Video Biến chứng bệnh tiểu đường: Liệt dạ dày
Trong bài viết này, chúng tôi đưa ra một cái nhìn tổng quan về bệnh liệt dạ dày do biến chứng bệnh tiểu đường, bao gồm nguyên nhân, triệu chứng, biến chứng và cách điều trị.
Bệnh liệt dạ dày do biến chứng bệnh tiểu đường là gì?
Bệnh nhân bị liệt dạ dày do biến chứng bệnh tiểu đường có thể khiến người bệnh bị buồn nôn và ợ nóng.
Liệt dạ dày do biến chứng đái tháo đường là một loại trường hợp bệnh lý tiêu hóa do bệnh đái tháo đường gây ra.
Trong quá trình tiêu hóa bình thường, dạ dày co bóp để giúp phân hủy thức ăn và đưa chúng di chuyển xuống ruột non. Chứng liệt dạ dày làm gián đoạn sự co bóp của dạ dày, làm gián đoạn quá trình tiêu hóa.
Bệnh tiểu đường có thể gây ra chứng liệt dạ dày do ảnh hưởng đến hệ thần kinh.
Cả bệnh tiểu đường typ 1 và typ 2 đều có thể gây tổn thương thần kinh. Một trong những dây thần kinh đó là dây thần kinh lang thang. Dây thần kinh này kiểm soát sự di chuyển của thức ăn qua dạ dày.
Khi dây thần kinh lang thang bị tổn thương, các cơ trong dạ dày và các bộ phận khác của đường tiêu hóa không thể hoạt động bình thường. Khi đó, thức ăn không thể di chuyển nhanh chóng qua hệ tiêu hóa.
Chứng liệt dạ dày còn được gọi là chứng chậm lưu thông dạ dày.
Triệu chứng liệt dạ dày do biến chứng tiểu đường
Các dấu hiệu và triệu chứng của chứng liệt dạ dày ở mức độ khác nhau ở mỗi người và có thể bao gồm bất cứ sự kết hợp nào của những biểu hiện sau đây:
- Buồn nôn và nôn mửa, đặc biệt là khi thức ăn không tiêu
- Ợ nóng
- Cảm thấy no sau khi ăn rất ít
- Ăn mất ngon
- Giảm cân không có chủ ý
- Đầy hơi
- Lượng đường trong máu không ổn định
- Trào ngược dạ dày thực quản
- Co thắt dạ dày
Các yếu tố rủi ro
Một số người mắc bệnh tiểu đường có nguy cơ phát triển chứng liệt dạ dày hơn những người không mắc bệnh tiểu đường.
Các yếu tố nguy cơ phát triển bệnh liệt dạ dày do biến chứng bệnh tiểu đường bao gồm:
- Mắc bệnh tiểu đường typ 1
- Mắc bệnh tiểu đường typ 2 trong hơn 10 năm
- Mắc các bệnh tự miễn dịch
- Có tiền sử phẫu thuật dạ dày
- Liệt dạ dày thường gặp ở nữ hơn nam và ở những người đã phẫu thuật quanh thực quản, dạ dày hoặc ruột non, vì phẫu thuật có thể ảnh hưởng đến dây thần kinh lang thang.
Những người đã từng điều trị một số bệnh ung thư, chẳng hạn như xạ trị xung quanh vùng ngực hoặc dạ dày cũng có nhiều khả năng bị chứng liệt dạ dày hơn.
Các biến chứng liệt dạ dày do biến chứng tiểu đường
Sự khó lường của chứng liệt dạ dày khiến người bệnh tiểu đường khó biết khi nào cần dùng insulin.
Chứng liệt dạ dày khiến người bệnh tiểu đường khó kiểm soát lượng đường trong máu hơn.
Thỉnh thoảng, dạ dày của người bị liệt dạ dày có thể mất một thời gian rất dài để tống thức ăn vào ruột để hấp thu. Những lần khác, dạ dày có thể vận chuyển thức ăn rất nhanh.
Do không thể đoán trước nên khiến một số người mắc bệnh tiểu đường khó biết khi nào cần dùng insulin, nghĩa là không thể biết lượng đường trong máu của họ đang quá cao hoặc quá thấp ở thời điểm nào đó.
Khi lượng đường trong máu quá cao, bệnh nhân tiểu đường có nguy cơ mắc các bệnh sau:
- Tổn thương thận
- Tổn thương mắt, chẳng hạn như bệnh võng mạc và đục thủy tinh thể
- Bệnh tim
- Biến chứng bàn chân có thể dẫn đến phải cắt cụt
- Bệnh thần kinh
- Nhiễm toan ceton
Khi lượng đường trong máu giảm xuống quá thấp, một người mắc bệnh tiểu đường có thể gặp các biến chứng sau:
- Run rẩy
- Hôn mê tiểu đường do lượng đường trong máu thấp
- Mất ý thức
- Co giật
Các biến chứng khác từ chứng liệt dạ dày do biến chứng bệnh tiểu đường bao gồm:
- Suy dinh dưỡng
- Nhiễm khuẩn
- Dị vật dạ dày, được gọi là bezoars, có thể gây tắc nghẽn dạ dày
- Mất cân bằng điện giải
- Tổn thương ở thực quản do nôn mửa mãn tính
- Viêm thực quản gây khó nuốt.
Chẩn đoán liệt dạ dày do biến chứng tiểu đường
Nếu bác sĩ nghi ngờ một người mắc bệnh tiểu đường bị chứng liệt dạ dày, họ thường sẽ yêu cầu làm một hoặc nhiều xét nghiệm sau đây để xác định chẩn đoán.
Chụp X-quang cản quang với Barium
Bác sĩ có thể bắt đầu chụp X-quang cản quang với barium để kiểm tra chứng liệt dạ dày. Để chụp X-quang cản quang với barium, một người sẽ nhịn ăn trong 12 giờ, uống một chất lỏng có chứa barium, sau đó chụp X-quang ở bụng. Barium sẽ bao phủ dạ dày, khiến nó cản quang để có thể nhìn thấy trên phim X-quang.
Thông thường, một người đã nhịn ăn trước khi làm xét nghiệm này thì dạ dày của họ sẽ trống. Tuy nhiên, những người bị chứng liệt dạ dày vẫn có thể có một số thức ăn ở trong.
Chụp X-quang với thức ăn chứa Barium
Chụp X-quang với thức ăn chứa Barium sẽ cần người bệnh ăn thực phẩm có chứa barium, và sau đó thực hiện các xét nghiệm hình ảnh trong khi bữa ăn được tiêu hóa. Bác sĩ sẽ quan sát dạ dày của người bệnh thông qua hình ảnh để xem mất bao lâu thì thức ăn được tiêu hoá.
Chụp quét dạ dày bằng đồng vị phóng xạ
Tương tự như xét nghiệm chụp X-quang với thức ăn chứa Barium, chụp quét dạ dày bằng đồng vị phóng xạ sẽ cần bệnh nhân ăn thực phẩm có chứa hợp chất phóng xạ trước khi họ thực hiện xét nghiệm hình ảnh.
Đo vận động dạ dày
Phương pháp đo vận động dạ dày đo hoạt động của các cơ trong dạ dày.
Trong quá trình đo vận động dạ dày, bác sĩ sẽ đưa một ống hẹp qua cổ họng của bệnh nhân và vào dạ dày của họ. Ống gồm một thiết bị đo vận động của dạ dày khi nó tiêu hóa thức ăn. Các phép đo sẽ cho thấy mức độ dạ dày hoạt động như thế nào.
Các kiểm tra hay phương pháp khác
Ngoài ra, khi bác sĩ nghi ngờ bệnh nhân mắc bệnh liệt dạ dày do biến chứng tiểu đường có thể yêu cầu bất kỳ xét nghiệm nào sau đây:
- Xét nghiệm máu để kiểm tra sự thiếu hụt dinh dưỡng và mất cân bằng điện giải thường gặp với chứng liệt dạ dày.
- Xét nghiệm hình ảnh túi mật, thận và tuyến tụy để loại trừ các vấn đề về túi mật, bệnh thận hoặc viêm tụy.
- Nội soi phía trên để kiểm tra các bất thường trong cấu trúc của dạ dày.
Điều trị liệt dạ dày do biến chứng tiểu đường
Sử dụng thuốc làm giảm triệu chứng của bệnh liệt dạ dày. Nguồn ảnh: https://www.cnbc.com/ Dùng một số loại thuốc có thể giúp kích thích cơ dạ dày và giảm cảm giác buồn nôn.
Kiểm soát lượng đường trong máu là việc quan trọng nhất trong điều trị bệnh liệt dạ dày do tiểu đường.
Hầu hết các bác sĩ sẽ khuyên một người bị bệnh liệt dạ dày do tiểu đường nên kiểm tra lượng đường trong máu của họ thường xuyên hơn so với bệnh nhân tiểu đường không bị liệt dạ dày. Kiểm tra lượng đường trong máu thường xuyên hơn có thể giúp bản thân và bác sĩ điều chỉnh phương pháp điều trị tốt hơn.
Điều trị có thể bao gồm sự kết hợp các phương pháp sau:
- Thay đổi liều lượng và thời gian sử dụng insulin
- Uống thuốc chữa bệnh liệt dạ dày, bao gồm thuốc kích thích cơ dạ dày và thuốc trị buồn nôn
- Tránh các loại thuốc có thể làm chậm quá trình tiêu hóa ở dạ dày như thuốc phiện
- Thay đổi chế độ ăn uống và thói quen ăn uống
Trong một số trường hợp, một người bị bệnh liệt dạ dày do tiểu đường có thể cần một ống truyền thức ăn hoặc dinh dưỡng qua đường tĩnh mạch. Các bác sĩ chỉ chỉ định phương pháp này nếu người bệnh không thể kiểm soát được lượng đường trong máu của mình hoặc bị chứng liệt dạ dày rất nặng.
Khi dùng ống dẫn thức ăn, nó sẽ đi qua cả dạ dày và đưa chất dinh dưỡng trực tiếp vào ruột. Việc này giúp giữ lượng đường trong máu ổn định. Trong nhiều trường hợp, ống dẫn thức ăn sẽ chỉ được đặt tạm thời.
Thay đổi chế độ ăn uống
Thay đổi chế độ ăn uống dành cho người liệt dạ dày. Nguồn ảnh: https://www.jackbean.nl/ Nhiều bác sĩ sẽ khuyến nghị bệnh nhân liệt dạ dày do tiểu đường thực hiện một số thay đổi trong chế độ ăn uống:
- Ăn các bữa ăn thường xuyên, chia nhỏ thay vì ba bữa ăn lớn mỗi ngày
- Hạn chế thực phẩm giàu chất xơ như bông cải xanh vì nó sẽ khiến dạ dày mất nhiều thời gian hơn để tiêu hóa
- Chủ yếu tiêu thụ thực phẩm ít chất béo
- Ăn rau nấu chín thay vì rau sống
- Tránh rượu và đồ uống có ga
Bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng có thể đề nghị người bệnh liệt dạ dày do biến chứng bệnh tiểu đường ăn một số loại thực phẩm sau:
- Thịt nạc, như phần thịt nạc của thịt bò hoặc thịt lợn
- Gia cầm không da với cách chế biến ít chất béo (không chiên)
- Cá ít chất béo
- Đậu hũ
- Trứng
- Nước sốt cà chua
- Cà rốt và nấm nấu chín
- Khoai lang không vỏ
- Nước sốt táo không thêm đường
- Sữa ít béo hoặc sữa chua
Ngoài ra, bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng cũng có thể sẽ khuyên người bị bệnh liệt dạ dày do biến chứng bệnh tiểu đường thực hiện một số thay đổi xung quanh bữa ăn, ví dụ như đi bộ sau khi ăn để thúc đẩy tiêu hóa. Tương tự, nhiều bác sĩ có thể đề nghị đợi ít nhất hai giờ sau khi ăn mới nên nằm xuống.
Tiên lượng
Một đánh giá toàn diện trên tạp chí Trị liệu bệnh tiểu đường (Diabetes Therapy) về bệnh liệt dạ dày do biến chứng bệnh tiểu đường cho thấy rằng những người mắc chứng này có số lần nhập viện, đến phòng cấp cứu và các biến chứng khác do bệnh đái tháo đường nhiều hơn so với những người bị đái tháo đường mà không mắc chứng liệt dạ dày.
Những người bị bệnh liệt dạ dày do biến chứng bệnh tiểu đường cũng có nhiều khả năng bị tổn thương mắt, tổn thương thận và bệnh tim nhiều hơn những người chỉ bị tiểu đường. Nguy cơ biến chứng gia tăng có thể làm tăng nguy cơ tử vong sớm của người bệnh do các nguyên nhân liên quan đến bệnh tiểu đường.
Khả năng xảy ra các biến chứng và tiên lượng tổng quát đối với một người bị bệnh liệt dạ dày do biến chứng bệnh tiểu đường sẽ khác nhau tuỳ từng cá nhân. Nói chung, mọi người có thể cải thiện sức khỏe của mình bằng cách học cách quản lý tốt lượng đường trong máu mỗi ngày của bản thân.
Xem thêm:
- Chế độ ăn kiêng dành cho người bị bệnh liệt dạ dày
- Chế độ ăn cho người mắc chứng liệt dạ dày
- Bạn có thể tử vong vì bệnh liệt dạ dày không? Và làm thế nào để điều trị nó?
- Bạn cảm thấy khó chịu ở bụng? Có thể là vì bệnh liệt dạ dày và bệnh tiểu đường
- Chứng liệt dạ dày do biến chứng đái tháo đường: Nguyên nhân, chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa