Video: Điều trị bàng quang tăng hoạt đúng cách | Sức khỏe VTC16.
Tổng quan àng quang tăng hoạt
Bàng quang tăng hoạt là gì?
Bàng quang tăng hoạt là sự kết hợp của các triệu chứng có thể khiến bạn phải đi tiểu thường xuyên hơn, tiểu gấp hơn, tiểu không tự chủ (rò rỉ) và phải đi tiểu vào ban đêm. Các triệu chứng này có thể gây ra căng thẳng và tác động tiêu cực đến chất lượng cuộc sống.
Triệu chứng và nguyên nhân bàng quang tăng hoạt
Các triệu chứng của bàng quang tăng hoạt
Bàng quang tăng hoạt gồm nhiều triệu chứng như:
- Tiểu gấp: Đây là tình trạng không thể trì hoãn nhu cầu đi tiểu. Khi bạn cảm thấy muốn đi tiểu, bạn có một khoảng thời gian hạn chế để vào nhà vệ sinh.
- Tăng tần suất đi tiểu: Những người gặp phải triệu chứng này có nhu cầu đi tiểu rất thường xuyên. Thông thường, đó là sự gia tăng số lần đi tiểu so với trước.
- Tiểu không tự chủ: Trong trường hợp khi bạn muốn đi tiểu nước tiểu có thể bị rò rỉ.
- Tiểu đêm: Triệu chứng này đặc trưng bởi việc phải thức dậy và đi tiểu ít nhất 2 lần mỗi đêm.
Nguyên nhân bàng quang tăng hoạt
Bàng quang tăng hoạt có thể do một số nguyên nhân hoặc nhiều nguyên nhân kết hợp. Một số nguyên nhân như:
- Cơ vùng chậu yếu: Mang thai và sinh con có thể khiến cơ vùng chậu (cơ và mô hỗ trợ các cơ quan ở bụng dưới) căng giãn và yếu. Điều này có thể khiến bàng quang sa khỏi vị trí bình thường. Tất cả những yếu tố này có thể gây ra són tiểu.
- Tổn thương dây thần kinh:Các tín hiệu được gửi đến não và bàng quang để làm rỗng bàng quang không đúng lúc. Chấn thương và bệnh lý có thể gây ra điều này. Nguyên nhân có thể bao gồm:
- Phẫu thuật vùng chậu hoặc lưng.
- Thoát vị đĩa đệm.
- Bức xạ.
- Bệnh Parkinson.
- Bệnh đa xơ cứng.
- Đột quỵ.
- Thuốc, rượu và caffein: Tất cả các sản phẩm này có thể làm tê liệt dây thần kinh, ảnh hưởng đến tín hiệu đến não. Điều này có thể dẫn đến sự kiểm soát nước tiểu trong bàng quang. Thuốc lợi tiểu và caffeine có thể khiến bàng quang đầy nhanh và có thể gây són tiểu.
- Nhiễm trùng: Nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI), có thể kích thích các dây thần kinh bàng quang và khiến bàng quang co bóp mà không có dấu hiệu báo trước.
- Thừa cân: Thừa cân gia tăng áp lực lên bàng quang. Điều này có thể dẫn đến tiểu không tự chủ.
- Thiếu estrogen sau khi mãn kinh: Sự thay đổi nội tiết tố này có thể góp phần làm mất nước tiểu do đi tiểu gấp. Trao đổi với bác sĩ về liệu pháp estrogen đặt âm đạo. Phương pháp này khác với liệu pháp hooc môn “toàn thân” được hấp thụ khắp cơ thể.
Tuy nhiên, cơ chế của các nguyên nhân này chưa được giải thích rõ ràng.
Quản lý và điều trị bàng quang tăng hoạt
Bàng quang tăng hoạt điều trị như thế nào?
Tình trạng bàng tăng hoạt rất phổ biến. Tình trạng này có thể điều trị được, nhưng cần phối hợp giữa người bệnh và bác sĩ. Điều trị bàng quang tăng hoạt có thể bao gồm từ thay đổi hành vi, thuốc và liệu pháp kích thích thần kinh (điều hòa thần kinh).
Phương pháp thay đổi hành vi nào để cải thiện bàng quang tăng hoạt?
Có nhiều phương pháp và chế độ sinh hoạt tại nhà giúp cải thiện tình trạng bàng quang tăng hoạt. Các phương pháp như:
- Ghi nhật ký :Trong một ngày, hãy ghi lại lượng dịch đưa vào, số lần đi tiểu, số lần đi tiểu không tự chủ và thời điểm chúng xảy ra. Ghi lại những dấu hiệu đã xảy ra khi tiểu không chủ ý xảy ra, như khi:
- Theo dõi chế độ ăn uống: Loại bỏ hoặc giảm các loại thực phẩm hoặc đồ uống có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng bàng quang. Các loại thực phẩm nên loại bỏ như:
- Duy trì sự đều đặn của nhu động ruột: Táo bón có thể làm gia tăng áp lực lên bàng quang và có tác động tiêu cực đến chức năng bàng quang. Bằng cách giữ thói quen đi tiêu lành mạnh, người bệnh có thể ngừa táo bón và giúp giảm các triệu chứng bàng quang. Sau đây là một số gợi ý để duy trì sự đều đặn của nhu động ruột:
- Tăng lượng chất xơ bằng các loại thực phẩm như đậu, mì ống, bột yến mạch, ngũ cốc nguyên cám, bánh mì nguyên cám, trái cây tươi và rau quả.
- Mỗi buổi sáng, hãy uống 2 thìa hỗn hợp này: 1 cốc nước sốt táo, 1 cốc cám lúa mì chưa chế biến và ¾ cốc nước ép mận.
- Tập thể dục thường xuyên để duy trì nhu động ruột đều đặn.
- Duy trì cân nặng hợp lý: Thừa cân có thể gây thêm áp lực lên bàng quang, điều này có thể góp phần gây ra các vấn đề về kiểm soát bàng quang. Nếu bạn thừa cân, giảm cân có thể làm giảm áp lực lên bàng quang.
- Ngừng hút thuốc: Hút thuốc lá gây kích thích cơ bàng quang. Người hút thuốc thường xuyên ho do đó có thể gây ra són tiểu.
- Uống nhiều chất lỏng không gây kích thích bàng quang: Những người có các triệu chứng về bàng quang thường uống ít nước hơn, vì vậy không phải đi tiểu thường xuyên. Uống ít chất lỏng hơn khiến nước tiểu người bệnh cô đặc hơn (màu vàng sẫm, nặng mùi). Nước tiểu cô đặc gây kích thích bàng quang và thực sự có thể làm đi tiểu thường xuyên hơn. Cố gắng không để mất nước. Uống cho thỏa cơn khát là được. Hạn chế uống nước trước khi đi ngủ 2 hoặc 3 giờ. Bạn cũng nên giảm hoặc loại bỏ đồ uống có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng bàng quang. Bao gồm:
- Trà.
- Cà phê.
- Rượu.
- Nước ngọt có caffein.
- Nước ép cam quýt.
- Đồ uống có chứa chất làm ngọt nhân tạo.
- Bắt đầu phục hồi bàng quang: Khi bàng quang hoạt động quá mức, theo thời gian, các cơ bàng quang sẽ được điều hòa để phản ứng theo một cách nhất định. Bằng cách tập luyện lại các cơ này, bạn có thể giữ nước tiểu tốt hơn. Rèn luyện bàng quang bao gồm việc học cách chống lại hoặc ức chế cảm giác khẩn trương, trì hoãn việc đi tiểu và đi tiểu theo thời gian biểu (thay vì phản ứng với cảm giác mót tiểu khẩn cấp).
- Để bắt đầu tập luyện bàng quang, bạn nên bắt đầu với thời gian khoảng cách mỗi lần đi tiểu. Ví dụ: nếu bạn đi tiểu trung bình mỗi giờ, đây sẽ là khoảng cách mỗi lần đi tiểu.
- Khi khoảng thời gian đi tiểu bắt đầu đã được thiết lập, bạn cố gắng đợi một vài phút khi bạn phải đi tiểu và theo thời gian, hãy từ từ tăng khoảng cách giữa các lần đi tiểu. Nếu bạn không nhịn được giữa các khoảng thời gian nghỉ ngơi, hãy ngay lập tức ngồi xuống ở tư thế thoải mái, hít thở sâu từ từ vào và thở ra, và cố gắng tưởng tượng bạn đang ở một địa điểm nghỉ mát yêu thích hoặc sử dụng một số kỹ thuật thư giãn khác cho đến khi cảm giác thôi thúc qua đi. Sau đó đi vào nhà vệ sinh.
- Đầu tiên hãy làm rỗng bàng quang trong khoảng thời gian. Đừng đợi đến phút cuối cùng. Ví dụ, bắt đầu 2 giờ một lần, nếu vẫn giữ được, thì hãy tăng thời gian giữa các lần đi tiểu. Nếu bạn bị són tiểu, giảm thời gian xuống mỗi giờ và tăng dần thời gian giữa các lần đi vệ sinh. Nếu bạn bình thường đi mỗi giờ, hãy cố gắng tăng lên một giờ 15 phút giữa các lần đi tiểu.
- Khi bạn có thể duy trì lịch trình mới mà không đi tiểu không chủ ý trong một đến hai tuần, hãy thử tăng thời gian giữa các lần đi vệ sinh thêm 15 phút cho đến khi bạn đạt được khoảng thời gian mà bạn cảm thấy thoải mái. Mục tiêu là đạt khoảng cách từ 2 đến 4 giờ giữa các lần đi vệ sinh.
- Cố gắng theo lịch trình càng nhiều càng tốt.
- Kiểm soát cảm giác buồn tiểu ngay lập tức: Điều quan trọng khi tập luyện bàng quang là tạo khả năng kiểm soát bài xuất nước tiểu. Có một số mẹo và cách người bệnh có thể làm theo, nhưng hãy kiên trì. Quá trình tập luyện bàng quang thường mất ít nhất 6-8 tuần mới có kết quả. Khi người bệnh cảm thấy muốn tiểu đột ngột, các cách sau có thể hữu ích:
- Dừng hoạt động đang làm. Ngồi xuống hoặc đứng yên, giữ yên tĩnh. Khi nằm yên, bạn sẽ dễ dàng kiểm soát cảm giác muốn đi tiểu ngay.
- Siết nhanh cơ sàn chậu vài lần. Không thả lỏng hoàn toàn giữa những lần co bóp này.
- Thư giãn phần còn lại của cơ thể. Hít thở sâu vài lần để giúp bạn thư giãn và loại bỏ căng thẳng.
- Tập trung vào việc kiềm chế cảm giác thôi thúc.
- Chờ cho đến khi sự thôi thúc giảm bớt.
- Đi bộ vào nhà vệ sinh với tốc độ bình thường. Đừng vội vàng. Tiếp tục siết cơ sàn chậu nhanh trong khi đi bộ.
Tham khảo với bác sĩ về cách tốt nhất để kiểm soát các triệu chứng của bàng quang tăng hoạt. Bác sĩ có thể đề nghị kết hợp thuốc và tập luyện bàng quang để giúp người bệnh đạt được kết quả tốt nhất.
Các loại thuốc điều trị bàng quang tăng hoạt
Bác sĩ có thể đề nghị thử các thay đổi hành vi trước khi sử dụng thuốc để điều trị bàng quang tăng hoạt. Thuốc có thể tác động rất tốt giúp bàng quang trở về chức năng bình thường. Tham khảo với bác sĩ về những rủi ro và lợi ích của việc sử dụng các loại thuốc thường được kê đơn sau:
- Thuốc kháng cholinergic
Những loại thuốc này kiểm soát co thắt cơ trong bàng quang:
- Oxybutynin (Ditropan®), oxybutynin XL (Ditropan XL®), oxybutynin TDDS (Oxytrol®).
- Tolterodine (Detrol®).
- Solifenacin (Vesicare®).
- Fesoterodine (Toviaz®).
- Darifenacin (Enablex®).
- Trospium (Sanctura XR®).
- Gel Oxybutinin (Gelnique®).
- Thuốc beta-3 adrenergic
Mirabegron (Myrbetriq).
Phương pháp kích thích thần kinh điều trị bàng quang tăng hoạt
Có một số phương pháp điều trị liên quan đến việc kích thích dây thần kinh để giúp cải thiện bàng quang tăng hoạt. Các dây thần kinh gửi tín hiệu đến não khi bàng quang cần làm rỗng. Bằng cách tác động các dây thần kinh, bác sĩ có thể giúp cải thiện khả năng kiểm soát bàng quang. Kích thích dây thần kinh là một phương pháp điều trị được xem xét khi các phương pháp điều trị bảo tồn không có kết quả hoặc không có tác dụng. Các phương pháp điều trị bảo tồn bao gồm các liệu pháp hành vi (thay đổi chế độ ăn uống, phản hồi sinh học, tập luyện bàng quang, các bài tập cơ vùng chậu) và thuốc.
Một số loại phương pháp điều trị kích thích thần kinh như:
- Kích thích thần kinh cùng: Kích thích thần kinh cùng là liệu pháp kích thích điện các dây thần kinh kiểm soát bàng quang. Một thiết bị nhỏ (dẫn truyền thần kinh) được cấy dưới da ở vùng mông trên của bệnh nhân ngoại trú. Thiết bị này gửi các xung điện nhẹ qua một dây dẫn (dây điện) gần dây thần kinh cùng (dây thần kinh nằm ở lưng dưới). Các xung động giúp kiểm soát bàng quang. Kích thích dây thần kinh cùng có thể làm giảm số lượng khoảng trống và / hoặc số lần làm ướt, và có hiệu quả tổng thể rất tốt.
- Kích thích thần kinh chày qua da: Loại kích thích thần kinh này là một thủ thuật ngoại trú, trong đó các xung thần kinh nhỏ được đưa đến một nhánh thần kinh gần mắt cá chân để kích thích kiểm soát bàng quang. Bệnh nhân thường phải điều trị 12 buổi hàng tuần và sau đó điều trị duy trì mỗi tháng một lần.
- Tiêm botox vào cơ bàng quang: Phương pháp điều trị này bao gồm việc tiêm Botox A (onabotulinum toxin A) vào thành bàng quang qua nội soi (cystoscope). Liệu pháp này rất hiệu quả, ngay cả đối với những bệnh nhân chưa có hiệu quả với các liệu pháp khác. Một tỷ lệ rất nhỏ có thể bị bí tiểu tạm thời (khó tiêu) sau khi dùng Botox. Điều trị này sẽ mất dần theo thời gian và thường cần được lặp lại sau mỗi sáu tháng.
Tiên lượng
Bàng quang tăng hoạt có thể kiểm soát được không?
Liệu pháp điều trị bàng quang tăng hoạt có thể là một thách thức để kiểm soát. Tuy nhiên, nhiều người đáp ứng với phương pháp điều trị và có chất lượng cuộc sống cải thiện đáng kể. Bác sĩ sẽ hướng dẫn các bước để bắt đầu và các phương pháp điều trị bổ sung để lựa chọn.
Xem thêm: