Mề đay là các nốt nổi mẩn đỏ trên da, thường là do phản ứng dị ứng với thứ gì đó hoặc nguyên nhân tâm lý như căng thẳng.
Mề đay là một dấu hiệu hoặc triệu chứng cho thấy hệ thống miễn dịch đang gặp vấn đề. Mề đay xảy ra với khoảng 20% dân số.
Video Vì sao bạn bị nổi mề đay, mẩn ngứa sau khi sinh con?
Bạn có thể nổi mề đay sau sinh, ngay cả khi bạn chưa từng bị và ngay cả khi bạn không bị dị ứng. Đừng lo lắng – mề đay thường biến mất nhanh chóng sau khi xuất hiện.
Các triệu chứng nổi mề đay sau sinh
Nổi mề đay có thể giống như phát ban đỏ hoặc các nốt sần nổi trên da. Đôi khi chúng có thể trông giống như phát ban trên da do các bệnh lý khác, chẳng hạn như bệnh chàm. Một số người bị phát ban dị ứng trông giống như mề đay vào cuối thai kỳ hoặc ngay sau khi sinh em bé.
Các dấu hiệu và triệu chứng của nổi mề đay sau sinh bao gồm:
- Phát ban da trên mặt, cổ, ngực, bụng, cánh tay hoặc chân
- Các nốt sẩn đơn lẻ, các đám lớn hoặc các mảng trên da
- Các nốt ban có màu hồng, đỏ hoặc màu da
- Da bị sưng tấy hoặc chuyển sang màu trắng khi ấn vào
- Vết sưng phẳng trên da có thể biến mất cùng nhau
- Da thô ráp trông giống như vết chàm
Nguyên nhân gây nổi mề đay sau sinh
Bạn có thể bị nổi mề đay sau sinh hoặc phát ban trên da vì nhiều lý do. Nếu bình thường bạn không bị nổi mề đay, nguyên nhân có thể do bạn mang thai. Bạn có thể sẽ không bị nổi mề đay nữa khi cơ thể ổn định sau khi sinh con.
Dị ứng
Nguyên nhân phổ biến nhất của nổi mề đay là phản ứng dị ứng. Nếu bạn chưa từng bị dị ứng hoặc chỉ bị dị ứng rất nhẹ trước đây, bạn nên biết rằng việc mang thai có thể khiến chúng nặng nề hơn. Khoảng một phần ba phụ nữ bị hen và các triệu chứng dị ứng trở nên trầm trọng hơn khi mang thai.
Nguyên nhân của mề đay sau sinh có thể là do hormon thay đổi khi mang thai, điều này có thể làm thay đổi hệ thống miễn dịch. Tất cả những thay đổi này trong cơ thể bạn cũng có thể dẫn đến nổi mề đay sau khi mang thai.
Những thay đổi trong chế độ ăn uống trong khi mang thai (và sau đó) cũng có thể thay đổi hệ tiêu hoá. Điều này đôi khi có thể kích hoạt hệ thống miễn dịch quá tải, gây dị ứng.
Bạn có thể bị nổi mề đay sau sinh vì cơ thể nhạy cảm hơn khi thích nghi với những thay đổi sau khi mang thai. Điều này có thể gây ra phản ứng dị ứng trên da nếu môi trường xung quanh có các chất gây dị ứng như:
- Bụi
- Phấn hoa
- Nấm mốc
- Lông động vật và lông vũ
- Cao su
- Vết cắn hoặc vết đốt của côn trùng
- Hóa chất, thuốc nhuộm hoặc nước hoa
- Thuốc như aspirin, ibuprofen và thuốc kháng sinh (như amoxicillin và penicillin)
Nhiễm trùng
Nhiễm trùng từ các vi sinh vật như vi khuẩn và virus cũng có thể khiến hệ miễn dịch gặp vấn đề. Điều này có thể dẫn đến mề đay sau sinh và các triệu chứng dị ứng khác.
Khi mang thai, bạn có nhiều khả năng bị cảm lạnh hoặc cúm. Những vi trùng này có thể tồn tại trong cơ thể và sẽ ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch của bạn ngay sau khi sinh.
Bạn cũng có thể bị nhiễm trùng do sinh sản, với rất nhiều thứ xảy ra trong quá trình sinh nở! Nhiễm trùng có thể gây phát ban sau sinh bao gồm:
- Nhiễm trùng đường tiết niệu
- Viêm họng hạt
- Nhiễm trùng do vi khuẩn khác
- Virus cảm lạnh thông thường
- Virus cúm
- Virus viêm gan
- Tăng bạch cầu mono
- Nhiễm virus khác
Vấn đề ở gan
Mang thai có thể khiến cơ thể hoạt động quá mức, đặc biệt là gan. Điều này có thể làm cho gan lọc chất độc ra khỏi cơ thể chậm lại. Khi điều này xảy ra, men gan có thể bị mất cân bằng tạm thời hoặc chất thải có thể tích tụ trong máu.
Cả hai tình huống này đều có thể dẫn đến mề đay và các loại phát ban trên da khác. Một nghiên cứu về các ca lâm sàng cho thấy điều này có thể xảy ra gần cuối thai kỳ - khoảng tuần thứ 36 hoặc ngay sau khi sinh.
Các nguyên nhân về gan gây nổi mề đay sau sinh có thể dẫn đến phát ban trên mặt, bụng và chân. Cùng với phát ban, bạn có thể có các triệu chứng khác do gan hoạt động kém, như:
- Sốt
- Phù hoặc chướng bụng
- Ngứa
- Mệt mỏi (có thể vì bạn vừa mới sinh)
- Tăng huyết áp (hiếm gặp)
Nổi mề đay sau sinh do gan hoạt động kém không phổ biến. Khoảng 1 trong số 200 người mang thai hoặc sau sinh (0,5%) có thể bị nổi mề đay hoặc phát ban trên da vì lý do này. Bạn có nhiều khả năng bị loại phát ban da này hơn nếu đó là lần đầu tiên mang thai.
Các nguyên nhân khác
Các nguyên nhân khác gây nổi mề đay sau sinh bao gồm các vấn đề về thể chất, tinh thần và cảm xúc có thể ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch. Tóm lại, có rất nhiều điều phải giải quyết và nhiều thay đổi để làm quen ngay sau khi bạn sinh con.
Các nguyên nhân khác gây nổi mề đay sau sinh có thể liên quan đến:
- Thiếu ngủ
- Thay đổi giờ ngủ
- Cảm thấy lo lắng hoặc buồn chán
- Cảm thấy căng thẳng
- Hoảng loạn
- Cảm thấy lạnh hoặc nóng
- Truyền máu
- Thay đổi trong chế độ ăn uống
- Phơi nắng
- Tập thể dục hoặc hoạt động thể chất khác
- Mặc quần áo chật
Nổi mề đay sau sinh bao lâu thì khỏi?
Nổi mề đay sau sinh bao lâu thì khỏi phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này. Nổi mề đay xảy ra từ hầu hết các phản ứng dị ứng sẽ kéo dài đến khi cơ thể cần loại bỏ được chất gây dị ứng. Quá trình này có thể mất vài phút đến vài giờ hoặc vài ngày.
Tình trạng nổi mề đay sau sinh có thể quay trở lại nếu bạn lại tiếp xúc với chất gây dị ứng.
Nếu bạn bị nổi mề đay sau sinh do gan hoạt động kém, các triệu chứng có thể hết trong vòng một tuần sau khi sinh con hoặc có thể kéo dài đến 6 tuần.
Điều trị nổi mề đay sau sinh
Trong hầu hết các trường hợp, bạn sẽ không cần điều trị nổi mề đay sau sinh. Bác sĩ có thể kê đơn thuốc để giúp kiểm soát các triệu chứng trong những trường hợp nghiêm trọng. Điều trị có thể bao gồm:
- Kem bôi da chứa steroid (như betamethasone valerate)
- Thuốc kháng histamine (như pheniramine)
- Kem dưỡng da hoặc kem chống ngứa
- Thuốc steroid (như prednisolone trong trường hợp sưng và ngứa nghiêm trọng)
- Bút tiêm epinephrine (epi)
- Tiêm phòng dị ứng
- Axit ursodeoxycholic (hoặc udiliv, chỉ khi nguyên nhân là do mất cân bằng gan nghiêm trọng)
Theo một vài nghiên cứu, các loại kem bôi da có chứa steroid như betamethasone valerate và các loại thuốc trị dị ứng như pheniramine kháng histamine đều an toàn cho phụ nữ mang thai hoặc cho con bú. Nhưng nếu bạn bị nổi mề đay sau sinh và đang cho con bú, hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng bất kỳ loại thuốc nào.
Nếu bị dị ứng, bạn có thể cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa dị ứng để biết mình bị dị ứng với chất gì và tìm hiểu xem liệu dị ứng có ở lại được hay không.
Các phương pháp điều trị nổi mề đay sau sinh tại nhà
Cách điều trị mày đay tại nhàCác phương pháp điều trị nổi mề đay sau sinh tại nhà giúp làm dịu da và kiểm soát ngứa. Hãy thử các cách sau để giảm ngứa:
- Tắm nước mát (hoặc nước ấm)
- Nghỉ ngơi hoặc thư giãn (khi con của bạn được người khác chăm sóc giúp)
- Bôi gel lô hội nguyên chất để làm dịu da
- Bôi kem dưỡng da tự nhiên như bơ hạt mỡ
- Sử dụng khăn quấn ướt trên da
- Mặc quần áo rộng rãi, thoáng khí (đặc biệt là vải cotton)
- Tránh các chất gây dị ứng (nếu bạn biết mình bị dị ứng với chất gì)
Khi nào cần đi khám
Hãy cho bác sĩ biết nếu bạn bị nổi mề đay sau sinh, ngay cả khi nó chỉ xảy ra một lần. Đến bệnh viện ngay nếu bạn bị nổi mề đay sau sinh và các triệu chứng dị ứng nghiêm trọng khác, như:
- Sưng mặt, môi, lưỡi, miệng hoặc cổ họng
- Khó thở
- Chóng mặt hoặc choáng váng
- Ngất
- Các triệu chứng phản vệ khác
Đi khám bác sĩ ngay lập tức nếu bạn bị nổi mề đay nhiều lần, nếu chúng không biến mất sau vài ngày hoặc nếu bạn bị ngứa nghiêm trọng. Bạn có thể cần điều trị nguyên nhân gây ra phát ban sau sinh.
Ngoài ra, hãy đi khám ngay lập tức nếu bạn bị phát ban trên da và bạn không chắc đó là mề đay hay bệnh gì khác.
Tổng kết
Nổi mề đay là triệu chứng của một bệnh lý nào đó trong cơ thể, chẳng hạn như dị ứng. Nổi mề đay sau sinh có thể xảy ra vì một số lý do, ngay cả khi bạn chưa từng bị dị ứng hoặc phát ban trên da khác trước đó. Mề đay thường không gây hại đối với bạn và con bạn.
Tuy nhiên, bạn có thể cần điều trị nếu bạn bị nổi mề đay sau sinh nghiêm trọng hoặc nếu nguyên nhân gây ra mề đay là một bệnh lý mạn tính. Không dùng hoặc bôi bất kỳ loại thuốc nào mà không hỏi ý kiến bác sĩ. Điều này đặc biệt quan trọng nếu bạn đang cho con bú.
Xem thêm: