Axit uric là sản phẩm cuối cùng của quá trình chuyển hóa purin - một chất hóa học có trong nhiều loại thực phẩm.
Thận là cơ quan đào thải axit uric. Tăng axit uric máu xảy ra khi nồng độ axit uric quá cao đến mức thận không thể đào thải kịp thời.
Theo thời gian, tăng axit uric máu có thể dẫn đến các tình trạng nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như bệnh gút hoặc sỏi thận. Những tình trạng này cần được điều trị và can thiệp sớm.
Hạn chế ăn thực phẩm có nhiều purin sẽ làm giảm nguy cơ tăng axit uric máu.
Video: Chỉ số Acid Uric trong máu cao có phải đã bị Gout?
Bài viết này sẽ nói về các triệu chứng của tăng axit uric máu, nguyên nhân cũng như cách xử trí và điều trị tình trạng này.
Triệu chứng của tình trạng tăng axit uric máu
Tăng axit uric máu có thể dẫn đến các bệnh lý khác, chẳng hạn như bệnh gút.
Tăng axit uric máu không gây ra các triệu chứng nhưng có thể làm hình thành các tinh thể urat và chúng sẽ được tích tụ trong cơ thể theo thời gian.
Sau đó, những tinh thể này có thể dẫn đến sự phát triển của các bệnh lý khác như sau:
Bệnh gút
Những người bị bệnh gút sẽ bị đau khớp đột ngột và cơn đau sẽ trở nên trầm trọng hơn, kéo dài trong khoảng từ 8–12 giờ.
Cơn đau buốt có thể dịu đi sau vài ngày nhưng có thể tiếp tục kéo dài đến 10 ngày. Cơn gút cấp có thể tái phát sau đó vài tuần hoặc vài tháng, hoặc cũng có thể không bao giờ xuất hiện lại.
Tai nạn hoặc một bệnh lí khác cũng có thể là nguyên nhân gây ra cơn gút cấp.
Sỏi thận
Các tinh thể urat cũng có thể góp phần hình thành sỏi thận. Tùy thuộc vào kích thước của sỏi thận, các triệu chứng có thể bao gồm:
Các triệu chứng sẽ xuất hiện sớm sau khi sỏi hình thành. Tuy nhiên, hầu hết sỏi thận đều có kích thước nhỏ và sẽ tự khỏi mà không gây ra triệu chứng.
Một số chất khác trong cơ thể cũng có thể góp phần hình thành sỏi thận, như canxi oxalat hoặc struvite.
Nguyên nhân gây tăng axit uric máu
Tăng axit uric máu khi có quá nhiều axit uric trong máu. Tình trạng này xảy ra do thận không thể đào thải đủ axit uric hoặc nồng độ axit uric quá cao trong cơ thể.
Đây thường là kết quả của một chế độ ăn chứa nhiều purin, một chất hóa học có trong nhiều loại thực phẩm và đồ uống.
Trong quá trình tiêu hóa, cơ thể phân giải purin và tạo ra sản phẩm là axit uric. Axit uric sẽ đi vào máu. Sau đó, thận sẽ lọc axit uric ra khỏi máu để bài tiết qua nước tiểu.
Khi chế độ ăn nhiều purin, thận sẽ không thể lọc axit uric ra khỏi máu kjp thời. Điều này khiến lượng axit uric tăng cao, dẫn đến tăng axit uric máu.
Chế độ ăn nhiều purin sẽ làm axit uric máu tăng cao. Nguồn ảnh: shutterstock.comNhững thực phẩm và đồ uống có nhiều purin bao gồm:
- Đồ uống có cồn
- Một số loại cá hoặc hải sản (ví dụ: cá mòi)
- Động vật có vỏ (ví dụ: trai)
- Một số loại thịt (ví dụ: thịt xông khói)
- Thịt nội tạng (ví dụ: gan, thận…)
Các nguyên nhân khác của tăng axit uric máu bao gồm rối loạn chuyển hóa purin và bệnh thận.
Khi tăng axit uric máu, các tinh thể urat có thể gây ra bệnh gút hoặc sỏi thận.
Điều trị tình trạng tăng axit uric máu
Một phương pháp điều trị tăng axit uric máu là thay đổi chế độ ăn.
Hạn chế tiêu thụ thực phẩm và đồ uống có nhiều purin có thể làm giảm axit uric trong máu. Điều này giúp thận lọc axit uric hiệu quả hơn.
Thay vào đó hãy ăn những thực phẩm và đồ uống có hàm lượng purin thấp, bao gồm:
- Trái cây
- Rau
- Sản phẩm từ sữa
- Các loại ngũ cốc
- Protein nạc
- Quả hạch
Có thể cần các phương pháp điều trị bổ sung nếu tăng axit uric máu gây ra bệnh gút hoặc sỏi thận.
Bệnh gút
Bác sĩ có thể kê thuốc cho bạn để điều trị các cơn gút cấp. Sử dụng thuốc chống viêm không steroid, chẳng hạn như ibuprofen, sẽ giúp giảm viêm và giảm đau.
Loại thuốc mạnh hơn như corticosteroid, ví dụ như prednisone, cũng có tác dụng giảm viêm.
Colchicine là một loại thuốc dùng để giảm viêm do bệnh gút.
Sỏi thận
Lựa chọn phương pháp điều trị sỏi thận sẽ phụ thuộc vào kích thước của sỏi. Sỏi thận có kích thước nhỏ thường tự biến mất. Nếu phải tán sỏi, hãy uống nhiều nước và dùng thêm thuốc giảm đau.
Sỏi thận lớn hơn có thể cần phải loại bỏ. Có nhiều phương pháp để loại bỏ sỏi thận.
Ví dụ, phương pháp tán sỏi bằng sóng xung kích sẽ phá vỡ sỏi thận, tạo thành các mảnh nhỏ hơn để chúng được đào thải ra dễ dàng hơn.
Kết luận
Tăng axit uric máu xảy ra khi nồng độ axit uric trong máu quá cao. Nguyên nhân thường do chế độ ăn uống quá giàu purin làm thận không thể đào thải axit uric đủ nhanh, sẽ gây tích tụ axit uric trong máu.
Nồng độ axit uric trong máu cao có thể gây ra bệnh gút hoặc sỏi thận sau một thời gian ngắn, từ đó sẽ gây ra những cơn đau dữ dội.
Một cách điều trị tăng axit uric máu là hạn chế ăn thức ăn nhiều purin như động vật có vỏ, thịt xông khói hoặc nội tạng.
Với những người mắc bệnh gút hoặc sỏi thận thì cần phải có các phương pháp điều trị bổ sung đi cùng với việc thay đổi chế độ ăn.
Xem thêm: