Video Cơ chế tác động của các thuốc điều trị trầm cảm SSRIs
Tuy nhiên, các chuyên gia khuyến cáo bên cạnh tác dụng điều trị bệnh, Prozac còn có những tác dụng không mong muốn khác cần lưu ý. Do đó, nếu bạn đang điều trị thuốc chống trầm cảm, bạn cần tìm hiểu các tác dụng không mong muốn này.
Cơ chế và tác dụng
Prozac chứa chất ức chế tái hấp thu serotonin (Nguồn ảnh: vienyhocungdung.vn)Prozac chứa chất ức chế tái hấp thu serotonin (SSRIs - selective serotonin reuptake inhibitors) chọn lọc, dùng để điều trị trầm cảm. Đây là thuốc được kê đơn thường xuyên nhất để điều trị trầm cảm, cơ chế chính xác của nó vẫn còn chưa được hiểu rõ.
Giả thiết cho rằng thuốc hạn chế sự tái hấp thu của serotonin vào trong tế bào vì vậy có tên là chất ức chế tái hấp thu serotonin. Quá trình ức chế làm tăng nồng độ serotonin. Nồng độ serotonin cao hơn khiến người dùng thuốc cảm giác hạnh phúc hơn, do đó được sử dụng để chống trầm cảm.
Một số tác dụng khác như điều trị rối loạn lo âu, rối loạn ám ảnh cưỡng chế, rối loạn căng thẳng sau chấn thương và một số rối loạn tình dục nhưng hiệu quả hạn chế.
Tên thương mại của các thuốc trong lớp SSRI bao gồm ProZac, Celexa, Paxil, Zoloft và một số loại khác.
Tác dụng không mong muốn
Thuốc chứa thành phần SSRI làm tăng tỉ lệ xuất huyết tiêu hoá (Nguồn ảnh: www.istockphoto.com)Theo một nghiên cứu đăng trên Tạp chí của Hiệp hội xương khớp Hoa Kỳ, bệnh nhân dùng những thuốc chống trầm cảm chứa thành phần SSRIs tăng tỉ lệ xuất huyết tiêu hoá lên hơn 40%. Nguy cơ được tăng hơn nữa khi dùng SSRIs kết hợp với các thuốc giảm đau không kê đơn.
Danh sách các tác dụng không mong muốn liên quan đến SSRIs đủ dài để khiến bất kỳ bệnh nhân nào cũng cần phải cân nhắc khi sử dụng chúng. Một trong những tác dụng phụ phổ biến của SSRIs là rối loạn chức năng tình dục ở cả nam và nữ, đây cũng là lý do chính khiến nhiều bệnh nhân ngưng sử dụng thuốc này.
Các tác dụng không mong muốn khác bao gồm hội chứng serotonin, trong trường hợp hiếm có thể gây tử vong.
SSRIs còn tác dụng không mong muốn nữa, đó là gây xuất huyết. Khi kết hợp với thuốc chống đông máu hoặc thuốc chống ngưng tập tiểu cầu (như aspirin), thuốc chống đông như Warfarin (Coumadin) và Clopidogrel (Plavix) làm nguy cơ xuất huyết tiêu hoá tăng lên nhiều lần. Do đó, các bác sĩ thường rất cân nhắc khi phối hợp SSRIs với các thuốc này.
Tỷ lệ dùng SSRIs khá cao. Theo thông kê, 13% người Mỹ từ 12 tuổi trở lên dùng thuốc chống trầm cảm. Trong khi đó, năm 1999, không đến 8% dân số ở Hoa Kỳ đã dùng thuốc này, điều đó chứng tỏ số người cần dùng SSRIs ngày càng tăng lên và khiến cho việc nhận thức được tác dụng không mong muốn của nhóm thuốc này ngày càng quan trọng.
Biện pháp hạn chế
Giúp bệnh nhân nắm rõ tác dụng phụ trước khi sử dụng thuốc. (Nguồn ảnh: www.aarc.org)Hầu hết bệnh nhân đã nhận thức được những tác dụng không mong muốn phổ biến của SSRIs, nhưng chưa nhiều người biết về khả năng làm tăng nguy cơ xuất huyết tiêu hoá của thuốc này để phòng tránh.
Những kết quả nghiên cứu tác dụng không mong muốn của SSRIs không có nghĩa SSRIs nguy hiểm chết người hoặc bệnh nhân đang sử dụng thuốc này cần dừng ngay lập tức.
Nhưng điều cần lưu tâm ngay khi có ý định cho bệnh nhân dùng thuốc SSRIs là các bác sĩ cần nhấn mạnh cho bệnh nhân biết các tác dụng không mong muốn của thuốc các lưu ý để hạn chế tối đa tác động của các tác dụng phụ này và đặc biệt tránh nguy hiểm đến tính mạng.
Những triệu chứng cần biết khi sử dụng SSRIs bao gồm dấu hiệu của xuất huyết tiêu hóa như phân đen giống nhựa đường hoặc máu đỏ tươi trong phân. Ngoài ra, tác dụng phụ rất hiếm gặp nữa là xuất huyết nội sọ.
Ba mươi ngày đầu tiên của liệu pháp SSRIs là giai đoạn quan trọng nhất cần theo dõi.
Ngoài ra, các dược sĩ cần hỏi kỹ khi bệnh nhân đến mua những loại thuốc này để đảm bảo họ không tự ý sử dụng và không dùng sai cách. Đặc biệt khi bệnh nhân mua thêm các loại thuốc khác tương tác với SSRIs làm tăng nguy cơ xuất huyết tiêu hoá.
Các chủ đề liên quan: Trầm cảm. Thuốc chống trầm cảm. Prozac. SSRIs. Xuất huyết tiêu hoá. Nôn ra máu. Đau bụng. Chảy máu ruột non. Tiêu hóa
Xem thêm: