Trước khi hoảng sợ, hãy lắng nghe điều này: Một trẻ sơ sinh khỏe mạnh, đủ tháng, bú sữa mẹ hoàn toàn sẽ giảm từ 7 đến 8% (hoặc hơn một chút) trọng lượng cơ thể trong những ngày đầu.
Khi được 2 tuần tuổi, hầu hết các bé sẽ tăng cân trở lại. Cuối năm đầu tiên, cân nặng của bé tăng gấp ba lần cân nặng lúc sinh.
Tuy nhiên, vấn đề tăng cân nhiều khi không như mong đợi. Hãy cùng tìm hiểu nguyên nhân để lựa chọn cách giải quyết vấn đề phù hợp, khuyến khích việc tăng cân một cách lành mạnh, hiệu quả trong các phần tiếp theo của bài viết.
Nguyên nhân khiến bé không tăng cân
Bạn thức cả đêm cho con bú, thay tã, rồi đột nhiên nhận ra đã qua mốc 2 tuần giảm cân sinh lý và mà em bé của bạn vẫn không tăng cân. Cần làm gì bây giờ?
Để tăng cân, tổng lượng calo đầu vào phải lớn hơn lượng calo tiêu thụ. Có ba nguyên nhân cản trở việc tăng cân gồm:
- Không cung cấp đủ lượng calo cần
- Không hấp thụ calo nạp vào
- Đang có tình trạng đốt cháy quá nhiều calo
Không cung cấp đủ calo
Trẻ sơ sinh đủ tháng, khỏe mạnh, bú sữa mẹ 2 đến 3 giờ một lần. Trẻ bú sữa công thức cần 30 đến 60 ml sữa 3 giờ một lần. Khi kích thước dạ dày tăng, thời gian giữa các lần bú xa hơn. Đó là công thức chung khi áp dụng nuôi trẻ sơ sinh. Một số trường hợp không nhận đủ lượng calo cần thiết. Nguyên nhân có thể bao gồm
- Trẻ ngủ nhiều. Thời gian ngủ của trẻ sơ sinh có thể kéo dài hơn bình thường, vì vậy bạn có thể đánh thức hoặc làm cho trẻ tỉnh bằng cách cù nhẹ vào lòng chân trẻ, cởi bỏ chăn hoặc nới lỏng tã. Thời gian bú ngắn, không thường xuyên có thể không cung cấp đủ lượng calo cần thiết cho nhu cầu phát triển.
- Phối hợp động tác bú. Trẻ sơ sinh cần học cách phối hợp các động tác bú, thở và nuốt. Một số bé có thể cần nhiều thời gian tập luyện hơn để đạt được sự phối hợp nhuần nhuyễn.
- Vấn đề gặp phải khi bú. Cả bạn và bé đều cần nỗ lực để tăng hiệu quả ăn uống hỗ trợ bé tăng cân. Về phần bạn, hãy đề phòng tình trạng căng sữa. Về phần em bé, hãy đảm bảo rằng bé có tư thế bú đúng và các động tác phối hợp thành thục. Để bú tốt, phần dưới quầng vú của bạn phải ở trong miệng trẻ càng nhiều càng tốt. Hãy trao đổi với chuyên gia để khắc phục các tình trạng gây khó khăn khi bú như tật dính thắng lưỡi và môi của trẻ.
- Khởi đầu chế độ ăn dặm. Các bác sĩ nhi khoa khuyên nên bắt đầu cho trẻ ăn dặm sau 6 tháng tuổi, khi trẻ đã sẵn sàng. Ngay cả sau khi bắt đầu ăn dặm, phần lớn lượng calo vẫn đến từ sữa mẹ hoặc sữa công thức trong suốt năm đầu tiên. Đôi khi việc tăng cân có thể tạm trì hoãn khi trẻ bắt đầu ăn dặm. Đảm bảo rằng con bạn vẫn bú sữa mẹ thường xuyên hoặc bú sữa công thức ngay cả sau khi bắt đầu ăn dặm.
Không hấp thụ calo được cung cấp
Một số trẻ có thể ăn đủ số lượng nhưng lại kém hấp thu. Dưới đây là một số lý do dẫn đến hiện tượng này:
- Trào ngược dạ dày thực quản (Gastroesophageal reflux – GERD GERD) có thể khiến con bạn thường xuyên trớ ra là toàn bộ chất dịch trong dạ dày. Thời gian và lượng dịch mất đi có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ của trẻ.
- Dị ứng và nhạy cảm với thực phẩm. Một tỷ lệ nhỏ trẻ sơ sinh bị dị ứng hoặc có hiện tượng không dung nạp thức ăn. Tìm gặp chuyên gia y tế ngay nếu bạn nghi ngờ trẻ bị dị ứng. Gluten và các sản phẩm từ sữa có thể khó tiêu hóa đối với trẻ nhạy cảm với thức ăn thậm chí có thể gây kích ứng ruột, dẫn đến tiêu chảy. Nếu bạn đang cho con bú và con bạn đang bị mẫn cảm, hãy theo dõi chế độ ăn uống của bạn để tìm nguyên nhân giải quyết vấn đề. Nếu trẻ bú sữa công thức, hãy thử thay đổi loại sữa mà con bạn đang dùng.
- Bệnh Celiac. Các dấu hiệu đầu tiên của bệnh celiac có thể xuất hiện ngay sau khi ăn dặm với các chế phẩm từ ngũ cốc. Tình trạng dị ứng với gluten và chứng đau dạ dày, tiêu chảy kèm theo khiến trẻ khó hấp thu đủ chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển.
- Vàng da. Nghiên cứu chỉ ra rằng trẻ sơ sinh bị vàng da nặng dễ bị sụt cân hơn.
Tình trạng đốt cháy quá nhiều calo
Một số trẻ cần thêm calo vì cơ thể chuyển hóa nhanh hơn so với lượng được cung cấp.
- Trẻ sinh non. Trẻ sinh trước 37 tuần cần nhiều calo hơn trẻ sinh đủ tháng. Tuy nhiên, vì bộ não của trẻ sinh non chưa phát triển đầy đủ nên có thể thiếu một số chức năng thần kinh thông báo một chế độ dinh dưỡng đầy đủ. Hãy tiếp tục nuôi con bằng sữa mẹ - việc này sẽ dễ dàng hơn theo thời gian khi các chức năng kia dần hoàn thiện. Việc bổ sung các chất cũng như lượng calo cần thiết cho nhu cầu phát triển của trẻ cần tham khảo ý kiến của các chuyên gia.
- Khó thở. Những em bé bị khó thở cần nhiều calo hơn để đáp ứng sự gắng sức của cơ thể đồng thời thúc đẩy sự phát triển của các mô còn lại.
- Bệnh tim. Nghiên cứu cho thấy trẻ em mắc bệnh tim cần cung cấp thêm 40
% lượng nhu cầu cần thiết so với lúc không bị bệnh. Một vài trường hợp chán ăn, việc tăng cân càng trở nên khó khăn hơn.
Kiến thức tăng cân lành mạnh
Những trăn trở xung quanh cân nặng của trẻ là mối bận tâm hàng đầu của những người làm cha mẹ. Làm cách nào để những vấn đề này không trở nên căng thẳng quá mức tạo áp lực cho cả mẹ và bé?
Bước đầu tiên để loại bỏ nỗi lo này là đảm bảo rằng bạn thường xuyên đưa con thăm khám định kỳ với các chuyên gia chăm sóc sức khỏe.
Theo dõi biểu đồ tăng trưởng
Bác sĩ nhi khoa sẽ sử dụng biểu đồ tăng trưởng dành riêng cho con bạn. Có sự khác biệt về tốc độ tăng trưởng giữa bé trai và bé gái, giữa bé bú sữa mẹ hoàn toàn và bé bú sữa công thức. Trẻ sơ sinh khỏe mạnh bú sữa mẹ hoàn toàn tốc độ tăng trưởng thường chậm hơn so với trẻ bú sữa công thức trong hai năm đầu tiên.
Hãy nhớ rằng biểu đồ tăng trưởng mà bác sĩ nhi khoa sử dụng phải phù hợp với việc chế độ dinh dưỡng của trẻ, cụ thể là loại sữa trẻ đang dùng.
Nếu bạn đang cho con bú, con bạn nên được đánh giá dựa trên biểu đồ tăng trưởng tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), vì những biểu đồ này phản ánh chính xác các mốc tăng trưởng của trẻ bú mẹ.
Ngược lại, biểu đồ tham chiếu tăng trưởng của Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh (CDC) phản ánh mô hình tăng trưởng của tất cả trẻ sơ sinh không phân biệt chế độ dinh dưỡng nào.
Theo dõi lượng calo nạp vào
Pha sữa bình có đánh dấu dung tích không phải là cách duy nhất để đo lượng sữa tiêu thụ. Bạn có thể biết con bạn có bú hay không bằng cách quan sát động tác bú và nuốt của bé.
Thông thường, trẻ có động tác hút nhanh, ngắn sau đó sẽ chậm lại khoảng một lần hút mỗi giây khi sự cố xảy ra. Quan sát sự di chuyển của cổ họng khi nuốt. Nếu không chắc chắn hãy kiểm tra tã. Nếu em bé của bạn đi tiểu hơn sáu lần trong 24 giờ điều này phản ánh việc cung cấp đủ sữa cho cơ thể.
Một số chuyên gia tư vấn khuyến cáo bạn áp dụng việc cân trước và sau khi trẻ bú. Cân thử nghiệm được hướng dẫn bởi WHO có thể cho bạn biết con bạn đang hấp thụ những gì trong khi bú.
Chặm tăng trưởng
Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ phát triển với tốc độ khác nhau. Gen cũng đóng một vai trò quan trọng: Cha mẹ mảnh mai có khả năng sinh con mảnh mai. Nhưng nếu một đứa trẻ có biểu hiện thiếu hụt cân liên tục trong quá trình phát triển, cân nhắc trường hợp trẻ bị suy dinh dưỡng. Bác sĩ nhi khoa có thể chẩn đoán đây là tình trạng chậm tăng trưởng.
Việc ngăn ngừa và điều trị tình trạng chậm tăng trưởng rất quan trọng. Khi trẻ không tăng cân đầy đủ, sự tăng trưởng và phát triển toàn diện của trẻ sẽ bị ảnh hưởng. Chúng có thể không phát triển chiều cao như mong muốn thậm chí quá trình phát triển tâm thần vận động cũng có thể bị trì hoãn.
Trẻ cần nạp đủ calo để học và phát triển đúng cách. Do đó, những trẻ được chẩn đoán là chậm phát triển cần được theo dõi liên tục để giải quyết vấn đề này. Bạn có thể làm việc với chuyên gia dinh dưỡng, nhà trị liệu hoặc chuyên gia y tế khác để giải quyết vấn đề tăng cân và các mối quan tâm đi cùng.
Cách giúp bé tăng cân
May mắn thay, có rất nhiều cách có thể làm giúp bé tăng cân.
Bước đầu tiên là loại trừ bất kỳ vấn đề sức khỏe nào liên quan đến việc cản trở khả năng hấp thu calo. Hãy trao đổi với bác sĩ nhi khoa nếu bé có biểu hiện khó nuốt, nôn trớ giữa các lần bú, bị dị ứng thực phẩm, bị trào ngược hoặc tiêu chảy .
Sau đó có thể áp dụng các cách sau:
Tăng cường nguồn sữa của bạn
Nếu bạn cảm thấy rằng nguồn sữa của bạn không đủ để đáp ứng nhu cầu của con, đừng lo lắng - có những chiến lược để tăng lượng sữa đó .
Đơn giản chỉ cần giữ con bạn ở gần, cho con bú mỗi giờ hoặc hai giờ và nghỉ ngơi đầy đủ. Cơ thể tuyệt vời của bạn sẽ đáp ứng nhu cầu tăng lên bằng cách tăng sản xuất.
Hơn nữa, hãy đảm bảo rằng bạn đang dùng các chất bổ sung sau khi sinh. Ngoài ra, nghiên cứu cho thấy rằng Cây thảo linh lăng, thì là, cây kế sữa và quả chà là có thể giúp tăng sản xuất sữa.
Tăng lượng calo cho bé
Cho trẻ bú sữa theo nhu cầu, nguồn:happyfamilyorganics.com Đối với trẻ sơ sinh bú sữa mẹ, hãy chắc chắn rằng em bé của bạn bú hết lượng sữa mỗi cữ. Nó có hàm lượng chất béo cao hơn dòng sữa ban đầu, vì vậy hãy đảm bảo rằng trẻ bú hết bầu sữa một bên trước khi dừng lại hoặc chuyển sang bên kia.
Đối với trẻ bú sữa công thức, hãy trao đổi với chuyên gia dinh dưỡng về lượng calo trong sữa công thức. Đôi khi họ sẽ đề nghị thay đổi loại sữa hoặc tỷ lệ bột - nước. Hãy chắc chắn làm điều này dưới sự hướng dẫn của chuyên gia chăm sóc sức khỏe, vì sử dụng quá nhiều hoặc không đủ lượng nước khi pha sữa có thể gây nguy hiểm.
Hơn nữa, bạn có thể bổ sung lượng calo cho bé bằng sữa vắt hoặc sữa công thức của riêng bạn. Nếu bạn dự định tiếp tục cho con bú, cách tốt nhất là cho trẻ bú trước khi cho trẻ bú bình.
Kết luận
Nếu bạn nghĩ rằng con bạn không tăng cân, đừng lo lắng một mình. Tham khảo ý kiến của các chuyên gia chăm sóc sức khỏe và làm theo các khuyến nghị của họ. Trong một thời gian ngắn, bạn sẽ thấy sự khác biệt.
Hãy nhớ rằng trẻ sơ sinh có thể nặng nhẹ, dài ngắn khác nhau, miễn là con bạn đang phát triển theo đường cong tăng trưởng của riêng chúng, bạn không cần phải quá lo lắng.
Xem thêm: