Video Chứng mất trí nhớ
Trí nhớ ngắn hạn là cách bộ não lưu trữ một lượng nhỏ thông tin vừa mới tiếp nhận trong thời gian gần. Đối với các nhà khoa học, trí nhớ ngắn hạn thường được chia thành trí nhớ hoạt động (thông tin mà hiện tại chúng ta đang nhận thức và suy nghĩ) và trí nhớ về các hoạt động sự vật đã xảy ra trong một khoảng thời gian ngắn. Tuy nhiên, thông thường mọi người khi nói về trí nhớ ngắn hạn sẽ không có sự phân chia như thế.
Các triệu chứng của mất trí nhớ ngắn hạn
Nói chung, mất trí nhớ ngắn hạn liên quan đến việc quên những việc xảy ra gần đây. Điều này có thể dẫn đến:
- Hỏi lặp đi lặp lại một câu hỏi
- Quên vị trí bạn vừa đặt một đồ vật nào đó
- Quên các sự kiện gần đây
- Quên một điều gì đó bạn đã thấy hoặc đọc gần đây
Mất trí nhớ ngắn hạn được chẩn đoán như thế nào?
Một số xét nghiệm cũng như một số bài kiểm tra có thể được đặt ra để đánh giá tình trạng trí nhớ của bạn (nguồn ảnh: https://www.alzheimersblog.org/)Trước tiên, bác sĩ sẽ hỏi những câu hỏi về tình trạng suy giảm trí nhớ của bạn, chẳng hạn như nó đã diễn ra bao lâu rồi, các triệu chứng của nó như thế nào và bạn đã làm thế nào để khắc phục tình trạng mất trí nhớ ngắn hạn của mình.
Họ cũng sẽ hỏi bạn về:
- Tình trạng sức khỏe tổng quát cũng như lối sống của bạn.
- Các chấn thương hoặc bệnh tật gần đây
- Các loại thuốc đang sử dụng
- Bạn có uống rượu không và số lượng rượu sử dụng
- Tình trạng về cảm xúc
- Các thói quen ăn uống và ngủ nghỉ
Tiếp theo, các bác sĩ sẽ khám sức khỏe tổng quát để kiểm tra xem có bất kỳ vấn đề sức khỏe tiềm ẩn nào không. Xét nghiệm máu có thể được yêu cầu để kiểm tra các tình trạng như thiếu hụt vitamin hoặc nhiễm trùng, điều này có thể giúp giải thích các triệu chứng của bạn.
Bác sĩ có thể đề nghị các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh sọ não như chụp MRI hoặc CLVT để xem có nguyên nhân thực thể nào dẫn đến tình trạng mất trí nhớ hay không.
Bác sĩ cũng có thể đề xuất một vài bài kiểm tra nhận thức để đánh giá các vấn đề về trí nhớ kỹ hơn. Những bài kiểm tra này có thể bao gồm:
- Bài kiểm tra mức độ chú ý bằng cách xem bạn suy nghĩ và hoàn thành một bộ câu hỏi
- Hỏi những câu hỏi cơ bản như: Hôm nay là ngày tháng năm nào? Địa chỉ bạn đang sống ở đâu?
- Thực hiện một vài phép toán hoặc đánh vần một vài từ cơ bản
- Hỏi về cách xử lý tình huống như “Bạn sẽ làm gì nếu nhặt được một chiếc ví?” để kiểm tra kỹ năng giải quyết vấn đề của bạn
- Nói về các sự kiện xảy ra gần đây
Tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra mất trí nhớ, bác sĩ có thể giới thiệu bạn đến một bác sĩ chuyên khoa sâu hơn như bác sĩ chuyên khoa tâm lý để làm thêm các xét nghiệm chuyên sâu và điều trị.
Nguyên nhân dẫn đến mất trí nhớ ngắn hạn
Có rất nhiều nguyên nhân tiềm ẩn dẫn đến mất trí nhớ ngắn hạn. Chúng bao gồm:
- Sự lão hóa tuổi già
- Sa sút trí tuệ, chẳng hạn như bệnh Alzheimer hoặc sa sút trí tuệ thể Lewy
- U não
- Nhồi máu não hoặc xuất huyết não
- Các tổn thương vùng đầu, chẳng hạn như chấn thương sọ não
- Nhiễm trùng não hoặc các tổ chứa bao quanh não
- Các rối loạn về sức khỏe tâm thần như trầm cảm hoặc rối loạn lo âu
- Sử dụng chất gây nghiện
- Căng thẳng
- Bệnh tật hoặc tình trạng khác làm tổn thương mô não như bệnh Parkinson hoặc bệnh Huntington
- Thiếu một số vitamin hoặc khoáng chất, phổ biến nhất là B12
- Ngủ không đủ giấc
- Một số loại thuốc bao gồm statin, thuốc chống trầm cảm, thuốc điều trị và dự phòng co giật
- Rối loạn căng thẳng sau chấn thương (PTSD)
Trong một số trường hợp, không tìm thấy nguyên nhân của tình trạng mất trí nhớ ngắn hạn. Một số nguyên nhân có thể dẫn đến mất trí nhớ ngắn hạn tiến triển, có nghĩa là chúng trở nên tồi tệ hơn theo thời gian và có thể dẫn đến mất trí nhớ dài hạn. Những nguyên nhân này bao gồm chứng sa sút trí tuệ liên quan đến bệnh Parkinson, bệnh Huntington và bệnh Alzheimer. Không có phương pháp chữa trị cho những bệnh này, nhưng một số phương pháp điều trị có thể giúp cải thiện một số triệu chứng.
Điều trị chứng mất trí nhớ ngắn hạn
Điều trị chứng mất trí nhớ ngắn hạn phụ thuộc cơ bản vào nguyên nhân gây bệnh. Một số phương pháp điều trị bao gồm:
- Phẫu thuật, hóa trị hoặc xạ trị cho khối u não
- Thuốc tiêu sợi huyết điều trị nhồi máu não và phẫu thuật điều trị xuất huyết não
- Liệu pháp phục hồi chắc năng nhận thức cho các bệnh như chấn thương sọ não
- Liệu pháp tâm lý hoặc thuốc điều trị các bệnh về tâm thần.
- Đổi một số loại thuốc đang dùng khi chúng ảnh hưởng đến trí nhớ
- Bổ sung dinh dưỡng
- Phục hồi chức năng hoặc các biện pháp hỗ trợ khác điều trị nghiện chất
Không có cách chữa trị cho một số nguyên nhân gây mất trí nhớ ngắn hạn bao gồm chứng mất trí nhớ do bệnh Parkinson, bệnh Huntington và bệnh Alzheimer.
Tuy nhiên, một số loại thuốc có thể giúp làm chậm sự tiến triển và giảm bớt các triệu chứng của bệnh bao gồm cả giảm sự tiến triển của mất trí nhớ ngắn hạn.
Trong nhiều trường hợp, tình trạng mất trí nhớ ngắn hạn sẽ được cải thiện khi nguyên nhân gây bệnh được điều trị. Đối với một số nguyên nhân như nhồi máu não, xuất huyết não, điều quan trọng là phải được điều trị sớm để tránh tổn thương vĩnh viễn.
Một số trường hợp, điều trị có thể có hiệu quả ngay lập tức chẳng hạn như đổi thuốc khi một số loại thuốc đang dùng ảnh hưởng đến trí nhớ hoặc uống bổ sung vitamin và khoáng chất thiếu hụt. Bên cạnh đó, các bệnh như rối loạn tâm thần hoặc nghiện chất có thể mất nhiều thời gian hơn. Mất trí nhớ ngắn hạn do chấn thương có thể tồn tại vĩnh viễn hoặc không.
Các biện pháp khắc phục tình trạng mất trí nhớ ngắn hạn tại nhà
Lập danh sách những việc cần làm và lịch trình sẽ giúp bạn không bỏ lỡ những cuộc hẹn quan trọng (nguồn ảnh: https://www.maplewoodsaukprairie.com/)Bạn có thể đã nghe nói rằng bổ sung một số vitamin giúp cải thiện tình trạng mất trí nhớ ngắn hạn. Tuy nhiên, mặc dù các chất bổ sung này an toàn nhưng vẫn có những nghiên cứu mâu thuẫn về việc liệu chúng có thực sự giúp cải thiện tình trạng giảm trí nhớ hay không.
Trong một số trường hợp, chúng có thể hữu ích. Ví dụ, bổ sung B12 có thể có hiệu quả nếu nguyên nhân mất trí nhớ ngắn hạn là do thiếu hụt B12.
Đối với các chất bổ sung khác, các kết quả nghiên cứu còn chưa được thống nhất. Ví dụ, bạch quả thường được sử dụng để cải thiện các vấn đề về trí nhớ và khả năng tập trung. Nhưng theo một bài tổng hợp gồm 36 nghiên cứu cho thấy rằng mặc dù chất bổ sung này là an toàn nhưng tác dụng của nó đối với chứng mất trí nhớ hoặc các chứng suy giảm nhận thức khác là không nhất quán và không đáng tin cậy.
Dầu cá là một chất bổ sung khác mà bạn có thể đã nghe nói đến giúp tăng cường trí nhớ. Theo một đánh giá của Cochrane cho thấy dầu cá không có bất kỳ lợi ích đáng kể nào về trí nhớ đối với người lớn tuổi khỏe mạnh. Tuy nhiên, cần thêm nhiều nghiên cứu về chủ đề này.
Curcumin - chiết xuất từ nghệ - được cho là giúp cải thiện chức năng nhận thức bao gồm cả trí nhớ.
Một đánh giá về tác dụng của curcumin đối với những người mắc bệnh Alzheimer chỉ ra rằng có một vài bằng chứng cho thấy curcumin ảnh hưởng tích cực đến một số triệu chứng gây ra bởi bệnh Alzheimer. Tuy nhiên, cần phải có thêm nhiều nghiên cứu để xác định xem liệu chất curcumin có giúp ích cho các vấn đề về trí nhớ hay không.
Ngay cả khi các chất bổ sung không có hiệu quả trong việc điều trị chứng mất trí nhớ ngắn hạn, bạn có thể thử một số biện pháp thay đổi lối sống để cải thiện tình trạng bệnh, bao gồm:
- Ngủ đủ giấc
- Tập thể dục thường xuyên
- Ăn các thực phẩm lành mạnh bao gồm nhiều trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt và thịt nạc
- Tham gia giải câu đố và các hoạt động khác thách thức trí não
- Sắp xếp nhà cửa ngăn nắp để giúp giảm bớt sự phân tâm
- Tạo danh sách việc cần làm và lịch trình để giúp bạn không quên các công việc quan trọng
Các yếu tố rủi ro khi mắc tình trạng mất trí nhớ ngắn hạn
Những rủi ro của mất trí nhớ ngắn hạn thường do bệnh chính hơn là tình trạng mất trí nhớ. Tuy nhiên, nếu mất trí nhớ ngắn hạn trở nên nghiêm trọng sẽ khiến bạn khó có thể sống một mình mà không có sự giúp đỡ hàng ngày. Nó ảnh hưởng đến một số hoạt động như:
- Tự chăm sóc cho bản thân
- Uống thuốc một cách an toàn
- Tự lái xe
Các phương pháp điều trị mất trí nhớ ngắn hạn thường an toàn. Phẫu thuật và thuốc luôn đi kèm với rủi ro tác dụng phụ, nhưng những tác dụng phụ này ít xảy ra hơn khi bạn được các bác sĩ có kinh nghiệm điều trị chăm sóc.
Khi nào nên đi khám bác sĩ?
Mất trí nhớ ngắn hạn có thể là biểu hiện của một tình trạng bệnh lý tiềm ẩn. Vì thế hãy đi khám bác sĩ khi mất trí nhớ đi kèm với các biểu hiện khác (nguồn ảnh: https://www.nytimes.com/)Nếu bạn lo lắng về tình trạng mất trí nhớ ngắn hạn của mình, nên đi khám bác sĩ để được tư vấn, đặc biệt là khi lớn tuổi.
Nếu mất trí nhớ và các triệu chứng của nó ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của bạn hoặc mất trí nhớ đi kèm với các biểu hiện khác có thể gợi ý một tình trạng bệnh tiềm ẩn, đi khám bác sĩ là một việc làm bắt buộc.
Tổng kết
Mất trí nhớ ngắn hạn là một phần bình thường của quá trình lão hóa đối với nhiều người, nhưng loại mất trí nhớ này thường không gây ra bất kỳ vấn đề nào với cuộc sống hoặc hoạt động độc lập hàng ngày.
Tuy nhiên, nó cũng có thể là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng hơn bao gồm hội chứng suy giảm trí nhớ, chấn thương não, nhiễm trùng thần kinh trung ương hoặc các bệnh khác chẳng hạn như bệnh Parkinson.
Nhiều tình trạng bệnh tiềm ẩn này có thể điều trị được đặc biệt nếu phát hiện sớm. Nếu mất trí nhớ ngắn hạn cản trở cuộc sống hoặc bạn có các triệu chứng khác, hãy đến khám bác sĩ để được tư vấn.
Xem thêm: