Video Cường giáp là gì? Triệu chứng, Điều trị, Ăn và Kiêng ăn
Một người phụ nữ bị cường giáp có thể gặp các vấn đề liên quan đến kinh nguyệt và quá trình mang thai, trong khi nam giới có thể bị rối loạn chức năng tình dục. Cường giáp cũng gây ra một loạt các triệu chứng thường gặp khác.
Trong bài viết này, chúng tôi sẽ mô tả các triệu chứng chung của cường giáp ở cả hai giới và cụ thể ở từng giới, cũng như các phương pháp chẩn đoán và điều trị.
Các triệu chứng chung
Cường giáp là tình trạng tuyến giáp, một tuyến hình bướm ở cổ, sản xuất dư thừa các hormone tuyến giáp có tên gọi thyroxine (T4) và triiodothyronine (T3).
Ở nồng độ cao, các hormone này có nhiều tác động lên cơ thể. Ví dụ, người bệnh có thể cảm thấy:
- Lo lắng, cáu gắt, thay đổi tâm trạng
- Mệt mỏi
- Yếu cơ
- Nhạy cảm với nhiệt độ, sợ nóng
- Khó ngủ
- Đổ mồ hôi
- Rụng tóc, thay đổi ở móng tay
- Run tay
- Đi đại tiện thường xuyên hoặc tiêu chảy
- Giảm cân ngoài ý muốn
- Nhịp tim bất thường
- Khó thở và khó nuốt
Khi cường giáp là kết quả của bệnh Basedow – một rối loạn gây ra bởi hệ thống miễn dịch (bệnh tự miễn), người bệnh cũng có thể gặp phải các tình trạng:
- Viêm mắt
- Lồi mắt
- Phù myxoedema – phù niêm trước xương chày: là tình trạng da tại cẳng chân bị sưng tấy, sần sùi.
Cường giáp ở nữ giới
Cường giáp có nguy cơ ảnh hưởng đến nữ giới cao hơn nam giới từ 2 đến 10 lần.
Hormone tuyến giáp giúp điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt. Sự sản xuất quá mức loại hormone này có thể gây ra:
- Gián đoạn chu kỳ kinh nguyệt: kinh nguyệt không đều hoặc hành kinh ít
- Khó thụ thai
- Ảnh hưởng bất lợi trong quá trình mang thai lên cả mẹ và thai nhi
Mang thai làm tăng nồng độ hormone tuyến giáp trong máu. Bị cường giáp trong khi mang thai có thể dẫn đến:
- Tiền sản giật: đây là một tai biến sản khoa nghiêm trọng, có thể gây ra tăng huyết áp và các vấn đề về thận
- Cơn bão giáp: các triệu chứng cường giáp trở nên đột ngột nghiêm trọng, đe dọa tới tính mạng người bệnh
- Cân nặng trẻ sơ sinh thấp, dưới 2.2 kg
- Ảnh hưởng lên hệ tim mạch của thai nhi, như nhịp tim nhanh, có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng
- Sảy thai
Ngoài ra, một số nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng cường giáp có thể dẫn đến giảm ham muốn tình dục ở phụ nữ.
Cường giáp ở nam giới
Đối với nam giới, tuyến giáp hoạt động quá mức có thể gây ra:
- Số lượng tinh trùng ít
- Xuất tinh sớm
- Rối loạn cương dương
- Mất khối lượng cơ
- Phì đại tuyến vú
Một đánh giá năm 2019 cho thấy các triệu chứng liên quan đến rối loạn chức năng tình dục có ở 48–77% nam giới mắc bệnh. Mặc dù các bằng chứng chưa thống nhất, nhưng cường giáp cũng có thể dẫn đến giảm ham muốn tình dục ở nam giới.
Cường giáp được chẩn đoán như thế nào?
Nếu bác sĩ nghi ngờ bạn bị cường giáp, họ sẽ khai thác diễn biến bệnh và tiến hành thăm khám để xác định kích thước, tính chất của tuyến giáp.
Các triệu chứng của cường giáp rất rộng và có thể bị nhầm lẫn với các triệu chứng của nhiều bệnh lý khác. Sau khi mang thai và mãn kinh là hai thời điểm mà cơ thể người phụ nữ diễn ra sự thay đổi nội tiết tố đáng kể, có thể làm cho các triệu chứng khó phân biệt hơn.
Do đó, bên cạnh việc dựa vào các triệu chứng, các bác sĩ thường yêu cầu xét nghiệm máu để kiểm tra chức năng tuyến giáp. Kết quả xét nghiệm sẽ cho biết nồng độ hormone tuyến giáp trong máu.
Trong một số trường hợp, các xét nghiệm bổ sung là cần thiết. Ví dụ: nghiệm pháp đo độ tập trung i-ốt phóng xạ của tuyến giáp có thể được chỉ định để xác định xem bệnh Basedow có phải là nguyên nhân gây ra cường giáp trên bệnh nhân hay không.
Điều trị
Mục đích của việc điều trị là đưa nồng độ hormone tuyến giáp về mức bình thường và do đó làm giảm các triệu chứng cường giáp.
Cách tiếp cận cụ thể trên từng bệnh nhân phụ thuộc vào một số yếu tố, bao gồm tuổi tác, các bệnh lý đi kèm và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng.
Thuốc kháng giáp, chẳng hạn như methimazole (Tapazole), có tác dụng làm giảm sản xuất hormone tuyến giáp. Các bác sĩ thường cần chỉnh liều thuốc theo thời gian. Thời gian đầu, xét nghiệm máu sẽ được thực hiện 2–3 tháng một lần để đảm bảo liều lượng thuốc chính xác, phù hợp với tình trạng bệnh nhân, sau đó giảm tần suất xuống 6–12 tháng một lần để điều trị lâu dài.
Thuốc kháng giáp có thể dẫn đến các tác dụng phụ, bao gồm giảm số lượng bạch cầu hoặc các vấn đề về gan.
Một số loại thuốc điều trị triệu chứng cũng có thể được sử dụng. Ví dụ, thuốc chẹn beta có thể giúp giảm các triệu chứng như căng thẳng và run tay.
Một lựa chọn điều trị khác là liệu pháp phóng xạ, bệnh nhân sẽ được uống một viên nang hoặc dung dịch lỏng có chứa i-ốt phóng xạ-131. Chất này phá hủy các tế bào của tuyến giáp mà không ảnh hưởng đến các mô khác.
Liệu pháp phóng xạ thường dẫn đến suy giáp, trong đó nồng độ hormone tuyến giáp rất thấp. Tuy nhiên, tình trạng này dễ điều trị hơn cường giáp.
Trong trường hợp các phương pháp điều trị trên không hiệu quả, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ tuyến giáp.
Khi nào cần liên hệ với bác sĩ
Bệnh cường giáp có thể khó phát hiện vì các triệu chứng của nó rất rộng và dễ nhầm lẫn với nhiều vấn đề sức khỏe khác.
Bất cứ ai đang nghi ngờ mình có vấn đề về tuyến giáp nên đi khám ngay. Một số dấu hiệu cảnh báo bao gồm:
- Thay đổi nhanh về cân nặng
- Thay đổi ngoại hình, chẳng hạn như tóc và da trở nên mỏng
- Mệt mỏi dai dẳng và thay đổi tâm trạng
- Liên tục cảm thấy quá nóng hoặc quá lạnh
- Mất kinh mà không do mang thai
Tổng kết
Cường giáp xảy ra khi tuyến giáp, một tuyến nội tiết ở cổ, sản xuất quá nhiều hormone tuyến giáp. Nó có thể gây ra một loạt các triệu chứng, trong đó có những triệu chứng riêng ở nam và nữ.
Tình trạng này phổ biến ở nữ giới hơn nam giới và có thể gây ra các vấn đề liên quan tới kinh nguyệt và mang thai. Ở nam giới, cường giáp có thể ảnh hưởng đến chức năng tình dục và gây phì đại tuyến vú.
Các bác sĩ sẽ thăm khám và chỉ định xét nghiệm máu để chẩn đoán cường giáp. Một số loại thuốc và liệu pháp đang được áp dụng hiện nay có thể giúp làm giảm triệu chứng và điều chỉnh nồng độ hormone về mức bình thường.
Xem thêm:
- Cường giáp: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán, điều trị và tiên lượng bệnh
- Suy giáp và cường giáp: Điểm khác biệt là gì?
- Cường giáp cận lâm sàng: Khi nào cần điều trị và điều trị như thế nào?
- Chế độ ăn cho người bị cường giáp: Thực phẩm nên ăn và thực phẩm nên tránh
- Các phương pháp tự nhiên chữa bệnh cường giáp: thực phẩm, chất bổ sung...