Có hai loại viêm da tiếp xúc phổ biến nhất - xảy ra khi da bạn tiếp xúc với loại tác nhân mà bạn đặc biệt nhạy cảm hoặc bị dị ứng - là viêm da tiếp xúc kích ứng và viêm da tiếp xúc dị ứng.
Nguyên nhân nào gây ra bệnh viêm da tiếp xúc?
Viêm da tiếp xúc dị ứng
Khi bị viêm da tiếp xúc dị ứng, cơ thể sẽ kích hoạt phản ứng của hệ thống miễn dịch khiến da bị ngứa và kích ứng.
Các chất có thể gây viêm da tiếp xúc dị ứng bao gồm:
- Thuốc kháng sinh
- Niken hoặc các kim loại khác
- Cây thường xuân độc và cây sồi độc
- Chất bảo quản, chẳng hạn như formaldehyde và sulfite
- Các sản phẩm cao su, chẳng hạn như latex
- Kem chống nắng
- Mực xăm
- Lá móng đen, có thể dùng để xăm hoặc nhuộm tóc.
Viêm da tiếp xúc kích ứng
Hầu hết viêm da tiếp xúc kích ứng do các chất độc gây ra, chẳng hạn như chất tẩy rửa và hóa chất trong các sản phẩm tẩy rửa. Viêm da tiếp xúc kích ứng cũng có thể xảy ra khi tiếp xúc quá nhiều với các chất không độc hại.
Xà phòng là một ví dụ về chất có thể gây viêm da tiếp xúc dị ứng hoặc viêm da tiếp xúc kích ứng.
Triệu chứng của viêm da tiếp xúc dị ứng
Viêm da tiếp xúc dị ứng. Nguồn ảnh: https://palmettoskinandlasercenter.com/ Không phải lúc nào viêm da tiếp xúc dị ứng cũng gây ra phản ứng trên da ngay lập tức. Thay vào đó, bạn có thể nhận thấy các triệu chứng diễn ra từ 12 đến 72 giờ sau khi tiếp xúc.
Các triệu chứng liên quan đến viêm da tiếp xúc dị ứng bao gồm:
- Các khu vực phồng rộp có thể chảy nước
- Các vùng da khô, có vảy
- Nổi mề đay
- Ngứa
- Da đỏ, có thể xuất hiện thành từng mảng
- Da có cảm giác như bị bỏng nhưng không có vết loét trên da
- Nhạy cảm với ánh nắng mặt trời.
Những triệu chứng này có thể kéo dài từ hai đến bốn tuần sau khi tiếp xúc.
Có sự khác biệt giữa phản ứng dị ứng có thể ảnh hưởng đến hô hấp của bạn - được gọi là phản ứng phản vệ - và phản ứng viêm da tiếp xúc dị ứng.
Các phản ứng dị ứng nghiêm trọng trong phản vệ liên quan đến việc cơ thể giải phóng kháng thể IgE, trong khi đó kháng thể này không được giải phóng trong các phản ứng viêm da tiếp xúc dị ứng.
Bệnh viêm da tiếp xúc dị ứng trông như thế nào?
Viêm da tiếp xúc dị ứng với các biểu hiện: da đỏ, ban da vùng mặt. Nguồn ảnh: https://www.healthline.com/ Khi nào nên đi khám bác sĩ?
Hãy hẹn khám bác sĩ nếu ban xuất hiện trên da không biến mất hoặc có làn da bị kích ứng mạn tính.
Bạn cũng có thể cần đến gặp bác sĩ nếu các triệu chứng sau xuất hiện kèm theo:
- Bạn bị sốt hoặc da của bạn có dấu hiệu nhiễm trùng, chẳng hạn như ấm khi chạm vào hoặc chảy dịch đục.
- Phát ban gây khó chịu khiến bạn mất tập trung trong các hoạt động hàng ngày.
- Phát ban ngày càng lan rộng.
- Phản ứng trên mặt hoặc cơ quan sinh dục.
- Các triệu chứng không cải thiện.
Nếu bác sĩ cho rằng viêm da tiếp xúc dị ứng có thể là nguyên nhân, bạn có thể được giới thiệu đến bác sĩ chuyên khoa dị ứng.
Chẩn đoán viêm da tiếp xúc dị ứng
Một chuyên gia về dị ứng có thể thực hiện test miếng dán- bản chất là để da tiếp xúc với một lượng nhỏ các chất thường gây dị ứng.
Miếng dán kiểm tra dị ứng (patch test). Nguồn ảnh: https://www.news-medical.net/ Người bệnh sẽ đeo miếng dán da trong khoảng 48 giờ và yêu cầu phải giữ cho miếng dán khô nhất có thể. Sau một ngày, người bệnh sẽ trở lại gặp bác sĩ để bác sĩ đánh giá vùng da tiếp xúc với miếng dán. Họ cũng cần quay lại khoảng một tuần sau đó để kiểm tra thêm.
Nếu bạn bị phát ban trong vòng một tuần sau khi tiếp xúc, bạn có khả năng bị dị ứng. Tuy nhiên, một số người có thể gặp phản ứng da ngay lập tức.
Ngay cả khi da của bạn không phản ứng với một chất nào đó, bạn vẫn cần đề phòng những chất thường gây kích ứng cho da. Một số người ghi nhật ký về các triệu chứng da của họ và xác định những gì xung quanh họ khi phản ứng xảy ra.
Các phương pháp điều trị viêm da tiếp xúc dị ứng
Video chữa viêm da tiếp xúc như thế nào?
Bác sĩ có thể đề xuất các phương pháp điều trị viêm da tiếp xúc dị ứng dựa trên nguyên nhân gây ra phản ứng và mức độ nghiêm trọng của nó. Sau đây là một số các phương pháp điều trị phổ biến.
Đối với các phản ứng nhẹ:
- Thuốc kháng histamine, chẳng hạn như diphenhydramine (Benadryl), cetirizine (Zyrtec), và loratadine (Claritin); những thuốc này có thể có sẵn tại quầy thuốc hoặc theo đơn
- Corticosteroid tại chỗ như hydrocortisone
- Tắm bột yến mạch
- Sữa hoặc kem dưỡng da dịu nhẹ
- Liệu pháp ánh sáng.
Đối với các phản ứng nghiêm trọng gây phù mặt hoặc phát ban ở miệng:
- Prednisone
- Băng ướt.
Nếu có tình trạng nhiễm trùng, thuốc kháng sinh được khuyên dùng.
Tránh gãi vì gãi có thể gây nhiễm trùng.
Làm thế nào bạn có thể ngăn ngừa viêm da tiếp xúc dị ứng?
Sau khi xác định được nguyên nhân nào gây ra bệnh viêm da tiếp xúc dị ứng, bạn nên tránh chất đó. Điều này có nghĩa là bạn phải cẩn thận khi đọc nhãn các sản phẩm chăm sóc da, chất tẩy rửa gia dụng, đồ trang sức, v.v.
Nếu bạn nghi ngờ mình đã tiếp xúc với bất kỳ chất nào có thể gây dị ứng, hãy rửa khu vực đó bằng xà phòng và nước ấm càng nhanh càng tốt. Đắp gạc mát và ướt cũng có thể giúp làm dịu ngứa và kích ứng.
Tổng kết
Tránh chất gây dị ứng càng nhiều càng tốt là cách duy nhất để giữ cho da của bạn không bị ngứa và kích ứng. Nếu bạn gặp các triệu chứng nghiêm trọng, hãy đến gặp bác sĩ.
Xem thêm: