Chứng biếng ăn ở trẻ em: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Chế độ ăn uống của con là một trong những mối quan tâm hàng đầu của các bậc cha mẹ. Trẻ em nên có thói quen ăn uống lành mạnh ngay từ khi còn nhỏ. Nếu bạn cho trẻ ăn uống đầy đủ ngay từ đầu, trẻ sẽ phát triển tốt thành người khỏe mạnh sau này và thậm chí còn duy trì được thói quen ăn uống đó trong suốt cuộc đời.

Video Biếng ăn và các giai đoạn biếng ăn ở trẻ

Khi trẻ không chịu ăn để giảm cân và cải thiện hình thể, trẻ được cho là biếng ăn. Tình trạng này phổ biến ở tuổi thiếu niên vì trẻ em có ý thức về ngoại hình của mình ở độ tuổi này. Sức hấp dẫn về thể chất được coi trọng hơn là sức khỏe, và do đó, đứa trẻ sẽ chết đói từ từ.

Phân loại bệnh

Chứng biếng ăn tâm lý (hay biếng ăn tâm thần) có thể được phân ra thành hai loại ở trẻ em:

Biếng ăn hạn chế

Trong loại hình này, đứa trẻ có ý thức tránh tiêu thụ calo để giảm trọng lượng của mình. Trẻ (thường là nữ) sẽ tập trung hơn vào việc   duy trì ngoại hình mảnh mai hấp dẫn, vì vậy sẽ ăn chế độ cắt giảm carbohydrate và chất béo.

Rối loạn ăn uống (Bulimia)

Loại chán ăn này trái ngược trực tiếp với loại hạn chế, mặc dù kết quả là như nhau. Đứa trẻ ăn nhiều hơn mức mà nó định ăn, dạng này được gọi là 'ăn uống vô độ'. Sau đó, trẻ sẽ móc họng, nôn hoặc dùng thuốc nhuận tràng để thải hết thức ăn ra ngoài. Điều này dẫn đến việc làm tổn thương đường ruột và dạ dày và khiến trẻ bị suy dinh dưỡng trầm trọng.

Đối tượng nguy cơ cao bị chứng biếng ăn tâm lý ở trẻ em

Trong hầu hết các trường hợp, trẻ gái dễ bị ảnh hưởng bởi tình trạng này hơn khi còn nhỏ. Tuy nhiên, hiện nay tình trạng này ngày càng gia tăng ngay cả ở các bé trai. Biếng ăn là một điều gì đó ảnh hưởng đến trẻ em thuộc tất cả các nhóm kinh tế xã hội, chủng tộc và dân tộc mà không có sự khác biệt nhiều giữa các nhóm cá nhân.

Nguyên nhân của chứng biếng ăn ở trẻ em 

Yếu tố tâm lý là nguyên nhân phổ biến gây biếng ăn ở trẻ. Nguồn: Dr Shradha NaikYếu tố tâm lý là nguyên nhân phổ biến gây biếng ăn ở trẻ. Nguồn: Dr Shradha Naik

Có nhiều lý do khiến con bạn biếng ăn:

Yếu tố tâm lý

Trong hầu hết các trường hợp, trẻ biếng ăn được phát hiện là có những biểu hiện về trí lực và tâm lý khác với trẻ bình thường ở độ tuổi đó. Hầu hết chúng đều bị trầm cảm, do kết quả của việc trẻ nhận thấy mình trông ‘khác thường’ so với các bạn cùng lứa tuổi. Chúng luôn phải chịu áp lực không được tăng cân, điều này ảnh hưởng tiêu cực đến thói quen ăn uống của trẻ và dẫn đến việc trẻ không muốn ăn hoặc tìm cách nôn ra để xử lý hết số thức ăn đã nuốt.

Yếu tố môi trường

Tuổi dậy thì kích hoạt việc giải phóng hormone vào cơ thể của trẻ, điều này có thể gây ra một mớ cảm xúc lẫn lộn ở lứa tuổi này. Do đó, trẻ có thể quá tự ti hoặc thậm chí chán nản về cân nặng của mình. Trong một số trường hợp, áp lực từ bạn bè và bắt nạt ở trường cũng có thể khiến trẻ biếng ăn ngay từ khi còn nhỏ. Nếu trẻ là người tích cực tham gia các bài tập gắng sức hoặc các trò chơi mang trọng lượng, nó cũng có thể khiến trẻ biếng ăn. Các nguyên nhân phổ biến khác như mất người thân, cha mẹ ly hôn, và thậm chí là lạm dụng thể chất hoặc tình dục ở lứa tuổi nhỏ, vì chúng gây tổn hại rất nhiều đến tâm hồn của trẻ.

Yếu tố di truyền

Một nghiên cứu đưa ra kết luận rằng trẻ em có thể mang yếu tố di truyền gây ra biếng ăn. Trẻ em có tiền sử gia đình bị viêm đại tràng, viêm khớp, xơ gan và suy thận có nguy cơ bị biếng ăn nhiều hơn so với những trẻ khỏe mạnh hơn.

Dấu hiệu biếng ăn ở trẻ em

Là cha mẹ, bạn chắc chắn sẽ nhận thấy những dấu hiệu khi con bắt đầu biếng ăn. Một số triệu chứng mà trẻ sẽ biểu hiện được phân loại thành ba loại:

Dấu hiệu vật lý

Các triệu chứng về hành vi và cảm xúc

  • Xa lánh xã hội
  • Phiền muộn
  • Từ chối cơn đói
  • Tập thể dục quá mức
  • Sợ tăng cân
  • Cáu gắt

Thói quen giảm cân của trẻ biếng ăn

  • Thường xuyên bỏ bữa
  • Không ăn ở nơi công cộng
  • Tuân theo một kế hoạch bữa ăn cứng nhắc
  • Kiểm tra trọng lượng cơ thể nhiều lần
  • Chỉ ăn thức ăn ít calo hoặc ít chất béo
  • Liên tục phàn nàn về việc tăng cân

Chẩn đoán chứng biếng ăn ở trẻ em

Mặc dù trẻ có thể cố gắng giữ kín những nỗ lực của mình, nhưng cha mẹ hoặc giáo viên chắc chắn sẽ nhận thấy các triệu chứng biếng ăn nếu họ quan sát kỹ trẻ. Nếu không, bác sĩ tâm thần nhi khoa hoặc chuyên gia sức khỏe tâm thần sẽ có thể chẩn đoán những gì trẻ đang trải qua, với ý kiến đóng góp cha mẹ. Bác sĩ có thể nói chuyện riêng với trẻ để tư vấn tâm lý.

Điều trị chứng biếng ăn tâm lý ở trẻ em

Cha mẹ cần đồng hành cùng con vượt qua chướng ngại tâm lý khi điều trị biếng ăn tâm lý ở trẻ. Nguồn: Capial Area PadiatricsCha mẹ cần đồng hành cùng con vượt qua chướng ngại tâm lý khi điều trị biếng ăn tâm lý ở trẻ. Nguồn: Capial Area Padiatrics

Vì biếng ăn do một rối loạn tâm lý thường gặp hơn là một rối loạn thể chất, nên các phương pháp điều trị có thể khác nhau rất nhiều ở mỗi trẻ. Việc điều trị cũng phụ thuộc vào loại biếng ăn đã ảnh hưởng đến trẻ và có nhiều giai đoạn để vượt qua. Bác sĩ có thể cố gắng giúp trẻ tăng cân cần thiết lúc đầu, đặc biệt nếu trẻ đang bị suy dinh dưỡng nặng. Các vấn đề về hành vi sau đó được điều trị bằng cách sử dụng liệu pháp tâm lý và tư vấn, và đứa trẻ được hiểu rằng không nên coi trọng trọng lượng cơ thể quá mức vào bất kỳ lúc nào. Sau đó, cần dạy lại cho trẻ các thói quen ăn uống lành mạnh, và cha mẹ cần hỗ trợ con mình vượt tâm lý căng thẳng và trầm cảm mà con đang cảm thấy.

Các biến chứng của biếng ăn

Biến chứng của chứng biếng ăn ở trẻ em bao gồm nhiều loại rối loạn như:

Vấn đề về tim mạch

Suy dinh dưỡng và nôn trớ nhiều lần có thể gây ra thấp tim ở trẻ em và nhiều bệnh lý tim mạch khác.

Rối loạn nhịp tim

Nhịp tim của đứa trẻ không đều, quá nhanh hoặc quá chậm.

Tụt huyết áp

Biếng ăn cũng có thể dẫn đến huyết áp thấp ở trẻ em.

Cân bằng điện giải

Nếu trẻ sử dụng thuốc nhuận tràng hoặc thuốc lợi tiểu, thuốc có thể khiến cơ thể mất cân bằng điện giải và dẫn đến các tình trạng tử vong do phù não.

Thiếu máu

Ít nhất một phần ba số trẻ biếng ăn có số lượng hồng cầu trong cơ thể thấp.

Dạ dày

Nhu động ruột bị ảnh hưởng nghiêm trọng khi trẻ ăn uống không hợp lý. 

Thận

Trẻ biếng ăn có thể uống quá nhiều chất lỏng hoặc quá ít, cả hai tình trạng này đều cực kỳ có hại và dẫn đến bất thường điện giải hoặc sỏi thận tương ứng.

Nội tiết

Nồng độ hormone tăng trưởng cũng giảm khi biếng ăn và trẻ em bị ảnh hưởng có thể ngừng kinh nguyệt vì tình trạng này.

Hệ xương

Mật độ xương giảm khi biếng ăn và trẻ có nguy cơ bị gãy xương cao hơn so với các bạn cùng lứa tuổi.

Làm thế nào có thể ngăn ngừa chứng biếng ăn?

Không có phương pháp cụ thể nào để ngăn ngừa chứng biếng ăn áp dụng cho tất cả trẻ em, nhưng can thiệp sớm có thể mang lại hiệu quả kỳ diệu trong việc cải thiện tình trạng sức khỏe của con. Bạn cần tìm kiếm các triệu chứng biếng ăn ở trẻ nhỏ và nhờ sự trợ giúp của các chuyên gia y tế nếu có chút nghi ngờ.

Biếng ăn là một rối loạn tâm lý có thể ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe của trẻ. Bạn có thể nói chuyện với con về chứng rối loạn ăn uống nhưng phải nhờ đến sự trợ giúp của những người có chuyên môn nếu tình trạng không cải thiện được.

Xem thêm:

Bình luận (0)

Đăng nhập để có thể bình luận

Chưa có bình luận nào. Bạn hãy là người đầu tiên cho tôi biết ý kiến!