Dịch não tủy bảo vệ hệ thống này giống như một tấm đệm chống lại tác động đột ngột hoặc chấn thương lên não hoặc tủy sống. Nó cũng loại bỏ các chất thải từ não và giúp hệ thống thần kinh trung ương hoạt động tốt.
Xét nghiệm dịch não tủy giúp chẩn đoán các bệnh lý ảnh hưởng đến não và tủy sống.
Mục đích xét nghiệm dịch não tủy
Xét nghiệm dịch não tủy nhằm mục đích chẩn đoán các bệnh lý:
- Các bệnh nhiễm trùng thần kinh trung ương, bao gồm cả viêm màng não và viêm não. Các xét nghiệm nhiễm trùng dịch não tủy đánh giá qua các tế bào bạch cầu, vi khuẩn và các chất khác trong dịch não tủy.
- Rối loạn tự miễn, chẳng hạn như hội chứng Guillain-Barré và bệnh đa xơ cứng. Các xét nghiệm dịch não tủy cho những rối loạn này đánh giá nồng độ một số protein trong dịch não tủy. Các xét nghiệm này được gọi là protein albumin và tỉ số IgG/ albumin.
- Xuất huyết não
- U não
Tại sao cần xét nghiệm dịch não tủy?
Nếu bạn có các triệu chứng của nhiễm trùng não tủy hoặc rối loạn tự miễn, chẳng hạn như bệnh đa xơ cứng, bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm dịch não tủy
Các triệu chứng của nhiễm trùng não hoặc tủy sống bao gồm:
- Sốt
- Đau đầu dữ dội
- Động kinh
- Cứng cổ
- Buồn nôn, nôn mửa
- Nhạy cảm với ánh sáng
- Song thị
- Rối loạn hành vi
- Lú lẫn
Các triệu chứng của bệnh đa xơ cứng bao gồm:
- Nhìn mờ hoặc song thị
- Ngứa ran ở tay, chân hoặc mặt
- Co cơ
- Yếu cơ
- Chóng mặt
- Vấn đề về kiểm soát bàng quang
Các triệu chứng của hội chứng Guillain-Barré bao gồm mỏi mệt và ngứa ran ở chân, tay và thân trên.
Bác sĩ cũng có thể chỉ định xét nghiệm dịch não tủy nếu bệnh nhân bị chấn thương não hoặc tủy sống, hoặc đã được chẩn đoán ung thư di căn đến não hoặc tủy sống.
Quy trình xét nghiệm dịch não tủy
Dịch não tủy sẽ được lấy bằng phương pháp chọc dò tủy sống, thường được thực hiện ở bệnh viện. Quy trình bao gồm:
- Bệnh nhân nằm nghiêng hoặc ngồi trên bàn.
- Bác sĩ sẽ sát trùng và tiêm thuốc tê vào lưng để bệnh nhân không cảm thấy đau trong suốt quá trình thực hiện. Bác sĩ cũng có thể bôi thuốc tê lưng bệnh nhân trước khi tiêm.
- Sau khi vùng trên lưng đã tê hoàn toàn, bác sĩ sẽ đâm một cây kim mỏng, rỗng vào giữa hai đốt sống lưng (đốt sống là xương sống nhỏ tạo nên cột sống).
- Rút một lượng nhỏ dịch não tủy để xét nghiệm. Quá trình này sẽ mất khoảng năm phút.
- Bệnh nhân sẽ cần nằm yên trong khi dịch được rút ra.
- Bác sĩ có thể sẽ yêu cầu bệnh nhân nằm ngửa trong một hoặc hai giờ sau khi chọc dò để giúp bệnh nhân không bị đau đầu.
Bệnh nhân cần phải chuẩn bị gì trước khi xét nghiệm?
Không cần bất kỳ chuẩn bị đặc biệt nào để phân tích dịch não tủy, nhưng bệnh nhân có thể được yêu cầu đi vệ sinh trước khi xét nghiệm.
Có bất kỳ rủi ro nào khi xét nghiệm không?
Có rất ít rủi ro khi chọc dò tủy sống. Bệnh nhân có thể cảm thấy hơi kim châm hoặc áp lực khi kim được đâm vào. Sau xét nghiệm, bệnh có thể đau đầu, được gọi là đau đầu sau thắt lưng. Khoảng 1/10 người sẽ bị đau đầu sau thắt lưng, có thể kéo dài vài giờ đôi khi lên đến một tuần hoặc hơn. Nếu cơn đau đầu kéo dài hơn vài giờ, hãy trao đổi lại với bác sĩ. Họ có thể chỉ định các phương pháp giảm đau.
Bệnh nhân có thể cảm thấy hơi đau hoặc nhức, chảy máu tại chỗ ở lưng tại vị trí kim tiêm đâm vào.
Kết quả xét nghiệm
Dịch não tủy (màu xanh). Nguồn Kenhub.comKết quả xét nghiệm dịch não tủy sẽ thể hiện bệnh nhân bị nhiễm trùng, rối loạn tự miễn, chẳng hạn như bệnh đa xơ cứng hoặc một bệnh khác của não hoặc tủy sống hay không. Bác sĩ có thể sẽ chỉ định nhiều xét nghiệm hơn để chẩn đoán xác định bệnh lý.
Đôi điều về xét nghiệm dịch não tủy
Một số bệnh nhiễm trùng, chẳng hạn như viêm màng não do vi khuẩn, là những trường hợp cấp cứu đe dọa tính mạng. Nếu bác sĩ nghi ngờ bạn bị viêm màng não do vi khuẩn hoặc một bệnh nhiễm trùng nặng khác, họ có thể chỉ định dùng thuốc trước khi chẩn đoán được xác nhận.
Xem thêm: