Video Đường hô hấp trên hồm những bộ phận nào
Điều trị viêm đường hô hấp trên thường bao gồm nghỉ ngơi, truyền dịch và thuốc giảm đau không kê đơn. Nhiễm trùng thường tự khỏi.
Hỏi đáp
Viêm đường hô hấp là gì?
Viêm đường hô hấp ảnh hưởng đến hệ thống hô hấp, bộ phận chịu trách nhiệm hít thở. Những bệnh nhiễm trùng này có thể ảnh hưởng đến xoang, cổ họng, phổi hoặc đường thở của bạn. Có hai loại viêm đường hô hấp:
- Viêm đường hô hấp trên.
- Nhiễm trùng hô hấp dưới.
Viêm đường hô hấp trên là gì?
Viêm đường hô hấp trên ảnh hưởng đến xoang và cổ họng của bạn. Viêm đường hô hấp trên bao gồm:
- Cảm lạnh thông thường.
- Viêm thanh thiệt
- Viêm thanh quản.
- Viêm họng
- Viêm xoang
Viêm đường hô hấp dưới là gì?
Viêm đường hô hấp dưới ảnh hưởng đến đường thở và phổi. Nói chung, viêm đường hô hấp dưới kéo dài hơn và nghiêm trọng hơn. Bệnh nhiễm trùng này bao gồm:
- Viêm phế quản: một bệnh nhiễm trùng phổi gây ho và sốt.
- Viêm tiểu phế quản: một bệnh nhiễm trùng phổi chủ yếu ảnh hưởng đến trẻ nhỏ.
- Viêm phổi.
Nguyên nhân nào gây ra viêm đường hô hấp trên?
Bạn bị viêm đường hô hấp trên khi vi rút (hoặc vi khuẩn) xâm nhập vào hệ thống hô hấp của bạn. Ví dụ, bạn có thể chạm vào bề mặt bị nhiễm trùng hoặc bắt tay với người bị bệnh. Sau đó, bạn chạm vào miệng, mũi hoặc mắt của mình. Vi trùng từ tay bạn xâm nhập và lây nhiễm sang cơ thể bạn.
Ai có nguy cơ bị viêm đường hô hấp trên?
Những bệnh nhiễm trùng này rất phổ biến và bất kỳ ai cũng có thể mắc phải. Tuy nhiên, một số nhóm người có nhiều nguy cơ bị nhiễm trùng hơn. Trẻ em có nguy cơ mắc bệnh cao vì chúng thường ở cùng với những đứa trẻ khác có thể đang mang vi rút. Trẻ em cũng rửa tay ít thường xuyên hơn người lớn. Thêm vào đó, chúng hay đưa ngón tay vào mắt, mũi và miệng, tạo điều kiện cho vi trùng dễ dàng lây lan.
Những người có vấn đề về tim hoặc phổi cũng có nguy cơ bị viêm đường hô hấp trên cao hơn. Những người có hệ miễn dịch kém (do bệnh khác) có thể bị nhiễm trùng nặng hơn.
Làm thế nào để chẩn đoán viêm đường hô hấp trên?
Bác sĩ có thể chẩn đoán nhiễm trùng dựa trên khám sức khỏe và các triệu chứng của bạn. Họ sẽ soi mũi, tai và cổ họng của bạn và nghe phổi để kiểm tra nhịp thở. Bạn thường không cần các xét nghiệm khác.
Nếu bác sĩ nghi ngờ bạn có thể bị nhiễm trùng phổi hoặc nhiễm trùng khác, bạn có thể cần:
- Chụp X-quang phổi.
- Chụp CT phổi.
- Kiểm tra chức năng phổi để xem phổi của bạn đang hoạt động như thế nào.
- Xét nghiệm dịch mũi.
- Ngoáy họng để xet nghiệm.
- Xét nghiệm đờm.
Viêm đường hô hấp trên có lây không?
Có, bệnh viêm đường hô hấp trên dễ lây lan. Chúng truyền từ người sang người qua các giọt đường hô hấp hoặc tiếp xúc tay với tay. Những người bị viêm đường hô hấp trên có thể truyền bệnh cho người khác qua:
- Hắt hơi hoặc ho mà không che mũi và miệng. Điều này làm phát tán mầm bệnh vào không khí. Những người khác có thể hít phải những giọt đầy vi trùng đó.
- Hắt hơi hoặc ho vào tay họ và sau đó chạm vào tay người khác. Khi người đó chạm vào mũi, miệng hoặc mắt của họ, nhiễm trùng sẽ xâm nhập vào cơ thể.
Các triệu chứng của viêm đường hô hấp trên là gì?
Bạn có thể gặp các triệu chứng sau:
Viêm đường hô hấp trên kéo dài bao lâu?
Viêm đường hô hấp trên thường kéo dài từ một đến hai tuần. Hầu hết trường hợp chúng sẽ tự khỏi. Thuốc giảm đau không kê đơn có thể giúp bạn cảm thấy dễ chịu hơn. Hãy uống nhiều nước để giữ đủ nước.
Nếu các triệu chứng của bạn kéo dài hơn hai tuần, hãy đi khám bác sĩ. Bạn có thể mắc một tình trạng khác gây ra các triệu chứng tương tự, chẳng hạn như viêm phổi hoặc viêm phế quản.
Thuốc kháng sinh có thể điều trị viêm đường hô hấp trên không?
Hầu hết trường hợp, vi rút là nguyên nhân gây viêm đường hô hấp trên. Vi rút không phản ứng với thuốc kháng sinh. Bạn có thể điều trị các triệu chứng tại nhà bằng thuốc giảm đau, nghỉ ngơi và uống nhiều nước. Nếu bạn bị nhiễm trùng do vi khuẩn, chẳng hạn như viêm họng liên cầu, bạn sẽ dùng thuốc kháng sinh. Penicillin hoặc amoxicillin thường được kê đơn cho bệnh viêm họng do liên cầu khuẩn.
Khi nào nên đi khám vì bệnh viêm đường hô hấp trên?
Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào trong số này, hãy đi khám ngay:
- Mất ý thức.
- Sốt cao (cao hơn 39.5oC)
- Thở nhanh hoặc khó thở.
- Ho dữ dội, thường xuyên, có thể kèm theo nôn mửa.
- Thở khò khè.
- Chóng mặt.
- Rút lõm lồng ngực. (Dấu hiệu này có thể rõ ràng hơn ở trẻ em).
- Thở rít. (thường gặp ở trẻ em hơn người lớn).
Cảm lạnh thông thường là gì?
Có ít nhất 200 loại vi rút khác nhau gây ra cảm lạnh thông thường. Cảm lạnh thường tự khỏi. Nó có thể:
- Xảy ra ở mọi lứa tuổi.
- Có một loạt các triệu chứng.
- Lây qua tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết đường hô hấp, như nước bọt, chất nhầy hoặc đờm.
- Kéo dài khoảng 7 đến 10 ngày, mặc dù cơn ho có thể kéo dài đến 3 tuần.
- Dẫn đến các biến chứng như nhiễm trùng tai, nhiễm trùng mắt, nhiễm trùng xoang và viêm phổi.
Điều trị cảm lạnh có thể giúp bạn cảm thấy tốt hơn:
- Sử dụng acetaminophen (Panadol) nếu bạn bị đau nhức cơ thể và sốt.
- Giữ đủ nước. Đảm bảo uống nhiều, đặc biệt là các chất lỏng như nước, trà và nước canh.
- Nghỉ ngơi nhiều.
Viêm thanh thiệt hay viêm nắp thanh quản là gì?
Thanh thiệt (hay nắp thanh quản) là phần trên cùng của khí quản. Nó nằm rất sâu, phía dưới đáy lưỡi. Viêm thanh thiệt có thể nghiêm trọng. Nếu thanh thiệt sưng lên do viêm, nó có thể làm tắc nghẽn đường thở của bạn. Bạn có thể bị khó thở. Nếu bạn nghĩ mình hoặc người thân bị viêm thanh thiệt, hãy đi khám ngay lập tức.
Các triệu chứng của viêm thanh thiệt bao gồm:
- Khó thở hoặc khó nuốt.
- Sốt.
- Đau họng nghiêm trọng.
Viêm thanh thiệt cần được điều trị tại bệnh viện hoặc cơ sở y tế. Các bác sĩ trước tiên cần kiểm tra nồng độ oxy và bảo vệ đường thở của bạn. Bạn có thể cần bổ sung oxy nếu mức oxy của bạn quá thấp. Bạn cũng có thể cần:
- Truyền dịch qua đường tĩnh mạch để giữ cho bạn đủ nước cho đến khi bạn có thể nuốt mà không gặp vấn đề gì.
- Thuốc kháng sinh, nếu bác sĩ cho rằng bạn có thể bị nhiễm trùng do vi khuẩn.
- Steroid để giảm sưng.
Viêm thanh quản là gì?
Thông thường, vi rút là nguyên nhân thường gặp gây viêm thanh quản. Triệu chứng chính của viêm thanh quản là thay đổi giọng nói. Bạn có thể gặp:
- Giọng trở nên rất khàn.
- Chỉ có thể nói chuyện với âm lượng nhỏ.
- Mất giọng hoàn toàn.
Bạn cũng có thể bị sốt, khó nuốt và đau họng. Bác sĩ có thể thảo luận về các lựa chọn điều trị với bạn. Rất có thể bạn sẽ không cần dùng đến thuốc kháng sinh vì nguyên nhân thường là do vi rút, không phải do vi khuẩn. Để điều trị viêm thanh quản cần:
- Hạn chế nói chuyện. Nếu bạn cần nói, hãy nói với giọng trầm hơn, không nên thì thầm. Thì thầm có thể gây kích ứng thanh quản.
- Uống nhiều nước.
- Xông mũi.
- Sử dụng thuốc giảm ho.
Viêm họng là gì?
Viêm họng thường do vi rút gây ra. Đôi khi, vi khuẩn được gọi là Streptococcus nhóm A (hay liên cầu nhóm A) có thể gây ra viêm họng do liên cầu. Viêm họng phổ biến hơn ở trẻ em trong độ tuổi từ 5 đến 15. Các triệu chứng của viêm họng có thể bao gồm:
Bác sĩ có thể lấy mẫu bằng ngoáy họng (xét nghiệm liên cầu khuẩn) để tìm xem đó có phải là nhiễm trùng do vi khuẩn hay không. Nếu kết quả xét nghiệm dương tính với viêm họng liên cầu, bạn sẽ dùng một đợt thuốc kháng sinh, chẳng hạn như penicillin.
Nếu xét nghiệm âm tính, bác sĩ có thể đề nghị:
- Thuốc giảm đau không kê đơn, chẳng hạn như acetaminophen hoặc thuốc chống viêm không steroid (NSAID), để giúp giảm đau cổ họng.
- Súc miệng bằng nước muối ấm để làm dịu cổ họng.
- Một liều steroid duy nhất để giúp giảm các triệu chứng.
Viêm xoang là gì?
Viêm xoang, hoặc nhiễm trùng xoang, là một vấn đề phổ biến. Nó xảy ra khi các xoang của bạn bị viêm. Xoang là không gian rỗng nằm phía sau xương trên khuôn mặt. Bạn có xoang trong:
- Hai má. (xoang hàm)
- Sau trán và lông mày. (xoang trán)
- Ở hai bên sống mũi của bạn. (xoang sàng)
- Phái sau mũi, trước não. (xoang bướm)
Thông thường, vi rút lây nhiễm sang các xoang và gây viêm. Bạn có thể cảm thấy hoặc có:
- Chảy dịch mũi vào cổ họng.
- Dịch mũi chảy ra ngoài.
- Ngạt mũi.
- Đau khi ấn vào mặt, đặc biệt là vùng xương ngay dưới mắt.
- Hôi miệng.
- Ho.
- Mệt mỏi.
- Sốt.
- Nhức đầu.
Nếu bạn có những triệu chứng này kéo dài hơn 7-10 ngày hoặc nếu các triệu chứng xấu đi sau 5-7 ngày, bạn có thể bị nhiễm trùng do vi khuẩn. Bạn nên đi khám để được chẩn đoán. Thuốc kháng sinh có thể cần thiết để làm sạch nhiễm trùng xoang trong trường hợp này
Các bệnh viêm đường hô hấp thường gặp ở trẻ em là gì?
Viêm đường hô hấp thường gặp ở trẻ em. Chúng xảy ra thường xuyên hơn khi trẻ đi nhà trẻ hoặc đi học. Anh chị em ruột cũng có thể lây nhiễm cho nhau.
Trẻ em mắc tới 6 lần viêm đường hô hấp mỗi năm là chuyện bình thường. Và chúng có thể kéo dài đến hai tuần. Hầu hết trường hợp, các biện pháp điều trị tại nhà là đủ để giúp trẻ cảm thấy dễ chịu hơn cho đến khi hết bệnh.
Một số bệnh nhiễm trùng cần dùng thuốc kháng sinh. Và trẻ bạn có các triệu chứng đáng lo ngại, chẳng hạn như sốt cao hoặc khó thở, hãy cho trẻ đi khám ngay.
Các bệnh viêm đường hô hấp thường gặp ở trẻ em bao gồm:
- Viêm tiểu phế quản: một bệnh nhiễm trùng gây thở khò khè và ho.
- Cảm lạnh thông thường: thường bao gồm sổ mũi, ho và cảm thấy chảy nước mũi.
- Viêm thanh khí phế quản: gây ra tiếng ho khan giống như tiếng hải cẩu.
- Nhiễm trùng tai: khi vi khuẩn xâm nhập vào tai giữa, gây đau.
- Đau mắt đỏ: một bệnh nhiễm trùng mắt, thường là do vi khuẩn, có thể gây chảy dịch vàng đặc ở mắt.
- Nhiễm trùng xoang: khi vi rút hoặc vi khuẩn lây nhiễm và làm viêm xoang, gây đau.
- Đau họng: có thể do virus hoặc vi khuẩn (viêm họng liên cầu).
Cúm có phải là bệnh viêm đường hô hấp trên không?
Bệnh cúm không được coi là một bệnh viêm đường hô hấp trên. Đó là bởi vì nó có tính hệ thống - nó ảnh hưởng đến nhiều hơn một hệ thống trong cơ thể. Nó thường ảnh hưởng đến hệ thống hô hấp trên và dưới. Cảm lạnh và cảm cúm có các triệu chứng tương tự nhau.
Cảm cúm thường đi kèm với các triệu chứng như đau nhức và nhiệt độ cao, ngoài ra còn có các triệu chứng đường hô hấp trên như ho và đau họng. Hãy đi khám nếu bạn nghĩ rằng bạn có thể bị cúm. Bạn có thể thực hiện các biện pháp để ngăn ngừa bệnh cúm, chẳng hạn như chủng ngừa cúm hàng năm.
Viêm phổi có phải là bệnh viêm đường hô hấp trên không?
Đây là bệnh viêm đường hô hấp dưới. Các triệu chứng của viêm phổi có thể giống với các triệu chứng của viêm đường hô hấp trên. Bạn có thể bị ho dữ dội kèm theo đờm, khó thở và đau ngực. Hãy đi khám nếu bạn nghĩ rằng bạn có thể bị viêm phổi.
Làm thế nào tôi có thể ngăn ngừa viêm đường hô hấp trên?
Giữ cho bạn và gia đình bạn khỏe mạnh bằng cách thực hiện các biện pháp dưới đây để ngăn ngừa viêm đường hô hấp trên:
Thực hành tốt vệ sinh:
- Rửa tay, đặc biệt là trước khi ăn hoặc chế biến thức ăn.
- Hắt hơi và ho vào cánh tay hoặc khăn giấy và rửa tay sau đó.
Sống một lối sống lành mạnh:
- Tránh tiếp xúc với những người bị bệnh.
- Uống nhiều nước.
- Ngủ đủ.
- Bỏ thuốc lá.
Đi khám:
- Tiếp tục kiểm tra sức khỏe và chủng ngừa định kỳ.
- Tham khảo ý kiến bác sĩ xem bạn có nên chủng ngừa phế cầu khuẩn để ngăn ngừa viêm phổi hay không.
- Đi khám nếu bạn có các triệu chứng kéo dài hơn 2 tuần, sốt cao hoặc bất kỳ mối lo ngại nào khác.
Tôi có nên lo lắng về viêm đường hô hấp trên không?
Hầu hết các trường hợp nhiễm trùng này sẽ tự khỏi. Bạn có thể phục hồi hoàn toàn. Tuy nhiên, một số nhóm có nguy cơ cao hơn nên có các biện pháp phòng ngừa bổ sung khi bị viêm đường hô hấp trên. Những bệnh nhiễm trùng này có thể nguy hiểm hơn đối với:
- Trẻ em, đặc biệt là trẻ sơ sinh.
- Người cao tuổi.
- Người bị rối loạn hệ thống miễn dịch.
Nếu bạn thuộc nhóm nguy cơ cao và bị cảm lạnh hoặc viêm đường hô hấp khác, hãy đi khám bác sĩ.
Những biến chứng nào có thể xảy ra khi viêm đường hô hấp trên?
Các biến chứng nghiêm trọng có thể bao gồm suy hô hấp nồng độ CO2 trong máu quá cao. Nhiễm trùng cũng có thể lây lan sang các bộ phận khác của cơ thể, chẳng hạn như não hoặc tim. Nếu bạn có bất kỳ lo lắng nào về các triệu chứng của mình, hãy đi khám. Nếu bạn khó thở hoặc các triệu chứng đáng lo ngại khác, hãy gọi 115 hoặc đến phòng cấp cứu gần nhất.
Lưu ý
Viêm đường hô hấp trên rất phổ biến. Bất cứ ai cũng có thể bị viêm đường hô hấp trên, mặc dù chúng xảy ra thường xuyên hơn ở trẻ em. Các triệu chứng viêm đường hô hấp trên bao gồm ho, sổ mũi, hắt hơi và đau cổ họng. Bạn cũng có thể bị sốt. Những bệnh nhiễm trùng này thường tự khỏi. Bạn có thể sử dụng thuốc giảm giảm đau, giảm sốt để dễ chịu hơn. Đảm bảo uống nhiều nước và nghỉ ngơi để bệnh nhanh khỏi. Nếu bạn lo lắng về các triệu chứng của mình hoặc chúng không biến mất sau 2 tuần, hãy đi khám bác sĩ.