Bài viết này sẽ giúp bạn xem xét các bằng chứng khoa học về vitamin tổng hợp, để hiểu xem liệu tác dụng thực sự của chúng có như được quảng cáo hay không.
Vitamin tổng hợp là gì?
Vitamin tổng hợp là chế phẩm bổ sung có chứa nhiều loại vitamin và khoáng chất khác nhau, đôi khi đi kèm với các thành phần khác.
Do không có tiêu chuẩn nào tạo nên một loại vitamin tổng hợp, thành phần dinh dưỡng của chúng thay đổi tùy theo thương hiệu và sản phẩm. Vitamin tổng hợp có sẵn ở nhiều dạng, bao gồm viên nén, viên nang, kẹo cao su nhai được, bột và chất lỏng. Chúng được bán rộng rãi trong các hiệu thuốc, cửa hàng, siêu thị, cũng như trực tuyến.
Hầu hết các loại vitamin tổng hợp nên được dùng 1 - 2 lần mỗi ngày. Hãy đảm bảo đọc nhãn và làm theo hướng dẫn liều lượng được khuyến nghị.
Tóm tắt: Vitamin tổng hợp là chế phẩm bổ sung có chứa các loại vitamin, khoáng chất và có sẵn ở nhiều dạng khác nhau.
Thành phẩn của vitamin tổng hợp
Có 13 loại vitamin và khoảng 15 khoáng chất cần thiết cho sức khỏe. Nhiều chất tạo ra các enzym và hormone, tăng cường khả năng miễn dịch, đồng thời giữ cho hệ thần kinh và các cơ quan hoạt động bình thường. Cơ thể cũng cần vitamin và khoáng chất để sinh sản, duy trì, tăng trưởng và điều chỉnh các quá trình của cơ thể.
Vitamin tổng hợp có thể cung cấp nhiều loại vitamin và khoáng chất - nhưng với số lượng khác nhau. Chúng cũng có thể chứa các thành phần khác như thảo mộc, axit amin và axit béo.
Bởi vì Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kì (FDA) không quản lý chế phẩm bổ sung một cách nghiêm ngặt như với thuốc, một số loại có thể chứa hàm lượng chất dinh dưỡng cao hơn hoặc thấp hơn so với quy định trên nhãn. Ngoài ra, một số chế phẩm bổ sung có thể chứa các thành phần có thể tương tác với thuốc, vì vậy hãy hỏi ý kiến của bác sĩ trước khi bắt đầu sử dụng một chất bổ sung mới.
Hơn nữa, do các chất dinh dưỡng trong vitamin tổng hợp có thể có nguồn gốc từ thực phẩm hoặc được sản xuất tổng hợp, nên bạn cần mua vitamin từ một nhà sản xuất có uy tín.
Tóm tắt: Ngoài vitamin và khoáng chất, vitamin tổng hợp có thể chứa các loại thảo mộc, axit amin và axit béo. Đồng thời, các thành phần và lượng chất dinh dưỡng có thể khác nhau trong các sản phẩm khác nhau.
Vitamin tổng hợp và bệnh tim
Các bằng chứng khoa học về tác dụng của vitamin tổng hợp đối với bệnh tim còn chưa rõ ràng. (nguồn: kmendis.net)Bệnh tim là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên toàn thế giới.
Trong khi một số người tin rằng uống vitamin tổng hợp có thể giúp ngăn ngừa bệnh tim, các nghiên cứu dường như không hỗ trợ điều đó một cách chắc chắn.
Một số nghiên cứu cho thấy vitamin tổng hợp có liên quan đến việc giảm nguy cơ đau tim và tử vong, trong khi những nghiên cứu khác cho thấy không có tác dụng.
Một nghiên cứu đã điều tra tác động của việc sử dụng vitamin tổng hợp hàng ngày ở hơn 14.000 bác sĩ nam tuổi trung niên trong hơn một thập kỷ và không thấy giảm các cơn đau tim, đột quỵ hoặc tử vong.
Tuy nhiên, một nghiên cứu gần đây hơn cho thấy phụ nữ - chứ không phải nam giới - dùng vitamin tổng hợp trong hơn 3 năm có liên quan đến việc giảm nguy cơ tử vong do bệnh tim.
Tóm tắt: Trong khi một số nghiên cứu chỉ ra rằng những người dùng vitamin tổng hợp có nguy cơ mắc bệnh tim thấp hơn, những nghiên cứu khác không tìm thấy mối liên hệ nào. Nhìn chung, các bằng chứng khoa học về tác dụng của vitamin tổng hợp đối với bệnh tim còn chưa rõ ràng.
Vitamin tổng hợp và ung thư
Các bằng chứng liên quan đến việc sử dụng vitamin tổng hợp và nguy cơ ung thư cũng còn chưa sáng tỏ.
Một số nghiên cứu cho thấy việc sử dụng vitamin tổng hợp không ảnh hưởng đến nguy cơ mắc ung thư, trong khi những nghiên cứu khác chỉ ra việc sử dụng nhiều vitamin tổng hợp có thể làm giảm nguy cơ mắc ung thư.
Một nghiên cứu tổng hợp đã kiểm tra năm thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng bao gồm 47.289 người; cho thấy nguy cơ ung thư thấp hơn 31% ở nam giới dùng vitamin tổng hợp, nhưng không có tác dụng ở phụ nữ.
Hai nghiên cứu quan sát, một nghiên cứu chỉ bao gồm phụ nữ và nghiên cứu còn lại bao gồm cả nam giới và phụ nữ, đã gắn việc sử dụng vitamin tổng hợp lâu dài với việc giảm nguy cơ ung thư đại tràng.
Cuối cùng, một số nghiên cứu lưu ý rằng việc sử dụng vitamin tổng hợp hàng ngày, lâu dài làm giảm nguy cơ ung thư ở nam giới có tiền sử ung thư, cũng như những người không có tiền sử bệnh.
Tóm tắt: Một số nghiên cứu liên kết việc sử dụng vitamin tổng hợp với việc giảm nguy cơ ung thư, trong khi những nghiên cứu khác không tìm thấy mối liên kết.
Lợi ích khác của vitamin tổng hợp?
Một số nghiên cứu nhỏ đã phát hiện ra rằng vitamin tổng hợp có thể cải thiện trí nhớ ở người lớn tuổi. (nguồn: seekerscentre.com)Vitamin tổng hợp đã được nghiên cứu cho một số mục đích khác, bao gồm thúc đẩy chức năng của não và sức khỏe của mắt.
Chức năng của não
Một số nghiên cứu nhỏ kiểm tra các quần thể cụ thể đã phát hiện ra rằng vitamin tổng hợp có thể cải thiện trí nhớ ở người lớn tuổi.
Vitamin tổng hợp cũng có thể ảnh hưởng đến tâm trạng. Nghiên cứu không chỉ tiết lộ mối liên hệ giữa tâm trạng kém và thiếu hụt chất dinh dưỡng, mà còn giữa việc bổ sung chất dinh dưỡng và giảm các triệu chứng lo âu và trầm cảm.
Tuy nhiên, các nghiên cứu khác cho thấy rất ít hoặc không có thay đổi trong tâm trạng khi sử dụng vitamin tổng hợp.
Sức khỏe của mắt
Thoái hóa điểm vàng liên quan đến tuổi là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa trên toàn thế giới. Một nghiên cứu cho thấy rằng việc bổ sung các vitamin và khoáng chất chống oxy hóa có thể làm chậm sự tiến triển và giúp ngăn ngừa bệnh.
Hơn nữa, một số bằng chứng chỉ ra rằng vitamin tổng hợp có thể làm giảm nguy cơ mắc một bệnh mắt phổ biến khác là bệnh đục thủy tinh thể.
Tóm tắt: Vitamin tổng hợp có thể giúp cải thiện trí nhớ và tâm trạng. Hơn nữa, các vitamin và khoáng chất chống oxy hóa có thể giúp làm chậm sự tiến triển của một số bệnh gây mù.
Tác dụng có hại của vitamin tổng hợp
Liều cao của một số khoáng chất, chẳng hạn như sắt, có thể dẫn đến đau dạ dày, táo bón, nôn mửa và ngất xỉu. (nguồn: medicalnewstoday.com)Liều dùng là một yếu tố cần thiết để xem xét khi bổ sung vitamin tổng hợp. Mặc dù liều lượng cao của một số vitamin và khoáng chất có thể chấp nhận được đối với một số người, nhưng liều lượng cao có thể gây hại.
Liều lượng thích hợp phụ thuộc vào khả năng hòa tan của vitamin, được phân loại thành 2 nhóm sau:
- Vitamin tan trong nước: Cơ thể đào thải lượng vitamin dư thừa này qua nước tiểu.
- Vitamin tan trong chất béo: Vì cơ thể không có cách nào dễ dàng để loại bỏ những chất này nên lượng dư thừa có thể tích tụ trong gan.
Những người mang thai cần đặc biệt cẩn thận với lượng vitamin A, ngộ độc vitamin A tương đối phổ biến và có liên quan đến các dị tật bẩm sinh. Ngộ độc vitamin D rất hiếm và không có khả năng mắc khi sử dụng vitamin tổng hợp.
Nếu uống vitamin tổng hợp và ăn nhiều thực phẩm giàu chất dinh dưỡng, bạn có thể vượt quá lượng chất dinh dưỡng được khuyến nghị hàng ngày.
Những người hút thuốc nên tránh các loại vitamin tổng hợp có lượng lớn beta carotene hoặc vitamin A, vì những chất dinh dưỡng này có thể làm tăng nguy cơ ung thư phổi.
Liều cao của một số khoáng chất, chẳng hạn như sắt, có thể dẫn đến đau dạ dày, táo bón, nôn mửa và ngất xỉu. Sắt cũng có thể hạn chế khả năng hấp thụ kẽm của cơ thể. Đặc biệt, nam giới nên lưu ý đến việc tiêu thụ sắt vì có xu hướng tích trữ nhiều sắt hơn nữ giới, cũng như ở những người mắc bệnh thừa sắt (hemochromatosis). Bệnh này có thể dẫn đến sự tích tụ mức độ độc hại của sắt và có thể gây ra xơ gan, ung thư gan và bệnh tim. Những người bị bệnh này cũng nên tránh bổ sung vitamin C.
Một nguy cơ khác là quy trình sản xuất bị lỗi, có thể khiến vitamin tổng hợp chứa lượng chất dinh dưỡng lớn hơn nhiều so với dự kiến.
Tóm tắt: Bổ sung với liều lượng lớn các chất dinh dưỡng nhất định có thể có hại. Điều này có nhiều khả năng xảy ra hơn nếu dùng một loại vitamin tổng hợp có hiệu lực cao cùng với một chế độ ăn giàu chất dinh dưỡng.
Đối tượng cần sử dụng vitamin tổng hợp
Bổ sung vitamin ở người cao tuổi có thể giúp ích do sự hấp thụ vitamin B12 giảm theo tuổi tác và người cao tuổi có thể cần thêm canxi và vitamin D. (nguồn: jointflex.com)Vitamin tổng hợp không phù hợp với tất cả mọi người và thậm chí có thể gây hại cho nhiều người. Có một số nhóm dân số cụ thể có thể được hưởng lợi từ các loại vitamin tổng hợp, bao gồm:
- Người cao tuổi: Sự hấp thụ vitamin B12 có thể giảm theo tuổi tác. Ngoài ra, người cao tuổi có thể cần thêm canxi và vitamin D.
- Người ăn chay và ăn chay: Vì vitamin B12 được tìm thấy chủ yếu trong thực phẩm động vật nên những người theo chế độ ăn dựa trên thực vật có nguy cơ thiếu hụt vitamin này cao hơn. Họ cũng có thể thiếu canxi, kẽm, sắt, vitamin D và axit béo omega3.
Video Uống vitamins lúc nào và như thế nào.
Các đối tượng khác có thể được hưởng lợi từ vitamin tổng hợp bao gồm những người đã trải qua phẫu thuật giảm cân, đang ăn kiêng ít calo hoặc không nhận đủ chất dinh dưỡng chỉ từ thực phẩm.
Tóm tắt: Một số người, bao gồm cả người lớn tuổi, người ăn chay và thuần chay, có thể cần một lượng vitamin hoặc khoáng chất nhất định cao hơn.
Kết luận
Vitamin tổng hợp không phải là giải pháp cho một sức khỏe tối ưu như mọi người thường nghĩ. Trên thực tế, bằng chứng khoa học cho thấy tác dụng cải thiện sức khỏe của vitamin tổng hợp là không nhất quán. Trong một số trường hợp, chúng thậm chí có thể gây hại.
Nếu bạn bị thiếu chất dinh dưỡng, tốt nhất nên bổ sung chất dinh dưỡng cụ thể đó. Vitamin tổng hợp được đóng gói với nhiều chất dinh dưỡng, hầu hết trong số đó bạn có thể không cần. Hãy trao đổi với bác sĩ để quyết định làm như thế nào là tốt nhất.
Ngoài ra, bạn không nên dùng vitamin tổng hợp để bù đắp cho chế độ ăn uống thiếu chất. Hãy cố gắng thực hiện một chế độ ăn uống cân bằng với thực phẩm tươi sống để có thể đảm bảo sức khỏe tốt về lâu dài.
Xem thêm:
- Vitamin và khoáng chất: Bạn có đang nhận được những gì cần?
- 8 dấu hiệu thường gặp khi bạn đang thiếu vitamin và cách bổ sung
- Tác dụng phụ của vitamin tổng hợp, liều lượng phù hợp
- Bổ sung vitamin cho trẻ em: Khi nào cần? 6 loại vitamin và khoáng chất cần thiết nhất
- Những loại vitamin cần bổ sung cho bà bầu: Thời điểm bắt đầu và rủi ro