Bệnh túi thừa và viêm túi thừa đại tràng: Triệu chứng, nguyên nhân, điều trị và tiên lượng

Túi thừa đại tràng là một hoặc nhiều túi phồng hình thành trong thành đại tràng do sự gia tăng áp lực bên trong ở các khu vực bị suy yếu của thành đại tràng. Túi thừa đại tràng có thể có kích thước từ hạt đậu đến lớn hơn nhiều. Mặc dù có thể hình thành ở bất kỳ vị trí nào trong niêm mạc bên trong của đại tràng, chúng thường được tìm thấy nhiều nhất ở phía dưới bên trái đại tràng – tương ứng với đại tràng sigma (là đoạn đại tràng cong hình chữ S). Túi thừa đại tràng có thể bị viêm và nhiễm trùng, gây ra bệnh viêm túi thừa với các triệu chứng và đôi khi là các vấn đề nghiêm trọng bao gồm chảy máu, tắc nghẽn và áp xe.

Sự khác biệt giữa bệnh viêm túi thừa và bệnh viêm túi thừa đại tràng?

Bệnh túi thừa chỉ đơn giản là sự hiện diện của những túi này trong đại tràng, thường không gây ra bất kỳ triệu chứng nào hoặc không cần được điều trị. Tuy nhiên, bệnh túi thừa có thể dẫn đến viêm túi thừa.

Bệnh viêm túi thừa là tình trạng viêm và nhiễm trùng ở một hoặc nhiều túi thừa. Bạn có thể cảm thấy đau, buồn nôn, sốt và có các triệu chứng khác. Đây là một tình trạng nặng hơn nhiều và có khả năng nguy hiểm.

Dịch tễ bệnh túi thừa đại tràng?

Bệnh túi thừa đại tràng rất phổ biến và xảy ra ở 10% người > 40 tuổi và 50% người > 60 tuổi. Tỷ lệ bệnh túi thừa tăng lên theo tuổi và ảnh hưởng đến hầu hết tất cả mọi người > 80 tuổi.

Ai có khả năng mắc bệnh túi thừa và viêm túi thừa đại tràng nhất?

Bạn có nhiều nguy cơ mắc bệnh túi và viêm túi thừa đại tràng nếu:

  • > 40 tuổi.
  • Nam giới.
  • Thừa cân.
  • Chế độ ăn ít chất xơ. 
  • Chế độ ăn nhiều chất béo và thịt đỏ.
  • Ít vận động.
  • Dùng thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như aspirin, ibuprofen và naproxen; steroid; hoặc opioid.
  • Hút thuốc. 

Triệu chứng và nguyên nhân của bệnh túi thừa, viêm túi thừa đại tràng

Ăn không đủ chất xơ gây ra táo bón và làm tăng áp lực lên thành đại tràng, khiến túi thừa được hình thành ở các khu vực yếu trên thành đại tràng. (nguồn: thisquarterly.sg)Ăn không đủ chất xơ gây ra táo bón và làm tăng áp lực lên thành đại tràng, khiến túi thừa được hình thành ở các khu vực yếu trên thành đại tràng. (nguồn: thisquarterly.sg)

Nguyên nhân gây bệnh túi thừa và viêm túi thừa đại tràng?

Các nhà khoa học không thực sự chắc chắn điều gì gây ra các bệnh túi thừa đại tràng, nhưng họ cho rằng nguyên nhân là do ăn không đủ chất xơ. Ăn không đủ chất xơ gây ra táo bón và làm tăng áp lực lên thành đại tràng, khiến túi thừa được hình thành ở các khu vực yếu trên thành đại tràng.

Còn về bệnh viêm túi thừa đại tràng, các chuyên gia cho rằng nguyên nhân nhiễm trùng bắt đầu do vi khuẩn trong phân bị đẩy vào túi thừa. Một giả thuyết khác cho rằng các thành của túi tự bào mòn do áp lực gia tăng lên thành đại tràng.

Các triệu chứng của bệnh túi thừa đại tràng?

Thông thường bệnh túi thừa đại tràng không gây ra bất kỳ triệu chứng phiền toái nào. Tuy nhiên, một số người có thể bị:

  • Đau bụng ở vùng bị ảnh hưởng.
  • Đau quặn bụng nhẹ.
  • Đầy hơi.
  • Táo bón.

Hãy nhớ rằng có một hoặc nhiều triệu chứng này không có nghĩa là bạn bị bệnh túi thừa. Các triệu chứng trên đều là triệu chứng phổ biến của các rối loạn tiêu hóa khác như hội chứng ruột kích thích, bệnh celiac, bệnh viêm ruột, viêm ruột thừa, sỏi mật và loét dạ dày…

Các triệu chứng của viêm túi thừa đại tràng?

Các triệu chứng của viêm túi thừa đại tràng bao gồm:

Đau, cứng ở phía dưới trái của bụng. Cơn đau có thể bắt đầu nhẹ và tăng lên trong vài ngày hoặc đột ngột. (Đau là triệu chứng phổ biến nhất.)

  • Sốt.
  • Buồn nôn, nôn.
  • Ớn lạnh.
  • Chuột rút ở bụng dưới.
  • Táo bón hoặc tiêu chảy (ít gặp hơn).
  • Chảy máu trực tràng. 

Chẩn đoán và kiểm tra túi thừa, viêm túi thừa đại tràng

Một chất lỏng có chứa bari được bơm vào đại tràng qua hậu môn, giúp làm cho khung đại tràng có thể nhìn thấy rõ hơn trên X-quang. (nguồn: mydr.com.au)Một chất lỏng có chứa bari được bơm vào đại tràng qua hậu môn, giúp làm cho khung đại tràng có thể nhìn thấy rõ hơn trên X-quang. (nguồn: mydr.com.au)

Túi thừa đại tràng được chẩn đoán như thế nào?

Bởi vì hầu hết những người bị bệnh không có triệu chứng, túi thừa đại tràng thường được tìm thấy từ các thăm khám khác được thực hiện vì một lý do không liên quan.

Làm thế nào để chẩn đoán viêm túi thừa đại tràng?

Nếu bạn có các triệu chứng của bệnh viêm túi thừa, bạn phải được bác sĩ khám để chẩn đoán chính xác. Đầu tiên, bác sĩ sẽ hỏi bạn về tiền sử bệnh bao gồm các triệu chứng hiện tại, các loại thực phẩm thường ăn, tần suất đi tiêu, các câu hỏi khác về nhu động ruột và loại thuốc bạn đang dùng. Bác sĩ sẽ khám bụng bạn xem có đau và căng hay không.

Các kiểm tra khác có thể được chỉ định để giúp chẩn đoán bệnh bao gồm:

  • Xét nghiệm máu: Được kiểm tra để tìm các dấu hiệu nhiễm trùng, chẳng hạn như số lượng bạch cầu cao.
  • Xét nghiệm phân: Để kiểm tra sự hiện diện của vi khuẩn hoặc ký sinh trùng bất thường (vì có thể là nguyên nhân gây nhiễm trùng), có máu trong phân, tiêu chảy hoặc các triệu chứng khác.
  • Khám trực tràng: Bác sĩ sẽ nhẹ nhàng đưa ngón tay có đeo găng, được bôi trơn vào trực tràng của bạn để xem có vấn đề gì ở hậu môn hoặc trực tràng hay không.
  • Chụp CT: Chụp CT có thể cho thấy túi thừa bị nhiễm trùng hoặc bị viêm và cũng cho biết mức độ nghiêm trọng của viêm túi thừa.
  • Chụp X quang đường tiêu hóa dưới: Một chất lỏng có chứa bari được bơm vào đại tràng qua hậu môn, giúp làm cho khung đại tràng có thể nhìn thấy rõ hơn trên X-quang.
  • Nội soi đại tràng: Một ống nội soi mềm, mỏng có đèn chiếu sáng ở đầu được đưa vào đại tràng qua hậu môn. Ống được kết nối với camera cho phép kiểm tra trực quan trong lòng đại tràng. Trong quá trình nội soi, đại tràng sẽ được kiểm tra xem có vấn đề gì bất thường hay không như polyp, túi thừa, vết loét, chảy máu…. Có thể lấy mẫu sinh thiết đại tràng và cắt bỏ polyp ngay trong quá trình nội soi.
  • Chụp động mạch: Nếu bị chảy máu trực tràng nhanh và nhiều, thủ thuật này giúp tìm ra nơi chảy máu. Trong quá trình kiểm tra này, các động mạch cung cấp cho đại tràng được tiêm một loại thuốc cản quang để có thể nhìn thấy nguồn chảy máu. 

Kiểm soát và điều trị bệnh túi thừa, viêm túi thừa đại tràng

Nếu tình trạng viêm túi thừa nghiêm trọng, bị chảy máu trực tràng hoặc đang bị viêm túi thừa lặp lại, bạn có thể được xem xét để phẫu thuật (nguồn: rsm.ac.uk)Nếu tình trạng viêm túi thừa nghiêm trọng, bị chảy máu trực tràng hoặc đang bị viêm túi thừa lặp lại, bạn có thể được xem xét để phẫu thuật (nguồn: rsm.ac.uk)

Điều trị bệnh bệnh túi thừa đại tràng?

Nếu bị bệnh túi thừa đại tràng, bạn có thể không có triệu chứng và không cần điều trị. Tuy nhiên, vì bệnh túi thừa có thể dẫn đến viêm túi thừa, bạn nên ăn một chế độ ăn giàu chất xơ như một biện pháp phòng ngừa. Điều này có nghĩa là ăn nhiều trái cây, rau, ngũ cốc, các loại hạt, các loại đậu và ít thịt đỏ hơn.

Điều trị viêm túi thừa đại tràng?

Nếu viêm túi thừa đại tràng mức độ nhẹ, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc kháng sinh đường uống, chẳng hạn như metronidazole trimethoprim-sulfamethoxazole, ciprofloxacin hoặc amoxicillin và axit clavulanic. Bạn có thể  nghỉ ngơi, dùng thuốc không kê đơn để giảm đau và tuân theo chế độ ăn ít chất xơ hoặc chế độ ăn lỏng cho đến khi các triệu chứng được cải thiện. Khi các triệu chứng được cải thiện, bạn có thể từ từ quay trở lại với thức ăn mềm, sau đó là một chế độ ăn uống bình thường hơn, bao gồm nhiều thực phẩm giàu chất xơ. Bạn và bác sĩ sẽ thảo luận về các chi tiết cụ thể của kế hoạch điều trị của bạn.

Nếu tình trạng viêm túi thừa nghiêm trọng, bị chảy máu trực tràng hoặc đang bị viêm túi thừa lặp lại, bạn có thể nhập viện để truyền kháng sinh và dịch qua đường tĩnh mạch hoặc có thể được xem xét để phẫu thuật.

Khi nào thì phẫu thuật cho bệnh viêm túi thừa đại tràng?

Phẫu thuật cho viêm túi thừa đại tràng được xem xét nếu bạn có:

  • Áp xe ổ bụng: Áp xe là một ổ nhiễm trùng. Nếu chất lỏng trong ổ áp xe (tập hợp vi khuẩn và bạch cầu) không được dẫn lưu thành công bằng kim hoặc ống thông, thì cần phải phẫu thuật. Trong phẫu thuật, áp xe được làm sạch và loại bỏ phần bị ảnh hưởng của đại tràng.
  • Thủng/viêm phúc mạc: Một vết rách (thủng) trong đại tràng cho phép mủ hoặc phân rò rỉ vào khoang bụng, dẫn đến viêm phúc mạc. Đây là một bệnh nhiễm trùng đe dọa tính mạng, cần phải phẫu thuật khẩn cấp để làm sạch ổ bụng và cắt bỏ phần đại tràng bị tổn thương.
  • Tắc ruột: Các nhiễm trùng trước đây trong đại tràng có thể hình thành sẹo, dẫn đến tắc nghẽn một phần hoặc toàn bộ đại tràng. Tắc ruột hoàn toàn cần phải phẫu thuật (tắc ruột một phần thì không).
  • Lỗ rò: Lỗ rò là một đường hầm bất thường hình thành và kết nối với một cơ quan khác. Áp xe ăn mòn vào mô xung quanh tạo ra những lỗ rò này. Một lỗ rò trong đại tràng có thể kết nối với da, bàng quang, âm đạo, tử cung hoặc một phần khác của đại tràng. Hầu hết các lỗ rò không tự đóng nên cần phải phẫu thuật.
  • Chảy máu đại tràng liên tục: Chảy máu túi thừa đại tràng xảy ra khi một mạch máu nhỏ gần túi thừa bị vỡ. Chảy máu nhẹ thường tự ngừng, nhưng khoảng 20% trường hợp cần điều trị. Có thể cần phẫu thuật nếu các nỗ lực khác để cầm máu không thành công, chẳng hạn như cắt, truyền thuốc hoặc nút mạch. Nếu chảy máu nhiều và nhanh, cần phải phẫu thuật khẩn cấp.
  • Viêm túi thừa đại tràng nặng không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác.
  • Tái phát nhiều lần mặc dù đã theo chế độ ăn nhiều chất xơ. Bạn và bác sĩ có thể quyết định phẫu thuật cắt bỏ phần đại tràng bị bệnh là phương pháp tốt nhất để ngăn chặn các đợt bùng phát trong tương lai.

Phẫu thuật viêm túi thừa đại tràng đòi hỏi những gì?

Phẫu thuật thường bao gồm việc cắt bỏ một phần đại tràng. Trong quá trình phẫu thuật, phần đại tràng bị bệnh sẽ được cắt bỏ và đại tràng được nối lại vào trực tràng.

Tùy thuộc vào mức độ bệnh, phẫu thuật có thể được thực hiện trong 1 lần hay 2 lần phẫu thuật, theo thủ thuật mổ mở (phẫu thuật truyền thống thực hiện qua một vết mổ lớn) hoặc mổ nội soi xâm lấn tối thiểu (phẫu thuật thực hiện qua các lỗ nhỏ trên thành bụng). Bạn có thể cần hoặc không cần phẫu thuật tạo hậu môn nhân tạo – là đưa phần cuối khỏe mạnh của đại tràng lên bề mặt da qua một lỗ trên thành bụng. Một túi chứa dính vào đại tràng trên bề mặt thành bụng của bạn để thu gom chất thải từ đại tràng. Hậu môn nhân tạo có thể cần thiết trong vài tháng để đại tràng có thời gian lành thương. Sau khi lành, đại tràng được gắn lại vào trực tràng (lúc này hậu môn nhân tạo được bỏ đi).

Bác sĩ phẫu thuật sẽ thảo luận cụ thể với bạn về các chi tiết của cuộc phẫu thuật bao gồm các rủi ro, biến chứng và những gì mong đợi sau khi phẫu thuật. 

Phòng ngừa bệnh túi thừa, viêm túi thừa đại tràng

Ăn nhiều chất xơ hơn giúp kéo nhiều nước hơn vào phân, khiến phân trở thành khối mềm và dễ di chuyển hơn qua đại tràng. (nguồn: agamatrix.com)Ăn nhiều chất xơ hơn giúp kéo nhiều nước hơn vào phân, khiến phân trở thành khối mềm và dễ di chuyển hơn qua đại tràng. (nguồn: agamatrix.com)

Làm thế nào để ngăn ngừa bệnh viêm túi thừa đại tràng?

Đi ngoài thường xuyên, tránh táo bón và căng thẳng là điều quan trọng để ngăn ngừa bệnh túi thừa đại tràng và giảm các biến chứng của nó.

Để đạt được những việc này, cần: 

  • Ăn nhiều chất xơ hơn: Chất xơ kéo nhiều nước hơn vào phân, khiến phân trở thành khối mềm và dễ di chuyển hơn qua đại tràng.
  • Uống nhiều nước: Ăn nhiều chất xơ sẽ hấp thụ nhiều nước hơn, vì vậy bạn cần tăng lượng nước uống để giữ cho phân mềm và dễ di chuyển.
  • Tập thể dục hàng ngày: Vận động thể chất giúp thức ăn đi qua hệ thống đường ruột. Tập thể dục trong 30 phút vào hầu hết các ngày nếu có thể.

Tôi nên ăn bao nhiêu chất xơ?

Chất xơ là một phần của thức ăn thực vật không thể tiêu hóa được. Các chuyên gia khuyến cáo nên ăn 14 gram chất xơ trên 1.000 calo tiêu thụ mỗi ngày. Ví dụ, nếu bạn tuân theo chế độ ăn 2.000 calo mỗi ngày, bạn nên cố gắng ăn 28 gam chất xơ mỗi ngày. Mỗi người, bất kể họ có bị túi thừa hay không, nên cố gắng tiêu thụ nhiều chất xơ này mỗi ngày. 

Thực phẩm nào giàu chất xơ?

Thực phẩm giàu chất xơ bao gồm:

  • Thực phẩm ngũ cốc nguyên hạt.
  • Quả mọng và trái cây khác.
  • Các loại rau, chẳng hạn như bông cải xanh, bắp cải, rau bina, cà rốt, măng tây, bí và đậu.
  • Gạo lứt.
  • Các sản phẩm từ cám, được làm từ gạo, ngô, lúa mì, yến mạch, lúa mạch đen và kê.
  • Các loại đậu

Bên cạnh việc ngăn ngừa táo bón, ăn một chế độ ăn nhiều chất xơ giúp giảm huyết áp, giảm cholesterol trong máu, cải thiện lượng đường trong máu và giảm nguy cơ mắc một số rối loạn đường ruột như ung thư đại trực tràng.

Tôi có nên tránh ăn các loại hạt và bỏng ngô nếu tôi bị bệnh túi thừa không?

Cho đến gần đây, bác sĩ có thể đã yêu cầu bạn tránh ăn các loại hạt, ngô và bỏng ngô. Nghiên cứu mới hơn cho thấy những thực phẩm này dường như không gây các đợt bùng phát của bệnh.

Điều quan trọng nhất là tìm ra những loại thực phẩm có tác dụng, không gây ra các triệu chứng và tránh các loại thực phẩm gây ra các triệu chứng hoặc làm cho các triệu chứng tồi tệ hơn.

Tiên lượng bệnh túi thừa, viêm túi thừa đại tràng

Tôi nên mong đợi điều gì nếu tôi được chẩn đoán mắc bệnh túi thừa đại tràng?

Nếu bạn đã được thông báo rằng có túi thừa đại tràng thì điều này thường không đáng lo ngại. Tình trạng này rất phổ biến và tăng dần theo độ tuổi. Nó có ở khoảng 50 % những người > 60 tuổi và ở hầu hết tất cả mọi người > 80 tuổi. Bạn thậm chí sẽ không có triệu chứng. Nếu bạn bị bệnh túi thừa nhẹ, nó có thể tự khỏi mà không cần điều trị.

Có đến 30% những người bị bệnh túi thừa phát triển thành bệnh viêm túi thừa. Từ 5% - 15% sẽ bị chảy máu trực tràng.

Hầu hết những người bị viêm túi thừa sẽ hồi phục sau khoảng 7 – 10 ngày dùng thuốc kháng sinh và nghỉ ngơi. Biến chứng nặng của viêm túi thừa xảy ra với tỉ lệ: thủng đại tràng (1 – 2% bệnh nhân), tắc nghẽn (hiếm gặp), lỗ rò (14%) hoặc áp xe (30%).

Cách tự điều trị tốt nhất là ăn một chế độ ăn nhiều chất xơ. Ngoài ra, hãy uống nhiều chất lỏng hơn và tập thể dục.

Những biến chứng của viêm túi thừa đại tràng là gì? Nó có nguy hiểm đến tính mạng không?

Viêm túi thừa đại tràng là một biến chứng nghiêm trọng, và thậm chí có thể đe dọa tính mạng. Các vấn đề sức khỏe có thể phát sinh do viêm túi thừa bao gồm:

  • Chảy máu trực tràng.
  • Áp xe và lỗ rò.
  • Gây hẹp và tắc ruột.
  • Thủng, dẫn đến viêm phúc mạc.

Nếu đã từng bị một đợt viêm túi thừa đại tràng, thì khả năng bị tái phát là bao nhiêu?

Nếu đã từng bị một đợt viêm túi thừa trước đó, thì bạn có tới khoảng 20% khả năng tái phát. Tuy nhiên, ít hơn 6% bệnh nhân sẽ phát triển bệnh phức tạp hoặc cần phẫu thuật khẩn cấp.

Bệnh viêm túi thừa đại tràng có chữa khỏi được không?

Viêm túi thừa có thể được điều trị và chữa lành bằng thuốc kháng sinh. Có thể cần phẫu thuật nếu có các biến chứng hoặc nếu các phương pháp điều trị khác thất bại và tình trạng viêm túi thừa trầm trọng. Tuy nhiên, viêm túi thừa thường được coi là tình trạng kéo dài suốt đời.

Tôi vẫn có thể bị viêm túi thừa đại tràng nếu tôi đã cắt bỏ phần đại tràng bị ảnh hưởng của mình không?

Nếu vùng bị ảnh hưởng của đại tràng được cắt bỏ, thường không cần phẫu thuật khác. Vị trí phổ biến nhất của viêm túi thừa là đại tràng sigma. Mặc dù đây là vị trí phổ biến nhất, nhưng có thể hình thành các túi thừa ở các khu vực khác của đại tràng. Bởi vì mỗi người là khác nhau, hãy nhớ hỏi bác sĩ về nguy cơ tái phát viêm túi thừa. 

Đi khám bệnh túi thừa, viêm túi thừa đại tràng

Nếu bị đau bụng liên tục, không rõ nguyên nhân và đặc biệt nếu bạn bị sốt, thay đổi thói quen đi tiêu, có máu trong phân thì bạn nên đi khám bác sĩ. (nguồn: german-heart-centre.com)Nếu bị đau bụng liên tục, không rõ nguyên nhân và đặc biệt nếu bạn bị sốt, thay đổi thói quen đi tiêu, có máu trong phân thì bạn nên đi khám bác sĩ. (nguồn: german-heart-centre.com)

Bạn nên đến gặp bác sĩ:

  • Nếu bị đau bụng liên tục, không rõ nguyên nhân và đặc biệt nếu bạn bị sốt và thay đổi thói quen đi tiêu (táo bón hoặc tiêu chảy mới xuất hiện).
  • Nếu các triệu chứng tái phát hoặc trở nên tồi tệ hơn.
  • Nếu thấy màu đỏ tươi hoặc màu hạt dẻ trong phân hoặc thấy máu trong bồn cầu.

Nếu không thể nhận đủ chất xơ từ chế độ ăn uống của mình, tôi có thể uống bổ sung chất xơ không?

Có, bạn có thể uống bổ sung chất xơ. Hiện thị trường có nhiều sản phẩm bổ sung chất xơ có thể dễ dàng tìm thấy. Đảm bảo uống ít nhất 250 ml chất lỏng cùng với chế phẩm bổ sung.

Men vi sinh có hữu ích trong việc ngăn ngừa viêm túi thừa đại tràng không?

Một số nhà nghiên cứu tin rằng không có sự cân bằng thích hợp của vi khuẩn có lợi trong ruột có thể đóng một vai trò đối với bệnh viêm túi thừa. Tuy nhiên, hiện tại, không có đủ bằng chứng khoa học để chứng minh rằng men vi sinh có thể giúp ngăn ngừa viêm túi thừa đại tràng. Tuy nhiên, lợi khuẩn có thể hữu ích trong việc ngăn ngừa táo bón.

Xem thêm:

Bình luận (0)

Đăng nhập để có thể bình luận

Chưa có bình luận nào. Bạn hãy là người đầu tiên cho tôi biết ý kiến!