Mặc dù gây nhiều khó chịu nhưng bệnh viêm xoang thường tự khỏi mà không cần can thiệp y tế. Tuy nhiên, nếu các triệu chứng nghiêm trọng và dai dẳngnên tham khảo ý kiến bác sĩ.
Video Bệnh viêm xoang
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), các bác sĩ Hoa Kỳ đã chẩn đoán chính xác bệnh viêm xoang mạn tính cho 4,1 triệu người trong năm 2016. Trong năm 2019, 28,9 triệu người được chẩn đoán viêm xoang, con số này chiếm tới 11,6% dân số.
Bệnh viêm xoang là gì ?
Xoang là là những hốc nằm trong xương sọ mặtcủa cơ thể. Có nhiều loại xoang, nhưng viêm xoang thường ảnh hưởng đến các xoang cạnh mũi và phía sau hốc mũi.
Lớp niêm mạc của các xoang tương tự như lớp niêm mạc của mũi. Các xoang tiết ra chất nhầy làm ẩm đường thở, giữ lại các hạt bụi bẩn và vi trùng.
Chất nhầy tích tụ quanh các xoang cạnh mũi gây viêm (nguồn: https://www.mayoclinic.org/)Viêm xoang xảy ra khi có sự tích tụ các chất nhầy và các xoang bị kích thích gây viêm. Các bác sĩ thường gọi viêm xoang là viêm mũi họng vì viêm xoang gần như luôn xảy ra với viêm mũi.
Triệu chứng của viêm xoang
Các triệu chứng khác nhau tùy thuộc vào thời gian tình trạng bệnh kéo dài và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng. Các triệu chứng bao gồm
- Chảy nước mũi, có thể có màu xanh hoặc màu vàng
- Chảy dịch mũi sau: chất nhầy chảy xuống phía sau cổ họng
- Đau vùng mặt
- Bị nghẹt hoặc chảy nước mũi
- Viêm họng
- Ho
- Hơi thở hôi
- Sốt
- Nhức đầu
- Giảm khứu giác và vị giác
- Đau và sưng quanh mắt, mũi, má và trán
- Đau răng
Nguyên nhân gây viêm xoang
Viêm xoang có thể xuất phát từ nhiều yếu tố khác nhau, nguyên nhân bởi chất nhầy không thoát ra được khỏi xoang, tạo điều kiện cho vi trùng phát triển. Nguyên nhân phổ biến nhất là do virus, nhiễm trùng do vi khuẩn cũng có thể dẫn đến viêm xoang. Các yếu tố kích thích có thể bao gồm dị ứng, hen suyễn, các chất ô nhiễm trong không khí chẳng hạn như hóa chất hoặc các chất gây kích ứng khác.
Nhiễm nấm và nấm mốc có thể gây viêm xoang do nấm.
Các yếu tố nguy cơ
Các yếu tố nguy cơ gây viêm xoangNhững yếu tố sau đây có thể làm tăng nguy cơ mắc viêm xoang
- Bị nhiễm trùng đường hô hấp trước đó, chẳng hạn như cảm lạnh
- Polyp mũi, là những khối u nhỏ lành tính trong đường mũi có thể dẫn đến tắc nghẽn và viêm
- Dị ứng thời tiết
- Nhạy cảm với các chất như bụi, phấn hoa và lông động vật
- Có hệ thống miễn dịch suy yếu do thuốc hoặc bệnh lý
- Bị lệch vách ngăn mũi
Vách ngăn là xương và sụn chia mũi thành hai lỗ mũi. Khi vách ngăn bị lệch sang một bên do chấn thương hoặc do phát triển bất thường có thể làm tăng nguy cơ mắc viêm xoang.
Các thể bệnh viêm xoang
Có nhiều thể viêm xoang khác nhau và có thể kéo dài trong nhiều khoảng thời gian khác nhau. Viêm xoang cấp tính là tình trạng tạm thời và có thể xảy ra khi người bệnh bị cảm lạnh hoặc dị ứng theo mùa. Các triệu chứng thường biến mất trong vòng 7-10 ngày nhưng có thể kéo dài đến 4 tuần.
Viêm xoang mạn tính là khi các triệu chứng kéo dài hơn 12 tuần hoặc tái phát ba lần trong vòng một năm. Hơn 50% những người bị hen suyễn từ trung bình đến nặng cũng bị viêm xoang mãn tính. Thời gian phục hồi và điều trị tùy thuộc vào thể bệnh viêm xoang.
Khi nào cần đến gặp bác sĩ?
Mọi người thường có thể điều trị viêm xoang tại nhà. Tuy nhiên, họ nên đến gặp bác sĩ nếu các triệu chứng:
- Kéo dài trên 10 ngày mà không cải thiện
- Các triệu chứng nghiêm trọng không biến mất khi dùng các thuốc không kê đơn (OTC)
- Thay đổi thị lực hoặc sưng quanh mắt
- Triệu chứng xấu đi sau
- Sốt kéo dài hơn 3–4 ngày hoặc trên 38,6 ° C
Có thể xuất hiện kèm các triệu chứng khác. Nếu một triệu chứng làm bạn lo lắng, hãy tìm kiếm trợ giúp y tế.
Chẩn đoán
Bác sĩ có thể chẩn đoán thông qua
- Hỏi về các triệu chứng
- Thực hiện thăm khám lâm sàng
- Nội soi mũi để quan sát bên trong
- Chụp MRI hoặc CT để kiểm tra các vấn đề về cấu trúc trong một số trường hợp
- Thực hiện các test dị ứng để xác định nguyên nhân
Bác sĩ có thể sử dụng đèn soi để kiểm tra khoang mũi. Nếu các triệu chứng vẫn tiếp diễn, người bệnh có thể cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng để được kiểm tra chuyên sâu hơn.
Các biện pháp điều trị tại nhà
Trong khoảng 70% trường hợp viêm xoang cấp tính tự khỏi mà không cần dùng thuốc theo đơn. Các biện pháp điều trị tại nhà và thuốc không kê đơn có thể làm giảm các triệu chứng.
- Rửa mũi: Rửa mũi bằng nước muối đi kèm với một bình rửa Luôn sử dụng nước sạch và dụng cụ vô trùng.
- Nghỉ ngơi: Ngủ hoặc nghỉ ngơi với đầu và vai được nâng cao. Ngủ ở tư thế mặt không bị ép trên gối nếu có thể.
- Chườm ấm: Chườm nhẹ nhàng lên các vùng bị đau để giảm sưng tấy và khó chịu.
- Giảm đau: Acetaminophen hoặc ibuprofen có thể giảm đau và sốt.
- Xông hơi nước: Đặt một chiếc khăn ẩm và nóng lên mặt hoặc hít hơi nước từ một bát nước nóng.
- Tinh dầu: Thêm một vài giọt tinh dầu bạc hà hoặc dầu khuynh diệp vào nước nóng hoặc khăn có thể hữu ích. Không bao giờ nuốt tinh dầu hoặc thoa trực tiếp lên da.
- Thuốc viên và thuốc xịt làm thông mũi: Những loại thuốc này có thể làm giảm sưng tấy và cho phép dịch các xoang thoát ra ngoài. Chỉ sử dụng trong tối đa 3 ngày, nếu không các triệu chứng có thể xấu đi sau khi ngừng sử dụng sản phẩm. Thuốc viên và thuốc xịt thông mũi có thể được mua trực tuyến.
- Thuốc xịt mũi không kê đơn corticosteroid: Loại thuốc xịt mũi này có thể làm giảm viêm mũi và xoang.
Các thuốc kháng histamin, chẳng hạn như cetirizin (Zyrtec) và loratadin (Claritin), thường không phải là lựa chọn phù hợpdo có thể khiến chất nhầy đặc lại triệu chứng trở nên trầm trọng hơn. Bác sĩ hoặc dược sĩ có thể tư vấn về các cách sử dụng các thuốc này.
Điều trị viêm xoang
Các lựa chọn điều trị tùy thuộc vào thời gian tình trạng bệnh kéo dài.
Viêm xoang cấp tính và bán cấp tính
Nếu các triệu chứng vẫn còn hoặc nghiêm trọng, bác sĩ có thể chỉ định điều trị.
Nếu bị nhiễm trùng do vi khuẩn, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh. Nếu các triệu chứng vẫn còn sau khi dùng hết thuốc kháng sinh, bạn nên đi khám lại.
Viêm xoang mãn tính thường không phải do vi khuẩn, vì vậy kháng sinh ít có khả năng điều trị. Giảm tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh, chẳng hạn như bụi, phấn hoa và các chất gây dị ứng khác có thể làm giảm các triệu chứng.
Thuốc xịt hoặc corticosteroid có thể giúp kiểm soát tình trạng viêm, nhưng những loại thuốc này thường cần được kê đơn và giám sát y tế. Sử dụng lâu dài các loại thuốc này có thể dẫn đến tác dụng phụ.
Phẫu thuật
Phẫu thuật là biện pháp cuối cùng nếu các phương pháp điều trị khác không hiệu quả (nguồn: https://kanwarkelleymd.com/ )Bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật nếu các phương pháp điều trị khác không hiệu quả. Tuy nhiên, phẫu thuật có thể không giải quyết được hoàn toàn vấn đề. Người bệnh có thể cần tiếp tục các phương pháp điều trị khác sau khi phẫu thuật để ngăn chặn bệnh viêm xoang quay trở lại.
Ở trẻ em, phẫu thuật nên là biện pháp cuối cùng đối với bệnh viêm xoang. Nếu bác sĩ đề nghị phẫu thuật điều trị viêm xoang ở trẻ em, tốt nhất bạn nên đề nghị một giải pháp khác trước khi phẫu thuật.
Phòng ngừa
Các mẹo sau đây có thể giúp ngăn ngừa viêm xoang:
- Thực hành vệ sinh tay tốt
- Tránh hút thuốc và khói thuốc thụ động
- Tiêm chủng đầy đủ
- Tránh xa những người bị cảm lạnh và các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp khác
- Sử dụng máy tạo độ ẩm để làm ẩm không khí ở nhà và giữ cho không khí sạch sẽ
- Bảo dưỡng các thiết bị điều hòa không khí để ngăn nấm mốc và bụi bám vào
- Tránh các chất gây dị ứng khi có thể
Tóm tắt
Viêm xoang là một vấn đề phổ biến ảnh hưởng đến nhiều người và có nhiều nguyên nhân khác nhau. Trong hầu hết các trường hợp, bệnh diễn biến nhẹ và có thể điều trị bằng các biện pháp khắc phục tại nhà hoặc thuốc không kê đơn.
Nếu viêm xoang gây ra các triệu chứng nghiêm trọng hoặc kéo dài trong vài tuần, bạn nên đến bác sĩ để có thể tìm ra giải pháp điều trị phù hợp.
Xem thêm:
- Viêm xoang mạn tính: Triệu chứng, nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị
- Viêm xoang cấp tính: Triệu chứng, nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị
- 4 loại thực phẩm có thể làm trầm trọng thêm bệnh viêm xoang
- Viêm xoang trán: Triệu chứng, nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị
- Những điều cần biết về bệnh viêm xoang sàng