Sốt không phải là bệnh mà là một dấu hiệu cho thấy hệ thống miễn dịch của cơ thể đang chống lại nhiễm trùng. Cơ thể tăng nhiệt độ cốt lõi để chống lại vi khuẩn hoặc virus xâm nhập.
Trẻ nhỏ thường mắc bệnh vì:
- Hệ thống miễn dịch vẫn chưa phát triển đầy đủ
- Tăng khả năng tiếp xúc với vi trùng từ những đứa trẻ khác, đặc biệt là ở nhà trẻ hoặc trường mầm non
- Trẻ có xu hướng cho tay hoặc đồ vật vào miệng
Sốt thường hết sau khi bệnh qua đi. Tuy nhiên, trẻ nhỏ đôi khi bị phát ban sau khi sốt. Mặc dù trường hợp này hiếm khi nghiêm trọng, nhưng điều quan trọng là phải đến gặp bác sĩ ngay lập tức.
Trong bài viết này, chúng ta cùng xem xét các nguyên nhân có thể gây phát ban sau khi sốt ở trẻ mới biết đi, phải làm gì và khi nào nên đến gặp bác sĩ.
Nguyên nhân phát ban sau khi sốt
Video: Sốt phát ban
Một số bệnh thông thường ở trẻ em có thể gây phát ban sau khi sốt. Hầu hết không nghiêm trọng, nhưng một số cần điều trị y tế, vì vậy điều cần thiết là phải nói với bác sĩ về những triệu chứng này.
Nguyên nhân phổ biến của phát ban sau sốt ở trẻ nhỏ, bao gồm:
Bệnh ban đào ở trẻ sơ sinh
Bệnh ban đào ở trẻ sơ sinh có khả năng gây phát ban sau sốt.
Đây là bệnh do virus và còn có tên gọi khác là bệnh ban đào hay bệnh thứ sáu. Bệnh lây truyền virus qua nước bọt, ho và hắt hơi.
Triệu chứng của bệnh có thể là một cơn sốt cao đột ngột, 102–105 ° F (38,9 oC- 40,5oC) trong 3-6 ngày. Một số trẻ vẫn hoạt động vui vẻ mà không có các triệu chứng khác trong giai đoạn này của bệnh, nhưng những trẻ khác cũng khi gặp phải:
- Giảm cảm giác thèm ăn hoặc không muốn ăn
- Sưng mắt hoặc viêm kết mạc, còn được gọi là mắt đỏ
- Ho
- Sổ mũi
- Tiêu chảy
- Sưng hạch bạch huyết
- Buồn ngủ hoặc khó chịu
Thông thường, các triệu chứng này sẽ biến mất đột ngột vào ngày thứ sáu hoặc thứ bảy của bệnh. Sau khi các triệu chứng này hết, phát ban sẽ xuất hiện.
Trong hầu hết các trường hợp, phát ban ban đỏ có đặc điểm:
- Các đốm nhỏ màu hồng, kích thước khoảng 2–5 mm (mm)
- Hơi nhô lên hoặc bằng phẳng
- Bắt đầu ở thân mình và lan ra cánh tay, cổ và mặt
- Không ngứa hoặc đau
- Biến mất khi căng da
- Mất dần sau 1-2 ngày
Phát ban trong bệnh ban đào ở trẻ sơ sinh. Theo nguồn: healthdirect.gov.au.Thời gian ủ bệnh là 7-14 ngày, có nghĩa là các triệu chứng có thể không xuất hiện cho đến 1–2 tuần sau khi bị nhiễm bệnh. Thuốc kháng sinh không có tác dụng chữa bệnh, nhưng bù dịch và sử dụng thuốc hạ sốt giúp làm giảm các triệu chứng.
Cha mẹ và người chăm sóc nên giữ trẻ ở nhà, không cho đến trường cho đến khi trẻ hết sốt trong 24 giờ mà không cần dùng thuốc. Phát ban do bệnh ban đào không lây.
Lên đến 15% trẻ em bị bệnh ban đào bị co giật do sốt, có thể là do sốt cao và khả năng virus xâm nhập vào não.
Trong cơn co giật do sốt, trẻ có khả năng bị:
- Mất tỉnh táo
- Bắt đầu run rẩy tay và chân không kiểm soát được
- Trở nên cứng
- Đảo mắt
- Nôn mửa
- Sủi bọt ở miệng
Co giật do sốt thường chỉ kéo dài vài phút. Theo Viện Quốc gia về Rối loạn Thần kinh và Đột quỵ , không có bằng chứng cho thấy các cơn co giật do sốt ngắn gây ra tổn thương não. Hầu hết trẻ em sẽ bình phục mà không gặp bất kỳ vấn đề gì.
Tuy nhiên, cha mẹ hoặc người chăm sóc nên gọi xe cấp cứu ngay lập tức nếu:
- Đó là cơn sốt co giật đầu tiên của đứa trẻ
- Cơn co giật kéo dài hơn 5 phút
- Đứa trẻ bị cứng cổ, nôn nhiều, hoặc hôn mê sâu
Trong cơn co giật, điều quan trọng là:
- Giữ bình tĩnh và xác định thời gian của cơn co giật
- Cẩn thận đặt đứa trẻ ở một vị trí an toàn để bảo vệ chúng khỏi bị thương do tai nạn
- Đặt trẻ nằm nghiêng hoặc hướng về phía trước để tránh bị nghẹt thở
- Cẩn thận lấy bất kỳ đồ vật nào ra khỏi miệng trẻ
Bệnh sốt tinh hồng nhiệt
Một người có nguy cơ mắc bệnh sốt tinh hồng nhiệt khi tiếp xúc với các tổn thương da bị nhiễm trùng.
Căn nguyên gây bệnh là do nhiễm liên cầu khuẩn nhóm A. Loại vi khuẩn này cũng gây ra viêm họng liên cầu và các bệnh nhiễm trùng da khác, chẳng hạn như bệnh chốc.
Trẻ em bị nhiễm bệnh có thể truyền vi khuẩn qua:
- Ho và hắt hơi
- Ăn, uống chung
- Để người khác chạm vào vùng da bị tổn thương, vùng da bị nhiễm trùng
Các triệu chứng của bệnh sốt tinh hồng nhiệt bao gồm:
- Sốt trên 38,3oC
- Phát ban đỏ bắt đầu ở cổ, nách hoặc vùng bẹn và lan rộng khắp cơ thể
- Họng đỏ, đau
- Lớp phủ trắng hoặc vết sưng đỏ trên lưỡi
- Mảng đỏ da ở các vị trí nếp gấp, chẳng hạn như dưới cánh tay và bên trong khuỷu tay và đùi trong
- Đau đầu
- Nhức mỏi cơ thể
- Buồn nôn, đau bụng hoặc nôn
Ban đỏ trong bệnh tinh hồng nhiệt có cảm giác thô ráp như giấy nhám. Nó thường xuất hiện 1–2 ngày sau khi bắt đầu sốt nhưng có khi xuất hiện đến 7 ngày sau đó.
Khu vực xung quanh miệng thường nhợt nhạt, ngay cả khi phần còn lại của khuôn mặt trông đỏ. Sau khi phát ban mờ đi, da có thể bị bong tróc.
Một đứa trẻ có các triệu chứng của bệnh tinh hồng nhiệt nên đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt. Trong một số trường hợp hiếm hoi, nhiễm trùng liên cầu nhóm A có nguy cơ gây ra các biến chứng nghiêm trọng, chẳng hạn như các vấn đề về tim hoặc thận.
Các bác sĩ điều trị bệnh bằng thuốc kháng sinh. Một đứa trẻ có thể trở lại trường học sau khi chúng đã dùng thuốc kháng sinh trong ít nhất 24 giờ.
Bệnh tay chân miệng
Bệnh tay chân miệng (HFMD) thường gặp ở trẻ em dưới 5 tuổi. Một số loại virus khác nhau có khả năng gây ra bệnh này và trẻ em truyền bệnh qua:
- Nước bọt
- Ho và hắt hơi
- Chất dịch từ mụn nước
- Phân
Bệnh thường khởi phát bằng sốt, nhưng cũng có khi là đau họng, chán ăn và khó chịu.
Sau khoảng 1-2 ngày, vết loét và phát ban có thể xuất hiện. Các dấu hiệu nhận biết bệnh bao gồm:
- Vết loét ở vòm họng ban đầu nhỏ nhưng sau chuyển thành mụn nước gây đau đớn
- Các nốt đỏ phẳng hoặc mụn nước ở lòng bàn tay, lòng bàn chân
- Các nốt đỏ hoặc mụn nước trên mông hoặc bẹn
Một số trẻ mới biết đi có thể mắc tất cả các triệu chứng này, trong khi những trẻ khác có khi chỉ bị bệnh nhẹ mà không có bất kỳ vấn đề nào khác. Cha mẹ nên hỏi ý kiến bác sĩ về thời điểm trẻ bị ban đỏ được trở lại trường học hoặc nhà trẻ.
Mặc dù hầu hết các trường hợp mắc bệnh này đều tự khỏi nhưng các vết loét có thể gây đau đớn. Nếu trẻ không ăn uống được sẽ có nguy cơ bị mất nước. Trẻ em không ăn uống được hoặc có vẻ ốm nặng nên đi khám bác sĩ.
Tổn thương nốt đỏ, mụn nước trong bệnh chân, tay, miệng. Nguồn: physicianoneurgentcare.com.Bệnh thứ năm
Bệnh thứ năm, được biết đến trong y học là ban đỏ nhiễm trùng, là một bệnh nhiễm virus thường xảy ra ở trẻ mới biết đi. Parvovirus B19 là vius gây ra bệnh lý này và lây lan dễ dàng qua ho, hắt hơi.
Các triệu chứng của bệnh thứ năm, bao gồm:
- Sốt
- Đau đầu
- Sổ mũi
Bệnh thứ năm đôi khi được gọi là hội chứng má bị tát vì phát ban khiến má nổi mẩn đỏ. Một số trẻ nhỏ biểu hiện phát ban đỏ, lấm tấm trên thân, mông, cánh tay và chân của chúng vài ngày sau khi mẩn đỏ rõ ràng ở má.
Phát ban sau sốt gây ngứa hoặc không và có xu hướng hình thành dạng vòng khi bắt đầu mờ đi. Nó có thể kéo dài trong vài tuần.
Hầu hết trẻ em khỏi bệnh mà không để lại biến chứng. Tuy nhiên, cả trẻ em và người lớn có hệ thống miễn dịch suy giảm có nguy cơ xuất hiện các biến chứng lâu dài.
Vì đây là một bệnh do virus, nên thuốc kháng sinh không có hiệu quả đối với bệnh thứ năm. Uống nhiều nước, nghỉ ngơi và dùng thuốc giảm đau đem lại lợi ích.
Thông thường, trẻ em trở lại trường học khi chúng đã hết sốt trong ít nhất 24 giờ. Phát ban ở da không lây.
Làm gì khi bị phát ban sau khi sốt
Dược sĩ có thể đưa ra lời khuyên về thuốc cho trẻ em.
Nếu trẻ khó chịu, thuốc giảm đau và sốt giúp làm giảm các triệu chứng. Acetaminophen hoặc ibuprofen là những thuốc không cần kê đơn (OTC) hay được sử dụng.
Khi cho trẻ dùng thuốc:
- Luôn làm theo hướng dẫn trên bao bì một cách cẩn thận
- Đảm bảo sử dụng đúng số lượng phù hợp với tuổi và cân nặng của trẻ
- Nếu nghi ngờ, hãy khám bác sĩ trước
Khuyến khích trẻ uống nhiều nước. Đồ uống bổ sung điện giải cho trẻ em sẽ hữu ích nếu trẻ không muốn uống nước.
Khi nào đến gặp bác sĩ
Những cơn sốt ở trẻ nhỏ thường do bệnh tự thuyên giảm. Tuy nhiên, cha mẹ nên quan sát trẻ nhỏ khi trẻ bị sốt, phát ban hoặc bất kỳ các triệu chứng khác của bệnh.
Gọi cho bác sĩ nếu trẻ ở mọi lứa tuổi bị phát ban sau khi sốt, hoặc nếu trẻ:
- Dưới 3 tháng tuổi và có nhiệt độ trực tràng từ 100,4°F (38oC) trở lên
- Từ 3–6 tháng tuổi và có nhiệt độ từ 102°F (38,9oC) trở lên
- Trên 6 tháng tuổi và sốt từ 103 ° F (39,4oC) trở lên
Điều này là cần thiết ngay cả khi đứa trẻ có vẻ không khỏe.
Tổng kết
Sốt và phát ban thường gặp ở trẻ nhỏ. Hầu hết thời gian, đứa trẻ sẽ hồi phục mà không để lại biến chứng lâu dài nào. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải theo dõi các triệu chứng chặt chẽ.
Nếu các triệu chứng trở nên tồi tệ hơn hoặc không biến mất, hãy đi khám. Cha mẹ có bất kỳ lo lắng nào về bệnh tật của trẻ nên nói chuyện với bác sĩ.
Xem thêm: