VA là gì?
Ở trẻ em hệ thống lympho quanh vùng họng mũi rất phát triển, tạo nên một vòng bảo vệ đường hô hấp khép kín gọi là vòng Waldeyer gồm các khối hạnh nhân: Khối to nhất là hạnh nhân khẩu cái ta quen goi là Amidan, hạnh nhân đáy lưỡi, hạnh nhân ở loa vòi tai và cuối cùng là VA (Adenoid) là khối tổ chức hạnh nhân ở trần vòm mũi họng. Vòng tổ chức lympho waldeyer này có vai trò đề kháng chống viêm nhiễm, sinh ra các yếu tố miễn mịch như IgA, IgG, IgM và IgD. Giống như amidan, VA giúp giữ cho cơ thể khỏe mạnh bằng cách bẫy vi khuẩn và vi rút có hại mà bạn hít vào hoặc nuốt phải.
VA đóng vai trò quan trọng trong việc chống lại nhiễm trùng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Nhưng chúng trở nên ít quan trọng hơn khi trẻ lớn hơn và cơ thể phát triển các cách khác để chống lại nhiễm trùng. VA thường thu nhỏ sau khoảng 5 tuổi, và đến tuổi thiếu niên, chúng thường biến mất.
Sưng VA là gì?
Bởi vì VA ngăn cản vi trùng (gồm cả vi khuẩn và vi rút) xâm nhập vào cơ thể, mô VA đôi ki tạm thời sưng lên khi nó cố gắng chống lại nhiễm trùng. Tình trạng sưng đôi khi thuyên giảm nhưng đôi khi VA có thể bị nhiễm trùng.
Vị trí VA VA bị sưng hoặc bị nhiễm trùng có thể khiến trẻ khó thở và gây ra những vấn đề sau:
- Nghẹt mũi, vì vậy trẻ chỉ có thể thở bằng miệng
- Khó có một giấc ngủ ngon
- Sưng hạch ở cổ
- Vấn đề về tai
Cha mẹ hãy cho trẻ đi khám nếu trẻ có một trong các triệu chứng trên.
Bác sĩ sẽ làm gì?
Tại phòng khám, bác sĩ sẽ khai thác bệnh sử, diễn biến các triệu chứng, sau đó khám các bộ phận này. Bác sĩ cũng sẽ khám vùng cổ gần hàm.
Để kiểm tra kích thước của VA, bác sĩ có thể yêu cầu chụp X-quang hoặc soi tai mũi họng để quan sát VA. Nếu như VA bị nhiễm trùng gây viêm VA, bác sĩ có thể cho trẻ dùng thuốc kháng sinh.
Khi nào nên cắt VA?
Thực tế viêm VA không phải loại bệnh nguy hiểm. Tuy nhiên nếu trường hợp VA bị viêm nhiễm tái phát nhiều lần trong năm thì chúng lại trở thành ổ trú ngụ lý tưởng của vi khuẩn có hại.
Ban đầu khi chưa nặng hoặc chưa biến chứng, trẻ sẽ được điều trị nội khoa, phối hợp uống các loại thuốc kháng sinh, kháng viêm. Thực hiện hút sạch dịch mũi và rửa mũi bằng nước muối sinh lý. Quá trình điều trị diễn ra từ 3 - 4 tuần.
Nạo VA cho trẻ được chỉ định khi:
- VA bị nhiễm trùng tái phát nhiều lần (trên 5 lần/năm), mỗi lần kéo dài cả tháng, những lần này phải do sự chẩn đoán chính xác từ bác sĩ.
- Gây biến chứng viêm tai giữa, viêm phế quản, viêm thanh quản, viêm xoang và gây ra tình trạng rối loạn tiêu hóa, gây tiêu chảy thường xuyên.
- VA phình quá to gây nghẹt mũi kéo dài, không đỡ khi điều trị nội khoa, có chứng ngưng thở khi ngủ ở trẻ, khó nuốt và khó nói. Với trường hợp này, khi bác sẽ nội soi sẽ cho kết quả viêm VA ở cấp độ 3 và 4. VA đã bít tắc hết cửa mũi sau của trẻ.
Chống chỉ định nạo VA trong trường hợp: có bệnh liên quan đến máu, bệnh tim nặng, bệnh lao đang tiến triển.
Chống chỉ định tạm thời trong trường hợp:
- Đang bị viêm nhiễm cấp mũi họng.
- Đang nhiễm 1 số loại virus như cúm, sởi, sốt xuất huyết...
- Bệnh nhân bị dị ứng, hen phế quản, hở hàm ếch,
- Đang uống hoặc đang tiêm phòng dịch.
Đôi khi, amidan và VA được loại bỏ cùng một lúc.
Trong cuộc phẫu thuật này, trẻ sẽ được gây mê toàn thân. Việc gây mê đảm bảo đứa trẻ không cảm thấy đau trong khi phẫu thuật được thực hiện. Hầu hết trẻ em có thể về nhà vào ngày phẫu thuật.
Không có thao tác nào yêu cầu khâu lại. Các vết cắt sẽ tự lành. Tuy nhiên, phải mất một ít thời gian. Sau khi phẫu thuật, trẻ sẽ bị đau họng và sẽ phải ăn thức ăn mềm trong một thời gian.
Hầu hết trẻ em sẽ cảm thấy bình thường trở lại trong vòng chưa đầy một tuần.
Xem Thêm:
- Nạo VA: Lợi ích, nguy cơ, quy trình thực hiện và phục hồi
- Sưng và viêm VA: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị