Ibuprofen là một loại thuốc giảm đau hiệu quả, nhưng dùng quá liều có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng. Điều này xảy ra trong cả trường hợp dùng thuốc trong thời gian ngắn hoặc dùng thường xuyên.
Ibuprofen là thuốc chống viêm không steroid (NSAID) có tác dụng giảm đau, hạ sốt và chống viêm. Đây là một trong những loại thuốc được sử dụng nhiều nhất trên thế giới.
Bài viết này giúp bạn tìm hiểu cách dùng ibuprofen an toàn và những ảnh hưởng của việc dùng thuốc quá nhiều.
Liều lượng
Bảng sau đây tóm tắt liều lượng khuyến nghị và tối đa hàng ngày tính bằng miligam (mg) và miligam trên kilogam (mg/kg) trọng lượng cơ thể cho người lớn và trẻ em.
Độ tuổi | Hạ sốt | Giảm đau | Liều tối đa hàng ngày |
Trẻ 3–23 tháng | 5 mg/kg/liều
| 5–10 mg/kg/liều | 40 mg/kg/ngày |
Trẻ em từ 24 tháng đến 12 tuổi
| 10 mg/kg/ liều
| 5–10 mg/kg/liều | 40 mg/kg/ngày
|
Người lớn từ 12 tuổi trở lên | 200–400 mg/liều | 200–400 mg/liều | 1.200 mg/ngày
|
Luôn dùng liều ibuprofen thấp nhất có hiệu quả điều trị bệnh, và một liều duy nhất trong các khung thời gian sau:
- Mỗi 4-6 giờ cho người lớn
- Mỗi 6-8 giờ cho trẻ em
Tuy nhiên, một số bác sĩ có thể kê đơn liều lượng tối đa hàng ngày cao hơn.
Thai kỳ
Thuốc chống viêm không steroid (NSAID), bao gồm ibuprofen, có thể không an toàn đối với phụ nữ có thai. Điều này là do thuốc làm thay đổi chức năng của các prostaglandin - quan trọng trong quá trình chuyển dạ và cho sự phát triển của hệ tim mạch của thai nhi.
Nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng ibuprofen trong thời kỳ mang thai, đặc biệt là trong 3 tháng cuối của thai kỳ.
Phụ nữ cho con bú
Liều lượng 400 mg, ibuprofen không được tìm thấy trong sữa mẹ, nhưng liều cao hơn thuốc có thể đi vào sữa mẹ. Điều này có nghĩa là em bé sẽ nhận được một lượng ibuprofen từ sữa nếu mẹ dùng quá nhiều.
Các bác sĩ chưa phát hiện được ảnh hưởng của một lượng nhỏ ibuprofen trong sữa mẹ đối với trẻ sơ sinh. Phụ nữ cho con bú nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng ibuprofen.
Ibuprofen là gì?
Ibuprofen là thuốc chống viêm không steroid (NSAID) có tác dụng giảm đau và chống viêm.
Alaxan và Brufen là 2 biệt dược của thuốc ibuprofen. Mọi người có thể tự mua ibuprofen liều thấp không cần kê đơn hoặc liều cao hơn được kê đơn.
Ibuprofen có sẵn ở dạng viên nén, viên nang, gel lỏng, viên nhai và các công thức dạng giọt hoặc hỗn dịch uống. Nó cũng là một thành phần trong nhiều dược phẩm khác nhau, bao gồm cả thuốc cảm lạnh và dị ứng.
Ibuprofen hoạt động bằng cách ngăn chặn sản xuất prostaglandin.
Prostaglandin đóng một vai trò thiết yếu trong quá trình viêm do chấn thương, khiến cho da đỏ bừng, nóng, sưng và đau. Ibuprofen ngăn chặn hoạt động của chúng bằng cách liên kết với các thụ thể COX-1 và COX-2 thông qua một enzym có tên là prostaglandin synthase.
Với liều lượng thích hợp, ibuprofen là một loại thuốc an toàn cho cả trẻ em và người lớn.
Thuốc giảm đau là nhóm thuốc thường gây ra quá liều ở người lớn. Theo một báo cáo, 29% trường hợp quá liều thuốc giảm đau có liên quan đến ibuprofen và trở thành NSAID phổ biến liên quan đến quá liều nhiều nhất.
Các triệu chứng quá liều
Sử dụng ibuprofen quá liều có thể gây đau dạ dày. Nguồn ảnh: sheganews.comPhần lớn các trường hợp quá liều ibuprofen không nguy hiểm đến tính mạng và dưới 1% trường hợp gây tử vong. Điều đó cho thấy, một số người đã bị biến chứng nặng.
Không có giới hạn liều lượng cụ thể cho người lớn gây ra các triệu chứng của quá liều.
Nếu trẻ uống dưới 100 mg/kg ibuprofen, có thể không gặp phải bất kỳ triệu chứng nào của quá liều. Tuy nhiên, với liều lượng 400 mg/kg, trẻ có thể gặp các tác dụng phụ nghiêm trọng và đe dọa tính mạng.
Các triệu chứng quá liều ibuprofen có thể xảy ra trong vòng 4 tiếng kể từ khi dùng thuốc.
Độc tính đối với dạ dày và tiêu hóa
Một trong những tác dụng phụ phổ biến nhất của ibuprofen khi dùng liều lượng khuyến nghị là chứng ợ nóng. Ibuprofen ức chế các thụ thể COX-1 trong dạ dày, có thể làm phá vỡ lớp chất nhầy bảo vệ niêm mạc dạ dày
Những người dùng quá nhiều ibuprofen có thể gặp các tác dụng phụ từ đau dạ dày đến xuất huyết tiêu hóa nghiêm trọng, xảy ra trong vòng vài giờ sau khi dùng quá liều.
Nhiễm độc thận
Suy thận có thể xảy ra ở cả trẻ em và người lớn dùng quá liều ibuprofen. Tuy nhiên, nó không phổ biến.
Một đánh giá độc tính của ibuprofen, được các tác giả cập nhật vào năm 2019, bao gồm một nghiên cứu năm 1992 mà các nhà khoa học thực hiện tại Trung tâm Kiểm soát Chất độc Rocky Mountain ở Denver, cho thấy: Chỉ có 2/63 người dùng quá liều ibuprofen gặp phải các triệu chứng suy thận.
Trong hầu hết các trường hợp, bác sĩ có thể giúp chức năng thận phục hồi do quá liều ibuprofen.
Độc tính hệ thần kinh trung ương
Nếu dùng liều lớn hơn 400 mg/kg, có thể gây suy nhược hệ thần kinh trung ương, mất ý thức và hôn mê.
Trẻ em có thể bị co giật và giảm ý thức do dùng quá liều lượng lớn, hoặc thậm chí ngừng thở.
Bác sĩ cấp cứu sẽ khắc phục tình trạng nhiễm độc hệ thần kinh trung ương do dùng quá liều ibuprofen.
So với các NSAID như diclofenac, axit mefenamic và naproxen, dùng quá liều ibuprofen có tỷ lệ độc tính thấp hơn với hệ thần kinh trung ương.
Các biến chứng và rủi ro khác
Rối loạn nhịp tim, chóng mặt, hạ huyết áp là biến chứng có thể xảy ra khi dùng ibuprofen. Nguồn ảnh: neurotherapykolkata.com
Biến chứng phổ biến nhất do dùng quá liều ibuprofen là nhiễm toan chuyển hóa, trong đó cơ thể không thể loại bỏ các hợp chất có tính axit khỏi máu và các mô trong cơ thể.
Cơ thể phân hủy ibuprofen thành các hợp chất có tính axit. Khi dùng quá liều, các hợp chất axit tích tụ, làm giảm độ pH máu và các mô, khiến cho cơ thể có nhiều axit hơn.
Quá liều Ibuprofen có thể đột ngột gây suy thận và co giật, ảnh hưởng đến việc tái hấp thu và bài xuất các hợp chất có tính axit.
Nhiễm toan chuyển hóa có thể gây ra:
- Rối loạn chức năng tim
- Thay đổi huyết áp
- Nguy cơ nhịp tim không đều cao hơn
- Thay đổi phân áp oxy trong máu
- Suy giảm hệ thống miễn dịch
Số lượng tiểu cầu trong xét nghiệm máu có thể giảm sau khi dùng quá liều. Thời gian prothrombin là xét nghiệm máu đo thời gian đông máu ngoại sinh, cũng sẽ tăng lên, làm giảm quá trình tạo cục máu đông trong cơ thể.
Phải làm gì nếu bạn nghi ngờ quá liều
Điều quan trọng là phải đến cơ sở y tế ngay nếu uống quá nhiều ibuprofen. Trong hầu hết các trường hợp, bác sĩ có thể điều trị những tổn thương của việc dùng quá liều ibuprofen.
Bác sĩ cấp cứu sẽ ghi lại đầy đủ tiền sử về hàm lượng ibuprofen đã uống và vào thời điểm nào.
Người bệnh cần cung cấp đầy đủ thông tin các chất khác dùng cùng với ibuprofen. Biết được điều này sẽ giúp bác sĩ xác định phương pháp điều trị tốt nhất và cách hiệu quả nhất để quản lý quá liều.
Tổng kết
Ibuprofen có thể sử dụng dễ dàng thông qua đơn thuốc và không kê đơn, vì vậy quá liều thuốc là khá phổ biến.
Có thể gặp các triệu chứng quá liều chỉ với hàm lượng nhỏ. Hãy gọi cấp cứu ngay sau khi uống, các bác sĩ có thể khắc phục tổn thương do thuốc gây ra. Xem thêm: