Video Uống collagen có hại thận không
Nó cũng được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm giàu protein, bao gồm thịt, cá và gia cầm. Hiện nay, nó được dùng rộng rãi ở dạng bổ sung để cải thiện độ đàn hồi của da, giảm đau khớp và bảo vệ chống lại loãng xương.
Tuy nhiên, nhiều người tin rằng collagen có thể gây hại cho thận và có làm tăng nguy cơ bị sỏi thận, điều đó liệu có đúng hay không?
Trước tiên hãy cùng tìm hiểu về một vài nguyên nhân có thể gây ra sỏi thận
Sỏi thận là một dạng lắng đọng các chất bình thường có thể hòa tan trong nước tiểu, vì một lý do nào đó chúng đã kết tinh, lắng đọng lại và tạo thành sỏi trong thận. Tùy thời gian, vị trí, và độ lắng đọng mà kích thước to nhỏ khác nhau.
Nếu bạn xuất hiện những cơn đau ở hai hố thắt lưng có thể lan ra bụng, xuống bụng dưới, qua đùi, đó có thể là dấu hiệu của cơn đau quặn thận điển hình, thường gây ra bởi sỏi thận. Ngoài ra, bạn cũng có thể kèm nôn, buồn nôn, hay sốt.
Theo thống kê ở nước ta, sỏi thận có nhiều loại trong đó sỏi thận oxalat canxi là phổ biến nhất (chiếm 80-90%) và thường xuất hiện ở nam giới có độ tuổi khoảng 30-35.
Oxalate là một hợp chất được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm, bao gồm trà, cà phê, sô cô la, cây đại hoàng, rau chân vịt, cám lúa mì, củ cải, khoai tây, đậu nành và các sản phẩm từ đậu nành...
Khi bạn ăn nhiều thực phẩm trên, oxalat trong đó sẽ liên kết dễ dàng với canxi trong đường tiêu hóa để được thải ra ngoài qua phân hoặc nước tiểu. Tuy nhiên, nếu một lượng lớn oxalat đi qua thận như thế sẽ dẫn đến hình thành sỏi thận.
Uống nước không đủ hay lao động làm việc trong môi trường nóng ra nhiều mồ hôi có nguy cơ gây sỏi thận. Nguyên nhân do làm giảm lượng nước tiểu bài tiết qua thận, nước tiểu quá đặc làm giảm khả năng hòa tan các chất, chúng sẽ lắng đọng lại tạo nên sỏi. Bình thường lượng nước tiểu 24 giờ ở người lớn khoảng trên 1,5 lít. Khi khối lượng 24 giờ giảm 1/2 thì nguy cơ bị sỏi thận sẽ tăng lên gấp đôi.
Ngoài ra, sỏi thận cũng do nguyên nhân nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc dị dạng tiết niệu bẩm sinh, cái này thì ít gặp hơn.
Vậy còn collagen có mối liên quan như thế nào?
Người ta tính toán được collagen đã tạo ra lượng oxalat chiếm từ 5 đến 20% tổng lượng oxalat trong nước tiểu hàng ngày.
Quá trình như sau:
Collagen tạo ra hydroxyproline. Hydroxyproline (Hyp) dư thừa sẽ đi qua một con đường chuyển hóa phức tạp trong gan. Phần lớn hydroxyproline sẽ được chuyển đổi thành một axit amin khác là glycine, và được sử dụng cho cơ thể. Phần còn lại cuối cùng được chuyển thành axit oxalic và glycolat, được bài tiết qua thận.
Trong một nghiên cứu, tiêu thụ 30 gam gelatin, chứa nhiều collagen, làm tăng bài tiết oxalat qua nước tiểu lên 43% sau 24 giờ so với nhóm đối chứng.
Tương tự kết quả trên thì sau khi cơ thể tiêu thụ 10 gam gelatine thấy lượng oxalate trong nước tiểu tăng lên trong ít nhất tám giờ. Nồng độ oxalat trong nước tiểu đạt gần gấp 5 lần chỉ vài giờ sau khi uống gelatine. Điều này là do thận loại bỏ nhanh oxalat ra khỏi cơ thể.
Các thử nghiệm với một loạt các liều lượng gelatine thường được tìm thấy trong chế độ ăn uống đã cho thấy rằng liều một và hai gam gelatine có ít ảnh hưởng đến lượng hydroxyproline. Từ năm đến mười gam gelatine, có sự gia tăng đáng kể cả hydroxyproline trong máu và oxalate trong nước tiểu.
Thực tế cho thấy rằng 10 gram gelatine là nhiều so với hầu hết mọi người tiêu thụ collagen trong một lần. Vậy từ những điều trên ta có thể hiểu là collagen có chứa hydroxyproline, có thể làm tăng bài tiết oxalat trong nước tiểu gây sỏi thận nhưng chỉ khi bạn tiêu thụ một lượng nhiều quá sức thải của thận mà thôi.
Chú ý thêm rằng những thử nghiệm trên động vật và ống nghiệm khác cho thấy những tác động này có thể xấu hơn ở những người bị tăng oxy niệu nguyên phát, gặp trong một rối loạn di truyền ảnh hưởng đến chuyển hóa oxalat và làm tăng nguy cơ tái phát sỏi thận.
Tóm lại thì bạn có nên tránh collagen hay không?
Nói chung, các chất bổ sung collagen không được khuyến khích cho những người có nguy cơ cao bị sỏi thận. Bao gồm người có bệnh cường cận giáp, các bệnh gây tắc đường tiểu như u tuyến tiền liệt, hẹp niệu đạo do chấn thương hay bẩm sinh; người có tiền sử gia đình có người bị sỏi thận, sỏi tiết niệu (bệnh có yếu tố di truyền); người lao động làm việc tiếp xúc với cadmium (công nhân chế biến kim loại, sản xuất sơn, pin ắc quy,…) và một số chất độc hại khác cũng có nguy cơ cao mắc bệnh sỏi thận.
Bên cạnh đó việc tiêu thụ collagen một liều thích hợp như một phần của chế độ ăn uống lành mạnh thì sẽ không có khả năng gây sỏi thận cho hầu hết mọi người.
Trên thực tế, các nghiên cứu chỉ ra rằng không phải lúc nào bạn cũng cần giảm lượng oxalat để ngăn ngừa sỏi thận. Hầu hết cho thấy tăng tiêu thụ canxi có thể là một cách hiệu quả hơn để giảm hấp thụ oxalat và giúp bảo vệ chống lại sự hình thành sỏi thận. Theo khuyến cáo hãy tiêu thụ ít nhất 1.000–1.200 mg canxi mỗi ngày để giảm nguy cơ hình thành sỏi thận và đảm bảo rằng bạn uống đủ nước mỗi ngày.
Để tránh những ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, bạn cũng nên nhận lời tư vấn kỹ hơn trước khi bắt đầu bổ sung collagen hoặc thực hiện bất kỳ thay đổi chế độ ăn uống nào.
Kết luận
Collagen là một loại protein được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm và chất bổ sung.
Nó chứa hydroxyproline, một loại axit amin được chuyển đổi thành oxalat trong cơ thể của bạn, có thể làm tăng bài tiết oxalat trong nước tiểu tạo sỏi thận.
Đối với những người có nguy cơ bị sỏi thận, tốt hơn là nên tránh tiêu thụ một lượng lớn collagen từ thực phẩm hoặc chất bổ sung.
Tuy nhiên, đối với hầu hết mọi người, tiêu thụ lượng collagen điều độ như một phần của chế độ ăn uống lành mạnh sẽ không có khả năng gây sỏi thận.
Xem thêm: