Video: Điều trị bàng quang tăng hoạt đúng cách | Sức khỏe vàng VTC16.
Đau bàng quang có thể ảnh hưởng đến nam giới và phụ nữ và do một số tình trạng khác nhau gây ra trong đó có một số bệnh nghiêm trọng. Bài viết sẽ đưa ra các nguyên nhân khác nhau của đau bàng quang, các triệu chứng và các lựa chọn điều trị.
Nguyên nhân đau bàng quang
Bất kỳ loại đau bàng quang nào cũng cần tìm nguyên nhân từ nhiễm trùng đường tiết niệu đến viêm bàng quang mãn tính.
Nhiễm trùng đường tiết niệu
Nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI) là một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn dọc nằm trên đường tiết niệu, bao gồm cả bàng quang. Nam giới và nữ giới đều có thể bị nhiễm trùng tiết niệu, nhưng bệnh phổ biến hơn ở phụ nữ. Nhiễm trùng tiết niệu là do vi khuẩn xâm nhập vào bàng quang qua niệu đạo. Khi không được điều trị, nhiễm trùng tiết niệu có thể lây lan đến thận và vào máu gây ra các biến chứng nghiêm trọng.
Các triệu chứng của nhiễm trùng đường tiết niệu
Cùng với đau bàng quang, nhiễm trùng tiết niệu cũng có thể gây ra bất kỳ triệu chứng nào sau đây:
- Thường xuyên đau khi đi tiểu
- Đau bụng dưới
- Đau lưng dưới
- Tăng áp lực bàng quang / vùng chậu
- Nước tiểu đục
- Máu trong nước tiểu
Chẩn đoán nhiễm trùng đường tiết niệu
Bác sĩ có thể chẩn đoán nhiễm trùng đường tiết niệu bằng xét nghiệm phân tích nước tiểu để kiểm tra mẫu nước tiểu tìm tế bào bạch cầu, hồng cầu và vi khuẩn. Bác sĩ cũng có thể sử dụng phương pháp cấy nước tiểu để xác định loại vi khuẩn.
Nếu người bệnh bị nhiễm trùng tiết niệu tái phát, bác sĩ có thể đề nghị xét nghiệm thêm để kiểm tra các bất thường trong bàng quang hoặc đường tiết niệu. Các xét nghiệm này có thể bao gồm:
- Siêu âm
- MRI
- Chụp CT
- Soi bàng quang
Điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu
Nhiễm trùng tiết niệu được điều trị bằng kháng sinh uống để tiêu diệt vi khuẩn. Bác sĩ cũng có thể kê đơn thuốc để giảm đau và rát. Nhiễm trùng tiết niệu thường xuyên có thể cần điều trị kháng sinh dài hơn. Nhiễm trùng tiết niệu nặng và các biến chứng có thể cần điều trị kháng sinh tĩnh mạch tại bệnh viện.
Viêm bàng quang kẽ / hội chứng đau bàng quang
Viêm bàng quang kẽ, còn được gọi là hội chứng đau bàng quang, là một tình trạng mãn tính gây ra các triệu chứng tiểu đau. Bệnh ảnh hưởng đến hầu hết phụ nữ, theo Viện Quốc gia về Tiểu đường, Tiêu hóa và Bệnh thận (NIDDK). Nguyên nhân của tình trạng này hiện vẫn chưa được xác định, nhưng một số yếu tố có thể gây ra các triệu chứng, như nhiễm trùng, căng thẳng về thể chất hoặc cảm xúc, chế độ ăn uống, chấn thương bàng quang hoặc một số loại thuốc nhất định.
Các triệu chứng của viêm bàng quang kẽ
Các triệu chứng có thể từ nhẹ đến nặng và khác nhau ở mỗi đối tượng. Các triệu chứng như:
- Vội vàng đi tiểu
- Đi tiểu thường xuyên
- Nóng rát hoặc đau khi đi tiểu
- Đau bàng quang
- Đau vùng xương chậu
- Đau bụng
- Đau giữa âm đạo và hậu môn (phụ nữ)
- Đau giữa bìu và hậu môn (nam giới)
- Đau đớn khi giao hợp
Chẩn đoán viêm bàng quang kẽ
Chẩn đoán viêm bàng quang kẽ dựa vào:
- Tiền sử bệnh, bao gồm cả các triệu chứng
- Theo dõi số lượng nước uống vào và số lượng nước tiểu hàng ngày, có ghi chép lại
- Khám phụ khoa (nữ giới)
- Khám tuyến tiền liệt (nam giới)
- Phân tích nước tiểu để kiểm tra nhiễm trùng
- Nội soi bàng quang để đánh giá niêm mạc bàng quang
- Kiểm tra chức năng tiết niệu
- Kiểm tra độ nhạy kali
Bác sĩ cũng có thể chỉ định các xét nghiệm khác để giúp loại trừ ung thư là nguyên nhân gây ra các triệu chứng, như sinh thiết, thường được thực hiện trong quá trình soi bàng quang hoặc tế bào học nước tiểu để tìm các tế bào ung thư trong nước tiểu.
Phương pháp điều trị viêm bàng quang kẽ
Hiện chưa có phương pháp điều trị cụ thể nào cho bệnh viêm bàng quang kẽ. Bác sĩ sẽ đề xuất các phương pháp điều trị cho các triệu chứng như:
- Thay đổi lối sống: Những thay đổi dựa trên những yếu tố kích thích như bỏ hút thuốc, tránh rượu và thay đổi chế độ ăn uống. Một số người nhận thấy rằng tập thể dục nhẹ nhàng và giảm căng thẳng giúp làm giảm các triệu chứng.
- Thuốc: Thuốc giảm đau không kê đơn (OTC) có thể giúp giảm đau. Thuốc theo đơn như thuốc chống trầm cảm ba vòng có thể giúp thư giãn bàng quang và giảm đau. Pentosan polysulfate natri (Elmiron) được FDA chấp thuận để điều trị tình trạng này.
- Tập luyện bàng quang: Tập luyện bàng quang có thể giúp bàng quang chứa nhiều nước tiểu hơn. Thực hành liên quan đến việc theo dõi tần suất đi tiểu và dần dần kéo dài thời gian giữa các lần đi tiểu.
- Vật lý trị liệu: Nhà vật lý trị liệu chuyên về vùng chậu có thể giúp kéo căng và tăng cường cơ sàn chậu và học cách giữ cơ được thư giãn, điều này có thể giúp làm giảm các triệu chứng, bao gồm cả co thắt cơ sàn chậu.
- Đưa thuốc vào bàng quang: Một lượng nhỏ dung dịch thuốc để giảm kích ứng được đặt vào bàng quang và giữ trong khoảng 15 phút trước khi bỏ ra. Việc điều trị có thể được lặp lại hàng tuần hoặc hai tuần một lần trong một hoặc hai tháng.
- Sự căng giãn bàng quang: Tập luyện giữ căn bàng quang bằng cách uống nhiều nước. Người bệnh sẽ được uống thuốc để giữ chất lỏng và chịu đựng được tình trạng bàng quang căng. Một số người cảm thấy giảm tạm thời các triệu chứng sau khi căng bàng quang.
- Kích thích từ xuyên sọ: Một nghiên cứu nhỏ vào năm 2018 chỉ ra rằng kích thích tế bào thần kinh bằng tia từ tính sóng ngắn xuyên sọ cải thiện triệu chứng đau vùng chậu mãn tính và bệnh lý đường tiết niệu ở những người có hội chứng đau bàng quang.
- Phẫu thuật: Phẫu thuật chỉ được khuyến khích nếu tất cả các phương pháp điều trị khác không giúp giảm đau và các triệu chứng của bạn nghiêm trọng. Phẫu thuật có thể bao gồm việc nâng hoặc mở rộng bàng quang, cắt u nang để loại bỏ bàng quang hoặc chuyển hướng đường tiểu để định tuyến lại dòng nước tiểu của bạn.
Ung thư bàng quang
Ung thư bàng quang là hậu quả khi tế bào trong bàng quang phát triển quá mức. Có nhiều loại ung thư bàng quang khác nhau nhưng ung thư biểu mô, còn được gọi là ung thư biểu mô tế bào chuyển tiếp, bắt đầu từ các tế bào chuyển tiếp trong niêm mạc bàng quang, là loại phổ biến nhất. Ung thư bàng quang phổ biến hơn ở nam giới so với nữ giới và thường xảy ra sau độ tuổi 55. Bệnh này cũng phổ biến hơn 2-3 lần ở những người hút thuốc so với những người không hút thuốc.
Các triệu chứng của ung thư bàng quang
Tiểu ra máu và không đau là triệu chứng phổ biến nhất của bệnh ung thư bàng quang. Thông thường, ung thư bàng quang không gây đau hoặc các triệu chứng khác. Tuy nhiên, các triệu chứng có thể có như:
- Đi tiểu thường xuyên hơn
- Đau hoặc rát khi đi tiểu
- Buồn đi tiểu ngay cả khi bàng quang không đầy
- Khó đi tiểu
- Dòng nước tiểu yếu
Ung thư bàng quang giai đoạn muộn có thể ảnh hưởng đến các cơ quan và hệ thống khác, vì vậy các triệu chứng có thể bao gồm:
- Không thể đi tiểu
- Đau lưng dưới ở một bên
- Đau xương
- Đau bụng hoặc vùng chậu
- Ăn uống kém
- Suy nhược hoặc mệt mỏi
Chẩn đoán ung thư bàng quang
Xét nghiệm chẩn đoán ung thư bàng quang có thể bao gồm:
- Tiền sử
- Soi bàng quang
- Phân tích nước tiểu
- Cấy nước tiểu
- Tế bào học nước tiểu
- Xét nghiệm chất chỉ điểm khối u trong nước tiểu
- Chẩn đoán hình ảnh
- Sinh thiết
Phương pháp điều trị ung thư bàng quang
Điều trị ung thư bàng quang sẽ phụ thuộc vào loại ung thư bàng quang, giai đoạn của ung thư và các yếu tố khác. Điều trị ung thư bàng quang gồm các phương pháp điều trị sau:
- Phẫu thuật: Loại phẫu thuật được sử dụng để điều trị ung thư bàng quang tùy thuộc vào giai đoạn. Phẫu thuật có thể được sử dụng để loại bỏ khối u, cắt bỏ một phần bàng quang hoặc toàn bộ bàng quang.
- Xạ trị: Bức xạ năng lượng cao được sử dụng để tiêu diệt tế bào ung thư. Thuốc có thể được sử dụng để điều trị ung thư bàng quang giai đoạn đầu, như một giải pháp thay thế cho những bệnh nhân không thể phẫu thuật và điều trị hoặc ngăn ngừa các triệu chứng của ung thư bàng quang tiến triển. Xạ trị thường được kết hợp với hóa trị liệu.
- Hóa trị liệu: Thuốc hóa trị được sử dụng để tiêu diệt tế bào ung thư. Hóa trị toàn thân được thực hiện dưới dạng thuốc viên hoặc qua đường tiêm tĩnh mạch. Hóa trị nội khoa, chỉ được sử dụng cho ung thư bàng quang giai đoạn rất sớm, được tiêm trực tiếp vào bàng quang.
- Liệu pháp miễn dịch: Liệu pháp miễn dịch sử dụng thuốc để giúp hệ thống miễn dịch nhận ra và tiêu diệt các tế bào ung thư.
Đau bàng quang ở nữ giới và nam giới
Đau bàng quang phổ biến hơn ở phụ nữ. Điều này có thể là do hai nguyên nhân phổ biến nhất gây đau bàng quang - nhiễm trùng đường tiết niệu và viêm bàng quang kẽ - thường ảnh hưởng đến phụ nữ hơn nam giới. Cũng có thể do bàng quang tiếp xúc trực tiếp với cơ quan sinh sản của phụ nữ, điều này có thể gây kích ứng và làm trầm trọng thêm các triệu chứng.
Khoảng 12% phụ nữ có thể có các triệu chứng ban đầu của viêm bàng quang kẽ. Nghiên cứu cho thấy rằng ít nhất 40 đến 60 % phụ nữ bị nhiễm trùng tiết niệu một lần trong đời, hầu hết là nhiễm trùng bàng quang.
Sự khác biệt trong giải phẫu của phụ nữ làm tăng nguy cơ nhiễm trùng bàng quang. Niệu đạo ngắn hơn có nghĩa là vi khuẩn ở gần bàng quang của phụ nữ hơn. Niệu đạo của phụ nữ cũng gần trực tràng và âm đạo hơn, nơi vi khuẩn gây nhiễm trùng bàng quang sinh sống.
Nam giới có nguy cơ phát triển ung thư bàng quang cao hơn. Theo Hiệp hội Ung thư Mỹ, ung thư bàng quang là loại ung thư phổ biến thứ tư ở nam giới. Khả năng nam giới bị ung thư bàng quang là 1/27. Trong khi đó phụ nữ là 1/89.
Đau bàng quang ở bên phải hoặc bên trái
Vì bàng quang nằm ở giữa cơ thể, nên thường cảm thấy đau bàng quang ở giữa khung chậu hoặc bụng dưới chứ không phải ở một bên.
Khi nào đến khám bác sĩ?
Bất kỳ cơn đau bàng quang nào cũng nên được bác sĩ đánh giá để giúp xác định nguyên nhân và giảm nguy cơ biến chứng.
Kiểm soát cơn đau
Biện pháp kiểm soát cơn đau:
- Thuốc giảm đau không kê đơn
- Đệm sưởi
- Kỹ thuật thư giãn
- Bài tập thể dụng nhẹ nhàng
- Quần áo rộng rãi (để tránh gây áp lực lên bàng quang)
- Thay đổi chế độ ăn uống
Tóm lại
Hầu hết các cơn đau bàng quang là do nhiễm trùng tiết niệu, có thể được điều trị bằng thuốc kháng sinh. Đi khám bác sĩ ngay để loại trừ các nguyên nhân khác nghiêm trọng hơn gây đau bàng quang.
Xem thêm: