7 điều bạn cần biết về bệnh liệt dạ dày: Triệu chứng, chẩn đoán, điều trị và chế độ chăm sóc

Liệt dạ dày (Gastroparesis) là một tình trạng bệnh lý ảnh hưởng đến sự vận chuyển thức ăn từ dạ dày đến ruột non.

Video Bệnh loét dạ dày-tá tràng: nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán, điều trị, bệnh lý

Nó xảy ra khi các cơn co thắt của dạ dày không hoạt động bình thường. Đôi khi, nó được gọi bằng một thuật ngữ khác là “stomach paralysis” (cũng mang nghĩa liệt dạ dày). 

Trong quá trình tiêu hóa, sự co bóp của dạ dày giúp vận chuyển thức ăn đã được tiêu hóa một phần từ dạ dày xuống ruột non. Tại đây, quá trình tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng diễn ra. Ở những người bị chứng liệt dạ dày, điều này không xảy ra một cách bình thường. 

Sự thay đổi này ảnh hưởng đến việc dạ dày chuyển dịch thức ăn. Tình trạng này có thể dẫn đến buồn nôn, nôn mửa, bất thường về đường huyết và dinh dưỡng. 

Cứ 100.000 người thì có khoảng 10 người đàn ông và 40 người phụ nữ chịu ảnh hưởng của chứng rối loạn dạ dày này. 

Một số sự thật về bệnh liệt dạ dày: 

  • Nguyên nhân của chứng liệt dạ dày đôi khi không được biết rõ, nhưng có một số yếu tố nguy cơ phổ biến bao gồm bệnh tiểu đường, bệnh đa xơ cứng (MS) và hóa trị liệu.
  • Các triệu chứng bao gồm ợ chua hoặc trào ngược axit và đầy hơi.
  • Các biến chứng bao gồm mất nước và suy dinh dưỡng.
  • Các biện pháp tự chữa trị bao gồm ăn nhiều bữa nhỏ, thường xuyên và tránh các loại thực phẩm dẫn đến đầy hơi.
  • Điều trị có thể giúp làm giảm các triệu chứng, nhưng các phương pháp này cũng sẽ phụ thuộc vào tình trạng cụ thể của từng cơ thể. 

Nguyên nhân liệt dạ dày

Liệt dạ dày là hiện tượng dạ dày không thể đưa thức ăn xuống ruột non. 

Đau bụng. Nguồn ảnh: http://blog.switify.com/ Đau bụng. Nguồn ảnh: http://blog.switify.com/ 

Các triệu chứng của chứng bệnh này có thể diễn biến nhẹ hoặc nặng.

Nguyên nhân có thể không rõ trong một số trường hợp, nhưng một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh. 

Các yếu tố đó bao gồm: 

  • Tổn thương dây thần kinh lang thang hoặc do phẫu thuật
  • Bệnh tiểu đường không được kiểm soát
  • Một số loại chất kích thích hoặc thuốc nhất định, như thuốc chống trầm cảm ba vòng, thuốc chặn kênh canxi, clonidine, thuốc đồng vận dopamine, lithium, nicotine và progesterone
  • Các tình trạng như bệnh Parkinson, bệnh đa xơ cứng (MS), bệnh thoái hoá tinh bột (amyloidosis) và bệnh xơ cứng bì (scleroderma)
  • Phẫu thuật dạ dày
  • Nhiễm virus
  • Các phương pháp điều trị bệnh như xạ trị
  • Suy giáp
  • Một số rối loạn tâm lý nhất định
  • Rối loạn ăn uống
  • Bệnh ung thư
  • Hóa trị liệu
  • Sử dụng thuốc giảm đau, chẳng hạn như codeine
  • Thuốc kháng cholinergic, ngăn chặn các tín hiệu thần kinh

Đôi khi, nguyên nhân của chứng liệt dạ dày sẽ không rõ ràng. Những trường hợp này được gọi là chứng liệt dạ dày vô căn. Những người có nguy cơ cao nhất để phát triển loại rối loạn này bao gồm phụ nữ trẻ và trung niên. 

Triệu chứng liệt dạ dày

Các triệu chứng của chứng liệt dạ dày bao gồm: 

  • Ợ chua hoặc bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD)
  • Buồn nôn hoặc nôn ra thức ăn chưa tiêu
  • Cảm thấy no sớm hơn bình thường
  • Đầy hơi hoặc đau bụng
  • Giảm cảm giác thèm ăn
  • Giảm cân do ăn ít calo 

Các triệu chứng thường trở nên nặng hơn khi ăn thức ăn rắn, thức ăn béo và thức ăn giàu chất xơ hoặc uống nhiều chất béo hoặc đồ uống có ga. 

Các biến chứng của liệt dạ dày

Liệt dạ dày không chỉ là một tình trạng bệnh lý khó chịu mà còn có thể gây ra nhiều biến chứng. 


Liệt dạ dày gây nôn. Nguồn ảnh: https://bgapc.com/

Liệt dạ dày gây nôn. Nguồn ảnh: https://bgapc.com/

 Các biến chứng gồm:

  • Mất nước nghiêm trọng do nôn mửa
  • Suy dinh dưỡng do kém hấp thu
  • Bất thường về lượng đường trong máu
  • Thức ăn cứng không tiêu hóa được có thể tạo thành khối rắn, đôi khi gây nguy hiểm đến tính mạng
  • Sự phát triển quá mức của vi khuẩn trong dạ dày do thức ăn không được tiêu hóa
  • Giảm chất lượng cuộc sống 

Biện pháp điều trị tự nhiên 

Các liệu pháp thay thế có thể áp dụng cho một số người nhất định. 

Các liệu pháp đó bao gồm châm cứu, bấm huyệt, phản hồi sinh học, liệu pháp thôi miên, sử dụng gừng và bôi thuốc chống buồn nôn trên da. 

Hướng dẫn chế độ ăn uống cho người liệt dạ dày

Chế độ ăn cho người bị liệt dạ dày bằng các bữa ăn lỏng. Nguồn ảnh: https://www.medicalnewstoday.com/

Chế độ ăn cho người bị liệt dạ dày bằng các bữa ăn lỏng. Nguồn ảnh: https://www.medicalnewstoday.com/ 

Khuyến khích chia nhỏ các bữa ăn và sử dụng ít chất béo và chất xơ. 

Thay đổi chế độ ăn uống rất quan trọng đối với những người bị chứng liệt dạ dày. Các bước cần thực hiện như sau:

  • Bữa ăn nhỏ, thường xuyên
  • Tránh trái cây và rau sống hoặc chưa nấu chín
  • Tránh trái cây và rau quả có chất xơ
  • Ăn thức ăn lỏng như súp hoặc thức ăn xay nhuyễn
  • Ăn thức ăn ít chất béo
  • Uống nhiều nước trong bữa ăn
  • Tập thể dục nhẹ nhàng sau bữa ăn, chẳng hạn như đi bộ
  • Tránh đồ uống có ga, hút thuốc và rượu
  • Không nằm xuống trong vòng 2 giờ sau khi ăn 

Những thay đổi nhỏ trong chế độ ăn uống, chẳng hạn như ăn súp, có thể giúp ích cho những người bị bệnh liệt dạ dày. 

Điều trị liệt dạ dày

Các phương pháp điều trị sẽ tập trung giải quyết các nguyên nhân cơ bản của chứng liệt dạ dày. 

 Một số phương pháp điều trị có thể làm giảm bớt các triệu chứng của bệnh ví dụ bằng cách giúp dạ dày dễ tiêu hóa hơn. Các phương pháp gồm:

  • Thuốc chống buồn nôn như prochlorperazine, diphenhydramine và thiethylperazine, hoặc ondansetron
  • Thuốc để tăng co bóp dạ dày như metoclopramide
  • Kháng sinh như erythromycin cũng có thể được khuyến nghị 
  • Tiêm độc tố Botulinum (Botox)
  • Kích thích dạ dày bằng điện, một phẫu thuật mà trong đó các điện cực được gắn vào dạ dày để kích hoạt các cơn co thắt
  • Trong một số trường hợp, có thể cần dùng ống cho ăn hoặc các chất dinh dưỡng qua đường tĩnh mạch 

Nếu ai đó nghĩ rằng bản thân đang gặp phải các triệu chứng của bệnh liệt dạ dày, họ nên nói chuyện với nhân viên y tế để được khám và điều trị.  

Chẩn đoán liệt dạ dày

Sau khi xem xét các triệu chứng và trải qua các buổi khám sức khỏe, bác sĩ có thể đề nghị bạn cần thêm một số xét nghiệm và thủ tục nhất định để chẩn đoán xác định bệnh liệt dạ dày. 

Soi dạ dày. Nguồn ảnh: https://bestinau.com.au/

Soi dạ dày. Nguồn ảnh: https://bestinau.com.au/

Các thử nghiệm và quy trình có thể được sử dụng bao gồm: 

  • Nội soi đường tiêu hóa trên: Sử dụng một ống mềm có gắn camera phát sáng để kiểm tra hệ thống đường tiêu hóa trên, đồng thời kiểm tra liệu có bất kỳ bất thường nào.
  • Các thủ tục xét nghiệm hình ảnh X quang: Các thủ tục như vậy bao gồm việc sử dụng CT scan, cộng hưởng từ MRI và siêu âm.
  • Xét nghiệm đường tiêu hóa trên: Còn được gọi là chụp X-quang chất cản quang với bari hoặc dùng thuốc hay thức ăn chứa bari, xét nghiệm này bao gồm việc uống một chất lỏng bao phủ đường tiêu hóa và sau đó chụp X-quang. Nó cho phép bác sĩ nhìn thấy các khu vực bất thường như viêm, nhiễm trùng, ung thư và thoát vị.
  • Nghiên cứu quá trình tiêu hóa ở dạ dày: Quy trình sử dụng y học hạt nhân cho phép đánh giá tốc độ tiêu hóa ở dạ dày khi có thức ăn rắn hoặc lỏng.
  • Kiểm tra hơi thở: Sau khi uống một ít nước đường, lượng khí được cơ thể chuyển hóa sẽ được đo trong một mẫu thở.
  • Đo hoạt động dạ dày: Xét nghiệm này đánh giá hoạt động điện và chuyển động cơ trơn của dạ dày và ruột non. Để thực hiện xét nghiệm, sử dụng một ống mỏng đưa qua miệng vào dạ dày.
  • Ghi điện dạ dày: một bản ghi điện cơ đo hoạt động điện của dạ dày bằng cách sử dụng các điện cực trên da.
  • Viên thuốc thông minh: Một viên nang không dây được sử dụng để kiểm tra tốc độ tiêu hóa. Trong quá trình thử nghiệm, các thay đổi về pH, nhiệt độ và áp suất được ghi lại khi viên thuốc đi qua ruột.
  • Sử dụng phóng xạ để xác định tốc độ tiêu thụ thức ăn ở dạ dày: Thể tích dạ dày trước và sau bữa ăn được đo bằng chất phóng xạ. Sự hiện diện của hơn 10 phần trăm thức ăn còn sót lại trong dạ dày 4 giờ sau bữa ăn là một dấu hiệu cho chứng liệt dạ dày.
  • Chụp X-quang ruột non: Xét nghiệm này thường được sử dụng để kiểm tra sự tắc nghẽn đường ruột có thể gây ra các triệu chứng chậm tiêu ở dạ dày. Các triệu chứng này có thể bị nhầm lẫn với chứng liệt dạ dày. 

Xem thêm:

Câu hỏi liên quan

Liệt dạ dày được biết đến là tình trạng liệt một phần của dạ dày. Đây là kết quả của việc thức ăn lưu lại trong dạ dày lâu hơn mức bình thường. Thông thường, dạ dày sẽ co thắt để tống thức ăn xuống ruột non để tiêu hóa và dây thần kinh phế vị điều khiển hoạt động của cơn co thắt này. Liệt dạ dày xảy ra khi các dây thần kinh phế vị bị hư cùng với đó là các cơ của dạ dày và ruột hoạt động không bình thường. Hậu quả là thức ăn di chuyển chậm hoặc dừng hẳn lại. Theo các chuyên gia, không có cách chữa trị căn bệnh này nhưng việc thực hiện chế độ ăn uống khoa học có thể giúp người bệnh đối phó với các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh liệt dạ dày.
Xem thêm
Đến nay, nguyên nhân gây bệnh liệt dạ dày vẫn thể chưa thể xác định chính xác, tuy nhiên theo như các chuyên gia thì bệnh thường xuất hiện ở những người có dây thần kinh điều khiển hoạt động của dạ dày bị tổn thương hoặc gặp các vấn đề nào đó. Những đối tượng có nguy cơ bị liệt dạ dày bao gồm: Những người bị tiểu đường có nguy cơ bị liệt dạ dày cao. Các bệnh nhân bị các chứng bệnh về mô liên kết, người thực hiện các phẫu thuật tại dạ dày. Các trường hợp sử dụng nhiều thuốc ức chế canxi, thuốc ngủ, các thuốc chống trầm cảm,… cũng là đối tượng bị liệt dạ dày cao. Điều trị bệnh bằng phương pháp hóa trị, xạ trị, người thường hay bị thay đổi nội tiết tố, gặp phải các vấn đề về miễn dịch cũng có thể gây ra bệnh liệt dạ dày. Bệnh cũng có thể xuất hiện ở những người bị suy giáp, bệnh thần kinh, bệnh đa xơ cứng, Parkingson.
Xem thêm
Liệt dạ dày được biết đến là tình trạng liệt một phần của dạ dày. Đây là kết quả của việc thức ăn lưu lại trong dạ dày lâu hơn mức bình thường. Thông thường, dạ dày sẽ co thắt để tống thức ăn xuống ruột non để tiêu hóa và dây thần kinh phế vị điều khiển hoạt động của cơn co thắt này. Liệt dạ dày xảy ra khi các dây thần kinh phế vị bị hư cùng với đó là các cơ của dạ dày và ruột hoạt động không bình thường. Hậu quả là thức ăn di chuyển chậm hoặc dừng hẳn lại. Theo các chuyên gia, không có cách chữa trị căn bệnh này nhưng việc thực hiện chế độ ăn uống khoa học có thể giúp người bệnh đối phó với các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh liệt dạ dày.
Xem thêm
Dùng insulin để kiểm soát đường huyết. Dùng thuốc tăng sức co bóp dạ dày Nuôi dưỡng bằng sonde hoặc tĩnh mạch khi bệnh nhân bị liệt dạ dày nặng. Nên thay đổi bữa ăn và chế độ ăn cho phù hợp với từng bệnh nhân
Xem thêm
Các thử nghiệm và quy trình có thể được sử dụng bao gồm: Nội soi đường tiêu hóa trên: Sử dụng một ống mềm có gắn camera phát sáng để kiểm tra hệ thống đường tiêu hóa trên, đồng thời kiểm tra liệu có bất kỳ bất thường nào. Các thủ tục xét nghiệm hình ảnh X quang: Các thủ tục như vậy bao gồm việc sử dụng CT scan, cộng hưởng từ MRI và siêu âm. Xét nghiệm đường tiêu hóa trên: Còn được gọi là chụp X-quang chất cản quang với bari hoặc dùng thuốc hay thức ăn chứa bari, xét nghiệm này bao gồm việc uống một chất lỏng bao phủ đường tiêu hóa và sau đó chụp X-quang. Nó cho phép bác sĩ nhìn thấy các khu vực bất thường như viêm, nhiễm trùng, ung thư và thoát vị.
Xem thêm
Liệt dạ dày là một rối loạn ảnh hưởng đến cả bệnh nhân đái tháo đường typ1 và đái tháo đường typ 2. Tổn thương thần kinh có thể xảy ra theo thời gian do tác động của lượng đường trong máu tăng cao và kéo dài ở bệnh nhân đái tháo đường. Chậm tiêu hóa còn làm cho việc điều trị bệnh đái tháo đường trở nên khó khăn hơn. Liệt dạ dày rất khó chẩn đoán hoặc chẩn đoán nhầm thường xuyên bị bỏ qua cứ nghĩ là bệnh của đường tiêu hóa. Theo một số nghiên cứu cho thấy tỷ lệ liệt dạ dày ở những người bị bệnh đái tháo đường rất cao có thể lên đến 65%. Liệt dạ dày thường gặp hơn ở những người được chẩn đoán đái tháo đường sau nhiều năm ( > 10 năm) có lượng đường trong máu cao mà không được kiểm soát tốt. Đường huyết tăng cao trong một thời gian dài gây ra thay đổi hóa học và tổn Thương nhiều dây thần kinh. Khi tình trạng này kéo dài dai dẳng cuối cùng sẽ gây tổn thương các mạch máu là nguồn cung cấp các chất dinh dưỡng và oxy cho dây thần kinh của cơ thể trong đó có dây thần kinh phế vị và hậu quả cuối cùng dẫn đến liệt dạ dày.
Xem thêm
Liệt dạ dày là một trong những chứng bệnh thuộc về đường tiêu hóa. Căn bệnh này khá nghiêm trọng nếu không được khám và chữa bệnh kịp thời. Thông thường bệnh liệt dạ dày rất dễ xảy ra với một số đối tượng như: Phụ nữ trẻ và trung niên thường hay bị liệt dạ dày vô căn. Người mắc bệnh tiểu đường, các bệnh về mô liên kết. Phẫu thuật ở thực quản hoặc ổ bụng. Nhiễm khuẩn ở dạ dày, thông thường là do vi rút. Sử dụng một số loại thuốc làm chậm tốc độ tiêu hóa như thuốc ngủ. Do một số phương pháp điều trị bệnh như xạ trị, hóa trị ung thư.
Xem thêm
Các yếu tố nguy cơ đó là: Bệnh tiểu đường Phẫu thuật ổ bụng hoặc thực quản Nhiễm trùng (thường là do virus) Một số loại thuốc làm chậm tốc độ tiêu hóa như thuốc ngủ Một số phương pháp điều trị ung thư như xạ trị hoặc hóa trị Mắc các bệnh về mô liên kết Bệnh hệ thần kinh, chẳng hạn như Parkinson hay đa xơ cứng Suy giáp
Xem thêm
Các dấu hiệu bệnh liệt dạ dày thường rất dễ nhận biết. Phát hiện ra các dấu hiệu bất thường và đi thăm khám sớm chính là điều kiện cần thiết để người bệnh có thể chữa trị bệnh dễ dàng và nhanh chóng. Những người bị liệt dạ dày thường có chung những đặc điểm như sau: Có cảm giác đầy hơi, chướng bụng, khó tiêu, buồn nôn và nôn. Thường hay bị đau bụng, khó chịu ở vùng bụng. Chán ăn, ăn không ngon miệng, ăn ít. Có dấu hiệu bị hạ đường huyết hoặc lượng đường huyết không ổn định. Người bị thiếu dinh dưỡng nghiêm trọng dẫn đến sụt cân bất thường.
Xem thêm
Xem tất cả hỏi đáp với chuyên mục: Liệt dạ dày
Chủ đề:
Bình luận (0)

Đăng nhập để có thể bình luận

Chưa có bình luận nào. Bạn hãy là người đầu tiên cho tôi biết ý kiến!