Video Corticoid là gì? Hậu quả của việc lạm dụng Corticoid
Vì Corticosteroid làm giảm sưng, ngứa, mẩn đỏ và các phản ứng dị ứng, thuốc thường được các bác sĩ kê đơn để hỗ trợ điều trị các bệnh như:
- Hen suyễn
- Viêm khớp
- Lupus
- Dị ứng
Corticosteroid tương tự như cortisol, một loại hormone được sản xuất tự nhiên bởi tuyến thượng thận của cơ thể. Cortsol tham gia vào nhiều quá trình chuyển hóa trong cơ thể, có vai trò quan trọng đối với hệ thống miễn dịch và giúp kiểm soát tâm trạng.
Công dụng của thuốc
Corticosteroid được kê đơn để điều trị một số bệnh lý, bao gồm:
- Bệnh Addison: Bệnh xảy ra khi cơ thể không sản xuất đủ cortisol.
- Cấy ghép nội tạng: Corticosteroid giúp ức chế hệ thống miễn dịch và giảm thải ghép.
- Tình trạng viêm nhiễm: Trong trường hợp viêm gây tổn thương các cơ quan quan trọng, Corticosteroid có thể cứu sống người bệnh. Quá trình viêm xảy ra khi các tế bào bạch cầu của cơ thể được huy động để bảo vệ chống lại nhiễm trùng và các chất lạ.
- Các bệnh tự miễn: Đôi khi hệ thống miễn dịch hoạt động không chính xác và phát triển các tình trạng viêm gây ra tổn thương thay vì bảo vệ. Tình trạng này cũng ảnh hưởng đến cách hoạt động của các tế bào bạch cầu và làm giảm hoạt động của hệ thống miễn dịch.
Thuốc cũng thường được sử dụng để điều trị những bệnh sau:
- Hen suyễn
- Viêm mũi dị ứng
- Nổi mề đay
- Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD)
- Lupus
- Bệnh viêm ruột
- Đa xơ cứng
Các loại Corticosteroid
Corticosteroid có thể được dùng toàn thân hoặc tại chỗ.
Steroid dùng tại chỗ tác động vào bộ phận cụ thể với các dạng bao gồm:
- Kem bôi da
- Thuốc nhỏ mắt
- Thuốc nhỏ tai
- Dụng cụ hít để tác động vào phổi
Dụng cụ hít Corticosteroid điều trị hen suyễn (nguồn ảnh: healthline.com)
Steroid dùng tại chỗ được sử dụng để điều trị các tình trạng như hen suyễn và phát ban. Steroid toàn thân điều trị các tình trạng như lupus và bệnh đa xơ cứng.
Mặc dù Corticosteroid có thể được gọi là steroid, nhưng không giống như steroid đồng hóa – là một chất hóa học giúp tăng khối lượng cơ bắp.
Một số loại thuốc Corticosteroid thông thường
Một số tên nhãn hiệu Corticosteroid phổ biến nhất bao gồm:
- Aristocort (kem bôi)
- Dexamethasone (dùng đường uống)
- Mometasone (thuốc xịt)
- Cotolone (dạng tiêm)
Tác dụng phụ của Corticosteroid
Một số tác dụng phụ có thể xảy ra với steroid dạng kem bôi, dạng hít và tiêm. Tuy nhiên, hầu hết các tác dụng phụ đến từ steroid đường uống.
Các tác dụng phụ của Corticosteroid dạng hít có thể bao gồm:
- Ho
- Viêm họng
- Khó nói
- Chảy máu cam nhẹ
- Nấm miệng
Corticosteroid dạng kem bôi có thể dẫn đến mỏng da, mụn trứng cá và da đỏ.
Tác dụng phụ của dạng tiêm bao gồm:
- Mất màu da
- Mất ngủ
- Tăng đường huyết
- Đỏ bừng mặt
Các tác dụng phụ từ Corticosteroid đường uống có thể bao gồm:
- Mụn
- Mờ mắt
- Giữ nước
- Tăng cảm giác thèm ăn và tăng cân
- Kích ứng dạ dày
- Khó ngủ
- Thay đổi tâm trạng
- Bệnh tăng nhãn áp
- Da mỏng và dễ bị bầm tím
- Huyết áp cao
- Yếu cơ
- Tăng sự phát triển của lông trên cơ thể
- Dễ bị nhiễm trùng
- Bệnh đái tháo đường nặng hơn
- Chậm lành vết thương
- Viêm loét dạ dày
- Hội chứng Cushing
- Loãng xương
- Phiền muộn
- Chậm phát triển ở trẻ em
Không phải tất cả mọi người sẽ gặp các tác dụng phụ khi dùng thuốc. Mỗi tác dụng phụ của thuốc sẽ khác nhau ở mỗi người. Việc dùng thuốc liều cao trong thời gian dài làm tăng khả năng bị các tác dụng phụ.
Các đối tượng cần thận trọng khi sử dụng Corticosteroid
Người lớn tuổi có thể dễ mắc các vấn đề về huyết áp cao và loãng xương nên cần thận trọng khi dùng Corticosteroid (nguồn ảnh: caregiver.com)
Hãy trao đổi với bác sĩ về những ưu và nhược điểm của việc sử dụng thuốc này. Khi sử dụng corticosteroid trong thời gian ngắn (từ vài ngày đến vài tuần), có thể không gặp phải tác dụng phụ.
Corticosteroid có nhiều tác dụng trong điều trị một số bệnh lý, nhưng nếu sử dụng lâu dài có thể gây ra nguy cơ có hại cho sức khỏe. Một số đối tượng cần cân nhắc, thận trọng trước khi dùng thuốc:
- Người lớn tuổi có thể dễ mắc các vấn đề về huyết áp cao và loãng xương. Đặc biệt, phụ nữ thường có nguy cơ mắc loãng xương cao hơn.
- Trẻ em có thể bị còi cọc, chậm lớn. Corticosteroid cũng có thể làm cho tình trạng bệnh sởi hoặc thủy đậu nghiêm trọng hơn so với những trường hợp trẻ không dùng Corticosteroid.
- Phụ nữ mang thai và cho con bú: nên thận trọng khi sử dụng steroid. Thuốc có thể gây ra các vấn đề về tăng trưởng hoặc các ảnh hưởng khác cho em bé.
Hãy thông báo cho bác sĩ biết nếu bạn có bất kỳ phản ứng dị ứng nào với một loại thuốc trước đó.
Ngoài ra, một số tình trạng bệnh lý có thể ảnh hưởng đến việc sử dụng thuốc này. Hãy cho bác sĩ biết nếu có tiền sử mắc bệnh lý:
- HIV/AIDS
- Nhiễm trùng herpes simplex ở mắt
- Bệnh lao
- Các vấn đề về dạ dày hoặc ruột
- Bệnh đái tháo đường
- Bệnh tăng nhãn áp
- Huyết áp cao
- Nhiễm trùng nấm hoặc bất kỳ bệnh nhiễm trùng nào khác
- Bệnh về tim, gan, tuyến giáp hoặc thận
- Mới trải qua phẫu thuật gần đây hoặc chấn thương nghiêm trọng
Tương tác thuốc Corticosteroid
Corticosteroid cũng có thể làm thay đổi tác dụng của các loại thuốc khác. Tuy nhiên, khả năng xảy ra tương tác thấp hơn với steroid dạng thuốc xịt hoặc tiêm.
Hãy cẩn thận với các loại thực phẩm bạn ăn khi dùng thuốc này. Một số steroid có thể xảy ra tương tác với các loại thực phẩm. Tránh dùng thuốc này với nước bưởi.
Thuốc lá và rượu cũng có thể gây ra tương tác với một số loại thuốc. Hãy nói chuyện với bác sĩ về việc dùng thuốc lá và rượu trong khi dùng thuốc Corticosteroid để có khuyến nghị chính xác.
Cách để giảm tác dụng phụ khi dùng thuốc
Có một chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục thường xuyên hơn sẽ giúp giảm tác dụng phụ của Corticosteroid (nguồn ảnh: vaya.in)
- Trao đổi với bác sĩ về việc dùng liều lượng thấp hoặc ngắt quãng
- Chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục thường xuyên
- Dùng một vòng đeo tay cảnh báo y tế
- Kiểm tra sức khỏe thường xuyên
- Sử dụng steroid tại chỗ nếu có thể
- Giảm liều từ từ khi ngừng điều trị nếu bạn đã sử dụng thuốc này trong một thời gian dài. Điều này cho phép tuyến thượng thận có thời gian để điều chỉnh.
- Ăn một chế độ ăn ít muối và/hoặc giàu kali
- Theo dõi huyết áp, mật độ xương và điều trị nếu cần
Tổng kết
Corticosteroid là loại thuốc chống viêm mạnh có thể điều trị các bệnh như hen suyễn, viêm khớp và lupus. Thuốc có thể gây ra một số tác dụng phụ nghiêm trọng. Hãy trao đổi với bác sĩ về ưu và nhược điểm của Corticosteroid, các tình trạng hoặc bệnh khác mà bạn mắc phải, cách giảm thiểu tác dụng phụ.
Xem thêm: