Viêm gan B không được điều trị có thể gây xơ gan, suy gan và ung thư gan. Bác sĩ sẽ cho người bệnh tiến hành một số xét nghiệm máu để xem gan có bị tổn thương không (hay mức độ tổn thương cụ thể như thế nào) và xác định giai đoạn của bệnh. Đây là lý do tại sao một trong những xét nghiệm máu - xét nghiệm đo tải lượng virus viêm gan B (xét nghiệm định lượng HBV-DNA) - lại quan trọng và nó có thể giúp bạn hiểu cụ thể hơn về tình trạng bệnh của mình.
Xét nghiệm đo tải lượng virus viêm gan B là gì?
Bản thân xét nghiệm đo tải lượng virus HBV không thể nói hết được tình trạng bệnh, mà chỉ nên được xem xét trong mối liên quan với các xét nghiệm khác. (nguồn: nimedhealth.com)Định lượng DNA virus viêm gan B hay còn gọi là xét nghiệm đo tải lượng virus, là xét nghiệm máu để đo lượng DNA của virus HBV (tải lượng virus) trong máu của những bệnh nhân mắc bệnh mãn tính. Máu được xét nghiệm bằng kỹ thuật phản ứng chuỗi polymerase (PCR). Bản thân xét nghiệm này không thể nói hết được tình trạng bệnh, mà chỉ nên được xem xét trong mối liên quan với các thông tin khác như tình trạng kháng nguyên e của virus HBV (HBeAg), kết quả xét nghiệm men gan (ALT/AST) và mức độ viêm của gan. Trước đây, tải lượng virus thường được đo bằng copies/ml, nhưng hiện nay đã được đo theo IU/mL.
Các giai đoạn của nhiễm viêm gan B mãn tính
Nhiễm viêm gan B mãn tính được đặc trưng bởi 4 giai đoạn. Không phải ai cũng sẽ trải qua tất cả 4 giai đoạn và thời gian kéo dài các giai đoạn cũng khác nhau giữa mọi người. Bốn giai đoạn này bao gồm:
Giai đoạn dung nạp miễn dịch: Trong giai đoạn này, viêm gan B sinh sản tự do trong cơ thể, sao chép nhanh chóng và gây ra một lượng virus cao, đôi khi lên đến hàng triệu hoặc thậm chí hàng tỷ IU/mL, không có hoặc có tổn thương gan tối thiểu. Một khi hệ thống miễn dịch của bệnh nhân loại bỏ HBeAg và tạo ra kháng thể e (HBeAb), tải lượng virus của họ bắt đầu giảm và mức ALT/AST bình thường hóa. Ở người lớn khỏe mạnh, giai đoạn này có thể diễn ra trong thời gian ngắn; nhưng đối với những người bị nhiễm HBV khi còn nhỏ, nó có thể kéo dài trong nhiều năm hoặc nhiều thập kỷ. Mặc dù giai đoạn dung nạp miễn dịch có thể kéo dài đến tuổi trưởng thành, nhưng nhiều người chuyển sang giai đoạn hoạt động thải loại miễn dịch trong thời thơ ấu.
Giai đoạn hoạt động thải loại miễn dịch: Giai đoạn này được đặc trưng bởi nồng độ ALT tăng cao hoặc dao động, tải lượng virus HBV thường lớn hơn hoặc bằng 20.000 IU/mL, và viêm gan đang hoạt động. Sau một số năm của giai đoạn dung nạp miễn dịch, hầu hết người bệnh cũng tiến triển sang viêm gan mãn tính HBeAg dương tính - với mức ALT tăng cao và viêm gan hoạt động có thể đi kèm với xơ hóa gan. Tại một thời điểm nào đó, hầu hết các cá nhân có HBV mạn tính HBeAg dương tính sẽ mất HBeAg và chuyển đổi huyết thanh anti-HBe một cách tự phát (kháng thể của HBeAg). Những bệnh nhân này thường là ứng cử viên để điều trị.
Giai đoạn viêm gan B mãn tính không hoạt động.
Hầu hết mọi người chuyển sang giai đoạn viêm gan B không hoạt động, được đặc trưng bởi tải lượng virus không thể phát hiện hoặc thấp (dưới 2.000 IU/mL) và có cải thiện tình trạng viêm và xơ gan. Người lớn trong giai đoạn này cũng sẽ có mức ALT bình thường và mức độ viêm gan tối thiểu. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải đi khám thường xuyên để bác sĩ xác nhận rằng bạn không có dấu hiệu về bệnh gan đang tiến triển. Giai đoạn này có thể kéo dài suốt đời, nhiều thập kỷ hoặc trong thời gian ngắn. Theo dõi các xét nghiệm chẩn đoán của bạn trong giai đoạn này vẫn quan trọng đối với sức khỏe suốt đời.
Giai đoạn viêm gan B mạn tính tái hoạt động (đợt cấp tính)
Những người có HbeAg âm tính có thể bị kích hoạt lại. Mức ALT tăng cao, tải lượng virus HBV trên 2.000 IU/mL, mức độ viêm và xơ gan ở mức độ trung bình đến nặng.
Ý nghĩa của tải lượng virus viêm gan B
Trong quá trình điều trị, bác sĩ sẽ đo HBV-DNA để xem liệu thuốc có làm giảm tải lượng virus của bệnh nhân hay không và để đảm bảo rằng thuốc kháng virus có hoạt động. (nguồn: avert.org)Tải lượng virus thay đổi theo thời gian, tùy thuộc vào giai đoạn nhiễm viêm gan B của bạn. Điều quan trọng là phải theo dõi tải lượng virus thường xuyên để hiểu đầy đủ về giai đoạn bệnh mà bạn đang trải qua. Giai đoạn bệnh của bạn đang ở được xác định bởi một loạt các kết quả xét nghiệm, bao gồm cả tải lượng virus.
Trong quá trình điều trị, việc xác định nồng độ HBV-DNA là điều quan trọng. Khi kê đơn thuốc kháng virus hàng ngày, các bác sĩ sẽ đo HBV-DNA để xem liệu thuốc có làm giảm tải lượng virus của bệnh nhân hay không và để đảm bảo rằng thuốc kháng virus có hoạt động.
Nếu bạn có tải lượng virus thấp hoặc không thể phát hiện được, mặc dù đó là tin tốt, nhưng điều đó không đảm bảo rằng bạn không bị hoặc sẽ không bị tổn thương gan. Đó là lý do tại sao tải lượng virus phải được xem xét như là một phần của bức tranh viêm gan B lớn hơn. Nó cần được đặt trong liên quan đến các kết quả và xét nghiệm chẩn đoán HBV khác, cũng như phác đồ điều trị của bạn. Nếu bạn có thắc mắc, hãy hỏi bác sĩ chuyên khoa về toàn bộ kết quả xét nghiệm.
Kết luận
Bạn có thể cảm thấy bị cô lập và đáng sợ khi mắc bệnh viêm gan B. Tuy nhiên, hãy luôn nhớ rằng bạn không đơn độc, có rất nhiều người như bạn. Đồng thời, hiện nay đã có các liệu pháp điều trị bằng thuốc hiệu quả có thể kiểm soát viêm gan B mãn tính, giúp bệnh nhân có một cuộc sống lâu dài khỏe mạnh.
Xem thêm: