Video Viêm cân gan chân là gì ?
Viêm cân gan chân là một trong những bệnh lý chỉnh hình phổ biến nhất. Các dây chằng của cân gan chân của bạn bị hao mòn rất nhiều trong cuộc sống hàng ngày. Quá nhiều áp lực lên bàn chân có thể làm tổn thương hoặc rách dây chằng. Các cân gan chân bị viêm có thể gây ra đau và cứng gót chân.
Cân gan chân và viêm cân gan chân. Nguồn ảnh mayoclinic.orgNguyên nhân của chứng viêm cân gan chân vẫn chưa rõ ràng. Một nghiên cứu năm 2003 cho rằng tình trạng này có thể liên quan đến thoái hóa chứ không phải là viêm cân gan chân.
Các triệu chứng viêm cân gan chân
Triệu chứng chính của những người bị viêm cân gan chân là đau ở dưới gót chân hoặc đôi khi ở vùng dưới giữa bàn chân. Nó thường chỉ ảnh hưởng đến một bàn chân, nhưng nó có thể ảnh hưởng đến cả hai bàn chân.
Đau do viêm cân gan chân phát triển dần dần theo thời gian. Cơn đau có thể âm ỉ hoặc đau buốt. Một số người cảm thấy bỏng rát hoặc đau nhức ở dưới bàn chân kéo dài ra từ gót chân.
Cơn đau thường tồi tệ hơn vào buổi sáng khi bạn bước những bước đầu tiên ra khỏi giường, hoặc nếu bạn đã ngồi hoặc nằm một lúc. Leo cầu thang có thể rất khó khăn do gót chân bị cứng.
Sau khi hoạt động kéo dài, cơn đau có thể bùng phát do tăng kích ứng hoặc viêm. Những người bị viêm cân gan chân thường không cảm thấy đau khi hoạt động mà chỉ sau khi ngừng hoạt động.
Nguyên nhân
Nam giới và phụ nữ năng động trong độ tuổi từ 40 đến 70 có nguy cơ mắc viêm cân gan chân cao nhất. Nó cũng phổ biến hơn một chút ở phụ nữ. Phụ nữ mang thai thường bị viêm cân gan chân từng cơn, đặc biệt là vào cuối thai kỳ.
Bạn có nhiều nguy cơ bị viêm cân gan chân hơn nếu bạn thừa cân hoặc béo phì. Điều này là do áp lực lên dây chằng cân gan chân tăng lên, đặc biệt nếu bạn bị tăng cân đột ngột.
Nếu bạn là một vận động viên chạy đường dài, bạn có nhiều khả năng bị các vấn đề về cân gan chân. Bạn cũng có nguy cơ tang lên nếu bạn có một công việc rất năng động liên quan đến việc thường xuyên đứng trên đôi chân, chẳng hạn như làm việc trong nhà máy hoặc phục vụ nhà hàng.
Chạy bộ nhiều có nguy cơ cao viêm cân gan chân. Nguồn ảnh healthline.comNếu bạn có các vấn đề về cấu trúc của bàn chân, chẳng hạn như vòm chân quá cao hoặc bàn chân bẹt, bạn có thể bị viêm cân gan chân. Các gân Achilles kéo căng cũng có thể dẫn đến đau cân gan chân (gân Achilles là các gân gắn cơ bắp chân với gót chân của bạn). Chỉ cần đi giày có đế mềm và hỗ trợ vòm kém cũng có thể dẫn đến viêm cân gan chân.
Viêm cân gan chân thường không phải là hậu quả của gai gót chân. Các bác sĩ từng tin rằng gai gót chân gây ra đau ở những người bị viêm cân gan chân, nhưng không phải vậy.
Xét nghiệm và chẩn đoán bệnh viêm cân gan chân
Bác sĩ sẽ khám sức khỏe tổng thể để kiểm tra độ đau ở bàn chân và vị trí chính xác của cơn đau. Điều này để đảm bảo rằng cơn đau không phải là kết quả của một vấn đề khác ở chân.
Trong quá trình đánh giá, họ có thể yêu cầu bạn uốn cong bàn chân trong khi họ ấn vào cơ bàn chân để xem liệu cơn đau có trở nên tồi tệ hơn khi bạn uốn dẻo và tốt hơn khi bạn duỗi ngón chân của mình hay không. Họ cũng sẽ lưu ý nếu bạn bị mẩn đỏ hoặc sưng tấy nhẹ.
Bác sĩ sẽ đánh giá sức mạnh của cơ bắp và của dây thần kinh bằng cách kiểm tra:
- Phản xạ
- Trương lực cơ
- Xúc giác và thị giác
- Sự phối hợp
- Thăng bằng
Chụp X-quang hoặc chụp MRI có thể cần thiết để kiểm tra xem có nguyên nhân gì khác gây đau gót chân, chẳng hạn như gãy xương.
Điều trị viêm cân gan chân
Các phương pháp điều trị tại nhà như nghỉ ngơi, chườm đá, sử dụng nẹp và thuốc chống viêm thường là những cách đầu tiên để điều trị bệnh viêm cân gan chân. Nếu những cách đó không làm dịu cơn đau, tiêm corticosteroid trực tiếp vào phần dây chằng bị tổn thương có thể giúp ích.
Bác sĩ có thể sử dụng thiết bị siêu âm để giúp xác định vị trí tốt nhất cho mũi tiêm. Họ cũng có thể bôi corticosteroid lên da gót chân hoặc vòm bàn chân của bạn, sau đó áp dụng dòng điện không đau để steroid đi qua da và vào cơ.
Vật lý trị liệu là một phần quan trọng trong điều trị bệnh viêm cân gan chân. Nó có thể giúp kéo căng gân cơ và gân Achilles của bạn. Chuyên gia vật lý trị liệu có thể chỉ cho bạn các bài tập để tăng cường cân gan chân, giúp bạn đi bộ ổn định và giảm bớt khối lượng áp lực lên cân gan chân.
Nếu cơn đau vẫn tiếp tục và các phương pháp khác không hiệu quả, bác sĩ có thể đề nghị liệu pháp sóng xung kích ngoài cơ thể. Trong liệu pháp này, sóng âm thanh bắn vào gót chân của bạn để kích thích quá trình chữa lành trong dây chằng. Các tác dụng phụ của phương pháp điều trị này có thể bao gồm:
- Vết bầm tím
- Sưng tấy
- Đau
- Tê bì
Liệu pháp sóng xung kích ngoài cơ thể đã không được chứng minh là có hiệu quả nhất quán trong việc làm giảm các triệu chứng. Nếu các phương pháp điều trị tại nhà và y tế không cải thiện được tình trạng viêm cân gan chân của bạn, thì lựa chọn tiếp theo cần xem xét là phẫu thuật.
Phẫu thuật viêm cân gan chân
Phẫu thuật là liệu pháp đáng chú ý nhất. Nó chỉ được thực hiện trong trường hợp đau dữ dội hoặc kéo dài hơn 6 đến 12 tháng.
Trong quá trình giải phóng cân gan chân, bác sĩ phẫu thuật sẽ tách một phần cân gan chân ra khỏi xương gót chân. Điều này làm giảm kéo căng nhưng lại làm suy yếu vòm bàn chân và toàn bộ chức năng có thể bị mất.
Phẫu thuật có thể dẫn đến đau mạn tính và tổn thương dây thần kinh, vì vậy chỉ nên cân nhắc phẫu thuật sau khi thử các phương pháp điều trị khác.
Bài tập cải thiện tình trạng viêm cân gan chân
Các động tác kéo giãn nhẹ nhàng có thể giúp giảm bớt và thậm chí ngăn ngừa bệnh viêm cân gan chân. Kéo căng bắp chân và cân gan chân chân giúp thả lỏng cơ bắp và giảm đau gót chân.
Điều quan trọng là phải nghỉ một số hoạt động, chẳng hạn như chạy, để cho cân gan chân có thời gian hồi phục. Bơi lội và các hoạt động ít tác động khác không làm trầm trọng thêm tình trạng đau gót chân. Khi bạn bắt đầu chạy lại, hãy bắt đầu từ từ.
Dừng lại và vươn vai khi tập thể dục để cơn đau không quay trở lại. Nhớ giãn cơ trước khi bắt đầu tập luyện.
Các biện pháp khắc phục tại nhà cho viêm cân gan chân
Giảm đau và kích ứng hoặc viêm ở dây chằng cân gan chân là một phần quan trọng của điều trị, nhưng điều này không giải quyết được tổn thương cơ bản của dây chằng.
Điều trị tại nhà
Điều trị ban đầu tại nhà bao gồm cho chân nghỉ ngơi và chườm đá trong vòng 15 đến 20 phút, 3 hoặc 4 lần mỗi ngày để giảm sưng.
Bạn cũng có thể thử giảm hoặc thay đổi các hoạt động tập thể dục của mình. Sử dụng giá đỡ vòm trong giày của bạn, thay thế giày thể thao đã cũ và thực hiện các bài tập kéo giãn cũng có thể giúp giảm đau.
Thuốc chống viêm không steroid (NSAID), chẳng hạn như ibuprofen (và naproxen, có thể làm dịu cơn đau ở dây chằng.
Nẹp và hỗ trợ
Nẹp bàn chân qua đêm là một phương pháp điều trị khác có thể giúp kéo căng cân gan chân và vòm bàn chân của bạn. Nẹp bàn chân là một loại nẹp giữ chân của bạn ở tư thế uốn cong và kéo dài gân cơ và gân Achilles qua đêm. Điều này có thể ngăn ngừa đau và cứng khớp vào buổi sáng.
Các loại nẹp chỉnh hình đặc biệt, hoặc giá đỡ vòm, cho giày của bạn có thể giúp giảm bớt một số cơn đau bằng cách phân phối áp lực và chúng có thể ngăn ngừa tổn thương thêm cho cân mạc cổ chân.
Tinh dầu cho bệnh viêm cân gan chân
Có rất ít nghiên cứu về việc điều trị bệnh viêm cân gan chân bằng tinh dầu. Tuy nhiên, một số nghiên cứu cho thấy rằng sử dụng tinh dầu có thể giảm đau và viêm trong một số tình trạng nhất định. Các loại dầu này bao gồm:
- Tinh dầu oải hương
- Tinh dầu sả chanh
- Dầu bạch đàn
- Tinh dầu hoa hồng
Đảm bảo pha loãng tinh dầu với dầu vận chuyển, chẳng hạn như dầu dừa, trước khi sử dụng để mát-xa. Bạn cũng có thể hít hơi nước từ tinh dầu hòa với nước nóng.
Vì không rõ liệu viêm cân gan chân có liên quan đến tình trạng kích ứng hay viêm nhiễm hay không, nên việc sử dụng các loại tinh dầu này có thể không giúp ích được nhiều. Tuy nhiên, nếu bạn sử dụng các loại tinh dầu đúng cách, nói chung sẽ không có hại gì khi thử chúng để có đạt được kết quả hay không.
Phòng ngừa bệnh viêm cân gan chân
Thực hiện một vài thay đổi lối sống có thể giúp bạn tránh được bệnh viêm cân gan chân.
Hãy mang giày hỗ trợ có hỗ trợ vòm tốt và thay giày thể thao của bạn thường xuyên. Nếu bạn là một vận động viên chạy bộ, bạn nên thay giày mới sau khoảng 650-800 km.
Hãy kết hợp các bài tập có tác động thấp như bơi lội hoặc đi xe đạp. Tránh làm việc quá sức và chạy bộ quá thường xuyên. Trước khi tập thể dục, hãy nhớ kéo căng bắp chân, gân Achilles và cân gan chân.
Cố gắng hết sức để giữ cân nặng hợp lý. Nếu bạn đang thừa cân, hãy cố gắng giảm cân để giảm áp lực lên cân gan chân.
Phục hồi sau viêm cân gan chân
Đối với hầu hết mọi người, viêm cân gan chân cải thiện trong vòng vài tháng điều trị tại nhà. Biện pháp điều trị chủ yếu gồm nghỉ ngơi, chườm lạnh và kéo giãn.
Bạn cũng có thể giúp gan bàn chân phục hồi bằng cách băng cố định chân. Điều này hạn chế số lượng dây chằng có thể di chuyển. Một đánh giá năm 2015 cho thấy rằng việc băng vào chân cũng giúp giảm đau tạm thời.
Bạn có thể sử dụng băng oxit kẽm hoặc băng kinesiology. Có thể mất một số thời gian luyện tập, nhưng bạn có thể tự băng chân của mình và hỗ trợ quá trình hồi phục.
Viêm cân gan chân và gai gót chân
Gai gót chân là một xương móc có thể hình thành trên xương gót chân. Giống như bệnh viêm cân gan chân, nó có thể phát triển do áp lực lâu dài trên bàn chân của bạn. Bác sĩ có thể chẩn đoán gai gót chân bằng chụp X-quang.
Gai gót chân trên phim X quang. (Nguồn ảnh healthline.com)Mọi người thường cho rằng đau chân là do gai gót chân, nhưng điều này thường không đúng. Gai gót chân thường không gây ra triệu chứng.
Theo Hiệp hội Bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình Hoa Kỳ, cứ 10 người thì có 1 người bị gai gót chân, nhưng chỉ 1 trong 20 người bị gai gót chân có triệu chứng đau.
Gai gót chân có nguyên nhân tương tự với bệnh viêm cân gan chân:
- Giày không hỗ trợ nâng đỡ hoặc quá cũ
- Thừa cân
- Viêm khớp
- Đi bộ với một dáng đi không chính xác hoặc không tự nhiên
Bị viêm cân gan chân cũng làm tăng khả năng hình thành gai gót chân. Mặc dù gai gót chân sẽ không hết nếu không phẫu thuật, nhưng chúng thường không gây đau hoặc các triệu chứng khác. Do đó, thường không cần phẫu thuật.
Bạn có thể điều trị gai gót chân giống như cách bạn điều trị bệnh viêm cân gan chân. Nghỉ ngơi và sử dụng nước đá, thuốc giảm đau và miếng lót giày để giảm bất kỳ triệu chứng nào.
Viêm cân gan chân ở trẻ em
Trẻ em, cũng như người lớn, có thể bị viêm cân gan chân do lạm dụng dây chằng hoặc do đi giày cũ hoặc không hỗ trợ. Vì tình trạng bệnh có thể xấu đi theo thời gian, điều quan trọng là bạn phải đi khám để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.
Chườm đá vào gót chân của trẻ để giảm kích ứng hoặc viêm nhiễm. Xoa bóp khu vực này cũng có thể giúp vết thương mau lành. Đảm bảo trẻ nghỉ ngơi và tránh chạy, nhảy, đứng trong thời gian dài để giúp chân trẻ mau lành.
Khi con bạn trở lại các hoạt động bình thường của chúng, hãy nhắc chúng thực hiện các bài tập khởi động và vươn vai để ngăn vấn đề quay trở lại. Bạn cũng nên kiểm tra xem chúng có đang đi giày vừa vặn, có hỗ trợ không.
Đau gót chân của trẻ cũng có thể là do một tình trạng khác, như viêm gân Achilles hoặc gãy xương.
Chế độ ăn cho bệnh viêm cân gan chân
Cần nghiên cứu thêm về việc sử dụng dinh dưỡng để cải thiện hoặc ngăn ngừa bệnh viêm cân gan chân. Tuy nhiên, dùng những chất bổ sung này có thể giúp sửa chữa và chữa lành mô:
- Vitamin C
- Kẽm
- Glucosamine
- Bromelain
- Dầu cá
Tốt hơn là nhận được chất dinh dưỡng từ chế độ ăn uống cân bằng hơn là từ thực phẩm chức năng. Nếu bạn quyết định dùng thực phẩm chức năng, hãy luôn hỏi ý kiến bác sĩ trước.
Nếu tăng cân gây ra bệnh viêm cân gan chân, ăn một chế độ ăn uống lành mạnh có thể giúp bạn giảm cân và giảm đau gót chân.
Biến chứng viêm cân gan chân
Bạn có thể bị đau gót chân mạn tính nếu bỏ qua tình trạng bệnh. Điều này có thể thay đổi dáng đi bộ và gây thương tích cho:
- Chân
- Đầu gối
- Hông
- Lưng
Tiêm steroid và một số phương pháp điều trị khác có thể làm suy yếu dây chằng cân gan chân và gây ra khả năng đứt dây chằng.
Phẫu thuật có nguy cơ chảy máu, nhiễm trùng và phản ứng với thuốc mê.
Tiên lượng
Hầu hết mọi người không cần phẫu thuật để giảm đau do viêm cân gan chân. Thay vào đó, tình trạng của họ được cải thiện thông qua vật lý trị liệu, điều trị tại nhà và điều trị y tế. Tuy nhiên, điều trị có thể mất vài tháng đến 2 năm để cải thiện các triệu chứng.
Xem thêm: