Trên toàn thế giới có 415 triệu người lớn (độ tuổi 20-79) tương đương 1 trong 11 người lớn đang sống với bệnh tiểu đường trong năm 2015. Dự đoán vào năm 2040, con số này sẽ tăng tới khoảng 642 triệu người, hay nói cách khác 1 người trong 10 người lớn sẽ mắc tiểu đường.
Các nghiên cứu cho thấy rằng 15- 30% những người bị tiền tiểu đường sẽ phát triển bệnh tiểu đường trong vòng ít nhất là 5 năm mà nếu không can thiệp, như giảm cân hoặc tăng cường hoạt động thể chất. Trên thực tế, hầu hết những người mắc bệnh tiểu đường type 2 đều bị tiền tiểu đường trước tiên.
Những người bị tiền tiểu đường và tiểu đường có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao hơn những người không mắc bệnh này.
Video tiền đái tháo đường và những điều cần biết
Có 4 xét nghiệm mà bác sĩ có thể thực hiện để xác định xem bạn có lượng đường trong máu cao hay không.
Xét nghiệm HbA1C
Các xét nghiệm HbA1C là một xét nghiệm máu cho biết tỷ lệ đường gắn liền với hemoglobin - một loại protein trong tế bào hồng cầu. HbA1C càng cao, mức đường huyết trung bình của bạn trong vòng 2 hoặc 3 tháng qua càng cao.
Xét nghiệm HbA1C còn được gọi với những cái tên sau:
- Xét nghiệm hemoglobin A1C
- Xét nghiệm A1C
- Xét nghiệm hemoglobin glycosyl hóa
Giá trị HbA1C bình thường là dưới 5,7%, tương ứng với một mức độ đường máu trung bình ước tính thấp hơn 117 mg / dL.
HbA1C từ 5,7% đến 6,4% cho thấy bạn mắc tiền tiểu đường. HbA1C từ 6,5% trở lên cho thấy bệnh tiểu đường type 2 nếu xét nghiệm được xác chẩn.
Theo Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ, có đến 25% những người có HbA1C từ 5,5 đến 6% sẽ phát triển bệnh tiểu đường trong 5 năm; đối với những người có HbA1C từ 6 đến 6,4%, ước tính sẽ tăng lên 50%.
Nếu kết quả của bạn có vấn đề, bác sĩ sẽ kiểm tra lại HbA1C của bạn vào một ngày khác để xác định chẩn đoán.
Loại kết quả | HbA1C | Mức đường máu trung bình ước tính (mg / dL) |
Kết quả HbA1C bình thường | dưới 5,7% | dưới 117 |
Kết quả HbA1C tiền tiểu đường | 5,7 đến 6,4% | 117 đến 137 |
Kết quả bệnh tiểu đường HbA1C | trên 6,4% | trên 137 |
Xét nghiệm đường huyết lúc đói
Xét nghiệm đường huyết tương lúc đói (Fasting plasma glucose - FPG) là xét nghiệm máu được thực hiện sau khi bạn nhịn ăn qua đêm. Nó đo lượng đường máu của bạn.
Kết quả xét nghiệm đường huyết lúc đói bình thường thấp hơn 100 mg / dL. Kết quả từ 100 đến 125 mg / dL được chẩn đoán là tiền tiểu đường. Một mức từ 126 mg / dL trở lên là dấu hiệu của bệnh tiểu đường.
Nếu kết quả của bạn là 126 mg / dL hoặc cao hơn, bạn sẽ được kiểm tra lại vào một ngày khác để xác định chẩn đoán.
Loại kết quả | Mức đường huyết lúc đói (FPG) (mg / dL) |
Kết quả FPG bình thường | dưới 100 |
Kết quả FPG tiền tiểu đường | 100 đến 125 |
Kết quả FPG tiểu đường | trên 125 |
Xét nghiệm đường huyết ngẫu nhiên
Xét nghiệm đường huyết ngẫu nhiên (Random plasma glucose - RPG) là một xét nghiệm máu của thực hiện bất kỳ thời gian nào trong ngày mà bạn không cần nhịn ăn. Nó đo lượng đường máu của bạn tại thời điểm đó.
Kết quả RPG trên 200 mg / dL là dấu hiệu của bệnh tiểu đường, đặc biệt nếu bạn đang có các triệu chứng của bệnh tiểu đường như khát quá nhiều, đói hoặc đi tiểu nhiều.
Nếu kết quả của bạn cao hơn, bác sĩ sẽ sử dụng một trong các xét nghiệm khác để xác định chẩn đoán.
Nghiệm pháp dung nạp đường huyết qua đường miệng
Nghiệm pháp dung nạp đường huyết qua đường miệng (oral glucose tolerance test - OGTT) tốn thời giaiin làm xét nghiệm hơn so với 2 xét nghiệm trên. Trong xét nghiệm này, máu của bạn được lấy sau một đêm nhịn ăn, sau đó lấy lại mỗi giờ trong vòng 2 giờ sau khi bạn uống đồ uống có đường.
Lượng đường máu tăng sau khi uống là điều bình thường. Tuy nhiên, lượng đường máu bình thường sẽ giảm xuống dưới 140 mg / dL trong vòng 2 giờ.
Nếu lượng đường máu của bạn từ 140 đến 199 mg / dL, bác sĩ sẽ chẩn đoán tiền tiểu đường. Khi kết quả là 200 mg / dL hoặc cao hơn sẽ được chẩn đoán là bệnh tiểu đường type 2.
Loại kết quả | Mức đường huyết (mg / dL) |
Kết quả OGTT bình thường | Dưới 140 |
Kết quả OGTT tiền tiểu đường | 140 đến 199 |
Kết quả OGTT tiểu đường | Trên 199 |
Kiểm soát tiền tiểu đường
Nếu bạn đã được chẩn đoán mắc tiền tiểu đường, có những cách bạn có thể thực hiện để giúp giảm nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường và đưa lượng đường máu về mức bình thường.
Ăn một chế độ ăn uống lành mạnh
Chế độ ăn cho người tiểu đường nên bao gồm 4 nhóm thực phẩm: rau, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và protein, các sản phẩm từ bơ sữa. (Nguồn ndocrineweb.com)Duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Thay đổi chế độ ăn uống của bạn có thể là một thách thức, vì vậy hãy bắt đầu bằng cách thực hiện những thay đổi nhỏ. Theo dõi mọi thứ bạn đang ăn trong vài ngày để bạn có thể biết những nhóm thực phẩm bạn có thể đang ăn quá nhiều hoặc thiếu.
Bạn nên ăn các loại thực phẩm mỗi ngày từ 4 nhóm thực phẩm:
- Rau
- Trái cây
- Ngũ cốc nguyên hạt
- Chất đạm và các sản phẩm từ bơ sữa
Bạn cũng nên bổ sung chất béo lành mạnh mỗi ngày.
Sử dụng thông tin từ nhật ký thực phẩm, bạn có thể bắt đầu thực hiện những thay đổi nhỏ. Mục đích là chọn thực phẩm ít chế biến sẵn hơn, toàn phần, thay vì thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều đường, ít chất xơ và chất béo không lành mạnh. Ví dụ, nếu bạn không ăn đủ khẩu phần rau được khuyến nghị, hãy thử thêm một khẩu phần rau mỗi ngày vào chế độ ăn uống.
Bạn có thể làm điều này bằng cách ăn salad vào bữa trưa hay bữa tối hoặc ăn nhẹ với cà rốt. Chỉ cần cẩn thận về các thành phần thêm vào như nước sốt salad hoặc nước chấm. Chúng có chứa chất béo không lành mạnh hoặc nhiều calo.
Bạn cũng sẽ muốn giảm số lượng thực phẩm và đồ uống có hàm lượng calo rỗng mà bạn đang tiêu thụ, cũng như chuyển đổi thực phẩm chứa carbohydrate đơn giản sang carbohydrate phức tạp. Ví dụ như thay bánh mỳ trắng bằng bánh mỳ nguyên cám, thay uống soda bằng nước lọc…
Hoạt động thể chất
Tập thể dục cũng rất quan trọng trong việc kiểm soát lượng đường máu của bạn. Hãy tập thể dục 30 phút trong 5 ngày mỗi tuần. Cũng như thay đổi chế độ ăn uống, bạn cũng nên bắt đầu từ từ sao cho phù hợp nhất với bản thân.
Hoạt động thể chất đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát lượng đường máu. (Nguồn medanta.org)Nếu bạn không hoạt động nhiều, bạn có thể bắt đầu bằng cách đỗ xe xa lối vào của tòa nhà hơn hoặc đi cầu thang bộ thay vì thang cuốn hoặc thang máy. Đi dạo quanh khu nhà với gia đình hoặc hàng xóm sau bữa tối là một cách tuyệt vời để rèn luyện sức khỏe.
Khi bạn cảm thấy thoải mái hơn với việc tăng mức độ hoạt động, bạn có thể bắt đầu thực hiện các hoạt động mạnh mẽ hơn, như chạy bộ hoặc tham gia một lớp tập thể dục.
Hãy nhớ luôn nhận hỏi ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu một thói quen tập luyện mới. Họ có thể cho bạn biết hoạt động nào nên tránh hoặc những thứ bạn cần theo dõi, như nhịp tim.
Duy trì cân nặng hợp lý
Duy trì cân nặng hợp lý để ngăn ngừa tiểu đườngĂn một chế độ ăn uống cân bằng và tập thể dục có thể giúp bạn giảm hoặc duy trì cân nặng. Hãy nhờ bác sĩ tư vấn về cân nặng phù hợp với bạn.
Trao đổi với bác sĩ để xác định lượng calo bạn nên nạp vào. Nếu bạn cần giảm cân, hãy hỏi họ xem bạn nên giảm bao nhiêu cân mỗi tuần để giữ sức khỏe.
Chế độ ăn kiêng và kế hoạch tập luyện khắc nghiệt để giảm cân thường không duy trì được lâu và chúng cũng thường không tốt cho sức khỏe.
Tóm tắt
Tiền tiểu đường thường dẫn đến bệnh tiểu đường và hầu như nó không có triệu chứng rõ ràng. Đó là lý do xét nghiệm đường máu lại quan trọng, đặc biệt nếu bạn lớn hơn 45 tuổi hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh tiểu đường.
Nếu bạn thừa cân thì nên xét nghiệm trước 45 tuổi khi có một trong các yếu tố nguy cơ sau:
- Không hoạt động thể chất
- Tiền sử gia đình mắc bệnh tiểu đường
- Sinh một em bé nặng hơn 4kg
- Huyết áp trên 140/90 mm Hg
- Nồng độ cholesterol lipoprotein tỉ trọng cao (high-density lipoprotein - HDL), hay mức cholesterol “tốt” dưới 35 mg / dL
- Nồng độ triglycerid trên 250 mg / dL
- HbA1C ≥ 5,7 %
- Đường huyết lúc đói cao trên 100 mg / dL trong lần kiểm tra trước
- Các tình trạng khác liên quan đến kháng insulin, như hội chứng buồng trứng đa nang (polycystic ovarian syndrome - PCOS) hoặc mắc bệnh gai đen (acanthosis nigricans)
- Tiền sử bệnh tim mạch
Nếu bạn bị tiền tiểu đường, bạn có thể giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2 bằng cách tập thể dục khoảng 30 phút mỗi ngày và giảm 5 đến 10% trọng lượng cơ thể. Bác sĩ cũng có thể chỉ định dùng thuốc để giúp kiểm soát lượng đường máu của bạn.
Tiền tiểu đường không phải luôn tiến triển thành bệnh tiểu đường type 2. Thay đổi lối sống có thể giúp bạn đạt được và duy trì lượng đường máu ở mức bình thường.
Xem thêm:
- Những ảnh hưởng nguy hiểm của bệnh tiểu đường đến cơ thể và cách phòng tránh
- Những nguyên nhân hàng đầu gây bệnh tiểu đường
- Các loại thuốc điều trị tiểu đường
- Chế độ sinh hoạt hợp lý cho người bệnh tiểu đường: Ăn uống và tập luyện
- Bệnh tiểu đường type 1: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa biến chứng