Video cách dùng thuốc
Cơ chế hoạt động của Acetaminophen
Acetaminophen thuộc nhóm thuốc giảm đau và hạ sốt. Cơ chế hoạt động chính xác của Acetaminophen chưa được hiểu đầy đủ. Thuốc có thể ức chế tổng hợp prostaglandin trong não. Prostaglandin có vai trò như một chất trung gian hóa học của quá trình viêm và nhận cảm đau. Acetaminophen giảm đau bằng cách nâng cao ngưỡng đai. Tác dụng hạ sốt-thuốc tác động lên vùng dưới đồi, đồng thời làm tăng lưu lượng máu ngoại biên và giãn mạch nhằm hạ thân nhiệt. Paracetamol chỉ hạ thân nhiệt ở người bị sốt và hiếm khi làm hạ nhiệt độ ở người khỏe mạnh.
Cơ quan quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã phê duyệt Acetaminophen vào năm 1951.
Công dụng của Acetaminophen
Acetaminophen dùng để giảm đau, hạ sốt (nguồn ảnh: economictimes.indiatimes.com)Acetaminophen được sử dụng để hạ sốt cũng như giảm đau nhức liên quan đến nhiều bệnh lý như đau đầu, đau viêm khớp nhẹ, đau lưng, đau răng, đau bụng kinh, viêm xương khớp, cảm lạnh thông thường, đau đầu căng thẳng, đau mãn tính, đau hông, đau vai, cổ, đau họng, nhiễm trùng xoang, mọc răng, đau vết cắn hay vết đốt, bong gân và căng cơ.
Acetaminophen giảm đau trong trường hợp viêm khớp nhẹ nhưng không có tác dụng đối với tình trạng viêm, đỏ và sưng của khớp. Nếu cơn đau không phải do viêm, Acetaminophen có hiệu quả như aspirin.
Acetaminophen có hiệu quả tương tự như thuốc chống viêm không steroid ibuprofen trong việc giảm đau do viêm khớp gối. Trừ khi có chỉ định của bác sĩ, không nên dùng Acetaminophen lâu hơn 10 ngày.
Các tác dụng phụ của Acetaminophen
Khi được sử dụng đúng cách, các tác dụng phụ với Acetaminophen không phổ biến. Các tác dụng phụ thường gặp nhất là phát ban, buồn nôn và đau đầu.
Các tác dụng phụ nghiêm trọng khác bao gồm:
- Phản ứng quá mẫn
- Phản ứng da nghiêm trọng
- Tổn thương thận
- Thiếu máu
- Giảm số lượng tiểu cầu trong máu (giảm tiểu cầu)
Sử dụng rượu mãn tính cũng có thể làm tăng nguy cơ xuất huyết dạ dày. Tác dụng phụ nghiêm trọng nhất là tổn thương gan do dùng liều lượng lớn, dùng lâu dài hoặc dùng đồng thời với rượu hoặc các loại thuốc khác cũng gây hại cho gan.
Không uống rượu trong khi dùng Acetaminophen do gan có thể bị tổn thương nghiêm trọng (nguồn ảnh: alcoholrehabguide.org)
Các tác dụng phụ nghiêm trọng khác đã được báo cáo bao gồm chảy máu trong ruột và dạ dày, phù mạch, hội chứng Stevens-Johnson và tổn thương thận. Giảm số lượng bạch cầu cũng đã được báo cáo.Liều dùng thuốc Acetaminophen cho trẻ em và người lớn.
Liều dùng thuốc Acetaminophen cho trẻ em và người lớn
Liều dùng cho người lớn
- Liều cho người lớn là 325 đến 650mg cách nhau 4 giờ hoặc 500mg cách nhau 8 giờ khi sử dụng viên thuốc giải phóng tức thì.
- Liều cho viên nang giải phóng kéo dài là 1300mg cứ 8 giờ một lần.
- Liều tối đa hàng ngày là 4gam.
Liều uống cho trẻ em dựa trên tuổi và cân nặng của trẻ
- Nếu dưới 12 tuổi, liều 10-15mg/kg cách nhau 6-8 giờ, không quá 2,6g/ngày (5 liều).
- Nếu trên 12 tuổi, liều là 40-60mg/kg/ngày, cứ 6 giờ một lần, không quá 3,75g/ngày (5 liều).
Những thuốc nào tương tác với Acetaminophen?
Acetaminophen được gan chuyển hóa thành các chất khác. Do đó, các loại thuốc làm tăng hoạt động của các enzym trong gan chuyển hóa Acetaminophen, sẽ làm giảm nồng độ Acetaminophen và có thể làm giảm tác dụng của thuốc. Ví dụ: carbamazepine (Tegretol), isoniazid, rifampin (Rifamate, Rifadin và Rimactane)
Dùng liều Acetaminophen lớn hơn liều khuyến cáo sẽ gây độc cho gan và có thể gây tổn thương gan nghiêm trọng. Khả năng gây hại cho gan của Acetaminophen tăng lên khi thuốc kết hợp với rượu hoặc các loại thuốc cũng gây hại cho gan.
Thuốc cholestyramine làm giảm tác dụng của Acetaminophen bằng cách giảm sự hấp thụ của thuốc vào cơ thể từ ruột. Do đó, nên dùng Acetaminophen 3 đến 4 giờ sau khi dùng cholestyramine hoặc một giờ trước khi dùng cholestyramine.
Liều Acetaminophen lớn hơn 2275mg mỗi ngày có thể làm tăng tác dụng làm loãng máu của warfarin. Do đó, nên tránh sử dụng kéo dài hoặc liều lượng lớn Acetaminophen trong khi điều trị bằng warfarin.
Dùng Acetaminophen có an toàn nếu đang mang thai hoặc đang cho con bú không?
Acetaminophen được bài tiết qua sữa mẹ với hàm lượng nhỏ. Tuy nhiên, phải trao đổi với bác sĩ trước khi dùng thuốc nếu đang mang thai hoặc đang cho con bú.
Bảo quản thuốc
Viên nén và dung dịch uống nên được bảo quản ở nhiệt độ phòng từ 15°C đến 30°C. Thuốc đặt trực tràng nên được bảo quản lạnh từ 2°C đến 27°C.
Acetaminophen là thuốc không kê đơn (OTC), tuy nhiên, các loại thuốc có chứa Acetaminophen và một loại thuốc giảm đau khác như hydrocodone hoặc codeine cần phải uống theo đơn của bác sĩ.
Tổng kết
Acetaminophen là một loại thuốc giảm đau và hạ sốt, điều trị nhiều loại bệnh hoặc các vấn đề y tế khác gây đau hoặc sốt.
Acetaminophen nói chung không có tác dụng phụ khi dùng theo chỉ định. Khi gặp các tác dụng phụ, thường gặp nhất là đau đầu, phát ban và buồn nôn.
Cơ quan quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã khuyến cáo rằng các bác sĩ và các chuyên gia chăm sóc sức khỏe khác chỉ kê đơn Acetaminophen với liều lượng từ 325mg trở xuống. Cảnh báo này nêu bật khả năng xảy ra các phản ứng dị ứng như sưng mặt, miệng và cổ họng, khó thở, ngứa hoặc phát ban. Hành động này cũng sẽ giúp giảm nguy cơ tổn thương gan nặng và các phản ứng dị ứng nghiêm trọng liên quan đến thuốc này. Các tác dụng phụ nghiêm trọng khác có thể xảy ra bao gồm thiếu máu, tổn thương thận, giảm tiểu cầu và các vấn đề về gan.
Không dùng nhiều hơn một sản phẩm có chứa Acetaminophen cùng một lúc. Không uống rượu trong khi dùng thuốc có chứa Acetaminophen do gan bị tổn thương nghiêm trọng.