Nguyên nhân phổ biến nhất gây ra run tay ở người lớn là run vô căn, một tình trạng mà hiện nay các nhà khoa học vẫn chưa hiểu hết được. Bạn có thể tìm hiểu thêm về run vô căn trong mục nguyên nhân ở bên dưới. Nếu bạn bị run tay, đừng ngần ngại tìm sự trợ giúp từ các chuyên gia y tế.
Video: Bệnh run tay chân và cách chữa
Và bây giờ, mời bạn đọc cùng tìm hiểu thêm về các phương pháp điều trị run tay, cũng như các nguyên nhân khác nhau gây ra triệu chứng này.
Loại thuốc nào có thể điều trị chứng run tay?
Sử dụng thuốc bác sĩ kê đơn để điều trị run tay. Nguồn ảnh: healthline.com Không phải ai bị run tay cũng cần điều trị. Trong trường hợp bạn cần phải điều trị, trước tiên bạn có thể được bác sĩ kê đơn thuốc.
Các thuốc thường được kê đơn
Theo National Tremor Foundation (Tổ chức Rung giật quốc gia Anh), các loại thuốc được kê đơn phổ biến nhất để điều trị run vô căn là:
- Propranolol (Inderal)
- Primidone (Mysoline)
Propranolol là thuốc chẹn beta được sản xuất để điều trị:
Primidone là một loại thuốc chống động kinh.
Nếu những thuốc này không hiệu quả với bạn, bác sĩ có thể kê các loại thuốc khác.
Các thuốc chẹn beta khác
Metoprolol (Lopressor) và atenolol (Tenormin) cũng là thuốc chẹn beta có thể được sử dụng để điều trị run tay vô căn. Bác sĩ có thể kê một trong những loại thuốc này nếu các loại thuốc khác không giúp bạn đỡ run, nhưng hiệu quả của chúng có thể không cao bằng propranolol.
Các thuốc chống co giật khác
Gabapentin (Neurontin) và topiramate (Topamax) là các loại thuốc khác chủ yếu được sử dụng để điều trị các bệnh lý thần kinh hoặc tâm thần, chẳng hạn như co giật hoặc đau dây thần kinh. Chúng có thể hữu ích cho những người bị run vô căn.
Thuốc chống lo âu
Alprazolam (Xanax) được sử dụng để điều trị rối loạn lo âu (một tình trạng có thể gây run tay) và hoảng sợ, nhưng những nghiên cứu ban đầu đã cho thấy rằng nó cũng có thể là một phương pháp điều trị hiệu quả cho chứng run vô căn. Thuốc này nên được sử dụng thận trọng do nó có thể gây nghiện.
Botox
Độc tố botulinum loại A (Botox) đang cho thấy là một phương pháp điều trị đầy hứa hẹn cho tình trạng run tay vô căn. Thuốc này có thể gây ra yếu cơ đáng kể khi tiêm, vì vậy hãy nhớ trao đổi kĩ với bác sĩ về những lợi ích và rủi ro tiềm ẩn khi sử dụng.
Lợi ích từ một lần tiêm Botox thành công có thể kéo dài đến 3 tháng. Các mũi tiêm tiếp theo có thể cần thiết.
Các liệu pháp giúp điều trị chứng run tay
Tạ cổ tay giúp người bệnh kiểm soát run tay. Nguồn ảnh: abc30.comMột vài chiến lược có thể được đề xuất nhằm giúp giảm bớt các triệu chứng run vô căn, như:
- Sử dụng các đồ vật nặng hơn. Bạn có thể cần thay thế các đồ vật nhẹ hoặc mỏng manh, chẳng hạn như kính, đồ bạc hoặc đĩa, bằng các phiên bản nặng hơn. Trọng lượng được tăng thêm có thể giúp cho vật phẩm dễ cầm nắm hơn.
- Sử dụng những đồ dùng và dụng cụ được thiết kế đặc biệt. Việc cầm nắm và điều khiển các vật dụng bình thường như bút mực, bút chì, dụng cụ làm vườn và đồ dùng nhà bếp có thể khó khăn nếu bạn bị run tay. Bạn có thể cân nhắc tìm kiếm các phiên bản thay thế được thiết kế riêng cho những người gặp khó khăn trong việc cầm nắm và kiểm soát đồ vật.
- Đeo tạ cổ tay. Cánh tay phải chịu thêm trọng lượng sẽ giúp bạn kiểm soát chuyển động của mình dễ dàng hơn.
Phẫu thuật
Phẫu thuật sẽ không phải là phương pháp đầu tiền được chỉ định cho bạn. Phương pháp này thường dành riêng cho những người bị run tay nặng, và có thể là một lựa chọn đối với những người già hoặc nếu tình trạng run trở nên nghiêm trọng hơn.
Kích thích não sâu
Phẫu thuật kích thích não sâu. Nguồn ảnh: thelancet.comKích thích não sâu (DBS) là một phương pháp phẫu thuật được sử dụng để điều trị run. Trong kỹ thuật này, bác sĩ sẽ đặt các thiết bị điện tử được gọi là điện cực vào trong não. Các điện cực nhận tín hiệu điện từ bên ngoài và can thiệp vào hoạt động điện não gây ra tình trạng run. Tín hiệu được truyền vào từ một thiết bị được cấy dưới da tại phần ngực trên của bệnh nhân. DBS hiện chỉ được khuyến cáo cho những người bị run tay chân nặng.
Đốt đồi thị
Đốt đồi thị là một phương pháp phẫu thuật khác.
Trong quy trình này, bác sĩ sẽ sử dụng sóng âm tần số vô tuyến để tạo ra một tổn thương vĩnh viễn tại một vùng rất nhỏ của đồi thị. Cộng hưởng từ (MRI) sẽ được sử dụng để định hướng đường đi của các sóng. Phương pháp này làm gián đoạn hoạt động điện bình thường của não và nhờ đó làm giảm hoặc ngừng run.
Nguyên nhân của run tay
Run tay không phải lúc nào cũng là dấu hiệu của bệnh tật. Nó có thể là một phản ứng với một thứ gì đó ví dụ như thuốc hoặc căng thẳng.
Run tay có nhiều mức độ nghiêm trọng khác nhau. Chúng có thể xảy ra ngẫu nhiên hoặc liên tục.
Hiểu được nguyên nhân gây run tay sẽ giúp bạn và bác sĩ tìm ra phương pháp điều trị tối ưu nhất.
Run vô căn
Nguyên nhân phổ biến nhất gây run tay là run vô căn, gặp nhiều nhất ở người trưởng thành. Cơ chế gây ra tình trạng này chưa được các nhà khoa học hiểu rõ. Nó được cho là do sự gián đoạn hoạt động bình thường ở các bộ phận của hệ thống thần kinh trung ương, chẳng hạn như tiểu não.
Loại run này đôi khi di truyền trong gia đình. Trên thực tế, khoảng 50% các trường hợp run vô căn được cho là do di truyền, theo Viện Rối loạn thần kinh và Đột quỵ quốc gia Hoa Kỳ.
Các nhà nghiên cứu không hoàn toàn chắc chắn điều gì đã gây ra gián đoạn thần kinh và làm thế nào để ngăn chặn nó, cũng như không rõ liệu đó có phải là một quá trình thoái hóa hay không.
Những người bị run cơ thường gặp phải tình trạng này thường xuyên và nó có xu hướng tồi tệ hơn khi vận động. Người bệnh không thể kiểm soát được sự run rẩy và nó thường xảy ra nhất ở bàn tay, cánh tay, đầu và dây thanh quản. Tình trạng run có thể rõ hơn ở tay thuận, nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến cả hai bên cơ thể.
Bệnh Parkinson
Điểm khác biệt với tình trạng run vô căn là những người bị bệnh Parkinson thường bị run tay khi cơ bắp ở trạng thái nghỉ ngơi và giảm run khi cơ bắp đang hoạt động. Nhưng khoảng một phần tư những người bị bệnh Parkinson cũng bị run khi vận động.
Run thường là dấu hiệu ban đầu của bệnh Parkinson. Hầu hết mọi người sẽ bị run ở một bên của cơ thể, nhưng nó có thể lan rộng ra theo thời gian. Căng thẳng, lo lắng hoặc phấn khích có thể khiến tình trạng run trở nên tồi tệ hơn.
Đột quỵ
Đột quỵ do thiếu máu cục bộ. Nguồn ảnh: bbc.com Đột quỵ do thiếu máu cục bộ xảy ra khi cục máu đông làm tắc nghẽn một động mạch cung cấp máu cho não, khiến các tế bào não bị thiếu oxy. Những tổn thương và di chứng lâu dài có thể xuất hiện nếu đột quỵ không được điều trị ngay lập tức. Bất kỳ tổn thương lâu dài nào cũng có thể ảnh hưởng đến các đường truyền thần kinh trong não và gây run tay.Cường giáp
Tuyến giáp là một tuyến ở cổ nằm ngay trên xương đòn. Nó tạo ra các hormone giúp cung cấp năng lượng cho cơ thể và sử dụng các hormone đó để điều hòa quá trình trao đổi chất.
Nếu tuyến giáp sản xuất quá nhiều hormone, bạn có thể mắc một tình trạng chuyển hóa được gọi là cường giáp (tuyến giáp hoạt động quá mức), khiến cơ thể hoạt động nhiều hơn mức cần thiết. Điều này có thể gây ra các vấn đề như:
- Tăng nhịp tim
- Khó ngủ
- Run tay
Rối loạn tiểu não
Rối loạn tiểu não. Nguồn ảnh: rxlist.com Rối loạn tiểu não là một nhóm các rối loạn tại tiểu não - vùng não kiểm soát chức năng thăng bằng và phối hợp. Tổn thương phần não này có thể làm gián đoạn các con đường phức tạp kiểm soát chuyển động và phối hợp.Hội chứng fragile X là một hội chứng gây ảnh hưởng đến tiểu não. Chúng thường gây run, bên cạnh các vấn đề về thăng bằng và đi lại. Một số tình trạng khác cũng có thể làm tổn thương tiểu não và dẫn đến run tay, như đột quỵ, động kinh hoặc khối u. Tổn thương tới não có thể khiến các chuyển động trơn tru, có kiểm soát trở nên khó khăn.
Bệnh Huntington
Bệnh Huntington là một tình trạng gây ra sự thoái hóa tiến triển của các tế bào thần kinh trong não bộ. Bàn tay run hoặc giật là một trong những dấu hiệu phổ biến nhất của căn bệnh này. Theo thời gian, tình trạng này sẽ làm suy giảm khả năng nhận thức và cảm xúc cũng như sức khỏe thể chất của bạn.
Chấn thương sọ não
Chấn thương thực thể tại não bộ có thể làm suy giảm chức năng hoạt động bình thường của não, ảnh hưởng đến những chuyển động của cơ thể.
Run tay có thể xảy ra khi chấn thương ảnh hưởng đến một số vùng nhất định của não bộ, như tiểu não hoặc các dây thần kinh điều khiển chuyển động của tay.
Chấn thương não có thể xảy ra trong các vụ tai nạn, như va chạm xe hơi hoặc ngã, thậm chí là khi chơi thể thao.
Tác dụng phụ của thuốc
Run tay có thể là tác dụng phụ của một số loại thuốc như:
- Thuốc điều trị tâm thần
- Thuốc chống động kinh
- Thuốc chống hen suyễn
- Thuốc ức chế miễn dịch
Thuốc trị hen có thể gây run tay. Nguồn ảnh: openaccessgovernment.orgNguyên nhân là do các loại thuốc này ngăn chặn một chất hóa học trong não gọi là dopamine. Hóa chất này vận chuyển thông tin từ phần này sang phần khác của não bộ. Khi dopamine không thể đến được các khu vực não bộ mà nó cần, các vấn đề về vận động như run tay có thể xuất hiện.
Nếu bạn ngừng thuốc, tình trạng run sẽ biến mất. Tuy nhiên, hãy cân nhắc giữa lợi ích với tác dụng phụ hoặc bạn có thể hỏi bác sĩ về một loại thuốc khác ít gây run tay hơn.
Quá liều Caffeine
Nếu bạn đã từng uống một tách cà phê hoặc trà khi bụng đói, bạn có thể nhận thấy tác động của caffeine đối với bàn tay của mình. Dùng quá nhiều caffeine có thể dẫn đến run tay. Đó là bởi vì caffeine kích thích các nhóm cơ, khiến chúng chuyển động không theo trật tự bình thường.
Các triệu chứng khác khi bị quá liều caffeine bao gồm:
Những người bị nghiện rượu có thể gặp phải hội chứng cai nếu họ cố gắng ngừng uống rượu. Run tay là một trong những dấu hiệu phổ biến nhất của hội chứng này. Các triệu chứng khác của hội chứng cai bao gồm:
- Đổ mồ hôi
- Ảo giác
- Buồn nôn
- Nôn mửa
Tình trạng run rẩy có thể kéo dài vài ngày, nhưng nếu cơ thể bạn đã phụ thuộc vào rượu trong một thời gian dài, các triệu chứng có thể kéo dài nhiều tháng.
Lo âu
Căng thẳng và lo âu là một phần không thể tránh khỏi trong cuộc sống hàng ngày đối với nhiều người.
Khi bạn gặp căng thẳng và lo lắng, cơ thể sẽ phản ứng bằng cách giải phóng một lượng adrenaline, một loại hormone giúp kiểm soát năng lượng trong cơ thể.
Căng thẳng cũng kích hoạt phản ứng phòng vệ tự nhiên của cơ thể. Sự tăng vọt đột ngột adrenaline có thể khiến tim đập nhanh hơn, tăng lưu lượng máu đến não, và có thể gây run tay.
Căng thẳng cũng có thể làm trầm trọng thêm tình trạng run hiện có.
Hạ đường huyết
Máy đo hạ đường huyết. Nguồn ảnh: medicalnewstoday.com Hạ đường huyết xảy ra khi cơ thể không có đủ glucose để cung cấp năng lượng cho các hoạt động sống. Bỏ bữa, uống quá nhiều thuốc, tập thể dục quá mức hoặc ăn quá ít có thể dẫn đến hạ đường huyết.
Khi lượng đường trong máu giảm xuống quá thấp, cơ thể sẽ tự động kích hoạt phản ứng căng thẳng. Điều này có thể khiến bạn cảm thấy run và bồn chồn. Các triệu chứng khác bao gồm:
- Đột nhiên cảm thấy lo lắng
- Tim đập loạn nhịp
- Khó suy nghĩ
- Đổ mồ hôi
- Chóng mặt
Đối với những người mắc bệnh tiểu đường, hạ đường huyết có thể gây nguy hiểm. Nếu không được điều trị, nó có thể dẫn đến mất ý thức, co giật hoặc hôn mê.
Đa xơ cứng
Đa xơ cứng (MS) là một bệnh tiến triển xảy ra khi hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công vào não, dây thần kinh và tủy sống. Điều này dẫn đến tình trạng viêm và tổn thương trong hệ thần kinh trung ương và não bộ. Khi tổn thương nặng hơn, các triệu chứng như run tay có thể xuất hiện.
Các triệu chứng khác của đa xơ cứng bao gồm:
- Thay đổi lời nói
- Khó nuốt hoặc khó nhai
- Khó khăn trong kiểm soát bàng quang
Có cách nào chữa khỏi run tay không?
Mặc dù hầu hết các tình trạng run không có cách chữa khỏi, nhưng vẫn có các phương pháp điều trị, tùy thuộc vào nguyên nhân gây run. Việc điều trị các nguyên nhân tiềm ẩn có thể làm giảm hoặc loại bỏ tình trạng run.
Nếu caffeine, rượu hoặc các chất kích thích khác gây ra tình trạng run, hãy cân nhắc loại bỏ chúng khỏi chế độ ăn uống của bạn. Trong trường hợp run do tác dụng phụ của thuốc, hãy trao đổi với bác sĩ về vấn đề này.
Nếu nguyên nhân là do run vô căn, hiện không có cách nào chữa khỏi được, nhưng có những biện pháp giúp chúng ta kiểm soát được tình trạng run. Run vô căn thường bắt đầu ở tuổi vị thành niên hoặc ở độ tuổi 40, và có thể trở nên trầm trọng hơn khi bạn già đi.
Tuy nhiên, một số phương pháp điều trị có thể giúp giảm nhẹ triệu chứng. Phương án điều trị sẽ phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh và các tác dụng phụ tiềm ẩn khi điều trị.
Trao đổi với bác sĩ về các phương pháp điều trị
Trao đổi với các bác sĩ về phương pháp điều trị run tay. Nguồn ảnh: primamedicine.com Nếu bạn từng bị run tay hoặc có các triệu chứng của run vô căn, hãy hẹn gặp bác sĩ. Bạn sẽ được khám và làm xét nghiệm để loại trừ các khả năng khác trước khi bác sĩ có thể đưa ra được chẩn đoán xác định. Bạn có thể không cần điều trị nếu chỉ bị run nhẹ và không ảnh hưởng gì đến các hoạt động hàng ngày.
Nếu tình trạng run trở nên quá khó kiểm soát, bạn có thể cần xem lại các phương án điều trị. Tìm ra một phương pháp có hiệu quả cao với tác dụng phụ tối thiểu có thể sẽ đòi hỏi một chút thời gian. Bạn có thể trao đổi với bác sĩ để tìm ra một kế hoạch phù hợp nhất với nhu cầu của bản thân.
Tổng kết
Run vô căn là nguyên nhân phổ biến nhất gây run tay. Tình trạng rối loạn thần kinh này gây ra hiện tượng run cơ một cách thường xuyên, mất kiểm soát, đặc biệt là khi vận động.
Mặc dù phần lớn các trường hợp run tay không thể chữa khỏi nhưng một số biện pháp như dùng thuốc theo đơn và thay đổi lối sống có thể giúp giảm nhẹ mức độ run, tùy vào từng nguyên nhân gây ra.
Xem thêm: