Trong bệnh gan nhiễm mỡ, nếu người bệnh không phát hiện sớm và điều trị kịp thời bằng việc thay đổi lối sống, xây dựng chế độ ăn uống khoa học, kiểm soát lượng chất béo ăn vào, bệnh sẽ liên tục tiến triển, mỡ thâm nhiễm ngày càng nhiều, xuất hiện đáp ứng viêm và hình thành các sẹo xơ, cuối cùng là xơ gan và gan mất chức năng. Quá trình biến đổi cấu trúc và chức năng của gan có thể chia làm 3 giai đoạn như sau:
- Giai đoạn 1 – Lượng mỡ trong gan đạt từ 5-10%, xuất hiện tình trạng viêm gan và gan to hơn bình thường. Về chức năng, gan nhiễm mỡ giai đoạn 1 thường vẫn đủ khả năng hoạt động như bình thường. Về cấu trúc, gan đã bị tổn thương và gây ra những thay đổi về mặt vi thể. Đây còn được gọi là xơ gan còn bù,.
- Giai đoạn 2 – Gan nhiễm mỡ độ 2 khi lượng mỡ trong gan chiếm 10-25%. Ngoài các đặc điểm của giai đoạn 1, sẹo (xơ hóa) bắt đầu xuất hiện. Giai đoạn 2 của gan nhiễm mỡ liên quan đến quá trình xơ hóa từ F1 đến F3 trên fibroscan. Khi người bệnh đến giai đoạn này, gan bắt đầu xấu đi chuyển sang giai đoạn suy gan.
- Giai đoạn 3 - Giai đoạn nghiêm trọng nhất của gan nhiễm mỡ, bệnh tiến triển thành xơ gan mất bù, có thể xuất hiện ung thư gan trền nền gan xơ. Khi đã tới giai đoạn này, lựa chọn duy nhất còn lại là ghép gan.
Sự biến đổi của gan theo thời gian trong bệnh gan nhiễm mỡ nếu không được điều trị kịp thời. Nguồn: PinterestGan nhiễm mỡ độ 3 là giai đoạn gan tổn thương nặng nhất, do gan nhiễm mỡ đã không được điều trị đúng, bệnh thường tiến triển trong một thời gian dài. Gan nhiễm mỡ độ 3 có quá trình xơ hóa không hồi phục đã diễn ra gây nhiều triệu chứng đa dạng, gan suy giảm chức năng rõ rệt, nguy cơ xuất hiện nhiều biến chứng.
Các triệu chứng của gan nhiễm mỡ độ 3
Một số người bị bệnh gan nhiễm mỡ độ 3 có thể tiến triển các biến chứng gây sẹo xơ trong nhu mô gan, hay còn gọi là xơ hóa gan. Quá trình tăng sinh xơ về lâu dài sẽ dẫn đến xơ gan.
Xơ gan có thể gây ra các triệu chứng như:
- Ăn mất ngon
- Gầy sút cân
- Yếu cơ
- Mệt mỏi
- Chảy máu cam
- Ngứa da do ứ đọng sắc tố mật
- Vàng da, củng mạc mắt vàng
- Sao mạch dưới da vùng cổ ngực
- Đau bụng
- Tuần hoàn bang hệ: Hệ thống mạch máu nổi trên thành bụng
- Bụng chướng
- Tràn dịch ổ bụng
- Phù chân
- Ngực to ở nam giới
- Rối loạn tâm thần
Xơ gan là một tình trạng bệnh lý nặng có thể đe dọa đến tính mạng, cần đi khám và điều trị kịp thời. Ở một tỉ lệ người bị xơ gan, có biến chứng ung thư trên nền gan xơ
Các xét nghiệm và thăm dò chức năng cần làm
Xét nghiệm đo độ đàn hồi gan- FibroScan.Nguồn: IsofHcare
- Xét nghiệm máu:
- Tăng mỡ máu, có thể tăng thành phần cholesterol và chất béo trung tính.
- Tăng men gan: AST, ALT
- Giảm protein, giảm albumin
- Tăng sắc tố mật
Bác sĩ có thể sử dụng một hoặc nhiều thăm dò chẩn đoán hình ảnh sau để đánh giá sâu hơn về gan và phát hiện các tình trạng bệnh khác:
- Siêu âm ổ bụng: Phát hiện tình trạng gan, mật, lách, dịch tự do trong ổ bụng
- Chụp CT
- Chụp MRI
- Bác sĩ có thể chỉ định đo độ đàn hồi gan FibroScan (VCTE, FibroScan), là một thăm dò chức năng đánh giá tình trạng xơ hóa gan. Xét nghiệm này sử dụng sóng âm với tần số thấp để đo độ cứng của gan, qua đó có thể giúp kiểm tra các tổn thương xơ hóa của nhu mô gan. Trong giai đoạn này, xơ gan có thể biểu hiện từ mức độ F1 đến F3 trên FibroScan.
- Sinh thiết gan: Bác sĩ có thể lấy một mẫu mô gan nhỏ bằng một kim sinh thiết đi qua thành bụng vào trong gan. Mẫu được đem phân tích để đánh giá tình trạng xơ hóa, tế bào ác tính
Theo dõi và điều trị gan nhiễm mỡ độ 3
Người có nguy cơ bị gan nhiễm mỡ hoặc đã được chẩn đoán gan nhiễm mỡ độ 3 cần đi khám, điều trị theo đúng phác đồ:
- Thay đổi lối sống
- Dùng thuốc theo đơn
- Phẫu thuật
- Có thể có chỉ định ghép gan đối với xơ gan mất bù đủ điều kiện
Phòng bệnh gan nhiễm mỡ
Chế độ ăn cho người bị gan nhiễm mỡ. Nguồn: News MedicalĐể phòng bệnh gan nhiễm mỡ nói chung và ngăn ngừa sự tiến triển nặng hơn của gan nhiễm mỡ độ 3, điều quan trọng hàng đầu là xây dựng một lối sống lành mạnh:
- Hạn chế hoặc tránh rượu.
- Duy trì cân nặng hợp lý.
- Chế độ ăn giàu chất dinh dưỡng, ít chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa và carbohydrate tinh chế.
- Khám định kỳ theo hẹn, tầm soát biến chứng và tiến triển nặng
- Điều trị bệnh viêm gan virus B, C, nhiễm ký sinh trùng
- Thực hiện các bước để kiểm soát đường máu, mức chất béo trung tính và mức cholesterol.
- Tuân thủ điều trị đái tháo đường theo đúng phác đồ.
- Cố gắng tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày vào hầu hết các ngày trong tuần.
Thực hiện đầy đủ các bước này sẽ giúp cải thiện sức khỏe tổng thể của bạn, ngăn ngừa gan nhiễm mỡ độ 1 không bị tiến triển nặng hơn.
Xem thêm:
- Bệnh gan nhiễm mỡ: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và biện pháp điều trị
- Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu: Triệu chứng, nguyên nhân, biến chứng và điều trị
- Thoát khỏi bệnh gan nhiễm mỡ: Chế độ ăn uống và lối sống
- Chế độ ăn cho bệnh gan nhiễm mỡ: Nên ăn gì và không nên ăn gì?
- Thông tin cần biết về bệnh gan nhiễm mỡ độ 1
- Bệnh gan nhiễm mỡ độ 2 và những điều cần biết