20 Bài tập về phản ứng thủy phân tinh bột (2024) có đáp án

Bài tập về phản ứng thủy phân tinh bột

1. Lí thuyết và phương pháp giải

1.1 Phương trình phản ứng thủy phân tinh bột

1.2 Kiến thức mở rộng về tinh bột

- Tính chất vật lí

là chất rắn vô định hình, màu trắng không tan trong nước nguội tan trong nước nóng chuyển thành dung dịch keo nhớt gọi là hồ tinh bột. Tinh bột có nhiều trong các loại gạo, khoai, sắn,...

- Tính chất hóa học:

+ Phản ứng thủy phân: tinh bột bị thủy phân trong môi trường axit sinh ra glucozo

Lưu ý: Nhờ xúc tác enzim tinh bột có thể bị thủy phân thành: dextrin ⇒ mantozo ⇒ glucozo

+ phản ứng màu với dung dịch iot:

dung dịch tinh bột hấp thụ I2 trong dung dịch iot tạo thành dung dịch màu xanh tím ⇒ Người ta thường dùng cách này để nhận biết dung dịch hồ tinh bột và ngược lại

1.3 Phương pháp giải

- Bước 1: Tính số mol các chất

- Bước 2: Viết phương trình phản ứng thủy phân

- Bước 3: Tính toán theo yêu cầu đề bài

2. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1:Thủy phân hoàn toàn m gam tinh bột thành glucozơ. Cho toàn bộ glucozơ tham gia phản ứng tráng bạc (hiệu suất 100%), thu được 38,88 gam Ag. Giá trị của m là

A. 29,16

B. 64,80

C. 32,40

D. 58,32

Đáp án: A. 29,16 

Ví dụ 2: Cho sơ đồ phản ứng sau:

(a) X + H₂O $\underset{H^{+},t^o}{\to }$ Y

(b) Y + AgNO₃ + NH₃ + H₂O → Amoni gluconat + Ag + NH₄NO₃.

(c) Y $\stackrel{lenmen}{\to }$ E + Z

(d) Z + H₂O $\underset{clorophin}{\overset{as}{\to }}$ X + G

X, Y, Z lần lượt là

A. Tinh bột, glucozơ, etanol

B. Xenlulozơ, fructozơ, cacbon đioxit

C. Tinh bột, glucozơ, cacbon đioxit

D. Xenlulozơ, saccarozơ, cacbon đioxit

Đáp án: C. Tinh bột, glucozơ, cacbon đioxit

X là tinh bột

Y là glucozơ

Z là cacbon đioxit

E là ancol etylic

G là oxi

3. Bài tập vận dụng

Bài 1: Tinh bột, xenlulozơ, saccaroszơ, mantozơ đều có khả năng tham gia phản ứng

A. hòa tan Cu(OH)₂

B. trùng ngưng

C. tráng gương

D. thủy phân

Đáp án: D. thủy phân

A sai vì tinh bột và xenlulozơ không hòa tan được Cu(OH)₂.

B sai vì các chất đều không tham gia phản ứng trùng ngưng.

C sai vì tinh bột, xenlolozơ, saccarozơ không tham gia phản ứng tráng gương.

D đúng vì tinh bột và xenlulozơ là các polisaccarit, saccarozơ và mantozơ là các đisaccarit nên tham gia phản ứng thủy phân.

- Thủy phân tinh bột/ xenlulozơ

(C₆H₁₀O₅)_n + nH₂O $\underset{H^{+},t^o}{\to }$ nC₆H₁₂O₆ (glucozơ)

- Thủy phân mantozơ

C₁₂H₂₂O₁₁ + H₂O $\underset{H^{+},t^o}{\to }$ 2C₆H₁₂O₆ (glucozơ)

- Thủy phân saccarozơ

C₁₂H₂₂O₁₁ + H₂O $\underset{H^{+},t^o}{\to }$ C₆H₁₂O₆ (glucozơ) + C₆H₁₂O₆ (fructozơ)

Bài 2: Đốt cháy hoàn toàn m gam hỗn hợp gồm xenlulozơ, tinh bột, glucozơ và sacarozơ cần 2,52 lít O₂ (đktc), thu được 1,8 gam nước. Giá trị của m là

A. 3,15

B. 6,02

C. 5,25

D. 3,06

Đáp án: A. 3,15

Gọi công thức chung của chúng là C_n(H₂O)_m

Khi đốt cháy ta có:

C_n(H₂O)_m + nO₂ $\stackrel{t^o}{\to }$nCO₂ + mH₂O

$n_{C{O}_2}=n_{O_2}=\mathrm{0,1125}mol$

Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng:

m $=m_{C{O}_2}+m_{H_{2}O}-m_{O_2}$

→ m = 0,1125.44 + 1,8 – 0,1125.32 = 3,15 gam

Bài 3: Cho 4 chất: glucozơ, fructozơ, saccarozơ, xenlulozơ. Chọn phát biểu sai?

(1). Cả 4 chất đều tan trong nước.

(2). Chỉ có 2 chất thủy phân

(3). Cả 4 chất đều phản ứng với Cu(OH)₂

(4). Trừ xenlulozơ, 3 chất còn lại đều có phản ứng tráng bạc.

(5). Khi đốt cháy 4 chất đều thu được số mol O₂ bằng số mol H₂O

A. (1), (2), (3), (4)

B. (2), (3), (4), (5)

C. (1), (3), (4), (5)

D. (2), (3), (4), (5)

Đáp án: C. (1), (3), (4), (5)

(1) sai vì xenlulozơ không tan trong nước

(3) sai vì xenlulozơ không phản ứng với Cu(OH)₂

(4) sai vì xenlulozơ và saccarozơ không có phản ứng tráng bạc

(5) sai vì khi đốt cháy xenlulozơ và saccarozơ thì $n_{O_2}\ne n_{H_{2}O}$

Bài 4: Ở nhiệt độ thường, nhỏ vài giọt dung dịch iot vào hồ tinh bột thấy xuất hiện màu

A. vàng

B. hồng

C. nâu đỏ

D. xanh tím

Đáp án: D. xanh tím

Khi nhỏvài giọt dung dịch iot vào hồ tinh bột thấy xuất hiện màu xanh tím đặc trưng. Vì phân tử tinh bột hấp phụ iot tạo ra màu xanh tím.

Bài 5: Từ m gam tinh bột điều chế ancol etylic bằng phương pháp lên men với hiệu suất của cả quá trình là 75%. Lượng CO₂ sinh ra từ quá trình trên được hấp thụ hoàn toàn vào dung dịch Ca(OH)₂ thu được 50 gam kết tủa và dung dịch X. Thêm dung dịch NaOH 1M vào X, để lượng kết tủa thu được là lớn nhất thì cần tối thiểu 100 ml dung dịch NaOH 1M. Giá trị của m là

A. 64,8 gam

B. 59,4 gam

C. 75,6 gam

D. 84,0 gam

Đáp án: C. 75,6 gam

Xét quá trình hấp thụ CO₂

CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃↓+ H₂O

CO₂ + Ca(OH)₂ → Ca(HCO₃)₂

Ca(HCO₃)₂ + 2NaOH → CaCO₃↓ + Na₂CO₃ + 2H₂O

$\begin{array}{c}{n}_{CaC{O}_3}=\mathrm{0,5}mol;n_{NaOH}=\mathrm{0,1}mol\\ \Rightarrow n_{C{O}_2}=n_{CaC{O}_3}+2n_{NaOH}=\mathrm{0,7}mol\end{array}$

Xét quá trình lên men

Tinh bột $\stackrel{lenmen}{\to }$ C₂H₅OH + CO₂

$\Rightarrow m=\frac{\mathrm{0,7}}{2}\mathrm{.162.}\frac{100}{75}=\mathrm{75,6}gam$

Bài 6: Tơ có nguồn gốc từ xenlulozơ là

A. Tơ nitron

B. Tơ axetat

C. Tơ tằm

D. Tơ nilon-6,6

Đáp án: B. Tơ axetat

Tơ axetat là hỗn hợp gồm xenlulozơ điaxetat (${\left(C_6{H}_7{O}_2\left(OH\right){\left(OOCC{H}_3\right)}_2\right)}_n$)

và xenlulozơ triaxetat $({\left(C_6{H}_7{O}_2{\left(OOCC{H}_3\right)}_3\right)}_n$)

Bài 7: Cho các phát biểu sau về cacbohiđrat:

(a) Glucozơ và saccarozơ đều là chất rắn có vị ngọt, dễ tan trong nước.

(b) Tinh bột và xenlulozơ đều là polisaccarit.

(c) Xenlulozơ trinitrat là nguyên liệu để sản xuất tơ nhân tạo và thuốc súng không khói.

(d) Saccarozơ bị hóa đen trong H₂SO₄ đặc.

(e) Khi đun nóng glucozơ (hoặc fructozơ) trong dung dịch AgNO₃/NH₃ thu được Ag.

(f) Glucozơ và fructozơ đều tác dụng với dung dịch Br₂.

Số phát biểu đúng là

A. 5

B. 3

C. 6

D. 4

Đáp án: D. 4

(a) Đúng

(b) Đúng

(c) Sai, xenlulozơ trinitrat là nguyên liệu để sản xuất thuốc súng không khói.

(d) Đúng

(e) Đúng

(f) Sai, fructozơ không phản ứng với dung dịch brom.

Bài 8: Amilozơ được cấu tạo từ các gốc

A. α - glucozơ

B. β - glucozơ

C. α - fructozơ

D. β - fructozơ

Đáp án: A. α - glucozơ

Amilozơ được cấu tạo từ các gốc α - glucozơ nối với nhau bởi liên kết tạo thành một chuỗi dài không phân nhánh.

Bài 9: Tính lượng glucozơ thu được từ thủy phân 1 tấn tinh bột biết hiệu suất phản ứng bằng 80%?

A. $\frac{8}{9}$ tấn

B. $\frac{8}{11}$ tấn

C. $\frac{9}{8}$ tấn

D. $\frac{9}{11}$ tấn

Đáp án: A 

Gọi x là số tấn glucozơ, ta có:

$$\begin{gathered} \left({\mathrm{C}}_6{\mathrm{H}}_{10}{\mathrm{O}}_5\right)+{\mathrm{nH}}_2\mathrm{O}\stackrel{{\mathrm{H}}^{+}, \mathrm{t}°}{\to }{\mathrm{nC}}_6{\mathrm{H}}_{12}{\mathrm{O}}_6 \\ 162\mathrm{n} \mathrm{tấn} 180\mathrm{n} \mathrm{tấn} \\ 1 \mathrm{tấn} \mathrm{x} \mathrm{tấn} \end{gathered}$$

Suy ra x = $\frac{180\mathrm{n}}{162\mathrm{n}}=\frac{10}{9}$ tấn

Vì hiệu suất đạt 80% nên khối lượng glucozo thu được là:

$\Rightarrow \mathrm{x}=\frac{180\mathrm{n}}{162\mathrm{n}}=\frac{10}{9}$tấn

Bài 10: Thủy phân 64,8 gam tinh bột với hiệu suất của phản ứng đạt 70%, khối lượng glucozơ thu được là

A. 49,7 gam

B. 50,4 gam

C. 51,4 gam

D. 52,8 gam

Đáp án: B. 50,4 gam

Số mol tinh bột là:

$\mathrm{n}=\frac{64,8}{162\mathrm{n}}=\frac{2}{5\mathrm{n}}$ mol

Phương trình phản ứng:

$$\begin{gathered} {\left({\mathrm{C}}_6{\mathrm{H}}_{10}{\mathrm{O}}_5\right)}_{\mathrm{n}}+{\mathrm{nH}}_2\mathrm{O}\stackrel{{\mathrm{H}}^{+}, \mathrm{t}°}{\to }{\mathrm{nC}}_6{\mathrm{H}}_{12}{\mathrm{O}}_6 \\ \frac{2}{5\mathrm{n}} 0,4 \end{gathered}$$

Theo phương trình phản ứng ta có:

${\mathrm{n}}_{{\mathrm{C}}_6{\mathrm{H}}_{12}{\mathrm{O}}_6}$= 0,4 mol

Mà H = 70%

Vậy khối lượng glucozơ thu được là:

${\mathrm{m}}_{{\mathrm{C}}_6{\mathrm{H}}_{12}{\mathrm{O}}_6}=0,4.180.\frac{70}{100}$= 50,4 gam

Xem thêm các dạng bài tập Hóa học hay khác:

30 Bài tập về thủy phân Saccarozo (2024) có đáp án

30 Bài tập về tính oxi hóa của Cacbon (2024) có đáp án

30 Bài tập tính theo phương trình hóa học (2024) có đáp án

30 Bài tập tính thành phần phần trăm (2024) có đáp án

30 Bài tập tính số mol (2024) có đáp án