30 Bài tập về phương trình hoá học (2024) có đáp án chi tiết nhất

Bài tập về phương trình hoá học

I. Lý thuyết và phương pháp giải

1. Định nghĩa

- Phương trình hóa học là phương trình biểu diễn ngắn ngọn phản ứng hóa học.

Ví dụ: Phương trình chữ của phản ứng hóa học giữa khí hiđro và khí oxi tạo ra nước là:

    Khí hiđro + khí oxi → nước

- Thay tên các chất bằng công thức hóa học được sơ đồ của phản ứng:

    H₂ + O₂ ---> H₂O

 - Ở hình 1: Nếu theo sơ đồ phản ứng: H₂ + O₂ ---> H₂O thì

+ Vế trái có 2 nguyên tử H và 2 nguyên tử O

+ Vế phải có 2 nguyên tử H và 1 nguyên tử O

=> vế trái có khối lượng lớn hơn vì hơn 1 nguyên tử O

- Ở hình 2: Nếu vế trái nhiều hơn 1 nguyên tử O thì ta thêm hệ số 2 trước vế phải, lúc này:

+ Vế trái: 2 nguyên tử H và 2 nguyên tử O

+ Vế phải: 4 nguyên tử H và 2 nguyên tử O

=> vế phải có khối lượng lớn hơn, do hơn 2 nguyên tử H

- Ở hình 3: ta thêm hệ số 2 vào trước H₂ và H₂O

+ Vế trái: 4 nguyên tử H và 2 nguyên tử O

+ Vế phải: 4 nguyên tử H và 2 nguyên tử O

=> khối lượng của 2 vế bằng nhau, số nguyên tử của mỗi nguyên tố đã bằng nhau

Phương trình hóa học của phản ứng viết như sau: 

Chú ý:

- Không được thay đổi các chỉ số trong công thức hóa học đã viết đúng. Ví dụ như 3O₂ (đúng) chuyển thành 6O (sai)

- Viết hệ số cao bằng kí hiệu hóa học. Ví dụ: 2Al, 3Fe (đúng), không viết là ₂Al, ₃Fe

- Trong các công thức hóa học có các nhóm nguyên tử như OH, SO₄,… thì coi cả nhóm như 1 đơn vị để cân bằng, trước và sau phản ứng số nhóm nguyên tử phải bằng nhau.

Ví dụ: Lập phương trình hóa học cho phản ứng hóa học sau: photpho + oxi → điphotpho pentaoxit (P₂O₅)

Hướng dẫn:

Bước 1: Sơ đồ của phản ứng: P + O₂ ---> P₂O₅

Bước 2: Đặt hệ số thích hợp trước từng công thức. Ta thấy số nguyên tử P và O đều không bằng nhau, nhưng nguyên tố oxi có số nguyên tử nhiều hơn. Ta bắt đầu từ nguyên tố này. Trước hết làm chẵn số nguyên tử O ở bên phải, đặt hệ số 2 trước P₂O₅ ta được:

P + O₂ ---> 2P₂O₅  

Bên trái cần có 4P và 10O hay 5O₂, các hệ số 4 và 5 là thích hợp

Bước 3: Viết phương trình hóa học: 4P + 5O₂ → 2P₂O₅

II. Ví dụ minh hoạ

Ví dụ 1: Cho sơ đồ phản ứng sau:         

BaCO₃ +HCl → BaCl₂ + H₂O + CO₂ Chọn nhận định đúng, sau khi lập phương trình hóa học

A. Tỉ lệ phân tử BaCO₃ : HCl =  2: 1

B. Tỉ lệ phân tử BaCO₃ : HCl =  1: 2

C. Hệ số cân bằng của Na₂CO₃ , BaCl₂,  BaCO₃, NaCl  lần lượt là 1, 1, 1, 2

D. Tỉ lệ phân tử BaCO₃ : HCl =  3: 1

Lời giải

PTHH: BaCO₃ +2HCl → BaCl₂ + H₂O + CO₂

Đáp án cần chọn là: B

Ví dụ 2: Biết rằng kim loại Mg tác dụng với axit sunfuric H₂SO₄ tạo ra khí hiđro (H₂) và chất magie sunfat MgSO₄. Chọn nhận định đúng

A. Phương trình phản ứng sau cân bằng: Mg + H₂SO₄ → MgSO₄ + H₂

B. 1 nguyên tử Mg phản ứng với 2 phân tử H₂SO_­4

C. Số phân tử Mg phản ứng bằng số phân tử H₂ phản ứng

D. Hệ số phản ứng sau khi cân bằng của Mg, H₂SO₄, MgSO₄, H₂ lần lượt là 3; 2; 1; 1

Lời giải

Sơ đồ phản ứng: Mg + H₂SO₄ --> MgSO₄ + H₂

Nhận thấy số nguyên tử mỗi nguyên tố 2 bên đều bằng nhau

=> PTHH: Mg + H₂SO₄ → MgSO₄ + H₂

=> A đúng

B sai vì 1 nguyên tử Mg phản ứng với 1 phân tử H₂SO_­4

C sai vì phân tử H₂ là sản phẩm, không phải chất phản ứng

D sai vì hệ số phản ứng sau khi cân bằng là 1; 1; 1; 1

Đáp án cần chọn là: A

Ví dụ 3: Biết rằng khí etilen C₂H₄ cháy là phản ứng xảy ra với oxi O₂, sinh ra CO₂ và nước. Lập phương trình hóa học của phản ứng và cho biết phát biểu nào sau đây sai

A. số phân tử oxi : số phân tử etilen = 3: 1

B. số phân tử etilen: số phân tử cacbon đioxit = 1: 2

C. hệ số cân bằng của C₂H₄ , O₂,  CO₂, H₂O lần lượt là 1, 3, 2, 2

D. số phân tử etilen: số nguyên tử oxi = 1: 3

Lời giải

Phương trình hóa học:

C₂H₄ + 3O₂ → 2CO₂ + 2H₂O

Đáp án cần chọn là: D

III. Bài tập vận dụng

Câu 1: Phương trình hóa học dùng để biểu diễn

A. hiện tượng hóa học

B. hiện tượng vật lí

C. ngắn gọn phản ứng hóa học

D. sơ đồ phản ứng hóa học

Lời giải

Phương trình hóa học dùng để biểu diễn ngắn gọn phản ứng hóa học

Đáp án cần chọn là: C

Câu 2: Sơ đồ phản ứng gồm

A. Các chất sản phẩm

B. Các chất phản ứng

C. Các chất phản ứng và một sản phẩm

D. Các chất phản ứng và các sản phẩm

Lời giải

Sơ đồ phản ứng gồm các chất phản ứng và các sản phẩm được viết dưới dạng công thức hóa học

Đáp án cần chọn là: D

Câu 3: Sắp xếp đúng trình tự các bước lập PTHH:

1) Viết PTHH 

2) Cân bằng số nguyên tử của từng nguyên tố : tìm hệ số thích hợp đặt trước CTHH 

3) Viết sơ đồ phản ứng là phương trình chữ của chất tham gia và sản phẩm 

4) Viết sơ đồ phản ứng gồm CTHH của các chất tham gia và các sản phẩm

A. 1, 3, 4. 

B. 4, 3, 2. 

C. 4, 2, 1.                    

D. 1, 2, 4.

Lời giải

Bước 1: Viết sơ đồ phản ứng, gồm công thức hóa học của chất tham gia, sản phẩm.

Bước 2: Cân bằng số nguyên tử mỗi nguyên tố: tìm hệ số thích hợp đặt trước các công thức sao cho số nguyên tử các nguyên tố ở chất tham gia và chất tạo thành là bằng nhau.

Bước 3: Viết thành phương trình hóa học.

=> Thứ tự đúng là: 4, 2, 1

Đáp án cần chọn là: C

Câu 4: PTHH cho biết:

A. Tỉ lệ số về số nguyên tử, số phân tử giữa các chất trong phản ứng

B. Tỉ lệ số về số nguyên tử, số phân tử từng cặp chất tham gia

C. Tỉ lệ số về nguyên tử giữa các chất trong phản ứng

D. Tỉ lệ số về số phân tử giữa các chất trong phản ứng

Lời giải

Phương trình hóa học cho ta biết tỉ lệ về số nguyên tử, số phân tử giữa các chất cũng như từng cặp chất trong phản ứng. Tỉ lệ này bằng đúng tỉ lệ hệ số mỗi chất trong phương trình.

Đáp án cần chọn là: A

Câu 5: Lập phương trình hóa học và cho biết tỉ lệ số nguyên tử, phân tử của phản ứng: Na + O₂ ---> Na₂O?

A. số nguyên tử Na : số phân tử O₂ : số phân tử Na₂O = 4 : 1 : 2

B. số nguyên tử Na : số phân tử O₂ : số phân tử Na₂O = 1 : 1 : 1

C. số nguyên tử Na : số phân tử O₂ : số phân tử Na₂O = 2 : 1 : 2

D. số nguyên tử Na : số phân tử O₂ : số phân tử Na₂O = 2 : 1 : 1

Lời giải

Sơ đồ phản ứng: Na + O₂ ---> Na₂O

- Nhận thấy bên phải lẻ O, bên trái chẵn O => thêm hệ số 2 trước Na₂O: Na + O₂ ---> 2Na₂O

=> O 2 bên đã bằng nhau

- Bên trái có 1 Na, bên phải có 4 Na => thêm 4 vào trước Na

=> PTHH: 4Na + O₂ → 2Na₂O

=> số nguyên tử Na : số phân tử O₂ : số phân tử Na₂O = 4 : 1 : 2

Đáp án cần chọn là: A

Câu 6: Biết rằng nhôm Al tác dụng với khí  oxi tạo ra chất Al₂O₃. Lập phương trình hóa học của phản ứng và cho biết tỉ lệ số nguyên tử  Al lần lượt với số phân tử của hai chất khác trong phản ứng.

A. Tỉ lệ: nguyên tử  Al: phân tử O₂: phân tử Al₂O₃  = 4 : 5 : 2.

B. Tỉ lệ: nguyên tử Al: phân tử O₂: phân tử Al₂O₃ = 4 : 3 : 2.

C. Tỉ lệ: nguyên tử  Al: phân tử O₂: phân tử Al₂O₃  = 4 : 3 : 1

D. Tỉ lệ: nguyên tử  Al: phân tử O₂: phân tử Al₂O₃ = 4 : 2 : 2.

Lời giải

PTHH:   4Al+ 3O₂2Al₂O₃

 Tỉ lệ: nguyên tử Al: phân tử O2: phân tử Al₂O₃ = 4: 3: 2.

Đáp án cần chọn là: B

Câu 7: Cho PTHH: 2Cu + O₂  → 2CuO. 

Tỉ lệ giữa số nguyên tử đồng : số phân tử oxi: số phân tử CuO là:

A. 1:2:1                                  

B.  2:1:2                                  

C.2:1:1                                   

D. 2:2:1

Lời giải

Tỉ lệ giữa số nguyên tử đồng : số phân tử oxi: số phân tử CuO là: 2:1:2

Đáp án cần chọn là: B

Câu 8: Cho PƯHH : Fe + O₂ → Fe₃O₄. Lập phương trình hóa học và cho biết tỉ lệ số nguyên tử, số phân tử của các chất trong phản ứng lần lượt là:

A.  1: 2: 1                                 

B.  3: 2 : 1                               

C.  3: 4 : 1                                

D. 1: 4: 1

Lời giải

PTHH: 3Fe +2 O₂ → Fe₃O₄. Tỉ lệ số nguyên tử, số phân tử của các chất trong phản ứng lần lượt là: 3: 2 : 1

Đáp án cần chọn là: B

Câu 9: Cho sơ đồ phản ứng sau: 

Na₂CO₃ + CaCl₂ ---> CaCO₃ + NaCl

A. Tỉ lệ phân tử Na₂CO₃ : CaCl₂ = 2 : 1

B. Tỉ lệ phân tử Na₂CO₃ : CaCO₃ = 1 : 2

C. Tỉ lệ phân tử Na₂CO₃ : NaCl = 1 : 2

D. Tỉ lệ phân tử CaCO₃ : CaCl₂ = 3 : 1

Lời giải

Sơ đồ phản ứng: Na₂CO₃ + CaCl₂ ---> CaCO₃ + NaCl

Nhận thấy bên trái có 2 nguyên tử Na và 2 nguyên tử Cl, bên phải có 1 Na và 1Cl => thêm 2 trước NaCl

Na₂CO₃ + CaCl₂ → CaCO₃ + 2NaCl

=> tỉ lệ phân tử Na₂CO₃ : CaCl₂ = 1 : 1 => A sai

Tỉ lệ phân tử Na₂CO₃ : CaCO₃ = 1 : 1 => B sai

Tỉ lệ phân tử Na₂CO₃ : NaCl = 1 : 2 => C đúng

Tỉ lệ phân tử CaCO₃ : CaCl₂ = 1 : 1 => D sai

Đáp án cần chọn là: C

Câu 10: Biết rằng photpho đỏ P tác dụng với khí  oxi tạo ra hợp chất P₂O₅. Lập phương trình hóa học của phản ứng và cho biết tỉ lệ số nguyên tử  P lần lượt với số phân tử của hai chất khác trong phản ứng.

A. Tỉ lệ: nguyên tử  P: phân tử O₂: phân tử P₂O₅  = 3: 5: 2.

B. Tỉ lệ: nguyên tử  P: phân tử O₂: phân tử P₂O₅  = 4: 1: 2.

C. Tỉ lệ: nguyên tử  P: phân tử O₂: phân tử P₂O₅  = 4: 5: 2.

D. Tỉ lệ: nguyên tử  P: phân tử O₂: phân tử P₂O₅  = 4: 2: 2.

Lời giải

Phương trình hóa học của phản ứng:

4P + 5O₂ →2P₂O₅

Đáp án cần chọn là: C

Xem thêm các dạng bài tập Hoá học khác:

30 Bài tập cân bằng phương trình hóa học bằng phương pháp thăng bằng electron (2024) có đáp án chi tiết nhất

30 Bài tập tính theo phương trình hóa học (2024) có đáp án

30 Bài tập cân bằng phương trình hóa học (2024) chi tiết, có đáp án

30 Bài tập về Một số oxit quan trọng (2024) có đáp án chi tiết nhất

30 Bài tập về Các oxit của cacbon (2024) có đáp án chi tiết nhất