Video còi xương/ Bệnh nhuyễn xương
Vitamin D đóng một vai trò quan trọng trong việc hấp thụ canxi , vì vậy lượng vitamin D rất thấp có khả năng dẫn đến lượng canxi thấp. Kết quả là, xương đang phát triển trở nên yếu và hình thành bất thường. Đau nhức xương cũng có thể gặp phải. Các triệu chứng kéo dài đến tuổi trưởng thành. Sự thiếu hụt vitamin D trầm trọng ở tuổi trưởng thành dẫn đến chứng nhuyễn xương, tương tự như bệnh còi xương.
Sự thiếu hụt vitamin D do chế độ ăn uống ít vitamin D, ít tiếp xúc hoặc hấp thụ tia cực tím (UV- ultraviolet). Điều này nghĩa là trẻ em ở trong nhà nhiều có nguy cơ cao thiếu vitamin D và còi xương.
Còi xương cũng có thể do một số tình trạng chuyển hóa và di truyền.
Uống bổ sung vitamin D giúp bảo vệ những người có nguy cơ.
Bài viết này sẽ trình bày các triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị liên quan đến bệnh còi xương, cũng như cách tốt nhất để ngăn ngừa nó.
Triệu chứng bệnh còi xương
Tiêu thụ đủ vitamin D làm giảm nguy cơ còi xương.Một số dấu hiệu và triệu chứng của bệnh còi xương bao gồm:
- Đau hoặc nhức xương
- Xương phát triển chậm
- Chân vòng kiềng hoặc cong
- Yếu cơ
- Xương mềm và dễ gãy
- Trán hoặc bụng lớn
- Xương sườn và xương ức có hình dạng bất thường
- Giãn khớp khuỷu tay và cổ tay
- Sâu răng và các bất thường
Biến chứng
Trong thời gian ngắn, lượng canxi trong máu thấp nghiêm trọng dẫn đến chuột rút, co giật và các vấn đề về hô hấp.
Trong trường hợp nghiêm trọng, còi xương dinh dưỡng lâu dài không được điều trị làm tăng nguy cơ :
- Xương dễ gãy
- Xương vĩnh viễn hình dạng bất thường
- Vấn đề về tim
- Co giật
- Viêm phổi
- Cản trở lao động
- Tàn tật suốt đời
Nguyên nhân bệnh còi xương
Có một số nguyên nhân gây ra bệnh còi xương, bao gồm:
Thiếu vitamin D
Cơ thể con người cần vitamin D để hấp thụ canxi từ ruột. Tia UV từ ánh sáng mặt trời giúp các tế bào da chuyển đổi một tiền chất của vitamin D từ trạng thái không hoạt động sang trạng thái hoạt động.
Nếu không tạo ra hoặc tiêu thụ đủ vitamin D, cơ thể không hấp thụ đủ canxi từ đồ ăn hàng ngày, làm cho nồng độ canxi trong máu thấp.
Nồng độ canxi thấp dẫn đến sự phát triển không đều của xương và răng, cũng như các vấn đề về thần kinh và cơ.
Trẻ em có thể thiếu vitamin D nếu:
- Da đen
- Ở trong nhà nhiều
- Luôn bôi kem chống nắng khi ra ngoài
- Tuân theo chế độ ăn kiêng không có lactose hoặc thực vật nghiêm ngặt
- Trạng sức khỏe như bệnh celiac , khiến cơ thể không tạo ra hoặc sử dụng vitamin D
- Sống ở nơi bị ô nhiễm không khí
Đối với trẻ sơ sinh, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC-Centers for Disease Control and Prevention) lưu ý rằng sữa mẹ không cung cấp đủ vitamin D. Theo CDC, Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ khuyến nghị bổ sung vitamin D 400 đơn vị quốc tế (IU) khoảng 10 microgam [mcg]) cho trẻ bú mẹ hoàn toàn hoặc một phần. Sữa công thức được tăng cường vitamin D.
Yếu tố di truyền
Một số người bị còi xương là do tình trạng di truyền.Có nhiều loại di truyền gây ra.
Ví dụ, bệnh còi xương do giảm phosphat máu là một tình trạng hiếm gặp trong đó thận không thể xử lý phosphat đúng cách. Hàm lượng phốt phát trong máu thấp dẫn đến xương yếu và mềm.
Đây là loại phổ biến nhất ảnh hưởng đến khoảng 1 trong số 20.000 trẻ sơ sinh.
Các yếu tố di truyền ảnh hưởng đến khả năng sử dụng canxi của cơ thể dẫn đến còi xương, bao gồm cả những yếu tố ảnh hưởng đến chức năng gan, thận và ruột.
Canxi cũng rất quan trọng đối với sự chắc khỏe của xương.
Các yếu tố nguy cơ
Các yếu tố làm tăng nguy cơ còi xương bao gồm:
- Chế độ ăn uống ít vitamin D
- Thiếu thời gian ở ngoài trời
- Không bổ sung vitamin D mặc dù có nguy cơ cao bị còi xương
Một nghiên cứu năm 2015 cho thấy trẻ em thổ dân Alaska có nguy cơ bị còi xương cao hơn do dinh dưỡng kém , thiếu bổ sung vitamin D và vị trí địa lý (rất ít tia UV chiếu tới trái đất từ tháng 11 đến tháng 2 ở khu vực này).
Điều trị bệnh còi xương
Việc điều trị sẽ nhằm mục đích tăng cường lượng canxi, photphat và vitamin D.
Tùy thuộc vào nguyên nhân, bác sĩ thường sẽ kê đơn bổ sung vitamin D.
Họ cũng đề xuất:
- Tăng cường tiếp xúc với ánh sáng mặt trời
- Thay đổi chế độ ăn uống
- Ăn dầu cá
- Tiếp xúc nhiều hơn với ánh sáng UVB
- Tiêu thụ canxi và phốt pho
Chế độ ăn
Nếu bệnh còi xương do ăn uống thiếu chất, bác sĩ kê đơn:
- Bổ sung canxi và vitamin D hàng ngày
- Tiêm vitamin D hàng năm (nếu một người không thể bổ sung bằng đường uống)
- Một kế hoạch ăn tập trung vào các loại thực phẩm giàu vitamin D
Để bổ sung vitamin D vào chế độ ăn, một người có thể tiêu thụ:
- Trứng
- Dầu gan cá
- Cá nhiều dầu, như cá hồi, cá ngừ, cá mòi và cá kiếm
- Thực phẩm tăng cường vitamin D, như sữa, một số loại nước trái cây, nhiều loại ngũ cốc, một số nhãn hiệu bơ thực vật và một số sản phẩm sữa đậu nành
- gan bò
- Thay đổi chế độ ăn uống và dành thời gian ra ngoài mỗi ngày giúp ngăn ngừa bệnh còi xương ở hầu hết trẻ em.
Điều trị các nguyên nhân y học
Nếu nguyên nhân là do di truyền, bác sĩ sẽ kê đơn bổ sung phosphat và calcitriol để giảm tình trạng chân vòng kiềng.
Nếu do bệnh lý ở cơ quan, như bệnh thận, điều trị nó giúp ngăn ngừa bệnh còi xương.
Chẩn đoán bệnh còi xương
Bác sĩ chẩn đoán bệnh còi xương bằng cách kiểm tra các triệu chứng như chân vòng kiềng hoặc hộp sọ mềm. Họ cũng hỏi về thói quen sống, như chế độ ăn uống và tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
Để chẩn đoán xác định, bác sĩ sẽ đề nghị :
Xét nghiệm máu : Những xét nghiệm này kiểm tra nồng độ thấp của canxi và phốt pho và nồng độ cao của phosphatase kiềm.
Xét nghiệm khí máu động mạch: Kiểm tra tính axit trong máu.
Chụp X-quang : Chúng cho thấy sự mất canxi trong xương hoặc những thay đổi trong cấu trúc hoặc hình dạng của xương.
Sinh thiết xương : Điều này xác nhận bệnh còi xương, nhưng các bác sĩ hiếm khi sử dụng nó.
Trong bài viết này , hãy tìm hiểu về bệnh loãng xương , một tình trạng có thể ảnh hưởng đến những người lớn tuổi.
Phòng ngừa bệnh còi xương
Trong hầu hết các trường hợp, mọi người ngăn ngừa bệnh còi xương bằng cách tiêu thụ đủ vitamin D và tiếp xúc với ánh nắng mặt trời thường xuyên.
Bao nhiêu vitamin D là đủ?
Phòng chế phẩm bổ sung (ODS-Office of Dietary Supplements ) khuyến nghị một lượng hàng ngày:
- 400 IU (10 mcg) cho trẻ sơ sinh từ 0-12 tháng tuổi
- 600 IU (15 mcg) cho người từ 1–70 tuổi
- 800 IU (20 mcg) cho những người trên 70
Tuy nhiên, rất khó để tính được chính xác lượng vitamin D mà mỗi cá nhân cần, vì nó phụ thuộc vào mức độ tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và lượng vitamin D mà cơ thể họ tổng hợp trong da.
Trẻ em sống ở những nước có cường độ ánh nắng mặt trời thấp, nơi thường xuyên có mây che phủ, hoặc những nơi đặc biệt ngắn ngày mùa đông cần bổ sung vitamin D để ngăn ngừa bệnh còi xương.
Điều này liên quan đến:
- Tiêu thụ sữa tăng cường, nước cam và các sản phẩm khác giàu vitamin D
- Uống bổ sung vitamin D hàng ngày
- Dùng vitamin D liều cao không thường xuyên khi không thể dùng liều nhỏ hàng ngày
Bản tóm tắt
Bệnh còi xương phát triển nếu trẻ bị thiếu vitamin D. Bệnh này hiếm gặp ở Mỹ, nhưng một số người có nguy cơ mắc bệnh cao hơn do màu da, ít thời gian ở ngoài trời hoặc chế độ ăn uống nghèo nàn.
Khi tăng thời gian trẻ tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, cần chú ý là tiếp xúc với ánh nắng quá nhiều sẽ dẫn đến cháy nắng và tăng nguy cơ ung thư da .
Bất kỳ ai lo lắng con mình bị thiếu vitamin nên đi khám bác sĩ. Họ có thể tư vấn về chất bổ sung và hướng dẫn phơi nắng.
Mọi người nên khám bác sĩ trước khi sử dụng chất bổ sung, vì chúng có thể tương tác với các loại thuốc khác. Ngoài ra, việc hấp thụ quá nhiều vitamin D không có lợi cho sức khỏe, theo ODS.
Xem thêm: