Bài tập về lai một cặp tính trạng
I. Lý thuyết
1. Thí nghiệm Menden
+ Menden chọn các giống đậu Hà Lan khác nhau về 1 cặp tính trạng.
Các bước thí nghiệm của Menden:
- Bước 1: Ở cây chọn làm mẹ (cây hoa đỏ) cắt bỏ nhị từ khi chưa chín
- Bước 2: Ở cây chọn làm bố (cây hoa trắng) khi nhị chín lấy hạt phấn rắc lên đầu nhụy của cây làm mẹ (cây hoa đỏ) → thu được F1
- Bước 3: Cho F1 tự thụ phấn → F2.
+ Kết quả một số thí nghiệm của Menden:
- Menden gọi tính trạng biểu hiện ở F1 là tính trạng trội (hoa đỏ), tính trạng xuất hiện mới ở F2 là tính trạng lặn (hoa trắng).
- Hoa đỏ, hoa trắng là kiểu hình → kiểu hình là tổ hợp toàn bộ các tính trạng của cơ thể.
- Kết luận:
“Khi lai bố mẹ khác nhau về một cặp tính trạng thuần chủng tương phản thì F1 đồng tính về tính trạng của bố hoặc mẹ, còn F2 có sự phân lí tính trạng theo tỉ lệ trung bình 3 trội : 1 lặn”.
2. Giải thích kết quả thí nghiệm
Quy ước:
+ Gen A hoa đỏ
+ Gen a hoa trắng
+ Cây đậu hoa đỏ thuần chủng kiểu gen AA Cây đậu hoa trắng thuần chủng kiểu gen aa
- Nhận xét:
+ F1 kiểu gen Aa dị hợp tử 100%, kiểu hình 100% hoa đỏ
+ F2: kiểu gen 1AA : 2Aa : 1aa, kiểu hình 3 đỏ : 1 trắng.
- F2 có tỷ lệ kiểu hình 3 đỏ : 1 trắng vì: kiểu gen Aa biểu hiện kiểu hình giống kiểu gen AA
+ AA có kiểu gen đồng hợp cho kiểu hình hoa đỏ → KG chứa cặp gen tương ứng giống nhau là kiểu gen đồng hợp (KG đồng hợp trội AA, KG đồng hợp lặn aa)
+ Aa có kiểu gen dị hợp cho kiểu hình hoa đỏ → KG chứa cặp gen tương ứng khác nhau gọi là kiểu gen dị hợp.
→ Kiểu gen là tổ hợp toàn bộ các gen trong tế bào của cơ thể.
- Giải thích kết quả thí nghiệm:
+ Sự phân li của cặp nhân tố di truyền trong quá trình phát sinh giao tử và sự tổ hợp của chúng trong thụ tinh đó là cơ chế di truyền các tính trạng.
- Nội dung của quy luật phân li: “trong quá trình phát sinh giao tử mỗi nhân tố di truyền trong cặp nhân tố di truyền phân li về một giao tử và giữ nguyên bản chất như ở cơ thể thuần chủng của P.”
II. Ví dụ minh hoạ
Ví dụ 1: Khi lai 2 cơ thể bố mẹ thuần chủng khác nhau về 1 cặp tính trạng tương phản thì:
- F1 phân li theo tỉ lệ 3 trội : 1 lặn
- F2 phân li theo tỉ lệ 3 trội : 1 lặn
- F1 phân li theo tỉ lệ 1 trội : 1 lặn
- F2 phân li theo tỉ lệ 9 : 3 : 3 : 1
Đáp án:
Khi lai 2 cơ thể bố mẹ thuần chủng khác nhau về 1 cặp tính trạng tương phản thì: F2 phân li theo tỉ lệ 3 trội : 1 lặn
Đáp án cần chọn là: B
Ví dụ 2: Khi lai giữa hai cơ thể bố mẹ…..(I)…. khác nhau về một cặp….(II)….. tương phản thì con lai ở F1 đều…..(III)….. về tính trạng của bô hoặc của mẹ và ở F2 có sự phân li tính trạng với tỉ lệ xấp xỉ…..(IV)……
I, II, III, IV lần lượt là:
- thuần chủng, tính trạng, đồng loạt giống nhau, 75% trội: 25% lặn
- cùng loài, tính trạng, đồng loạt giống nhau, 50% trội: 50% lặn
- bất kì, tính trạng trội, thể hiện sự giống và khác nhau, 75% trội: 25% lặn
- cùng loài, gen trội, đồng loạt giống nhau, 50% trội: 50% lặn
Đáp án:
Khi lai giữa hai cơ thể bố mẹ thuần chủng khác nhau về một cặp tính trạng tương phản thì con lai ở F1 đều đồng loạt giống nhau về tính trạng của bô hoặc của mẹ và ở F2 có sự phân li tính trạng với tỉ lệ xấp xỉ 75% trội:25% lặn
Đáp án cần chọn là: A
Ví dụ 3: Xu hướng tất yếu biểu hiện tính trạng ở đời F2 của định luật phân li là:
- F2 phân li kiểu hình theo tỷ lệ 1 trội : 1 lặn
- Đời F2 có sự phân li kiểu gen theo tỷ lệ 1 : 2 :1
- F2 xuất hiện cả tính trạng của bố lẫn mẹ theo tỷ lệ trung bình 3 trội : 1 lặn
- F1 không có sự phân li kiểu hình
Đáp án:
Quy luật phân ly: trong quá trình phát sinh giao tử, mỗi nhân tố di truyền trong cặp nhân tố di truyền phân li về 1 giao tử và giữ nguyên bản chất như ở cơ thể thuần chủng P.
P: AA × aa
F1: Aa
F1 × F1: Aa × Aa
F2: 1AA : 2Aa : 1aa
Kiểu hình: 3 trội : 1 lặn
Đáp án cần chọn là: C
III. Bài tập vận dụng
Câu 1: Khi đem lai các cá thể thuần chủng khác nhau về một cặp tính trạng tương phản, Menđen đã phát hiện được điều gì ở thế hệ con lai?
- Ở thế hệ con lai chỉ biểu hiện một trong hai kiểu hình của bố hoặc mẹ.
- Ở thế hệ con lai biểu hiện tính trạng trung gian giữa bố và mẹ.
- Ở thế hệ con lai luôn luôn biểu hiện kiểu hình giống bố.
- Ở thế hệ con lai luôn luôn biểu hiện kiểu hình giống mẹ.
Đáp án:
Khi đem lai các cá thể thuần chủng khác nhau về một cặp tính trạng tương phản,ở thế hệ con lai chỉ biểu hiện một trong hai kiểu hình của bố hoặc mẹ.
Đáp án cần chọn là: A
Câu 2: Định luật Menden 1 còn gọi là định luật ……….; tính trạng được biểu hiện ở F1 là tính trạng…….; tính trạng kia không biểu hiện được gọi là tính trạng…….
- Đồng tính; trung gian; lặn
- Phân tính; trội; lặn
- Đồng tính; trội; lặn
- Phân tính; trung gian; trội hoặc lặn
Đáp án:
Định luật Menden 1 còn gọi là định luật đồng tính; tính trạng được biểu hiện ở F1 là tính trạng trội; tính trạng kia không biểu hiện được gọi là tính trạng lặn.
Đáp án cần chọn là: C
Câu 3: Theo định luật Menden 1:
- Khi lai giữa 2 bố mẹ khác nhau bởi 1 cặp tính trạng tương phản thì các cơ thể lai ở thế hệ F1 chỉ biểu hiện tính trạng của 1 bên bố hoặc mẹ
- Khi lai giữa 2 bố mẹ thuần chủng thì các cơ thê lai ở thế hệ F1 chỉ biểu hiện tính trạng của 1 bên bố hoặc mẹ
- Khi lai giữa 2 bố mẹ thuần chủng khác nhau bởi 1 cặp tính trạng tương phản thì các cơ thể lai ở thế hệ F1 chỉ biểu hiện tính trạng của 1 bên bố hoặc mẹ
- Khi lai giữa 2 bố mẹ thuần chủng khác nhau bởi 1 cặp tính trạng tương phản thì các cơ thê lai ở thế hệ F1 đều đồng tính
Đáp án:
Theo định luật Menden 1: Khi lai giữa 2 bố mẹ thuần chủng khác nhau bởi 1 cặp tính trạng tương phản thì các cơ thể lai ở thế hệ F1 chỉ biểu hiện tính trạng của 1 bên bố hoặc mẹ
Đáp án cần chọn là: C
Câu 4: Hiện tượng đồng tính là
- hiện tượng các cơ thể lai đều mang tính trạng giống nhau.
- hiện tượng các cơ thể lai chỉ mang tính trạng có ở một bên bố hay mẹ.
- hiện tượng các cơ thể lai mang tính trạng trung gian giữa bố và mẹ.
- hiện tượng các cơ thể lai đều mang tính trạng có ở cả bố và mẹ.
Đáp án:
Hiện tượng đồng tính là hiện tượng các cơ thể lai đều mang tính trạng giống nhau.
Đáp án cần chọn là: A
Câu 5: Kiểu hình là gì?
- là tổ hợp toàn bộ các gen trong tế bào của cơ thể
- là hình dạng của cơ thể
- là tổ hợp các tính trạng của cơ thể
- là hình thái kiểu cách của một con người
Đáp án:
Kiểu hình là tổ hợp toàn bộ các tính trạng của cơ thể.
Đáp án cần chọn là: C
Câu 6: Kiểu hình là
- Kết quả tác động tương hỗ giữa kiểu gen với môi trường
- Tập hợp tất cả các tính trạng và đặc tính bên trong, bên ngoài cơ thể sinh vật
- Sự biểu hiện của kiểu gen thành hình thái cơ thể
- Câu A và B đúng
Đáp án:
Kiểu hình là tập hợp tất cả các tính trạng và đặc tính bên trong, bên ngoài cơ thể sinh vật
Đáp án cần chọn là: B
Câu 7: Kết quả thí nghiệm lai một cặp tính trạng của Menđen đã phát hiện ra kiểu tác động nào của gen?
- Alen trội tác động bổ trợ với alen lặn tương ứng
- Alen trội và lặn tác động đồng trội.
- Alen trội át chế hoàn toàn alen lặn tương ứng.
- Alen trội át chế không hoàn toàn alen lặn tương ứng.
Đáp án:
Kết quả thí nghiệm lai một cặp tính trạng của Menđen đã phát hiện ra kiểu tác động alen trội át chế hoàn toàn alen lặn tương ứng.
Đáp án cần chọn là: C
Câu 8: Tính trạng lặn không biểu hiện ở thể dị hợp vì
- gen trội át chế hoàn toàn gen lặn
- gen trội không át chế được gen lặn
- cơ thể lai phát triển từ những loại giao tử mang gen khác nhau
- cơ thể lai sinh ra các giao tử thuần khiết
Đáp án:
Tính trạng lặn không biểu hiện ở thể dị hợp vì gen trội át chế hoàn toàn gen lặn.
Đáp án cần chọn là: A
Câu 9: Kết quả lai 1 cặp tính trạng trong thí nghiệm của Menđen cho tỉ lệ kiểu hình ở F2 là
- 1 trội : 1 lặn.
- 2 trội : 1 lặn.
- 3 trội : 1 lặn.
- 4 trội : 1 lặn.
Đáp án:
Kết quả lai 1 cặp tính trạng trong thí nghiệm của Menđen cho tỉ lệ kiểu hình ở F2 là 3 trội : 1 lặn.
Đáp án cần chọn là: C
Câu 10: Phát biểu nào sau đây về thí nghiệm của Menđen là đúng
- Khi lai giữa 2 bố mẹ thuần chủng khác nhau về 1 cặp tính trạng tương phản thì ở F2 sau khi cho F1 tự thụ hoặc giao phấn với nhau, đều xuất hiện 2 loại tính trạng trội và lặn theo tỉ lệ trung bình 3 trội : 1 lặn
- Khi lai giữa 2 bố mẹ có kiểu hình khác nhau về 1 cặp tính trạng tương phản thì ở F2 sau khi cho F1 tự thụ hoặc giao phấn với nhau, đều xuất hiện 2 loại tính trạng trội và lặn theo tỉ lệ trung bình 3 trội : 1 lặn
- Khi lai giữa 2 bố mẹ thuần chủng thì ở F2 sau khi cho F1 tự thụ hoặc giao phấn với nhau, đều xuất hiện 2 loại tính trạng trội và lặn theo tỉ lệ trung bình 3 trội : 1 lặn
- Khi lai giữa 2 bố mẹ thuần chủng khác nhau về 1 cặp tính trạng tương phản thì ở F2 sau khi cho F1 tự thụ hoặc giao phấn với nhau, đều xuất hiện 2 loại tính trạng trội và lặn theo tỉ lệ trung bình 3 lặn : 1 trội
Đáp án:
Phát biểu đúng là A: Khi lai giữa 2 bố mẹ thuần chủng khác nhau về 1 cặp tính trạng tương phản thì ở F2 sau khi cho F1 tự thụ hoặc giao phấn với nhau, đều xuất hiện 2 loại tính trạng trội và lặn theo tỉ lệ trung bình 3 trội : 1 lặn
Đáp án cần chọn là: A
Xem thêm các dạng bài tập Sinh học hay khác:
30 Bài tập về ADN và bản chất của gen (2024) có đáp án chi tiết nhất
30 Bài tập về cung phản xạ (2024) có đáp án chi tiết nhất
30 Bài tập về phản xạ (2024) có đáp án chi tiết nhất
30 Bài tập cấu tạo và chức năng của nơron (2024) có đáp án chi tiết nhất
30 Bài tập cấu tạo cơ thể người (2024) có đáp án chi tiết nhất
