Bên cạnh đó, nôn ra máu cũng có thể do các nguyên nhân nghiêm trọng hơn như chấn thương nội tạng, xuất huyết nội tạng hoặc vỡ nội tạng.
Máu chảy ra có thể có màu nâu, đỏ sẫm hoặc đỏ tươi. Máu màu nâu thường làm chất nôn nhìn giống bã cà phê. Màu sắc của chất nôn có thể định hướng nguồn gốc và mức độ nghiêm trọng của chảy máu.
Nôn ra máu đỏ sẫm thường là máu xuất phát từ đường tiêu hóa trên, ví dụ như dạ dày. Máu đỏ sẫm có thể cho thấy nguồn máu chảy chậm và ổn định.
Ngược lại, máu đỏ tươi thường do chảy máu cấp tính ở thực quản hoặc dạ dày. Nó có thể cho thấy nguồn máu chảy nhanh, ồ ạt.
Tuy nhiên, màu sắc của máu trong chất nôn không phải lúc nào cũng cho biết nguồn gốc và mức độ nghiêm trọng của chảy máu. Vì vậy, bạn cần đi khám nếu bị nôn ra máu.
Nếu bạn nôn ra một lượng máu lớn (khoảng 500 ml) hoặc nôn ra máu kèm theo chóng mặt hay rối loạn nhịp thở, bạn nên đi cấp cứu ngay lập tức.
Video Nôn ra máu sau khi nhậu có nguy hiểm không?
Nguyên nhân gây nôn ra máu
Loét dạ dày có thể gây nôn ra máu. Nguồn ảnh: Advancedfunctionalmedicine.com.auCó nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng nôn ra máu với các mức độ từ nhẹ đến nặng. Nôn ra máu thường là hậu quả của chấn thương, bệnh lý hoặc do sử dụng thuốc.
Nôn ra máu có thể do một số bệnh lý nhẹ như:
- Kích ứng thực quản
- Chảy máu mũi
- Nuốt máu từ khoang miệng
- Rách thực quản do ho hoặc nôn kéo dài
- Nuốt dị vật
Các nguyên nhân phổ biến khác gây nôn ra máu là:
- Loét dạ dày
- Tác dụng phụ của thuốc aspirin
- Viêm dạ dày
- Tác dụng phụ của thuốc chống viêm không steroid (Nonsteroidal anti-inflammatory drug – NSAID)
- Viêm tụy
Các nguyên nhân nghiêm trọng có thể gây nôn ra máu bao gồm:
- Xơ gan
- Ung thư thực quản
- Thủng dạ dày
- Ung thư tụy
Tất cả các trường hợp nôn ra máu đều phải đi khám bác sĩ.
Các triệu chứng đi kèm với nôn ra máu
Một số triệu chứng có thể xuất hiện cùng với nôn ra máu như:
- Buồn nôn
- Khó chịu ở bụng
- Đau bụng
- Nôn ra các chất có trong dạ dày
Nôn ra máu có thể là dấu hiệu của một tình trạng nguy hiểm. Cần đi cấp cứu nếu bị nôn ra máu kèm một trong các triệu chứng sau đây:
- Chóng mặt
- Nhìn mờ
- Rối loạn nhịp tim
- Rối loạn nhịp thở
- Da lạnh hoặc toát mồ hôi
- Lú lẫn
- Ngất xỉu
- Đau bụng dữ dội
- Nôn ra máu sau chấn thương
Chẩn đoán nguyên nhân nôn ra máu
Có nhiều nguyên nhân có thể khiến bạn nôn ra máu. Để chẩn đoán, bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng và các chấn thương gần đây của bạn.
Bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh để phát hiện tình trạng vỡ nội tạng hoặc các cơ quan phát triển bất thường. Các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh thường được sử dụng là:
- Chụp cắt lớp vi tính (CT scan)
- Nội soi dạ dày
- Siêu âm
- X-quang
- Chụp cộng hưởng từ (MRI)
Bác sĩ có thể chỉ định nội soi đường tiêu hóa trên để tìm nguồn chảy máu trong dạ dày. Người bệnh sẽ được gây mê khi thực hiện thủ thuật này. Bác sĩ sẽ đưa ống nội soi qua miệng để đi xuống dạ dày và ruột non.
Ống nội soi có gắn camera sẽ giúp bác sĩ nhìn thấy các chất có trong dạ dày và kiểm tra xem dạ dày có chảy máu hay không.
Ngoài ra, bạn có thể được chỉ định làm xét nghiệm máu để đánh giá tình trạng mất máu. Thủ thuật sinh thiết có thể xác định nguồn chảy máu là tổn thương viêm, nhiễm trùng hay ung thư. Bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm bổ sung dựa trên kết quả công thức máu của bạn.
Biến chứng của nôn ra máu
Người cao tuổi bị nôn ra máu có nguy cơ cao hít phải chất nôn. Nguồn ảnh: Moranelderlaw.comNgạt thở là một trong những biến chứng chính của nôn ra máu. Nôn ra máu có thể làm máu tràn vào trong phổi, gây hạn chế khả năng hô hấp. Đây là biến chứng hiếm gặp nhưng có thể đe dọa tính mạng nếu không được điều trị kịp thời.
Một số trường hợp có nguy cơ hít phải các chất trong dạ dày như:
- Người cao tuổi
- Người có tiền sử lạm dụng rượu
- Người có tiền sử đột quỵ
- Người có tiền sử rối loạn nuốt
Nôn ra máu có thể gây ra các biến chứng khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân của nó.
Thiếu máu là một biến chứng khác xảy ra do mất máu quá nhiều, đặc biệt là khi mất máu nhanh và đột ngột.
Tuy nhiên, những người mắc bệnh mạn tính như viêm dạ dày hoặc những người sử dụng NSAID kéo dài có thể bị thiếu máu mạn tính, tồn tại trong vài tuần đến vài tháng. Trong trường hợp này, thiếu máu thường không có triệu chứng trừ khi nồng độ huyết sắc tố (Hemoglobin – HGB) giảm nhiều.
Nôn ra máu do chảy máu nhiều cũng có thể dẫn đến sốc mất máu với các triệu chứng sau đây:
- Chóng mặt khi đứng dậy
- Thở nhanh, nông
- Tiểu ít
- Da lạnh, xanh xao
Nếu không được điều trị ngay lập tức, sốc mất máu có thể làm tụt huyết áp, dẫn tới hôn mê và tử vong. Nếu bạn xuất hiện bất kỳ triệu chứng nào của sốc mất máu, hãy nhờ người đưa bạn đi cấp cứu ngay.
Điều trị nôn ra máu
Tùy thuộc vào mức độ thiếu máu, bạn có thể được chỉ định truyền máu để bù lại lượng máu đã mất.
Bạn cũng có thể được truyền dịch qua đường tĩnh mạch để bù nước cho cơ thể. Bác sĩ sẽ kê thuốc chống nôn hoặc thuốc làm giảm axit dạ dày. Nếu bạn bị loét dạ dày, bác sĩ sẽ kê một số thuốc để điều trị tình trạng này.
Trong một số trường hợp xuất huyết tiêu hóa trên nghiêm trọng, bác sĩ có thể nội soi dạ dày để cầm máu. Những trường hợp thủng dạ dày, thủng ruột hoặc chảy máu do loét cần phải được phẫu thuật.
Một số thực phẩm sẽ làm tăng nguy cơ nôn ra máu như các loại thực phẩm có tính axit cao và đồ uống có cồn. Nếu bạn thường xuyên sử dụng những thực phẩm hoặc đồ uống này, bác sĩ sẽ hướng dẫn cho bạn một chế độ ăn đặc biệt để làm giảm nguy cơ nôn ra máu.
Xem thêm: