Phép chia số thập phân
1. Phương pháp giải
Chia một số thập phân cho một số thập phân
Quy tắc: Muốn chia một số thập phân cho một số thập phân ta làm như sau:
- Đếm xem có bao nhiêu chữ số ở phần thập phân của số chia thì chuyển dấu phẩy ở số bị chia sang bên phải bấy nhiêu chữ số.
- Bỏ dấu phẩy ở số chia rồi thực hiện phép chia như chia cho số tự nhiên.
Ví dụ 1: Đặt tính rồi tính:
a) 13,11 : 2,3
b) 31,25 : 1,25
Cách giải:
a) Ta đặt tính rồi làm như sau:
+) Phần thập phân của số 2,3 (số chia) có một chữ số.
+) Dịch chuyển dấu phẩy của số 13,11 sang bên phải một chữ số ta được 131,1; bỏ dấu phẩy ở số 2,3 được 23.
+) Thực hiện phép chia 131,1:23.
Vậy 13,11 : 2,3 = 5,7.
b) Ta đặt tính rồi làm như sau:
+) Phần thập phân của số 1,25 (số chia) có hai chữ số.
+) Dịch chuyển dấu phẩy của số 31,25 sang bên phải hai chữ số ta được 3125; bỏ dấu phẩy ở số 1,25 được 125.
+) Thực hiện phép chia 3125:125.
Vậy 31,25 : 1,25 = 25.
Chú ý: Khi chuyển dấu phẩy sang phải mà không đủ chữ số, ta thấy thiếu bao nhiêu chữ số thì thêm vào đó bấy nhiêu chữ số 0
Ví dụ 2: Một thanh sắt dài 6,2dm cân nặng 23,56 kg. Hỏi 1dm của thanh sắt đó cân nặng bao nhiêu ki-lô-gam?
Ta phải thực hiện phép chia: 23,56 : 62 = ?
Ta có: 23,56 : 6,2 = (23,56 x 10) : (6,2 x 10)
23,56 : 6,2 = 235,6 : 62
Thông thường ta đặt tính rồi làm như sau:
Phần thập phân của số 6,2 có một chữ số.
Chuyển dấu phẩy của số 23,56 sang bên phải một chữ số được 235,6; bỏ dấu phẩy ở số 6,2 được 62.
Thực hiện phép chia 235,6 : 62
Vậy 23,56 : 6,2 = 3,8 (kg)
*) Kết luận: Muốn chia một số thập phân cho một số thập phân ta làm như sau:
- Đếm xem có bao nhiêu chữ số ở phần thập phân của số chia thì chuyển dấu phẩy ở số bị chia sang bên phải bấy nhiêu chữ số.
- Bỏ dấu phẩy ở số chia rồi thực hiện phép chia như chia số tự nhiên.
Chia một số thập phân cho 0,1; 0,01; 0,001; …
Ví dụ: Đặt tính rồi tính:
a) 3,75 : 0,1
b) 12,41 : 0,01
Cách giải:
Nhận xét: Nếu chuyển dấu phẩy của số 3,75 sang bên phải một chữ số ta cũng được 37,5.
Nhận xét: Nếu chuyển dấu phẩy của số 12,41 sang bên phải hai chữ số ta cũng được 1241.
Quy tắc: Muốn chia một số thập phân cho 0,1; 0,01; 0,001;... ta chỉ việc chuyển dấu phẩy của số đó lần lượt sang bên phải một, hai, ba, … chữ số.
Nhận xét: Khi chia một số thập phân cho 0,1; 0,01; 0,001;... ta được kết quả bằng với việc nhân số thập phân đó với 10; 100; 1000;…
2. Bài tập vận dụng
Câu 1: Khoanh vào chữ cái đặt trước câu trả lời đúng:
Trong phép chia dưới đây phép chia nào có thương lớn nhất?
A. 4,26 : 40
B. 42,6 : 0,4
C. 426 : 0,4
D. 426 : 0,04
Câu 2: Tính:
a) (256,8- 146,4) : 4,8 - 20,06 ;
b) 17,28 : (2,92 + 6,68) + 12,64.
Câu 3: Khoanh vào chữ đặt trước kết quả đúng :
Chia 3,7 cho 2,4 (phần thập phân của thương chỉ lấy đến hai chữ số)
Phép chia này có số dư là :
A. 4
B. 0,4
C. 0,04
D. 0,004
Câu 4: Biết 10,4 l dầu cân nặng 7,904kg. Hỏi có bao nhiêu lít dầu nếu lượng dầu đó cân nặng 10,64kg?
Câu 5: Một thửa ruộng hình chữ nhật có chiều rộng 12,5m và có diện tích bằng diện tích hình vuông cạnh 20m.
Vậy chu vi thửa ruộng hình chữ nhật đó là ..... m
Câu 6: Một cửa hàng có hai thùng dầu, thùng to có 75,5 lít dầu, thùng bé có ít hơn thùng to 23,5 lít dầu. Số dầu đó được chứa vào các chai như nhau, mỗi chai có 0,75 lít dầu. Sau khi bán đi một số chai dầu thì cửa hàng còn lại 68 chai dầu.
Vậy cửa hàng đã bán được .... lít dầu.
Câu 7: Viết số thích hợp vào chỗ chấm:
a) 2,5 x 0,4 = 25 x 4 : …
b) 2,5 x 0,4 = 25 x 4 x …
c) 0,8 x 0,06 = 8 x 6 : …
d) 0,8 x 0,06 = 8 x 6 x …
Đáp án Bài tập Phép chia số thập phân lớp 5
Câu 1:
Khoanh D
Câu 2:
a) (256,8 – 146,4) : 4,8 – 20,06
= 110,4 : 4,8 – 20,06
= 23 -20,06 = 2,94.
b) 17,28 : (2,92 + 6,68) + 12,64
= 17,28 : 9,6 + 12,64
= 1,8 + 12,64 = 14,44.
Câu 3:
Khoanh vào D.
Câu 4:
Bài giải:
Mỗi lít dầu cân nặng là:
7,904 : 10,4 = 0,76 (kg)
Nếu lượng dầu cân nặng 10,64kg thì có số lít dầu là :
10,64 : 0,76 = 14 (l)
Đáp số: 14 l.
Câu 5:
Diện tích của hình vuông cạnh 20m là:
20 × 20 = 400 (m2)
Vậy diện tích thửa ruộng hình chữ nhật đó là 400m2.
Chiều dài thửa ruộng hình chữ nhật đó là:
400 : 12,5 = 32 (m)
Chu vi thửa ruộng hình chữ nhật đó là:
(32 + 12,5) × 2 = 89 (m)
Đáp số: 89m.
Vậy đáp án đúng điền vào ô trống là 89.
Câu 6:
Thùng bé có số lít dầu là
75,5 − 23,5 = 52 (lít)
Cả hai thùng có số lít dầu là:
75,5 + 52 = 127,5 (lít)
127,5 được chia vào số chai dầu là:
127,5 : 0,75 = 170 (chai)
Cửa hàng đã bán số chai dầu là:
170 – 68 = 102 (chai)
Cửa hàng đã bán được số lít dầu là:
0,75 × 10 = 76,5 (lít)
Đáp số: 76,5 lít.
Vậy đáp án đúng cần điền vào ô trống là 76,5.
Câu 7:
a) 2,5 x 0,4 = 25 x 4 : 100;
b) 2,5 x 0,4 = 25 x 4 x 0,01;
c) 0,8 x 0,06 = 8 x 6 : 1000;
d) 0,8 x 0,06 = 8 x 6 x 0,001.
Xem thêm các dạng bài tập khác:
50 Bài tập Chia một số thập phân cho một số thập phân (có đáp án năm 2024)
50 Bài tập Chia một số tự nhiên cho một số thập phân (có đáp án năm 2024)
50 Bài tập Chia một số thập phân cho một số tự nhiên (có đáp án năm 2024)
50 Bài tập Chia một số thập phân cho 10, 100, 1000... (có đáp án năm 2023)
