Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin về các nguyên nhân phổ biến gây nôn trong thai kỳ và một số biện pháp cải thiện tình trạng này.
Ốm nghén
Video Cách giảm ốm nghén cho bà bầu
Ốm nghén là nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng nôn trong thai kỳ.
Nguyên nhân chính xác gây ra ốm nghén vẫn chưa được biết rõ, nhưng nhiều giả thuyết đặt ra là do sự thay đổi hormone đột ngột trong cơ thể người mẹ. Người ta ước tính rằng 80% phụ nữ mang thai gặp tình trạng ốm nghén, thường bắt đầu vào khoảng tuần thứ 6 của thai kỳ.
Mặc dù một số người bị ốm nghén trong suốt thai kỳ nhưng các triệu chứng thường được cải thiện sau 3 tháng đầu.
Các triệu chứng nổi bật của ốm nghén là buồn nôn và nôn. Đây có thể là dấu hiệu xuất hiện đầu tiên khi người phụ nữ mang thai.
Hội chứng ốm nghén nặng
Trong một số trường hợp, tình trạng ốm nghén sẽ không thuyên giảm mà lại tiến triển nặng hơn. Đây gọi là hội chứng ốm nghén nặng, có thể gây ra bởi sự gia tăng nồng độ hormone ở người phụ nữ.
Khi bị ốm nghén, người mẹ thường chỉ nôn 1 lần/ngày và các triệu chứng có thể kiểm soát được. Những người bị hội chứng ốm nghén nặng có thể bị nôn từ 3 – 4 lần/ngày và thường xuyên cảm thấy buồn nôn.
Họ có thể bị nôn nhiều đến mức sụt cân và có nguy cơ bị mất nước do nôn hết thức ăn và dịch trong dạ dày.
Ngoài ra, hội chứng này cũng có thể gây ra triệu chứng chóng mặt và choáng váng.
Hội chứng ốm nghén nặng thường nghiêm trọng nhất trong khoảng từ tuần 9 – 13, sau đó cải thiện dần ở các tuần tiếp theo.
Ngộ độc thực phẩm
Ngộ độc thực phẩm là nguyên nhân gây nôn trong thai kỳ mà nhiều người không ngờ tới.
Thông thường, buồn nôn và nôn trong thai kỳ thường được coi là ốm nghén. Tuy nhiên, các triệu chứng đó có thể là do ăn thực phẩm bị ô nhiễm khi mang thai.
Ai cũng có nguy cơ bị ngộ độc thực phẩm nhưng phụ nữ mang thai có nguy cơ cao hơn vì mang thai làm suy yếu hệ thống miễn dịch. Vì vậy, cơ thể người phụ nữ mang thai sẽ khó chống lại vi khuẩn và các tác nhân gây bệnh hơn.
Một số triệu chứng của ngộ độc thực phẩm có thể giống với ốm nghén như buồn nôn và nôn. Tuy nhiên, ngộ độc thực phẩm có thể gây ra các triệu chứng khác như đau đầu, đau nhức cơ thể, thậm chí là sốt. Các triệu chứng này thường xuất hiện ngay sau khi ăn thực phẩm bị ô nhiễm, có thể trong vòng 24 – 48 giờ.
Cách tốt nhất để phòng ngừa ngộ độc thực phẩm là nấu chín hoàn toàn các loại thịt. Ngoài ra, bảo quản thực phẩm trong tủ lạnh, rửa sạch tất cả trái cây và rau quả. Tránh sử dụng nước trái cây, trứng hoặc sữa chưa tiệt trùng.
Nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ của nôn trong thai kỳ
Nhiều nguyên nhân có thể gây ra tình trạng nôn trong thai kỳ. Nguồn ảnh: Independent.co.ukMặc dù sự thay đổi hormone có thể là nguyên nhân gây ra ốm nghén và hội chứng ốm nghén nặng nhưng một số yếu tố khác sẽ làm tăng nguy cơ nôn trong thai kỳ, bao gồm:
- Đa thai
- Có tiền sử bản thân hoặc tiền sử gia đình bị nôn trong thai kỳ
- Nhạy cảm với một số mùi hoặc vị
- Có tiền sử đau nửa đầu
- Có tiền sử say tàu xe
Yếu tố nguy cơ rõ nhất của ngộ độc thực phẩm là ăn thực phẩm sống, nấu chưa chín hoặc ăn trái cây và rau củ chưa được rửa sạch.
Đó là những nguyên nhân phổ biến gây nôn trong thai kỳ. Tuy nhiên, tình trạng này cũng có thể gây ra bởi một số nguyên nhân khác như:
- Tiền sản giật
- Sỏi mật
- Loét dạ dày tá tràng
- Viêm ruột thừa
- Đau nửa đầu
Các biến chứng của nôn trong thai kỳ
Ốm nghén có thể làm người mẹ khó chịu nhưng nó thường không gây ra các biến chứng nghiêm trọng.
Tuy nhiên, hội chứng ốm nghén nặng có thể gây ra tình trạng mất nước hoặc tiểu ít. Nếu không thể bổ sung nước bằng đường uống, bạn có thể phải nhập viện và bù dịch qua đường tĩnh mạch.
Tình trạng này cũng có thể gây ra tổn thương gan, thiếu hụt vitamin B và làm thai nhi chậm phát triển. Vì vậy, bạn cần đi khám để được bác sĩ tư vấn cụ thể.
Ngộ độc thực phẩm do salmonella hoặc listeria có thể gây đẻ non, thậm chí là sảy thai.
Cũng cần lưu ý rằng, các kiểu nôn khác nhau có thể gây ra biến chứng khác nhau. Ốm nghén thường không gây mất nước nhưng hội chứng ốm nghén nặng hoặc ngộ độc thực phẩm có thể gây mất nước, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng nôn.
Điều trị nôn trong thai kỳ
Uống nước gừng có thể cải thiện tình trạng nôn trong thai kỳ. Nguồn ảnh: Nutritionaction.comĐiều trị nôn trong thai kỳ phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của triệu chứng.
Trong trường hợp ốm nghén, ăn đồ ăn vặt lành mạnh như bánh quy giòn hoặc bánh mì nướng có thể làm giảm buồn nôn và nôn. Đối với một số phụ nữ, ốm nghén sẽ nặng hơn khi bị bụng đói.
Đôi khi, các liệu pháp thay thế như liệu pháp tinh dầu, châm cứu và bấm huyệt cũng có thể hữu ích cho tình trạng nôn trong thai kỳ.
Một số biện pháp khác có thể làm giảm các triệu chứng như:
- Uống nước gừng
- Tránh các tác nhân gây nôn như một số loại thức ăn hoặc mùi hương
- Bổ sung vitamin trong thai kỳ
- Dùng thuốc chống buồn nôn hoặc thuốc chống nôn theo chỉ định của bác sĩ
Cần hỏi ý kiến của bác sĩ trước khi áp dụng các biện pháp nêu trên.
Các biện pháp trên có thể làm giảm hội chứng ốm nghén nặng. Tuy nhiên, nếu bị nôn dữ dội, người phụ nữ có thể phải nhập viện để được truyền chất dinh dưỡng và bù dịch qua đường tĩnh mạch.
Bác sĩ cũng có thể kê một số loại thuốc để chống buồn nôn và nôn. Nếu những loại thuốc này không hiệu quả, bác sĩ có thể đổi sang điều trị bằng steroid.
Các triệu chứng của ngộ độc thực phẩm thường sẽ được cải thiện trong vài ngày. Mục tiêu điều trị chủ yếu là bù dịch và tránh tình trạng mất nước. Ăn nhiều bữa nhỏ, uống nước, nước gừng hoặc nước uống điện giải có thể giúp bạn cảm thấy tốt hơn và ngăn ngừa mất nước.
Dù vậy, bạn vẫn nên đi khám vì nếu ngộ độc thực phẩm do vi khuẩn, bạn sẽ cần điều trị bằng thuốc kháng sinh.
Thời điểm cần đi khám
Bạn không cần đi khám nếu chỉ bị ốm nghén thông thường. Các biện pháp chăm sóc tại nhà đã đủ để cải thiện các triệu chứng.
Tuy nhiên, bạn cần đi khám nếu bị nôn nhiều lần trong ngày hoặc xuất hiện các triệu chứng khác như chóng mặt, nhịp tim nhanh hoặc có dấu hiệu mất nước.
Mặc dù nôn trong thai kỳ có thể gây khó chịu nhưng đây là triệu chứng phổ biến và thường không gây biến chứng nguy hiểm đến người mẹ và thai nhi.
Tuy nhiên, nếu bạn lo lắng về tình trạng nôn trong thai kỳ, bạn có thể đi khám để được bác sĩ tư vấn và hướng dẫn chăm sóc tại nhà.
Xem thêm: