Mặc dù thiền được sử dụng trong nhiều giáo lý tôn giáo khác nhau, nhưng nó không liên quan đến đức tin mà thiên về việc thay đổi nhận thức, tìm kiếm ý thức và hướng tới sự bình yên trong tâm hồn.
Ngày nay, giữa cuộc sống áp lực và bộn bề, nhiều người tìm đến thiền hơn với mong muốn được giải tỏa căng thẳng.
Không có cách thiền nào là đúng hoặc sai, điều quan trọng là bạn phải tìm một phương pháp đáp ứng nhu cầu và có thể bổ sung cho tính cách của bạn.
Có 9 loại hình thiền phổ biến:
- Thiền chánh niệm
- Thiền tâm linh
- Thiền tập trung
- Thiền chuyển động
- Thiền thần chú
- Thiền siêu việt
- Thư giãn tiến bộ
- Thiền tâm từ
- Thiền quán tưởng
Không phải phong cách thiền nào cũng phù hợp với tất cả mọi người. Những phương pháp khác nhau đòi hỏi các kỹ năng và tư duy khác nhau. Vậy làm thế nào để bạn biết phong cách nào phù hợp với bản thân? Bà Mira Dessy, một chuyên gia về thiền và dinh dưỡng cho biết: “Phương pháp thiền phù hợp là phương pháp mang đến cho bạn cảm giác thoải mái và khiến bạn cảm thấy có động lực để luyện tập”.
Hãy cùng đọc để tìm hiểu thêm về các loại thiền khác nhau và cách bắt đầu nó.
9 loại thiền phổ biến hiện nay
Thiền chánh niệm
Thiền chánh niệm bắt nguồn từ giáo lý Phật giáo và là kỹ thuật thiền phổ biến nhất ở phương Tây.
Khi tập thiền chánh niệm, bạn phải chú ý đến những suy nghĩ của mình khi chúng lướt qua tâm trí. Bạn không đánh giá hoặc điều khiển chúng mà chỉ quan sát và lưu lại cảm nhận của mình về những luồng suy nghĩ đó.
Thiền chánh niệm là sự kết hợp của tập trung và nhận thức. Khi luyện tập, bạn sẽ tập trung vào một đối tượng cụ thể nào đó hoặc hơi thở của chính mình trong khi quan sát những cảm giác, suy nghĩ và cảm xúc của cơ thể.
Loại thiền này rất phù hợp cho những người tự luyện tập mà không có giáo viên hướng dẫn, vì nó có thể được thực hành một mình một cách dễ dàng.
Thiền tâm linh
Thiền tâm linh được sử dụng trong các tôn giáo phương Đông, chẳng hạn như Ấn Độ giáo và Đạo giáo hay trong đức tin Cơ đốc.
Thiền tâm linh giống với cầu nguyện ở chỗ bạn đắm chìm trong sự im lặng xung quanh mình và tìm kiếm một mối liên hệ sâu sắc hơn với Chúa hoặc vũ trụ.
Tinh dầu thơm cũng thường được sử dụng để nâng cao trải nghiệm tâm linh. Các loại tinh dầu được sử dụng phổ biến bao gồm:
- Trầm hương
- Mộc dược
- Hiền nhân
- Tuyết tùng
- Gỗ đàn hương
- Gỗ trắc xanh
Thiền tâm linh có thể được thực hành tại nhà hoặc nơi thờ tự. Loại hình này phù hợp với những người yêu thích sự yên tĩnh và muốn tìm kiếm sự phát triển tâm linh.
Thiền tập trung
Thiền tập đòi hỏi người thực hành phải tập trung sử dụng tất cả các giác quan khi luyện tập. Bạn có thể sử dụng thứ gì đó bên trong như hơi thở hoặc những tác động bên ngoài như đếm chuỗi tràng hạt, nghe tiếng mõ hoặc nhìn vào ngọn nến để giúp tập trung sự chú ý.
Thiền tập trung đơn giản về mặt lý thuyết, nhưng sẽ gây khó khăn cho những người mới tập. Nếu tâm trí của bạn đi lang thang, bạn cần phải nhận thức được điều này và hướng nó quay trở lại với việc luyện tập.
Đúng như tên gọi, thiền tập trung rất lý tưởng cho những ai đang muốn tập trung hơn trong cuộc sống.
Thiền chuyển động
Khi nhắc đến thiền chuyển động, hầu hết mọi người đều sẽ nghĩ về yoga. Nhưng trên thực tế, phương pháp luyện tập này còn bao gồm việc đi bộ, làm vườn, khí công và các hình thức vận động nhẹ nhàng khác. Đây là một loại hình thiền tích cực mà sự chuyển động là nội dung của bài tập.
Thiền chuyển động rất phù hợp với những người tìm thấy sự bình yên trong khi hoạt động và thích để tâm trí đi lang thang.
Thiền thần chú (thiền Mantra)
Thiền Mantra rất nổi bật trong nhiều giáo lý, là truyền thống của Ấn Độ giáo và Phật giáo. Loại thiền này sử dụng âm thanh lặp đi lặp lại để giải tỏa tâm trí người luyện tập. Đó có thể là một từ, một cụm từ hoặc âm thanh, chẳng hạn như "Om". Không quan trọng âm thanh phát ra là to hay nhỏ, sau khi luyện tập một thời gian, bạn sẽ cảm thấy tỉnh táo hơn và hòa hợp với môi trường xung quanh. Điều này giúp bạn đạt được mức độ nhận thức cao hơn của bản thân.
Một số người thích thiền Mantra vì họ cảm thấy việc tập trung vào một từ dễ dàng hơn là tập trung vào hơi thở. Đây cũng là một phương pháp hay cho những người không thích sự im lặng và thích những hoạt động mang tính lặp lại.
Thiền siêu việt
Thiền siêu việt là một loại thiền phổ biến. Loại hình thiền này đã là chủ đề của nhiều nghiên cứu khoa học. Nó linh động hơn so với thiền thần chú , sử dụng một câu thần chú hoặc một loạt các từ dành riêng cho từng người tập.
Loại thiền này dành cho những người thích khuôn mẫu và muốn nghiêm túc theo đuổi việc luyện tập thiền định.
Thư giãn tiến bộ
Thư giãn tiến bộ còn được gọi là thiền quét toàn thân, là một phương pháp luyện tập nhằm giảm căng thẳng và thư giãn cơ thể.
Hình thức thiền này yêu cầu người tập từ từ thắt chặt và thả lỏng từng nhóm cơ một trên toàn cơ thể. Trong một số trường hợp, nó còn khuyến khích bạn tưởng tượng về một làn sóng đang nhẹ nhàng lướt qua cơ thể để cuốn đi mọi căng thẳng.
Loại hình thiền này thường được sử dụng để làm giảm căng thẳng và thư giãn trước khi đi ngủ.
Thiền tâm từ
Thiền tâm từ được sử dụng để khơi dậy lòng trắc ẩn, lòng tốt và sự khoan dung đối với bản thân và những người khác.
Nó giúp người tập mở rộng tâm trí để đón nhận tình yêu thương từ người khác và sau đó gửi một loạt các lời chúc an lành đến những người thân yêu, bạn bè, người quen và tất cả vạn vật.
Bởi vì kiểu thiền này nhằm mục đích phát triển lòng từ bi và lòng tốt, nó rất lý tưởng cho những người luôn mang trong mình những cảm xúc tiêu cực hoặc phẫn uất.
Thiền quán tưởng
Thiền quán tưởng hay thiền hình dung là một kỹ thuật tập trung vào vấn đề nâng cao cảm giác thư thái, bình yên và tĩnh lặng thông qua việc hình dung ra những cảnh vật hoặc hình ảnh tươi sáng, tích cực. Với phương pháp này, điều quan trọng là người luyện tập phải sử dụng tất cả các giác quan để tưởng tượng ra cảnh vật một cách sống động và chi tiết nhất có thể.
Có một hình thức thiền quán tưởng khác được thực hành bằng việc tưởng tượng bản thân bạn đang thành công với những mục tiêu cụ thể, nhờ đó làm tăng sự tập trung và khơi dậy động lực.
Nhiều người sử dụng thiền quán tưởng để cải thiện tâm trạng của họ, giảm căng thẳng và tìm kiếm sự bình yên trong nội tâm.
Làm thế nào để bắt đầu thiền?
Cách đơn giản nhất để bắt đầu thiền là ngồi yên lặng và tập trung vào hơi thở của bạn. Một câu nói được truyền lại từ xa xưa về thiền gợi ý rằng: “Bạn cần thực hành thiền ít nhất 20 phút mỗi ngày - trừ khi bạn quá bận. Vậy thì bạn nên ngồi trong vòng một giờ”. Bạn nên bắt đầu từ những khoảng thời gian nhỏ, khoảng 5 đến 10 phút và sau đó tăng dần lên.
“Hãy ngồi đều đặn 20 phút mỗi ngày và làm điều này trong 100 ngày liên tục,” ông Pedram Shojai, tác giả của cuốn sách “The Urban Monk” và là người sáng lập trang web Well.org khuyến nghị.
Những lợi ích của thiền
Có nhiều bằng chứng chứng minh những lợi ích của thiền định. Thiền có thể giúp:
- Giảm huyết áp
- Giảm lo lắng
- Giảm đau
- Giảm bớt các triệu chứng của bệnh trầm cảm
- Cải thiện giấc ngủ
Cho dù những lợi ích đó chỉ là giai thoại hay đã được khoa học chứng minh, những người thực hành thiền định hàng ngày đều bị thuyết phục bởi những tác động tích cực mà nó mang lại cho cuộc sống của họ.
Tóm tắt
Cho dù mục đích của bạn là giảm căng thẳng hay hướng tới sự giác ngộ về tinh thần, tìm kiếm sự tĩnh lặng hay sự linh hoạt trong chuyển động, thì luôn có một phương pháp thiền phù hợp dành cho bạn. Đừng ngại bước ra khỏi vùng an toàn của bản thân và thử các kiểu thiền khác nhau. Có thể sẽ mất một chút thời gian cho đến khi bạn tìm được phương pháp phù hợp nhất.
Thiền không phải là một việc có thể gượng ép. Nếu chúng ta ép buộc bản thân, nó sẽ chỉ gây nên những nỗi khó chịu. Hãy thực hành một cách nhẹ nhàng, đều đặn và cuối cùng việc thiền sẽ trở thành một thói quen bền vững, thú vị và mang đến nhiều lợi ích cho bạn.
Xem thêm: