Video Uống nước lọc, ăn đồ lạnh có gây đau họng
Đau họng được chia thành nhiều loại, dựa trên vị trí giải phẫu bị tổn thương:
- Viêm họng ảnh hưởng đến khu vực ngay sau miệng.
- Viêm amidan là tình trạng amidan sưng và tấy đỏ, phần mô mềm ở phía sau miệng.
- Viêm thanh quản là tình trạng sưng và tấy đỏ của hộp thanh âm, hoặc thanh quản.
Biểu hiện của đau họng
Biểu hiện của đau họng có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra. Khi bị đau họng, bạn có thể cảm thấy:
- Như bị cào xước
- Cảm thấy như đốt cháy
- Khô họng
- Bị kích thích
Những biểu hiện này có thể khó chịu hơn khi bạn nuốt hoặc nói chuyện. Cổ họng hoặc amidan có thể sưng đỏ.
Đôi khi, các mảng trắng hoặc mủ sẽ hình thành trên amidan. Những mảng trắng này thường gặp ở viêm họng liên cầu hơn là viêm họng do vi rút.
Viêm họng do liên cầu khuẩn có các mảng trắng phủ amidan và họng (Nguồn ảnh Healthine)Cùng với đau họng, bạn có thể có các triệu chứng như:
8 nguyên nhân gây đau họng thường gặp
Nguyên nhân của đau họng rất đa dạng từ nhiễm trùng đến chấn thương. Dưới đây là 8 nguyên nhân gây đau họng phổ biến nhất.
Cảm lạnh, cúm và các bệnh nhiễm vi rút khác
Vi rút gây ra khoảng 90% trường hợp đau họng. Trong số các loại vi rút gây đau họng là:
- Cảm lạnh thông thường
- Bệnh cúm
- Tăng bạch cầu đơn nhân (Mononucleosis), một bệnh truyền nhiễm lây truyền qua nước bọt
- Bệnh sởi, gây phát ban và sốt
- Bệnh thủy đậu, gây sốt và phát ban ngứa, sẩn
- Quai bị, gây sưng tuyến nước bọt ở cổ
Viêm họng do liên cầu khuẩn và các vi khuẩn khác
Streptococcus nhóm A có thể gây viêm họng với biến chứng nghiêm trọng (nguồn ảnh Bcare)Nhiễm trùng do vi khuẩn cũng có thể gây ra đâu họng. Phổ biến nhất là viêm họng liên cầu, một bệnh nhiễm trùng họng và amidan do vi khuẩn Streptococcus nhóm A gây ra.
Viêm họng do liên cầu gây ra gần 40% các trường hợp đau họng ở trẻ em. Viêm amidan và các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục như lậu và chlamydia cũng có thể gây đau họng.
Dị ứng
Khi hệ thống miễn dịch phản ứng với các tác nhân gây dị ứng như phấn hoa, cỏ và lông thú cưng, nó sẽ tiết ra các hóa chất gây ra các triệu chứng như nghẹt mũi, chảy nước mắt, hắt hơi và kích ứng cổ họng.
Chất nhầy dư thừa trong mũi có thể chảy xuống phía sau cổ họng. Đây được gọi là hiện tượng chảy dịch mũi sau và có thể gây kích ứng cổ họng.
Không khí khô
Không khí khô có thể hút hơi ẩm từ miệng và cổ họng, gây ra cảm giác khô và ngứa.
Khói thuốc, hóa chất và các chất gây kích ứng khác
Nhiều hóa chất khác nhau và các chất khác trong môi trường gây kích ứng cổ họng, bao gồm:
- Thuốc lá và khói thuốc lá
- Ô nhiễm không khí
- Sản phẩm tẩy rửa và các hóa chất khác
Chấn thương
Bất kỳ chấn thương nào, chẳng hạn như một cú đánh hoặc vết cắt vào cổ, có thể gây đau cổ họng. Mắc một mẩu thức ăn bị mắc trong cổ họng cũng có thể gây kích ứng.
Sử dụng lặp đi lặp lại làm căng dây thanh âm và cơ trong cổ họng. Bạn có thể bị đau họng sau khi la hét, nói to hoặc hát trong một thời gian dài. Đau họng là một vấn đề phổ biến của các huấn luyện viên và giáo viên thể dục, những người thường phải la hét.
Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD)
Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là tình trạng axit từ dạ dày trào ngược lên thực quản - ống dẫn thức ăn từ miệng đến dạ dày.
Axit đốt cháy thực quản và cổ họng, gây ra các triệu chứng như ợ nóng và trào ngược axit vào cổ họng của.
Khối u
Khối u ở cổ họng, hộp thanh âm hoặc lưỡi là nguyên nhân ít phổ biến hơn gây đau họng. Khi đau họng là dấu hiệu của ung thư, nó sẽ không biến mất sau vài ngày.
Các biện pháp chăm sóc tại nhà cho chứng đau họng
Bạn có thể điều trị hầu hết các bệnh gây đau họng tại nhà. Nghỉ ngơi nhiều để hệ thống miễn dịch có cơ hội chống lại nhiễm trùng.
Để giảm đau họng, bạn có thể sử dụng các biện pháp dưới đây:
- Súc miệng bằng hỗn hợp nước ấm với 1/2 đến 1 thìa cà phê muối.
- Uống các loại nước ấm có tác dụng làm dịu cổ họng, chẳng hạn như trà nóng với mật ong, nước súp hoặc nước ấm với chanh. Trà thảo mộc đặc biệt làm dịu cơn đau họng.
- Làm mát cổ họng bằng cách ăn đồ lạnh
- Ngậm kẹo làm dịu cổ họng
- Bật máy tạo ẩm phun sương để bổ sung độ ẩm cho không khí.
- Hạn chế nói cho đến khi các triệu chứng cải thiện.
Tóm tắt:
Hầu hết các trường hợp đau họng có thể được điều trị tại nhà. Đồ uống ấm nóng và thức ăn lạnh đều giúp bạn cảm thấy dịu cổ họng. Máy tạo độ ẩm có thể làm ẩm cổ họng bị khô.
Khi nào đến gặp bác sĩ
Đau họng do nhiễm vi rút thường tự khỏi sau hai đến bảy ngày. Tuy nhiên, một số nguyên nhân gây đau họng cần được điều trị.
Gọi cho bác sĩ nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào có thể nghiêm trọng hơn:
- Đau họng nghiêm trọng
- Khó nuốt
- Khó thở hoặc đau khi bạn thở
- Khó mở miệng
- Đau khớp
- Sốt cao hơn 38 độ C
- Đau hoặc cứng cổ
- Đau tai
- Nước bọt hoặc đờm có lẫn máu
- Đau họng kéo dài hơn một tuần
Tóm tắt
Hầu hết các cơn đau họng sẽ tự thuyên giảm trong vòng vài ngày. Nhiễm trùng do vi khuẩn như viêm họng liên cầu khuẩn cần được điều trị bằng thuốc kháng sinh. Đi khám bác sĩ nếu có các triệu chứng nghiêm trọng như khó nuốt hoặc khó thở, cứng cổ hoặc sốt cao.
Chẩn đoán đau họng
Trong quá trình kiểm tra, bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng của bạn và sẽ sử dụng đèn để kiểm tra phía sau cổ họng xem có bị đỏ, sưng và có đốm trắng hay không. Bác sĩ cũng có thể sờ hai bên cổ để xem liệu bạn có bị sưng hạch hay không.
Nếu bác sĩ nghi ngờ bạn bị viêm họng do liên cầu khuẩn, bạn sẽ được cấy dịch cổ họng để chẩn đoán. Bác sĩ sẽ quét một miếng gạc lên phía sau cổ họng và lấy một mẫu để xét nghiệm vi khuẩn viêm họng. Với xét nghiệm nhanh liên cầu khuẩn, bác sĩ sẽ nhận được kết quả trong vòng vài phút.
Để xác nhận chẩn đoán, mẫu sẽ được gửi đến phòng xét nghiệm để kiểm tra. Xét nghiệm trong phòng xét nghiệm mất từ một đến hai ngày, nhưng nó có thể cho thấy chắc chắn rằng bạn bị viêm họng do liên cầu.
Ngoài ra, các nguyên nhân gây đau họng khác có thể được tìm ra khi bạn đến gặp bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng.
Tóm tắt
Các bác sĩ chẩn đoán viêm họng liên cầu dựa trên các triệu chứng, khám cổ họng và xét nghiệm liên cầu khuẩn. Đối với đau họng mà không có chẩn đoán rõ ràng, bạn có thể cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa điều trị các bệnh về tai mũi họng.
Các loại thuốc
Bạn có thể dùng thuốc để giảm đau do viêm họng hoặc để điều trị nguyên nhân gây bệnh.
Thuốc không kê đơn để giảm đau cổ họng bao gồm:
- Acetaminophen (Tylenol)
- Ibuprofen (Advil, Motrin)
- Aspirin
Không cho trẻ em uống aspirin vì nó có liên quan đến một tình trạng hiếm gặp nhưng nghiêm trọng gọi là hội chứng Reye.
Bạn cũng có thể sử dụng một hoặc nhiều phương pháp điều trị có tác dụng trực tiếp đến cơn đau do viêm họng như:
- Thuốc xịt trị đau họng có chứa chất khử trùng gây tê như phenol hoặc thành phần làm mát như tinh dầu bạc hà hoặc khuynh diệp
- Thuốc ngậm trị viêm họng
- Si-rô ho
Một số loại thảo mộc, bao gồm cây du trơn, rễ cây marshmallow và rễ cam thảo, được bán dưới dạng thuốc chữa đau họng. Không có nhiều bằng chứng về tác dụng này, nhưng một loại trà thảo mộc có tên là Throat Coat có chứa cả ba chất này đã làm giảm đau cổ họng trong một nghiên cứu.
Thuốc làm giảm axit trong dạ dày có thể giúp giảm đau họng do GERD. Bao gồm các:
- Thuốc kháng axit như Tums, Rolaids, Maalox và Mylanta để trung hòa axit trong dạ dày.
- Thuốc chẹn H2 như cimetidine (Tagamet HB) và famotidine (Pepcid AC), để giảm sản xuất axit dạ dày.
- Thuốc ức chế bơm proton (PPIs) như lansoprazole (Prevacid 24) và omeprazole (Prilosec, Zegerid OTC) để ngăn chặn sản xuất axit.
Corticosteroid liều thấp cũng có thể giúp giảm đau do viêm họng mà không gây ra bất kỳ tác dụng phụ nghiêm trọng nào.
Tóm tắt
Thuốc giảm đau không kê đơn, thuốc xịt và viên ngậm có thể làm giảm cơn đau do viêm họng. Thuốc làm giảm axit trong dạ dày có thể giúp giảm đau họng do GERD.
Khi nào cần sử dụng thuốc kháng sinh
Thuốc kháng sinh điều trị các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn gây ra, như viêm họng liên cầu khuẩn. Kháng sinh không được chỉ định cho các trường hợp gây bệnh do vi rút.
Bạn cần điều trị viêm họng bằng thuốc kháng sinh để ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng hơn như viêm phổi, viêm phế quản và sốt thấp khớp. Thuốc kháng sinh có thể làm giảm cơn đau họng trong khoảng một ngày và giảm nguy cơ sốt thấp khớp tới gần 70%.
Các bác sĩ thường kê một đợt kháng sinh kéo dài khoảng 7-10 ngày. Điều quan trọng là phải uống hết liệu trình kháng sinh được kê, ngay cả khi bạn bắt đầu cảm thấy tốt hơn. Ngừng thuốc kháng sinh quá sớm có thể khiến một số vi khuẩn sống sót, điều này có thể khiến bạn tái mắc bệnh.
Tóm tắt
Thuốc kháng sinh điều trị viêm họng do vi khuẩn, chẳng hạn như viêm họng liên cầu. Bạn cần điều trị dứt điểm bệnh viêm họng liên cầu để ngăn ngừa các biến chứng nặng hơn. Uống toàn bộ liều thuốc kháng sinh, ngay cả khi các triệu chứng bệnh thuyên giảm.
Tổng kết
Nhiễm trùng do vi rút và vi khuẩn, cũng như các chất kích thích và chấn thương, là nguyên nhân gây ra phần lớn các trường hợp đau họng. Hầu hết các cơn đau họng sẽ thuyên giảm trong vài ngày mà không cần điều trị.
Nghỉ ngơi, uống nước ấm, súc miệng bằng nước muối và thuốc giảm đau không kê đơn có thể giúp làm dịu cơn đau họng tại nhà.
Đau họng và các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn khác được điều trị bằng thuốc kháng sinh. Bác sĩ có thể sử dụng xét nghiệm để tìm xem bạn có bị nhiễm liên cầu khuẩn hay không.
Đi khám bác sĩ nếu có các triệu chứng nghiêm trọng hơn, như khó thở hoặc khó nuốt, sốt cao hoặc cứng cổ.
Xem thêm:
- 15 biện pháp tự nhiên giúp làm giảm triệu chứng đau họng
- Bệnh viêm họng do liên cầu khuẩn ở trẻ em: Triệu chứng, nguyên nhân và biện pháp điều trị
- Đau họng ở trẻ em: Các phương pháp điều trị và mẹo làm dịu cơn đau
- Đau họng: Chế độ ăn và biện pháp chăm sóc tại nhà
- Đau họng do trào ngược có nguy hiểm không và điều trị như thế nào?