là liên hệ tiền sử cá nhân hoặc gia đình với bác sĩ gây mê của bạn trước khi gây mê để tránh các loại thuốc kích hoạt phản ứng này.

Tổn thương dây thần kinh: Mặc dù hiếm gặp, một số người bị tổn thương dây thần kinh gây ra đau, tê hoặc yếu thần kinh tạm thời hoặc vĩnh viễn.

Mê sảng sau mổ: Người lớn tuổi dễ bị mê sảng sau mổ. Tình trạng này gây ra sự nhầm lẫn đến và đi trong khoảng 1 tuần. Một số người gặp các vấn đề về trí nhớ và học tập dài hạn. Tình trạng này được gọi là rối loạn chức năng nhận thức sau phẫu thuật.

Ai có nguy cơ bị biến chứng gây mê?

Những người béo phì có nguy cơ biến chứng khi gây mê cao hơn, nguồn ảnh eatthis.com

Một số yếu tố làm cho việc gây mê có nhiều khả năng nguy hiểm hơn, bao gồm:

• Tuổi cao.
• Bệnh đái tháo đường hoặc bệnh thận.
• Tiền sử gia đình bị tăng thân nhiệt ác tính (dị ứng thuốc mê).
• Bệnh tim, tăng huyết áp hoặc đột quỵ.
• Bệnh phổi, chẳng hạn như hen suyễn hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD).
• Béo phì
• Động kinh hoặc rối loạn thần kinh.
• Chứng ngưng thở lúc ngủ.
• Hút thuốc lá.

Mất bao lâu để hồi phục sau khi gây mê?

Thuốc gây mê có thể tồn tại trong cơ thể của bạn đến 24 giờ. Nếu bạn đã dùng thuốc an thần hoặc gây mê vùng hoặc toàn thân, bạn không nên quay lại làm việc hoặc lái xe cho đến khi các thuốc này được đào thải hết khỏi cơ thể. Sau khi gây tê cục bộ, bạn có thể tiếp tục các hoạt động bình thường, miễn là bác sĩ của bạn cho biết điều đó ổn.

Khi nào tôi nên gọi cho bác sĩ?

Bạn nên gọi cho bác sĩ nếu bạn đã gây mê và có các dấu hiệu:

• Khó thở.
• Cực kỳ ngứa, nổi mề đay hoặc sưng phù.
• Tê bất cứ nơi nào trên cơ thể bạn.
• Nói lắp.
• Khó nuốt.

Phụ nữ mang thai hoặc cho con bú

• Gây mê ảnh hưởng đến thai kỳ như thế nào?

Gây tê cục bộ ảnh hưởng đến một khu vực nhỏ của cơ thể. Nó được coi là an toàn cho phụ nữ mang thai hoặc cho con bú. Nhiều phụ nữ mang thai được gây tê vùng một cách an toàn, chẳng hạn như gây tê ngoài màng cứng hoặc gây tê tủy sống trong khi sinh. Bác sĩ có thể khuyên bạn nên hoãn các thủ thuật tự chọn yêu cầu gây mê vùng hoặc toàn thân cho đến sau khi sinh con.

• Gây mê ảnh hưởng đến việc cho con bú như thế nào?

Gây mê được coi là an toàn cho các bà mẹ đang cho con bú và con của họ. Thuốc được sử dụng trong tất cả các loại gây mê, bao gồm cả gây mê toàn thân, nhanh chóng rời khỏi hệ thống. Bệnh nhân nên vắt sữa mẹ đầu tiên sau khi gây mê toàn thân trước khi tiếp tục cho trẻ bú.