Video Thế nào là phá thai an toàn?
Phá thai là thủ thuật hợp pháp trên thế giới, nhưng luật phá thai ở mỗi quốc gia lại khác nhau.
- 61 quốc gia, bao gồm phần lớn các nước châu Âu cho phép phá thai mà không có bất kỳ hạn chế nào.
- 26 quốc gia cấm hoàn toàn việc phá thai, trong đó không có ngoại lệ.
- Các quốc gia còn lại cho phép phá thai tuy nhiên có những quy định nghiêm ngặt chẳng hạn như để cứu tính mạng hoặc bảo vệ sức khỏe người mẹ.
Một số tiểu bang cho phép phá thai cho đến tuần thứ 24, tức là vào cuối tháng thứ 6. Một số nước nghiêm cấm phá thai sau 20 tuần.
Ở Việt Nam, “Hướng dẫn quốc gia về các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản” thì tất cả các hành vi phá thai trên 22 tuần đều là vi phạm pháp luật.
Phá thai ở 3 tháng giữa thai kỳ thường được chỉ định khi tính mạng của mẹ hoặc em bé gặp nguy hiểm.
Phá thai nội khoa
Phá thai nội khoa là dùng thuốc uống để chấm sứt thai kỳ. Có hai loại thuốc: mifepristone (Mifeprex) và misoprostol (Cytotec), đều ở dạng viên nén.
Phương pháp này áp dụng đối với tuần thai nhỏ hơn 10.
Phá thai nội khoa không áp dụng cho mọi đối tượng. Chống chỉ định phá thai nội khoa như:
- Thai làm tổ bên ngoài tử cung (chửa ngoài tử cung)
- Dị ứng với mifepristone hoặc misoprostol
- Rối loạn chảy máu hoặc dùng thuốc chống đông
- Bệnh gan, bệnh thận hoặc bệnh phổi nặng
- Đang có dụng cụ tử cung (IUD – intrauterine device)
- Dùng corticosteroid trong một thời gian dài
Quy trình
Bác sĩ hoặc y tá sẽ đưa cho bạn một viên thuốc tên Mifepristone uống tại cơ sở y tế hoặc phòng khám. Thuốc này có tác dụng ngăn chặn tử cung phản ứng với hormone progesterone – hormone giúp phôi thai làm tổ và phát triển trong tử cung.
Sau đó, bạn sẽ uống loại thuốc tiếp theo là misoprostol tại nhà. Bạn có thể uống sau vài giờ hoặc tối đa 4 ngày sau viên thuốc đầu tiên. Bạn có thể uống hoặc đặt thuốc vào âm đạo. Misoprostol làm cho tử cung co bóp để đẩy các mô thai ra ngoài.
Bạn sẽ bắt đầu có triệu chứng co thắt cơ trơn tử cung và chảy máu nhiều hơn sau 1 đến 4 giờ sau khi dùng misoprostol.
Các triệu chứng khác sau khi uống thuốc như:
Hồi phục
Hầu hết thai sẽ được đẩy ra ra ngoài trong vòng 4 đến 5 giờ sau khi uống thuốc, có thể mất đến 2 ngày. Một số phụ nữ có thể muốn nghỉ ngơi vài ngày vì cảm giác khó chịu.
Kinh nguyệt sẽ có trở lại khoảng 4 đến 6 tuần sau khi phá thai.
Hiện tượng rụng trứng bắt đầu khoảng 3 tuần sau khi dùng thuốc. Khi rụng trứng đồng nghĩa là bạn có thể mang thai tiếp. Bác sĩ có thể khuyên bạn nên kiêng quan hệ tình dục trong một hoặc hai tuần sau khi phá thai.
Phá thai nội khoa không ảnh hưởng đến khả năng mang thai trong tương lai.
Methotrexate và misoprostol
Methotrexate và misoprostol (MTX) là phương pháp phá thai có thể áp dụng trong 7 tuần đầu của thai kỳ.
Methotrexate là một loại thuốc điều trị ung thư. Giống như tác dụng ngăn các tế bào ung thư nhân lên, MTX cũng ngăn các tế bào trong phôi nhân lên. Sau đó dùng misoprostol giúp làm co tử cung để giải phóng mô thai.
Phương pháp này mất nhiều thời gian hơn mifepristone và misoprostol và hiếm khi được sử dụng để phá thai theo kế hoạch. Các bác sĩ chủ yếu dùng phương pháp này điều trị chửa ngoài tử cung. Chửa ngoài tử cung có thể đe dọa tính mạng nếu không điều trị ngay.
Chống chỉ định của phương pháp này:
- Bệnh gan, thận hoặc viêm ruột
- Co giật hơn một lần trong một tuần
- Dùng thuốc chống đông
- Dị ứng với methotrexate hoặc misoprostol
- Rối loạn đông máu
- Thiếu máu nặng
- Dùng vòng tránh thai
Quy trình
Bạn sẽ uống methotrexate tại cơ sở y tế. Thuốc có dạng tiêm hoặc viên. Sau đó, bạn sẽ uống misoprostol từ 4 đến 6 ngày sau, có thể uống hoặc đặt vào âm đạo.
Quá trình phá thai sẽ xảy ra trong vòng 1 đến 12 giờ sau khi uống thuốc. Bạn có thể gặp triệu chứng đau bụng thành cơn hay chảy máu. Máu có thể ra nhiều trong vòng 4 đến 8 giờ.
Bạn có thể muốn nghỉ ngơi một vài ngày vì cảm giác khó chịu.
Hồi phục
Có thể mất vài ngày hoặc vài tuần để quá trình phá thai xảy ra hoàn toàn. Một số người mất đến một tháng. Có 1-2 % thuốc có tác dụng. Nếu không hiệu quả, bạn cần phải phá thai ngoại khoa.
Các tác dụng phụ của methotrexate và misoprostol như:
- Buồn nôn và nôn
- Tiêu chảy
- Đau đầu
- Chóng mặt
- Sốt nhẹ
- Gai rét
Kinh nguyệt sẽ bắt đầu trở lại khoảng một hoặc hai tháng sau khi phá thai.
Việc phá thai sẽ không ảnh hưởng đến khả năng mang thai ở những lần tiếp theo. Bác sĩ có thể khuyên nên kiêng khi quan hệ tình dục một hoặc hai tuần sau phá thai.
Hút thai chân không
Hút thai chân không được áp dụng cho ba tháng đầu (12 tuần đầu) hoặc đầu quý hai (12 đến 16 tuần) của thai kỳ. Hút thai chân không có thể là phương pháp phá thai chính hoặc sau khi phá thai nội khoa thất bại.
Phương pháp này có thể không được chỉ định nếu:
- Tử cung có hình dạng hoặc chức năng bất thường
- Rối loạn đông máu
- Nhiễm trùng vùng chậu
- Bệnh lý nghiêm trọng
Quy trình
Hút thai chân không sử dụng lực hút nhẹ nhàng để kéo thai nhi và nhau thai ra khỏi tử cung. Quy trình này được thực hiện tại phòng khám, cơ sở y tế hoặc bệnh viện.
Hút thai chân không không gây đau, nhưng có thể cảm thấy đau bụng thành cơn vì tử cung sẽ co khi mô thai bị loại bỏ.
Thủ thuật chỉ kéo dài từ 5 đến 10 phút. Tuy nhiên bạn cần nằm lại để theo dõi tại cơ sở y tế trong vài giờ. Thủ thuật này có thể được tiến hành ngay sau khi thăm khám.
Các tác dụng phụ sau thủ thuật hút thai chân không:
- Chảy máu hoặc ra máu cục
- Đau quặn bụng
- Buồn nôn
- Đổ mồ hôi
- Chóng mặt
Hồi phục
Bạn có thể phải nghỉ làm một hoặc hai ngày vì cảm giác khó chịu. Tránh quan hệ tình dục ít nhất một tuần sau khi làm thủ thuật. Kinh nguyệt sẽ trở lại khoảng 4 đến 6 tuần sau phá thai.
Phương pháp phá thai này không ảnh hưởng đến khả năng mang thai những lần tiếp theo. Bác sĩ có thể khuyên bạn sử dụng biện pháp tránh thai để tránh mang thai trong vài tuần đầu sau khi phá thai.
Thủ thuật nong – gắp thai (D&E)
Thủ thuật nong – gắp thai (D&E) là một thủ thuật phá thai được áp dụng trong 3 tháng giữa, thường sau tuần thứ 14 của thai kỳ. Phương pháp này thường được chỉ định cho những người trì hoãn việc phá thai hoặc phải đình chỉ thai nghén vì thai nhi có bất thường nghiêm trọng hoặc bệnh lý.
Quy trình
Nong – gắp thai là phương pháp kết hợp hút chân không, kẹp, nong và nạo. Quy trình này có thể được thực hiện khoảng hai ngày. Vào ngày đầu tiên, bác sĩ sẽ làm giãn (hoặc mở rộng) cổ tử cung để giúp lấy mô thai ra ngoài dễ dàng hơn. Vào ngày thứ hai, bác sĩ dùng kẹp gắp thai và nhau thai ra, một ống để hút ra ngoài tử cung và một dụng cụ nạo để nạo niêm mạc tử cung ra ngoài.
Quy trình này được thực hiện tại bệnh viện hoặc phòng khám. Thủ thuật có thể gây đau, nhưng bác sĩ có thể dùng thuốc tê để tránh cảm giác khó chịu. Thủ thuật diễn ra khoảng 30 phút. Bạn có thể về nhà ngay trong ngày.
Các tác dụng phụ của thủ thuật như:
- Chảy máu
- Đau bụng
- Buồn nôn
Hồi phục
Các tác dụng phụ có thể kéo dài trong vòng hai tuần sau khi làm thủ thuật. Bạn có thể phải nghỉ ngơi vài ngày và kiêng quan hệ tình dục khoảng hai tuần sau thủ thuật. Tránh tập thể dục nặng trong một tuần đầu.
Kinh nguyệt sẽ bắt đầu lại từ 4 đến 8 tuần sau khi làm thủ thuật. Việc thực hiện Nong – gắp thai sẽ không ảnh hưởng đến khả năng mang thai trong những lần kế tiếp. Tham khảo ý kiến bác sĩ khi có mong muốn cho lần thụ thai kế tiếp.
Phá thai bằng chuyển dạ
Phá thai bằng chuyển dạ được thực hiện trong ba tháng cuối của thai kỳ. Đây là một lựa chọn nếu thai lớn hơn 24 tuần và không thể thực hiện thủ thuật D&E nữa.
Phương pháp này hiếm khi được sử dụng ở Hoa Kỳ.
Quy trình
Bạn sẽ dùng thuốc giúp chuyển dạ. Tử cung sẽ co bóp để giải phóng thai. Bác sĩ cũng có thể sử dụng dụng cụ hút hoặc một dụng cụ nạo để làm sạch tử cung.
Thủ thuật này được thực hiện tại bệnh viện hoặc phòng khám chuyên khoa. Bạn sẽ cảm thấy đau quặn bụng dữ dội khi tử cung co lại. Bác sĩ sẽ cho bạn thuốc an thần hoặc gây tê ngoài màng cứng để giảm đau. Có thể mất vài giờ hoặc hơn 1 ngày để hoàn tất thủ thuật.
Các tác dụng phụ do phá thai bằng chuyển dạ có thể như:
- Đau đớn
- Chảy máu
- Đau bụng
- Buồn nôn và ói mửa
- Tiêu chảy
- Ớn lạnh
- Đau đầu
Hồi phục
Bạn có thể cần nghỉ làm một hoặc hai ngày để hồi phục sức khỏe sau đó. Bạn sẽ cần tránh quan hệ tình dục trong vòng 2 đến 6 tuần sau khi làm thủ thuật. Tham khảo ý kiến bác sĩ về thời gian kiêng quan hệ. Bạn sẽ có thể trở lại các hoạt động thường xuyên của mình trong vòng một vài tuần.
Kinh nguyệt sẽ bắt đầu lại trong vòng một hoặc hai tháng sau thủ thuật. Phá thai bằng chuyển dạ không ảnh hưởng đến khả năng mang thai trong tương lai. Hãy hỏi bác sĩ để xem xét thời gian có thai kế tiếp là bao lâu.
Phá thai muộn
Phá thai muộn có nhiều khái niệm khác nhau. Một số người coi phá thai là “già tháng” nếu nó được thực hiện sau tuần thứ 20 của thai kỳ. Những người khác nói rằng đó là phá thai trong 3 tháng cuối. Vẫn có những người khác cho là muộn khi thai nhi còn tồn tại, nghĩa là nó có thể tồn tại bên ngoài tử cung.
Phá thai muộn rất hiếm ở Hoa Kỳ. Hầu hết các bang đều cấm hoặc hạn chế, trừ trường hợp tính mạng của người mẹ gặp nguy hiểm.
Bạn có thể phá thai muộn nếu:
- Bạn đã khó khăn khi quyết định có nên phá thai hay không
- Lý do tài chính khiến bạn không thể làm thủ tục sớm hơn
- Bạn chưa đủ tuổi và sợ nói với bố mẹ
- Thai nhi không thể tồn tại hoặc có một tình trạng sức khỏe nghiêm trọng
- Việc mang thai gây nguy hiểm cho sức khỏe của mẹ
Các thủ thuật có thể được thực hiện trong 3 tháng cuối như:
- Phá thai bằng chuyển dạ
- D&E
Những trường hợp phá thai muộn rất hiếm gặp biến chứng. Nhưng rủi ro càng gia tăng khi bạn đang mang thai. Phá thai muộn cũng không ảnh hưởng đến khả năng thụ thai sau này.
Thuốc tránh thai khẩn cấp có phải là một hình thức phá thai không?
Dùng các loại thuốc tránh thai là biện pháp tránh thai khẩn cấp. Uống thuốc tránh thai trong vòng 5 ngày sau khi quan hệ tình dục không được bảo vệ có thể giúp ngừa thai.
Thuốc tránh thai khẩn cấp không phải là thuốc phá thai. Nếu bạn đã mang thai, thuốc không có tác dụng chấm dứt thai kì. Bạn có thể mua thuốc tránh thai khẩn cấp không cần đơn ở hiệu thuốc. Thuốc có thể dùng cho các lứa tuổi nhất định.
Tránh thai sau khi phá thai
Phá thai sẽ chấm dứt tình trạng thai nghén. Nếu bạn đang hoạt động tình dục và không muốn mang thai nữa, bạn nên trao đổi với bác sĩ để lựa chọn các biện pháp tránh thai. Điều quan trọng là bạn phải thực hiện tránh thai trước khi bắt đầu quan hệ tình dục sau khi phá thai. Có nhiều lựa chọn tránh thai, trong đó có biện pháp không cần dùng thuốc hàng ngày.
Nói chuyện với bác sĩ của bạn để xem phương pháp nào phù hợp nhất với bạn và bạn có thể bắt đầu áp dụng phương pháp nào sau khi phá thai.
Cơ sở phá thai
Bạn có thể phá thai ở phòng khám chuyên khoa, bệnh viện. Không phải tất cả các bác sĩ đều có thể thực hiện thủ thuật này.
Chăm sóc sức khỏe tâm thần
Sau khi phá thai, bạn có thể có nhiều cung bậc cảm xúc. Điều đó hoàn toàn bình thường. Bạn có thể cảm thấy hối tiếc, nhẹ nhõm, tội lỗi hoặc xấu hổ. Một số người có thể trở nên trầm cảm. Mỗi người phản ứng khác nhau.
Nếu bạn gặp khó khăn trong việc cải thiện cảm xúc, hãy nói chuyện với một nhà tâm lý học, nhà trị liệu hoặc nhân viên xã hội được đào tạo. Phá thai cũng có thể ảnh hưởng đến bạn tình của bạn. Hãy nói chuyện với họ và tìm kiếm sự đồng cảm.
Xem thêm: