Phép trừ
Kiến thức cần nhớ
1. Phép trừ hai số tự nhiên
Quy tắc: Muốn trừ hai số tự nhiên ta có thể làm như sau:
- Viết số hạng này dưới số hạng kia sao cho các chữ số ở cùng một hàng đặt thẳng cột với nhau.
- Trừ các chữ số ở từng hàng theo thứ tự từ phải sang trái, tức là từ hàng đơn vị đến hàng chục, hàng trăm, hàng nghìn,…
Ví dụ 1: Đặt tính rồi tính: 865279 - 450237
Vậy 865279 - 450237 = 415042.
Ví dụ 2: Đặt tính rồi tính: 647253 - 285749
Vậy 647253 - 285749 = 361504.
Các dạng bài tập về phép trừ
Dạng 1: Trừ các số tự nhiên
Phương pháp làm
Thực hiện theo quy tắc của phép trừ
Viết số hạng này dưới số hạng kia sao cho thẳng hàng thẳng cột
Trừ các chữ số tự nhiên theo thứ tự từ phải qua trái. Hàng đơn vị, hàng trăm, hàng nghìn...
Kiểm tra kết quả và kết luận
Dạng 2: Tính giá trị biểu thức
Phương pháp: Áp dụng các quy tắc thực hiện phép tính như:
- Biểu thức có dấu ngoặc thì tính trong ngoặc trước, ngoài ngoặc sau.
- Biểu thức có các phép tính cộng, trừ, nhân, chia thì ta thực hiện các phép tính nhân, chia trước; thực hiện phép tính cộng, trừ sau …
- Biểu thức chỉ có phép cộng và phép trừ hoặc chỉ có phép nhân và phép chia thì ta tính lần lượt từ trái sang phải.
Dạng 3: Tìm x
Phương pháp: xác định vai trò của x rồi áp dụng các quy tắc tìm một số chưa biết đã học như:
- Muốn tìm số hạng chưa biết ta lấy tổng trừ đi số hạng đã biết.
- Muốn tìm số trừ ta lấy số bị trừ trừ đi số trừ.
Dạng 4: Toán có lời văn
Phương pháp
Bước 1: Đọc kĩ yêu cầu của bài toán, xác định các thành phần
Bước 2: trình bày lời giải và thực hiện các phép tính
Bước 3: Kiểm tra kết quả và kết luận
Bài tập tự luyện
Bài tập tự luyện số 1
Câu 1: Điền vào chỗ chấm : 165937−147450 =
A. 18475
B. 18487
C. 18745
Câu 2: Tìm y: y+56620=123430
A. y = 66000
B. y = 66610
C. y = 66810
Câu 3: Trong tháng 6, tổ một làm được 28765 sản phẩm. Tổ hai làm ít hơn tổ một là 7450 sản phẩm. Vậy cả hai tổ làm được bao nhiêu sản phẩm ?
A. 50000
B. 50500
C. 50050
D. 50080
Câu 4: Hiệu của 6850 và số liền sau của 4000 là:
A. 2895
B. 2950
C. 2849
Câu 5: Một đội công nhân ngày đầu làm được 29780m đường. Ngày thứ hai làm ít hơn ngày thứ nhất là 850m. Hỏi cả hai ngày đội công nhân đó làm được bao nhiêu mét đường ?
A. 58700 m
B. 58710 m
C. 58000m
Đáp án bài tập tự luyện số 1
1.B 2.C 3.D 4.C 5. B
Bài tập tự luyện số 2
Bài 1. Đặt tính rồi tính
a) 7363 - 4052
b) 36582 - 14270
c) 147583 - 57834
d) 93582 - 58924
Hướng dẫn giải
Bài 1:
Thực hiện phép tính theo quy tắc của phép trừ ta có:
3 trừ 2 bằng 1, viết 1
6 trừ 5 bằng 1, viết 1
3 trừ 0 bằng 3, viết 3
7 trừ 4 bằng 3, viết 3
Vậy 7363 - 4052 = 3311
2 trừ 0 bằng 2, viết 2
8 trừ 7 bằng 1, viết 1
5 trừ 2 bằng 3, viết 3
6 trừ 4 bằng 2, viết 2
3 trừ 1 bằng 2, viết 2
Vậy 36582 - 14270 = 22312
13 trừ 4 bằng 9, viết 9 nhớ 1
3 thêm 1 bằng 4, 8 trừ 4 bằng 4, viết 4
15 trừ 8 bằng 7, viết 7 nhớ 1
7 nhớ 1 bằng 8, 17 trừ 8 bằng 9, viết 9 nhớ 1
5 thêm 1 bằng 6, 14 trừ 6 bằng 8, viết 8
Vậy 147583 - 57834 = 89749
12 trừ 4 bằng 8, viết 8 nhớ 1
2 thêm 1 bằng 3, 8 trừ 3 bằng 5, viết 5
15 trừ 9 bằng 6, viết 6 nhớ 1
8 thêm 1 bằng 9, 13 trừ 9 bằng 4, viết 4 nhớ 1
5 thêm 1 bằng 6, 9 trừ 6 bằng 3, viết 3
Vậy 93582 - 58924 = 34658
Bài 2: Tính giá trị biểu thức
a) 1478 - 174 x 8
b) 47853 - 3563 + 429 : 3
c) (2744 - 859) + 935
d) 37291 - (282 x 7 : 6)
Hướng dẫn giải
Thực hiện theo quy tắc tính giá trị biểu thức của phép tính có chứa biểu thức nhân chia cộng trừ ta có:
a) 1478 - 174 x 8 = 1478 - (174 x 8) = 1478 - 1392 = 86
b) 47853 - 3563 + 429 : 3 = 47853 - 3563 + 143 = 44290 + 143 = 44433
c) (2744 - 859) + 935 = 1885 + 935 = 2820
d) 37291 - (282 x 7 : 6) = 37291 - (1974 : 6) = 37291 - 329 = 36962
Bài 3: Hai ngày cửa hàng bán được 791kg gạo, ngày thứ nhất bán được 312kg. Hỏi ngày thứ hai bán được bao nhiêu kg gạo
Hướng dẫn giải
Ngày thứ hai bán được số kg gạo là:
791 - 312 = 497 (kg gạo)
Vậy ngày thứ 2 bán được 497kg gạo
Bài 4: Tìm x biết
a) x + 38590 = 857392
b) x + 5693 = 8693 x 2
c) 85892 + x = 93530
d) 27478 + x = 75930
Hướng dẫn giải
a) x + 38590 = 857392
x = 857392 - 38590
x = 818802
b) x + 5693 = 8693 x 2
x + 5693 = 17386
x = 17386 - 5693
x = 11693
c) 85892 + x = 93530
x = 93530 - 85892
x = 7638
d) 27478 + x = 75930
x = 75930 - 27478
x = 48452
Bài tập tự luyện số 3
Bài 1: Đặt tính rồi tính
a) 1402 - 859
b) 74229 - 5893
c) 85320 - 49392
d) 754823 - 274830
Bài 2. Tính giá trị biểu thức
a) 254782 - 34569 - 45796
b) 100532 - 374 x 38
c) 134415 - 134415 : 15
d) 515907 : 57 - 57
Bài 3. Tính nhanh
a) 3145 + 246 - 2347 - 145 - 1246 + 347
b) 9638 - 2437 + 1362 - 7563
c) 4576 - 4037 - 5963 + 7654
d) 476 x 2 - 3476 + 5238
Bài 4. Tìm x biết
a) x + 35 x 23 = 8347
b) x + 7483 = 47382 + 5382
c) 35829 + x = 859936 : 4
d) 7294 + x = 9358 x 8
Bài 5. Ba xe chở nước xe thứ 1 chở được 728 lít nước, xe thứ 2 chở được 912 lít nước, biết xe thứ 2 chở ít hơn xe thứ nhất và thứ 2 là 210 lít nước. Hỏi xe thứ 3 chở được bao nhiêu lít nước?
Bài 6. Nếu thêm vào số trừ 7427 đơn vị và bớt ở số bị trừ 9536 đơn vị thì được hiệu mới là 19032. Tìm hiệu ban đầu của phép trừ.
Đáp án bài tập tự luyện số 3
Bài 1:
-
12 trừ 9 bằng 3, viết 3 nhớ 1
-
5 thêm 1 bằng 6, 10 trừ 6 bằng 4, viết 4 nhớ 1
-
8 thêm 1 bằng 9, 14 trừ 9 bằng 5, viết 5
Vậy 1402 - 859 = 543
-
9 trừ 3 bằng 6, viết 6
-
12 trừ 9 bằng 3, viết 3 nhớ 1
-
8 thêm 1 bằng 9,12 trừ 9 bằng 3,viết 3 nhớ 1
-
5 thêm 1 bằng 6, 14 trừ 6 bằng 8, viết 8 nhớ 1
-
7 trừ 1 bằng 6, viết 6
74229 - 5893 = 68336
-
10 trừ 2 bằng 8, viết 8
-
9 thêm 1 bằng 10, 12 trừ 10 bằng 2, viết 2 nhớ 1
-
3 thêm 1 bằng 4, 13 trừ 4 bằng 9, viết 9 nhớ 1
-
9 thêm 1 bằng 10, 15 trừ 10 bằng 5, viết 5 nhớ 1
-
4 thêm 1 bằng 5, 8 trừ 5 bằng 3, viết 3
Vậy 85320 - 49392 = 35928
-
3 trừ 0 bằng 3, viết 3
-
12 trừ 3 bằng 9, viết 9 nhớ 1
-
8 thêm 1 bằng 9, 18 trừ 9 bằng 9, viết 9 nhớ 1
-
4 thêm 1 bằng 5, 14 trừ 5 bằng 9, viết 9 nhớ 1
-
7 thêm 1 bằng 8, 15 trừ 8 bằng 7, viết 7 nhớ 1
-
2 thêm 1 bằng 3, 7 trừ 3 bằng 4, viết 4
Vậy 754823 - 274830 = 479993
Bài 2:
a) 254782 - 34569 - 45796 = 220213 - 45796 = 174417
b) 100532 - 374 x 38 = 100532 - 14212 = 86320
c) 134415 - 134415 : 15 = 134415 - 8961 = 125454
d) 515907 : 57 - 57 = 9051 - 57 = 8994
Bài 3. Tính nhanh
a) 3145 + 246 - 2347 - 145 - 1246 + 347
= (3145 - 145) - (2347 - 347) - (1246 - 246)
= 3000 - 2000 - 1000
= 0
b) 9638 - 2437 + 1362 - 7563
= (9638 + 1362) - (7563 + 2437)
= 11000 - 10000
= 1000
c) 4576 - 4037 - 5963 + 7654
= (4576 + 7654) - (4037 + 5963)
= 12230 - 9000
= 3230
d) 476 x 2 - 3476 + 5238
= 952 - 3476 + 5238
= (952 + 5238) - 3476
= 6190 - 3476
= 2714
Bài 4:
a) x + 35 x 23 = 8347
x + 805 = 8347
x = 8347 - 805
x = 7542
b) x + 7483 = 47382 + 5382
x + 7483 = 52764
x = 52764 - 7483
x = 45281
c) 35829 + x = 859936 : 4
35829 + x = 214984
x = 214984 - 35829
x = 179155
d) 7294 + x = 9358 x 8
7294 + x = 74864
x = 74864 - 7294
x = 67570
Bài 5.
Xe thứ nhất và xe thứ 2 chở được số lít nước là:
728 + 912 = 1640 (lít nước)
Xe thứ 3 chở được số lít nước là:
1640 - 210 =1430 (lít nước)
Vậy xe thứ 3 chở được 1430 lít nước
Bài 6:
Gọi số bị trừ là a, ta có: a - 9536
Gọi số trừ là b, ta có b - 7427
Hiệu ban đầu của 2 số là:
a - 9536 - (b - 7427) = 19302
a - b - 9536 + 7427 = 19302
a - b = 21141
Vậy hiệu 2 số ban đầu là a- b = 2114
Bài tập tự luyện số 4
Bài 1. Đặt tính rồi tính
a) 534576 - 278957
b) 884939 - 47322
c) 7488 - 358
d) 2948 - 2783
Bài 2. Tính giá trị biểu thức
a) 620785 - (420625 + 2438)
b) 235 x 148 - 148
c) 48048 - 48048 : 24 - 24 x 57
d) 3576 - 4037 - 5963 + 6424
Bài 3. Tìm x
a) x + 342 = 999
b) x + 7294 - 1082 = 6324
c) 28459 + x = 89957
d) 75859 + x = 985737
Bài 4. Hiệu của số bé nhất có 5 chữ số và số lớn nhất có 4 chữ số là bao nhiêu?
Bài 5. Minh có 510 ngôi sao, số sao của Hoa gấp 3 lần số sao của Minh, biết số sao của Lan ít hơn của Hoa là 39. Hỏi Lan có bao nhiêu ngôi sao?
Đáp án bài tập tự luyện só 4
Bài 1.
a) 255619
b) 837617
c) 7130
d) 165
Bài 2
a) 202598
b) 34632
c) 44678
d) 0
Bài 3
a) 657
b) 112
c) 61498
d) 909878
Bài 4
Bằng 1
Bài 5.
Lan có 1491 ngôi sao
Bài tập tự luyện số 5
Bài 1: Tìm số thích hợp điền vào phép tính sau:
Bài 2: Thực hiện nhẩm các phép tính sau:
417 – 395
623 – 486
932 – 777
816 – 582
791 – 595
419 – 274
Bài 3:
Hòa mua hai cái áo cùng loại. Giá mỗi cái áo là một số nguyên nghìn. Hòa đưa trả nhà hàng 5 tờ giấy bạc loại 5000 đồng. Nhà hàng trả lại Hòa 2000 đồng. Hỏi nhà hàng tính đúng hay sai ?
Bài 4:
Dũng làm một phép trừ có hiệu số 2005. Sau đó Dũng cộng các số: bị trừ, số trừ, hiệu số thì được kết quả là 9999. Hỏi Dũng thực hiện phép tính đúng hay sai? Tại sao?
Bài 5:
Toàn là em của Tính: Toàn đang học lớp 2. Một hôm Tình thấy Toàn đang làm phép tính trừ liền đố Toàn: “Mười chín trừ mười hai còn mấy”?
Toàn đáp: “Còn bảy”. Giỏi! Toàn khen em rồi lại đố tiếp: “Thế bây giờ anh thêm 5 đơn vị vào số bị trừ và số trừ thì hiệu số là bao nhiêu” ?
Toàn đáp: “Mười hai”. Lần này thì em sai rồi! Tính nói. Toàn cãi: “Bảy cộng năm chả là mười hai là gì”?
Theo em thì Toàn đúng hay sai? Tại sao?
Bài 6:
Một phép trừ có số bị trừ và số trừ gồm toàn chữ số lẻ. Hỏi hiệu số có thể gồm toàn chữ số chẵn được không? Khi nào thì xảy ra điều đó ?
Bài 7:
Khi thực hiện một phép tính trừ ta thực hiện trừ từ phải sang trái. Toàn nói: Vậy mà vẫn có thể có phép trừ mà khi trừ ta trừ từ trái sang phải mà kết quả vẫn đúng. Điều Toàn nói khi nào thì xảy ra?
Bài 8:
Có khi nào hiệu số bằng số bị trừ không? Tìm hai số khi biết tổng số và hiệu số của chúng.
PHẦN II. BÀI GIẢI
Bài 1:
Từ phép trừ ta có:
*8 + 2 = ***
nên *8 phải là 98 vì nếu là 88 thì:
88 + 2 = 90 < ***
Vậy, số bị trừ là:
98 + 2 = 100
Ta có phép tính:
Bài 2:
417 – 395 = (417 + 5) – (395 + 5)
= 422 – 400 = 22
Chú ý: Khi trừ nhẩm cần làm tròn nghìn, tròn trăm, tròn chục số trừ. Các phép tính còn lại, bạn đọc tự làm.
Bài 3:
Hai cái áo cùng loại thì giá tiền bằng nhau nên tổng số tiền hai cái áo bằng:
Số nguyên nghìn x 2 = Số chẵn nghìn
Số tiền Hòa trả nhà hàng là:
5000 x 5 = 25000 (đồng)
Số tiền nhà hàng tính là:
25000 – 2000 = 23000 (đồng) là số lẻ nghìn nên nhà hàng tính sai
Trả lời: Nhà hàng tính sai
Bài 4:
Cách 1:
Ta có: Số bị trừ + (Số trừ + hiệu số) = 9999
= Số bị trừ + Số bị trừ = 9999
= Số bị trừ x 2 = 9999
= Số chẵn = 9999 nên sai
Trả lời: Dũng tính sai
Cách 2: Hiệu của hai số là 2005 là số lẻ nên trong hai số bị trừ và số trừ phải có một số chẵn, một số lẻ vì:
Số chẵn – Số lẻ = Số lẻ (1)
Số lẻ – Số chẵn = Số lẻ (2)
Nếu là trường hợp (1), ta có:
Số bị trừ + Số trừ + 2005 = 9999
= Số chẵn + (Số lẻ + 2005) = 9999
Số chẵn + Số chẵn = 9999 (là số lẻ)
= Số chẵn = 9999 nên sai
Nếu là trường hợp (2), ta có:
Số bị trừ + Số trừ + 2005 = 9999
= Số lẻ + (Số chẵn + 2005) = 9999
= Số lẻ + Số lẻ = 9999 (là số lẻ)
= Số chẵn = 9999 nên sai
Trả lời: Dũng tính sai
Bài 5:
Toàn sai vì khi cùng thêm vào số bị trừ và số trừ một số như nhau thì hiệu số không thay đổi. Vậy hiệu số vẫn là 7 chứ không phải là 12 như Toàn nghĩ.
Trả lời: Toàn sai
Bài 6:
Hiệu của hai số lẻ là số chẵn. Tuy nhiên, khi số bị trừ có một chữ số nhỏ hơn chữ số cùng hàng của số trừ thì phải nhớ 1 sang hàng liền bên trái của số trừ, khi đó hàng này là số lẻ cộng 1 nhớ sẽ thành số chẵn nên hiệu sẽ thành số lẻ.
Chẳng hạn:
Vậy điều đó chỉ xảy ra khi các chữ số của số bị trừ đều lớn hơn các chữ số cùng hàng của số trừ vì lúc đó phép trừ không có nhớ.
Trả lời: Có thể khi các chữ số của số bị trừ đều lớn hơn các chữ số cùng hàng của số trừ.
Bài 7:
Gợi ý: Điều Toàn nói chỉ xảy ra khi các chữ số của số bị trừ đều lớn hơn các chữ số cùng hàng của số trừ để phép trừ không có nhớ.
Xem thêm các dạng bài tập liên quan khác:
60 Bài tập về Tìm hai số khi biết hiệu và tí số của hai số đó (có đáp án năm 2023)
50 Bài tập về Giới thiệu tỉ số (có đáp án năm 2023)
60 Bài tập về So sánh hai phân số khác mẫu số (có đáp án năm 2023)
60 Bài tập về So sánh hai phân số cùng mẫu số (có đáp án năm 2023)
60 Bài tập về Quy đồng mẫu số các phân số (có đáp án năm 2023)