Video Uống paracetamol quá liều nguy cơ gây độc cho gan
Quá liều Paracetamol
Theo Cơ quan quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), dùng quá nhiều paracetamol có thể gây hại cho gan. Liều tối đa hàng ngày được khuyên dùng là 4.000 miligam (mg) mỗi ngày cho người lớn. Tuy nhiên, sự khác biệt giữa liều lượng an toàn và liều có thể gây hại cho gan là rất nhỏ. McNeil Consumer (hãng sản xuất thuốc Tylenol-một loại thuốc chứa thành phần paracetamol) đã giảm liều sử dụng tối đa hàng ngày của họ xuống còn 3.000 mg. Nhiều dược sĩ, bác sĩ và các chuyên gia y tế chăm sóc sức khỏe cũng đồng ý với khuyến nghị này.
Video Bị suy gan do ngộ độc thuốc Paracetamol
Một số yếu tố khác làm tăng nguy cơ tổn thương gan khi dùng paracetamol. Chẳng hạn đối với những đối tượng đã có sẵn các vấn đề về gan,hay sử dụng nhiều đồ uống có cồn (từ 3 loại trở lên mỗi ngày) hoặc đã và đang dùng warfarin - một loại thuốc chống đông máu. Trong các trường hợp nghiêm trọng, quá liều paracetamol gây ra suy gan thậm chí là dẫn đến tử vong.
Khi nào cần tìm đến những trợ giúp y tế
Gọi ngay cho Trung tâm cấp cứu 115 nếu thấy ai đó xung quanh hoặc bản thân có những triệu chứng của việc uống quá nhiều paracetamol. Có thể gọi bất kì lúc nào 24/7. Giữ lại lọ thuốc đã được sử dụng nếu có và cung cấp đầy đủ thông tin cần thiết liên quan cho nhân viên cấp cứu và bác sĩ ngay khi có thể.
Các triệu chứng quá liều có thể bao gồm:
- Ăn mất ngon
- Buồn nôn
- Nôn mửa
- Đau bụng vùng hạ sườn phải
Hãy gọi cấp cứu khẩn cấp nếu cảm thấy cơ thể có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên.
Hầu hết các trường hợp, quá liều paracetamol đều có thể được điều trị kịp thời. Khi bệnh nhân đã sử dụng quá liều thì có thể phải nằm viện dài ngày hoặc điều trị ngay tại phòng cấp cứu. Xét nghiệm máu là một phương pháp giúp phát hiện nồng độ paracetamol trong máu. Các xét nghiệm máu khác có thể được thực hiện để kiểm tra chức năng gan. Phương pháp điều trị chính là uống các loại thuốc giúp loại bỏ paracetamol ra khỏi cơ thể hoặc làm giảm bớt tác hại của nó. Sonde dạ dày đôi khi cũng cần thiết với một số trường hợp.
Nguyên nhân của quá liều paracetamol
Đối với người trưởng thành
Phần lớn mọi người dùng paracetamol một cách an toàn và theo hướng dẫn. Nhưng vì một số lý do phổ biến sau đây mà nhiều khi người ta có thể vô tình uống nhiều hơn liều paracetamol được khuyến cáo hàng ngày, đó là:
- Uống các liều liên tiếp nhau trong một thời gian ngắn.
- Sử dụng đồng thời nhiều loại thuốc có chứa paracetamol trong cùng một thời gian.
- Uống quá nhiều trong một lần sử dụng.
Nhiều người cũng có thể vô tình dùng một số loại thuốc có chứa paracetamol mà không hay biết. Ví dụ, bạn có thể dùng thuốc theo đơn được kê hàng ngày có chứa paracetamol. Nếu bạn bị ốm, bạn có thể uống thuốc cảm thông thường hay sử dụng. Tuy nhiên, nhiều loại thuốc cảm cũng có chứa paracetamol. Dùng cả hai loại thuốc trong cùng một ngày có thể dẫn đến việc vô tình dùng nhiều hơn liều tối đa hàng ngày được khuyến cáo. Vì vậy, trước khi sử dụng nên tham khảo ý kiến của bác sĩ và cung cấp đầy đủ tất cả thông tin về các loại thuốc được kê đơn và thuốc không kê đơn đang dùng để đảm bảo rằng bản thân không vô tình nạp vào cơ thể quá nhiều paracetamol.
Trong trường hợp bệnh nhân là đối tượng sử dụng nhiều đồ uống có cồn (từ 3 loại trở lên mỗi ngày) thì nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi dùng paracetamol. Khi kết hợp paracetamol và rượu, nguy cơ quá liều và tổn thương gan sẽ tăng cao hơn.
Đối với trẻ em
Trẻ em cũng có thể vô tình uống nhiều paracetamol hơn liều lượng được khuyến cáo bằng cách uống quá nhiều thuốc trong cùng một thời điểm hoặc dùng nhiều hơn một loại thuốc có chứa paracetamol.
Một số yếu tố khác cũng có thể làm tăng khả năng quá liều ở trẻ em. Ví dụ, cha mẹ có thể cho con họ uống một liều paracetamol mà không hề hay biết một ai đó như ông, bà, cô giáo khi trông nom trẻ gần đây cũng đã cho chúng dùng thuốc. Ngoài ra, có thể do dạng lỏng của paracetamol gây khó khăn trong việc lấy chính xác lượng thuốc cần thiết và lượng thuốc được lấy nhiều hơn so với khuyến cáo. Bên cạnh đó, trẻ em cũng dễ nhầm paracetamol với kẹo hoặc nước trái cây và vô tình ăn, uống phải nó.
Phòng ngừa quá liều paracetamol
Đối với trẻ em
Không dùng thuốc có chứa paracetamol cho trẻ trừ những trường hợp rất cần để giảm đau và hạ sốt nhanh.
Trao đổi với bác sĩ về tình hình sức khỏe của trẻ để có liều dùng paracetamol phù hợp nhất, đặc biệt với trẻ em dưới 2 tuổi.
Sử dụng cân nặng để tính toán liều lượng thuốc phù hợp cho trẻ. Liều lượng dựa trên trọng lượng của mỗi bé chính xác hơn liều lượng dựa trên tuổi của chúng. Lấy paracetamol lỏng bằng dụng cụ định lượng đi kèm với thuốc. Tuyệt đối không sử dụng thìa cà phê thông thường để lấy thuốc cho trẻ bởi nó có nhiều kích thước khác nhau dẫn đến không lấy được liều dùng chính xác.
Đối với người lớn
Đọc và làm theo hướng dẫn sử dụng trước khi dùng. Không nên uống nhiều hơn lượng thuốc được ghi trong hướng dẫn. Làm như vậy sẽ gây quá liều và có thể dẫn đến tổn thương gan. Trường hơp bị đau không thuyên giảm khi dùng đúng theo liều tối đa được khuyến cáo, không tự ý dùng thêm paracetamol. Thay vào đó, hãy tham khảo thêm ý kiến của bác sĩ. Có thể một loại thuốc hoặc phương pháp điều trị khác sẽ thích hợp hơn trong trường hợp của bạn. Lưu ý rằng paracetamol chỉ dùng để giảm những cơn đau từ nhẹ đến trung bình.
Trên hướng dẫn của thuốc được kê theo đơn, paracetamol đôi khi được liệt kê dưới dạng APAP, acetam hoặc các phiên bản viết tắt khác của từ này.
Để biết liệu thuốc của mình có chứa paracetamol hay không. Hãy kiểm tra các thành phần hoạt tính được liệt kê trong phần hướng dẫn sử dụng trước khi dùng của tất cả các loại thuốc mà bản thân đang sử dụng. Trên nhãn thuốc không kê đơn, từ “paracetamol” được viết ở mặt trước của gói hoặc lọ sản phẩm. Nó cũng được đánh dấu hoặc in đậm trong thành phần hoạt tính của phần hướng dẫn sử dụng và thành phần của thuốc.
Mỗi lần chỉ uống một loại thuốc có chứa paracetamol. Hãy cho bác sĩ biết về tất cả các loại thuốc được kê đơn và không kê đơn đang sử dụng để đảm bảo rằng bản thân không dùng quá nhiều paracetamol. Tham khảo thêm ý kiến của bác sĩ nếu có bất kỳ thắc mắc về hướng dẫn dùng thuốc hoặc các loại thuốc có chứa paracetamol. Ngoài ra, hãy báo lại ngay với bác sĩ trước khi dùng paracetamol trong các trường hợp sau:
- Uống ba loại đồ uống có cồn trở lên mỗi ngày
- Bị các bệnh về gan
- Sử dụng thuốc chống đông máu như warfarin
Nguy cơ bị tổn thương gan sẽ tăng cao hơn bình thường ở các trường hợp này.
Tổng kết
Paracetamol an toàn và hiệu quả khi được sử dụng đúng theo chỉ định. Tuy nhiên, paracetamol cũng là một thành phần phổ biến có trong nhiều loại thuốc nên rất hay dẫn đến trường hợp vô tình quá liều mà người dùng không nhận ra. Hoặc có nhiều người lạm dụng thuốc mà không hề hay biết về những mối nguy hại của nó. Đi kèm với những lợi ích, paracetamol cũng có nhiều những cảnh báo rủi ro nghiêm trọng về an toàn. Để giữ sức khoẻ tốt cho bản thân và gia đình, hãy đảm bảo thực hiện đúng những điều sau trước và trong khi sử dụng paracetamol:
- Luôn đọc và làm theo hướng dẫn sử dụng trước khi dùng.
- Tìm hiểu rõ thành phần của thuốc có chứa paracetamol hay không.
- Chỉ sử dụng một loại thuốc có chứa paracetamol trong mỗi lần điều trị khác nhau.
- Tham khảo ý kiến của bác sĩ nếu có bất kỳ thắc mắc nào về hướng dẫn dùng thuốc hoặc về thành phần các loại thuốc có chứa paracetamol.
- Bảo quản tất cả các loại thuốc ở xa tầm tay trẻ em.
Xem thêm:
- Thuốc giảm đau hạ sốt Tramadol+Paracetamol
- Paracetamol là thuốc gì? Công dụng, liều dùng, cách dùng, tác dụng phụ
- Paracetamol 500mg - Hướng dẫn sử dụng và lưu ý cho người dùng
- Liều dùng paracetamol cho trẻ em: Hướng dẫn dành cho cha mẹ
- Có nên sử dụng paracetamol trong thời kỳ mang thai? Liều dùng & biến chứng