Vắc xin phòng viêm gan B còn được gọi là vắc xin phòng “chống ung thư” đầu tiên vì nó ngăn ngừa bệnh viêm gan B, nguyên nhân hàng đầu gây ung thư gan trên toàn thế giới.
Bạn không thể bị nhiễm viêm gan B từ vắc xin. Tất cả các vắc xin viêm gan B được sử dụng từ năm 1986 đều được sản xuất tổng hợp - có nghĩa là vắc xin viêm gan B không chứa bất kỳ sản phẩm máu nào.
Nếu hiện tại bạn đang bị nhiễm virus viêm gan B (HBsAg dương tính) hoặc đã khỏi bệnh sau lần nhiễm virus viêm gan B trong quá khứ, thì tiêm vắc xin viêm gan B sẽ không có lợi ích gì cho bạn hoặc không có tác dụng loại bỏ virus. Tuy nhiên, vắc xin có thể bảo vệ suốt đời cho những người thân của bạn không bị viêm gan B và hãy chủng ngừa càng sớm càng tốt. Xét nghiệm là cách duy nhất để biết liệu bạn hoặc người thân hiện tại có bị nhiễm virus hay đã hồi phục sau lần nhiễm trước đây.
Khuyến cáo về vắc xin viêm gan B
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo tiêm phòng viêm gan B cho tất cả trẻ sơ sinh. (nguồn: cdn.cdnparenting.com)Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) khuyến cáo tiêm phòng viêm gan B cho tất cả trẻ sơ sinh và trẻ em dưới 18 tuổi. CDC cũng khuyến cáo rằng người lớn trong các nhóm có nguy cơ cao nên được tiêm phòng.
Mọi người đều có thể có nguy cơ bị nhiễm viêm gan B trong suốt cuộc đời, vì vậy việc chủng ngừa viêm gan B nên được tất cả mọi người cân nhắc. Tuy nhiên, có những nhóm mà CDC khuyến nghị chắc chắn nên tiêm vắc xin viêm gan B, bao gồm:
- Tất cả trẻ sơ sinh, bắt đầu ngay sau khi sinh
- Tất cả trẻ em <19 tuổi chưa được tiêm ngừa trước đây
- Bạn tình của những người dương tính với viêm gan B
- Những người hoạt động tình dục không có mối quan hệ lâu dài, nhiều bạn tình
- Những người có bệnh lây truyền qua đường tình dục
- Nam có quan hệ tình dục đồng giới
- Người sử dụng ma túy dạng tiêm
- Những người có người thân dương tính với viêm gan B
- Nhân viên y tế và an toàn công cộng có nguy cơ tiếp xúc với máu
- Người bị bệnh thận giai đoạn cuối, có chạy thận nhân tạo
- Cư dân và nhân viên của các cơ sở dành cho người khuyết tật, trung tâm cải tạo
- Khách du lịch đến các quốc gia nơi bệnh viêm gan B phổ biến (ví dụ: Châu Á, Châu Phi, Nam Mỹ, các đảo Thái Bình Dương, Đông Âu và Trung Đông)
- Người bị bệnh gan mãn tính, không phải do viêm gan B (ví dụ: xơ gan, bệnh gan nhiễm mỡ, v.v.)
- Người bị nhiễm viêm gan C
- Người nhiễm HIV
- Người lớn mắc bệnh tiểu đường từ 19 - 59 tuổi (bác sĩ lâm sàng có thể quyết định có tiêm phòng cho bệnh nhân tiểu đường ≥ 60 tuổi hay không)
- Tất cả những người muốn tìm kiếm sự bảo vệ khỏi lây nhiễm HBV
Lịch trình tiêm vắc xin viêm gan B 3 liều
Vắc xin phòng viêm gan B có sẵn tại các cơ sở tiêm chủng nhà nước và tư nhân. Nói chung, cần 3 liều để hoàn thành loạt vắc xin viêm gan B, mặc dù có một dòng 2 liều cấp tốc cho thanh thiếu niên từ 11 - 15 tuổi. Điều quan trọng cần nhớ là trẻ sinh ra từ người mẹ bị nhiễm bệnh phải được tiêm ngừa viêm gan B liều đầu tiên trong phòng sinh hoặc trong vòng 12 giờ đầu sau sinh.
- Lần tiêm thứ 1 - vào bất kỳ thời điểm nào, nhưng trẻ sơ sinh nên được tiêm liều này ngay trong phòng sinh
- Lần tiêm thứ 2 -ít nhất 1 tháng (hoặc 28 ngày) sau lần tiêm đầu tiên
- Lần tiêm thứ 3 - ít nhất 4 tháng (16 tuần) sau mũi thứ nhất (và ít nhất 2 tháng sau mũi thứ 2). Trẻ sơ sinh phải được tối thiểu 24 tuần tuổi vào thời điểm tiêm mũi thứ 3.
Bạn không cần phải bắt đầu lại từ đầu các mũi tiêm vắc xin phòng viêm gan B nếu bị bỏ lỡ bất kỳ mũi nào trong số các mũi tiêm. Ví dụ, nếu bạn bắt đầu tiêm mũi đầu tiên và dừng lại, sau đó hãy tiêm mũi thứ 2 khi bạn có thể và đảm bảo tiêm mũi thứ 3 ít nhất 2 tháng sau đó. Hoặc, nếu bạn tiêm 2 liều vắc xin đầu tiên và bỏ lỡ liều thứ 3, thì chỉ cần lên lịch cho mũi cuối cùng khi bạn có thể.
Để chắc chắn rằng bạn được bảo vệ khỏi bệnh viêm gan B, hãy yêu cầu một xét nghiệm máu đơn giản để kiểm tra “hiệu giá kháng thể” của bạn để xác nhận việc tiêm chủng có thành công hay không.
Lịch trình tiêm vắc xin viêm gan B 2 liều cho người lớn
Vào tháng 11 năm 2017, một loại vắc xin đã được Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) chấp thuận để sử dụng ở Hoa Kỳ. Heplisav-B (Dynavax) là vắc xin 2 liều được chấp thuận sử dụng cho người lớn từ 18 tuổi trở lên. Vắc xin này được tiêm 2 liều cách nhau 1 tháng.
Tính an toàn và tác dụng phụ của vắc xin viêm gan B
Vắc xin viêm gan B được coi là một trong những loại vắc xin an toàn và hiệu quả nhất từng được sản xuất. (nguồn: vietmecgroup.com)Hơn 1 tỷ liều vắc xin viêm gan B đã được tiêm trên toàn thế giới và nó được coi là một trong những loại vắc xin an toàn và hiệu quả nhất từng được sản xuất. Nhiều nghiên cứu xem xét tính an toàn của vắc xin đã được thực hiện bởi WHO, CDC, và nhiều hiệp hội y tế khác nhau. Không có bằng chứng nào cho thấy vắc xin viêm gan B gây ra đột tử ở trẻ sơ sinh, tự kỷ, đa xơ cứng hoặc các rối loạn thần kinh khác.
Các tác dụng phụ thường gặp khi tiêm vắc xin viêm gan B có thể bao gồm đau nhức, sưng tấy và mẩn đỏ tại chỗ tiêm. Vắc xin này có thể không được khuyến cáo cho những người bị dị ứng nấm men đã được ghi nhận hoặc có tiền sử dị ứng với vắc xin khác trước đó.
Vắc xin viêm gan B gây ra các tác dụng phụ phổ biến ở khoảng 1/10 người. Các tác dụng phụ không phổ biến có thể xảy ra ở 1/100 người, với các tác dụng phụ nghiêm trọng hơn rất hiếm và chỉ ảnh hưởng đến khoảng 1 trong 1.000 người.
Các tác dụng phụ thường gặp bao gồm:
- Khó chịu xung quanh chỗ tiêm trong nhiều giờ hoặc vài ngày sau khi tiêm
- Đau đầu
- Buồn nôn, nôn mửa
- Tiêu chảy, đau bụng
- Sốt
- Mệt mỏi
Các tác dụng phụ không phổ biến bao gồm
- Các triệu chứng giống như cúm
- Đau cơ
- Chóng mặt hoặc mất phương hướng
Các tác dụng phụ hiếm gặp bao gồm
- Đau khớp
- Sưng tấy
- Phát ban và phát ban
- Hạ huyết áp
Như với bất kỳ loại thuốc nào, có thể khó xác định liệu tác dụng phụ có phải là kết quả trực tiếp của việc tiêm chủng hay thứ gì khác hay không, đặc biệt là với các tác dụng phụ hiếm gặp.
Khi nào đến gặp bác sĩ
Hầu hết các tác dụng phụ đều nhẹ và sẽ tự biến mất. Thông thường bạn sẽ cảm thấy khó chịu tại chỗ tiêm, có thể kéo dài trong 1 hoặc 2 ngày. Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ càng sớm càng tốt nếu xảy ra các phản ứng phụ không phổ biến hoặc hiếm gặp. Điều quan trọng là phải xác định xem đó có phải là do vắc xin gây ra hay là các triệu chứng của bệnh lý tiềm ẩn nào khác hay không.
Lời khuyên phòng ngừa bệnh viêm gan B
Tiêm vắc xin phòng viêm gan B
Viêm gan B là một bệnh có thể phòng ngừa được bằng vắc xin. (nguồn: verywellhealth.com)Viêm gan B là một bệnh có thể phòng ngừa được bằng vắc xin. Hơn 1 tỷ liều vắc xin viêm gan B đã được tiêm trên toàn thế giới, và đây được coi là loại vắc xin rất an toàn và hiệu quả để bảo vệ trẻ sơ sinh, trẻ em và người lớn khỏi bệnh viêm gan B.
Tất cả các bạn tình, người thân hoặc người có sống gần gũi với bệnh nhân mắc viêm gan B nên được xét nghiệm và tiêm chủng. Điều quan trọng cần nhớ là bệnh viêm gan B không lây lan một cách ngẫu nhiên! Nó không lây lan khi ho, hắt hơi, ôm, nấu ăn và dùng chung thức ăn. Nó lây lan qua tiếp xúc trực tiếp với máu và chất dịch cơ thể bị nhiễm bệnh.
Các biện pháp phòng ngừa bổ sung
Rửa tay thật sạch bằng xà phòng và nước sau khi tiếp xúc với máu là một cách để phòng viêm gan B. (nguồn: cdc.gov)Ngoài việc tiêm phòng, có những cách đơn giản khác để giúp ngăn chặn sự lây lan của bệnh viêm gan B:
- Rửa tay thật sạch bằng xà phòng và nước sau khi tiếp xúc với máu
- Sử dụng bao cao su với bạn tình
- Tránh tiếp xúc trực tiếp với máu và chất dịch cơ thể
- Làm sạch vết máu đổ bằng dung dịch thuốc tẩy pha loãng (pha 1 phần thuốc tẩy với 9 phần nước), tay phải đi găng
- Che chắn cẩn thận tất cả các vết cắt
- Tránh dùng chung các vật sắc nhọn như dao cạo râu, bấm móng tay, bàn chải đánh răng, và bông tai hoặc nhẫn đeo trên người
- Bỏ băng vệ sinh vào túi bóng
- Tránh dùng ma túy bất hợp pháp (tiêm chích, hít, hít, hoặc thuốc viên nén)
- Đảm bảo kim mới, vô trùng được sử dụng để xỏ lỗ tai hoặc cơ thể, xăm mình và châm cứu
Xem thêm: