Bệnh thủy đậu có thể phòng ngừa được thông qua tiêm chủng. Trên thực tế, tiêm hai liều vắc-xin thủy đậu có hiệu quả ngăn ngừa bệnh khoảng 94%. Mặc dù bạn vẫn có thể mắc bệnh thủy đậu khi đã tiêm phòng nhưng điều này ít xảy ra và bệnh thường sẽ nhẹ hơn so với việc không tiêm phòng.
Lời khuyên cho việc phòng ngừa thủy đậu
Bệnh thủy đậu có thể được ngăn ngừa thông qua tiêm chủng, được khuyến cáo cho:
- Tất cả trẻ em
- Thanh thiếu niên
- Người lớn chưa có miễn dịch với bệnh thủy đậu
Hai liều vắc-xin là cần thiết để phòng ngừa bệnh. Trẻ em nên chủng ngừa bệnh thủy đậu như một phần của lịch tiêm chủng thường xuyên. Mũi đầu tiên nên được tiêm từ 12 đến 15 tháng tuổi. Mũi thứ hai nên được tiêm từ 4 đến 6 tuổi. Thanh thiếu niên hoặc người lớn chưa được tiêm chủng nên tiêm hai liều vắc-xin cách nhau một tháng. Có một số người không nên tiêm ngừa bệnh thủy đậu, bao gồm:
- Những người đã có phản ứng dị ứng nghiêm trọng với liều vắc- xin thủy đậu trước đó hoặc với một trong các thành phần của vắc -xin
- Phụ nữ đang mang thai
- Những người có hệ thống miễn dịch suy giảm do bệnh lý hoặc điều trị thuốc ức chế miễn dịch
- Những người gần đây đã được truyền máu hoặc các chế phẩm khác của máu.
- Những người bị bệnh lao chưa được điều trị, đang trong giai đoạn tiến triển của bệnh
- Những người hiện đang bị bệnh nặng hơn một cơn cảm lạnh
Trẻ em và người lớn nên tránh dùng aspirin và các loại thuốc khác có chứa salicylat trong sáu tuần do salicylat kết hợp với vắc-xin làm tăng nguy cơ mắc hội chứng Reye, một căn bệnh hiếm gặp nhưng có khả năng gây tử vong. Nếu bạn đang dùng aspirin hoặc các loại thuốc khác có chứa salicylat, bác sĩ sẽ cần theo dõi bạn một chặt chẽ hơn.
Ngoài việc tiêm phòng, bạn có thể ngăn ngừa sự lây lan của bệnh thủy đậu bằng cách thực hành vệ sinh tốt và rửa tay thường xuyên. Giảm tiếp xúc với những người bị thủy đậu. Nếu bạn đã bị thủy đậu, hãy ở nhà cho đến khi tất cả các mụn nước của bạn khô và đóng vảy.
Bệnh thủy đậu lây lan như thế nào?
Bệnh thủy đậu rất dễ lây lan từ người này sang người khác. Bạn có thể bị bệnh thủy đậu khi tiếp xúc trực tiếp với các mụn nước thủy đậu hoặc qua không khí khi người bị bệnh thủy đậu ho, hắt hơi hoặc nói chuyện.
Nếu bạn bị thủy đậu, có nghĩa là bạn đã có thể lây nhiễm cho người khác từ một hoặc hai ngày trước khi các triệu chứng bắt đầu xuất hiện. Bạn sẽ vẫn còn khả năng lây nhiễm sang người khác cho đến khi tất cả các mụn nước thủy đậu của bạn đã khô và đóng vảy sau năm đến bảy ngày.
Nếu bạn đã tiêm vắc-xin ngừa bệnh thủy đậu và bị nhiễm thủy đậu, bạn vẫn có thể lây bệnh sang người khác. Mặc dù bạn có thể bị phát ban nhẹ hơn, có thể không kèm theo mụn nước hoặc không sốt, bạn vẫn có khả năng lây bệnh cho đến khi tất cả các nốt mụn mờ đi và không có nốt mới xuất hiện sau 24 giờ.
Thông thường, một khi bạn đã bị thủy đậu, bạn có khả năng miễn dịch suốt đời. Tuy nhiên, trong một số trường hợp hiếm hoi có thể bị thủy đậu nhiều hơn một lần.
Bệnh thủy đậu và bệnh zona
Nếu người bệnh đã bị nhiễm thủy đậu trước đó, VZV sẽ nằm im trong dây thần kinh sau lần nhiễm đầu tiên. Đôi khi, VZV có thể tái hoạt động sau này trong cuộc đời và gây ra bệnh zona. Bệnh zona có thể gây phát ban ngứa, thường đau và nổi các mụn nước .
Nếu bạn bị bệnh zona, bạn có thể truyền VZV sang người khác dẫn đến bệnh thủy đậu. Điều này có thể xảy ra khi tiếp xúc trực tiếp với mụn nước zona hoặc hít phải virus phân tán mụn nước trong không khí. Nếu bạn bị bệnh zona, hãy che phủ vùng phát ban và mụn nước để giảm nguy cơ lây lan virus. Vì bệnh zona phát triển từ một loại virus nằm trong cơ thể của bạn, do đó bạn không thể bị bệnh zona từ người bị bệnh thủy đậu.
Triệu chứng bệnh thủy đậu
Thường mất khoảng hai tuần để phát triển các triệu chứng sau khi tiếp xúc với VZV. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, các triệu chứng có thể xuất hiện trong ít nhất sau 10 ngày hoặc nhiều nhất là sau ba tuần.
Các triệu chứng của bệnh thủy đậu bao gồm:
Đôi khi bạn có thể bị sốt hoặc cảm thấy khó chịu trước khi phát ban xuất hiện. Bạn không còn lây nhiễm cho người khác khi các mụn nước thủy đậu đã khô và đóng vảy.
Triệu chứng ở những người đã được tiêm chủng
Bệnh thủy đậu thường nhẹ hơn và ngắn hơn ở những người đã được tiêm ngừa. Các triệu chứng có thể bao gồm sốt nhẹ và phát ban nhẹ hơn thường không phát triển hoàn toàn thành mụn nước. Hiếm khi, những người được tiêm chủng có thể phát triển các triệu chứng tương tự như ở một người chưa được tiêm chủng.
Khi nào bạn cần trợ giúp của bác sĩ
Hầu hết những người đã từng mắc bệnh thủy đậu hoặc đã được chủng ngừa đều có khả năng miễn nhiễm với bệnh, ngay cả khi họ tiếp xúc với VZV.
Nếu con bạn không có bất kỳ tình trạng sức khỏe đặc biệt nào khác và mắc bệnh thủy đậu, chúng thường chỉ trải qua một cơn bệnh nhẹ không cần chăm sóc y tế từ bác sĩ. Tuy nhiên, hãy gọi cho bác sĩ nếu bạn nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào sau đây:
- Sốt kéo dài hơn bốn ngày hoặc sốt cao hơn 102 ° F (38,9 ° C)
- Vết phát ban trở nên ấm, mềm khi chạm vào hoặc bắt đầu rỉ mủ
- Nôn mửa thường xuyên
- Khó thở hoặc ho dữ dội
- Rối loạn tâm thần
- Gặp khó khăn khi đi lại
- Đau bụng dữ dội
- Cổ cứng
Bạn có thể có nhiều nguy cơ bị các biến chứng nặng do bệnh thủy đậu nếu bạn đang bị viêm phổi và viêm não.
Tìm kiếm sự chăm sóc y tế nếu bạn nghi ngờ mắc bệnh thủy đậu và:
- Con bạn còn quá nhỏ để được tiêm ngừa vắc-xin thủy đậu (dưới 12 tháng).
- Nếu bạn trên 12 tuổi và chưa bị thủy đậu lần nào hoặc chưa được tiêm phòng.
- Bị suy giảm hệ thống miễn dịch do bệnh lý hoặc điều trị thuốc ức chế miễn dịch.
- Bạn đang mang thai và chưa bị thủy đậu lần nào hoặc chưa được tiêm phòng.
Thuốc kháng virus hoặc tiêm globulin miễn dịch varicella-zoster có thể được tiêm cho những người có nguy cơ tiến triển nặng do thủy đậu.
Tóm tắt
Thủy đậu là một bệnh truyền nhiễm do vi rút gây ra, gây phát ban trên da đi kèm với các mụn nước. Đây thường là một bệnh nhẹ ở trẻ em khỏe mạnh nhưng có thể gây ra biến chứng nặng hơn ở những nhóm có nguy cơ cao, chẳng hạn như phụ nữ mang thai, trẻ sơ sinh và thanh thiếu niên và người lớn chưa được tiêm phòng.
Bệnh thủy đậu có thể phòng ngừa được thông qua tiêm chủng. Tất cả trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn chưa có miễn dịch với bệnh thủy đậu nên được tiêm vắc-xin để ngăn ngừa bệnh.
Ngoài việc tiêm vắc-xin, bạn có thể giúp ngăn ngừa sự lây lan của bệnh thủy đậu bằng cách thực hành vệ sinh tốt và giảm tiếp xúc với những người bị bệnh thủy đậu.
Xem thêm:
- Bệnh thủy đậu: Nguyên nhân, triệu chứng, biến chứng, điều trị và dự phòng
- Bệnh thủy đậu ở người lớn: Triệu chứng, biến chứng, điều trị và phục hồi
- Thủy đậu ở trẻ em: Triệu chứng, lây nhiễm, biến chứng, điều trị và dự phòng
- Bạn có thể bị thủy đậu hai lần không?
- Các phương pháp giúp loại bỏ hoặc làm mờ sẹo do thủy đậu
- Người bị thủy đậu nên ăn gì và kiêng ăn gì?