Video Tinh hoàn bình thường trông thế nào?
Tinh hoàn rất quan trọng đối với việc sản xuất và lưu trữ tinh trùng cho đến khi chúng đủ trưởng thành để xuất tinh. Tinh hoàn cũng sản xuất một loại hooc môn gọi là testosterone. Testosterone là hooc môn sinh dục nam, bên cạnh đó nó còn ảnh hưởng đến khả năng sinh sản và sự phát triển của khối lượng cơ và xương.
Giải phẫu và chức năng của tinh hoàn
Tinh hoàn dạng hình trứng, cấu tạo từ các tiều thùy. Các tiểu thùy tạo thành từ các ống sinh tinh, bao quanh là một liên kết dày đặc (nguồn ảnh: https://www.verywellhealth.com/)Chức năng chính của tinh hoàn là sản xuất và lưu trữ tinh trùng. Một vai trò quan trọng khác là sản xuất testosterone và các hooc môn sinh dục nam khác được gọi chung là androgen.
Tinh hoàn được chia thành những đơn vị nhỏ gọi là tiểu thùy. Các tiểu thùy tạo thành từ các ống sinh tinh, bao quanh các ống là các mô liên kết dày đặc.
Ống sinh tinh
Ống sinh tinh là những ống xoắn, thành phần cấu tạo nên phần lớn mỗi tinh hoàn. Các tế bào và mô trong ống sinh tinh làm nhiệm vụ sản sinh tinh trùng.
Lòng ống sinh tinh được lót bởi lớp tế bào biểu mô, gồm nhiều tế bào Sertoli – tế bào sản xuất các loại hooc môn hỗ trợ quá trình sản sinh tinh trùng. Nằm giữa các tế bào Sertoli là tế bào sinh tinh, phân chia qua các giai đoạn khác nhau để tạo thành tinh trùng.
Các mô cạnh ống sinh tinh chứa các tế bào Leydig. Các tế bào này sản xuất ra các hormone sinh dục nam như testosterone và androgen khác.
Lưới tinh hoàn
Sau khi tinh trùng được tạo ra trong các ống sinh tinh, các tế bào tinh trùng sẽ di chuyển về phía mào tinh thông qua hệ thống lưới tinh hoàn. Lưới tinh hoàn giúp trộn lẫn tinh trùng với các chất do tế bào Sertoli tiết ra. Và dịch tiết từ tế bào Sertoli này lại được tái hấp thu trong quá trình tinh trùng di chuyển từ ống sinh tinh đến mào tinh.
Trước khi tinh trùng qua mào tinh, chúng không thể di chuyển. Hàng triệu tua nhỏ trong tinh hoàn, được gọi là vi nhung mao, giúp di chuyển tinh trùng đến được ống dẫn tinh.
Ống dẫn tinh
Mào tinh hoàn lưu trữ các tế bào tinh trùng cho đến khi chúng trưởng thành và sẵn sàng xuất tinh. Và các ống dẫn tinh sẽ vận chuyển tinh hoàn từ mào tinh đến ống phóng tinh.
Ống dẫn tinh được lót bằng những sợi lông nhô ra ngoài gọi là lông mao. Cùng với lớp cơ trơn, lông mao giúp di chuyển tinh trùng từ mào tinh vào ống phóng tinh.
Các ống dẫn tinh cũng hấp thụ hầu hết chất lỏng di chuyển cùng các tinh trùng. Điều này dẫn đến nồng độ tinh trùng trong dịch xuất tinh cao hơn.
Các lớp áo của tinh hoàn: lớp áo mạch, lớp áo xơ, lớp phúc mạc
Tinh hoàn được bao quanh bởi một số lớp mô, như:
- Lớp áo mạch
- Lớp áo xơ
- Lớp phúc mạc
Lớp áo mạch là lớp mạch máu mỏng trong cùng. Áo mạch ngăn cách các mô chức năng của tinh hoàn với các thành phần bao quanh.
Lớp tiếp theo được gọi là áo xơ. Áo xơ là một lớp mô dày chắc, cấu tạo từ mô xơ góp phần gia tăng bảo vệ vững chắc cho tinh hoàn.
Lớp mô ngoài cùng được gọi là tinh mạc. Tinh mạc bao gồm ba lớp:
- Lá tạng: nằm phía ngoài áo xơ, che phủ các cấu trúc bên dưới như ống sinh tinh
- Khoang ảo: nằm giữa lá tạng và lá thành phúc mạc của tinh hoàn
- Lá thành. Đây là lớp bảo vệ ngoài cùng, bao quanh gần như toàn bộ cấu trúc tinh hoàn.
Các yếu tố ảnh hưởng đến tinh hoàn
Nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến tinh hoàn. Dưới đây là một số tình trạng phổ biến nhất:
Tràn dịch màng tinh hoàn
Hình ảnh tràn dịch tinh hoàn với các hình thái khác nhau. Hình a: tràn dịch khu trú trong bìu. Hình b: tràn dịch tinh hoàn bẩm sinh do túi bao quanh tinh hoàn không đóng kín. Hình c: tràn dịch tinh hoàn bẩm sinh do túi bao quanh tinh hoàn đã đóng kín nhưng dịch không được hấp thu. Hình d: tràn dịch trong thừng tinh. (Màu vàng cam: tràn dịch. Màu nâu: mào tinh, ống dẫn tinh. Màu trắng: tinh hoàn). (nguồn ảnh: http://humanbiologylab.pbworks.com/)dịch màng tinh là khi chất lỏng dư thừa tích tụ tại các khoang xung quanh tinh hoàn của bạn. Điều này đôi khi có thể gặp khi mới sinh, nhưng thường là do chấn thương hoặc viêm nhiễm.
Các triệu chứng tràn dịch màng tinh bao gồm:
- Tinh hoàn tăng kích thước dễ nhận thấy
- Đau âm ỉ vùng bìu
- Tức nặng vùng bìu
Tràn dịch màng tinh hoàn thường không cần điều trị trừ khi tràn dịch mức độ nhiều hoặc gây đau. Hầu hết các trường hợp nhẹ đều tự khỏi, nhưng những trường hợp nặng hơn có thể phải phẫu thuật.
Xoắn tinh hoàn
Xoắn tinh hoàn có nghĩa là tinh hoàn bị xoay trong bìu. Tình trạng này làm cuộn xoắn, thắt nút thừng tinh, cắt đứt đường cung cấp máu, dẫn truyền thần kinh và vận chuyển tinh trùng của tinh hoàn.
Các triệu chứng của xoắn tinh hoàn bao gồm:
- Đau dữ dội vùng bìu
- Sưng tinh hoàn
- Đau bụng dưới
- Chóng mặt
- Nôn mửa
- Thấy tinh hoàn không ở đúng vị trí
- Đi tiểu nhiều hơn bình thường
Một số tình trạng sau có thể gây ra xoắn tinh hoàn, bao gồm:
- Chấn thương bìu
- Tập thể dục quá lâu hoặc cường độ cao
- Tiếp xúc với nhiệt độ lạnh
- Tinh hoàn di động tự do trong bìu do nguyên nhân di truyền
Xoắn tinh hoàn có thể điều trị bằng cách di chuyển tinh hoàn tháo xoắn bằng tay. Một số trường hợp có thể phải phẫu thuật để tháo xoắn.
Viêm tinh hoàn
Viêm tinh hoàn là tình trạng một tinh hoàn bị sưng hoặc viêm. Giống như viêm mào tinh, viêm tinh hoàn thường do các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
Các triệu chứng viêm tinh hoàn bao gồm:
- Đau tinh hoàn
- Sưng một bên tinh hoàn
- Sốt
- Chóng mặt
- Nôn mửa
Cả vi khuẩn và virus đều có thể gây ra viêm tinh hoàn. Kết hợp thuốc kháng sinh hoặc thuốc kháng virus cùng với thuốc chống viêm không steroid hoặc chườm lạnh có thể giúp giảm khó chịu và đau. Bệnh viêm tinh hoàn thường khỏi sau 7-10 ngày.
Thiều năng sinh dục
Thiểu năng sinh dục xảy ra khi cơ thể bạn không tạo đủ testosterone. Nó có thể là do vấn đề về tinh hoàn hoặc do não bộ không kích thích sản xuất hooc môn đúng cách.
Thiểu năng sinh dục có thể do di truyền. Nó cũng có thể xảy ra do chấn thương, nhiễm trùng hoặc tình trạng khác ảnh hưởng đến sản xuất testosterone.
Các triệu chứng của thiểu năng sinh dục thay đổi tùy theo độ tuổi:
- Ở trẻ sơ sinh, bộ phận sinh dục nam có thể không rõ ràng hoặc có thể có cả cơ quan sinh dục của nam và nữ.
- Ở lứa tuổi thanh thiếu niên. Các triệu chứng có thể bao gồm:
- Kém phát triển cơ bắp
- Mọc ít lông
- Không vỡ giọng
- Sự phát triển bất thường của cánh tay và chân so với phần còn lại của cơ thể
- Ở người trưởng thành. Các triệu chứng có thể bao gồm:
- Mất khả năng sinh sản
- Rụng lông
- Phát triển của mô vú
- Giảm mật độ xương
- Không có khả năng cương cứng
Suy sinh dục thường được điều trị bằng liệu pháp thay thế hooc môn. Nó nhắm vào não hoặc tinh hoàn, tùy thuộc vào nguyên nhân dẫn đến sản xuất testosterone thấp.
Ung thư tinh hoàn
Ung thư tinh hoàn xảy ra khi các tế bào ung thư nhân lên trong mô của tinh hoàn. Nó thường bắt đầu từ ống sinh tinh.
Nguyên nhân của ung thư tinh hoàn không phải lúc nào cũng rõ ràng.
Các triệu chứng của ung thư tinh hoàn có thể bao gồm:
- Thấy một khối trong tinh hoàn
- Thấy nặng ở bìu
- Thấy dịch trong bìu
- Đau tinh hoàn
- Đau bụng hoặc lưng
- Sưng hoặc mềm mô vú
Ung thư tinh hoàn có thể điều trị bằng cắt bỏ vùng mô ung thư hoặc cắt bỏ toàn bộ tinh hoàn. Xạ trị hoặc hóa trị cũng có thể giúp tiêu diệt các tế bào ung thư.
Các triệu chứng phổ biến của các bệnh về tinh hoàn
Đi khám bác sĩ nếu bạn nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào sau đây ở một hoặc cả hai tinh hoàn:
- Đau tinh hoàn âm ỉ kéo dài hoặc đau buốt
- Sưng tấy vùng bìu
- Tinh hoàn mềm
- Tức nặng vùng bìu
Các triệu chứng khác ít gặp hơn bao gồm:
- Cảm thấy khó chịu mệt mỏi
- Đau bụng hoặc đau lưng bất thường
- Đi tiểu thường xuyên
- Sự phát triển bất thường của mô vú
Những việc nên làm để có tinh hoàn khỏe mạnh
Để có một tinh hoàn luôn khỏe mạnh, hãy thử các biện pháp sau:
Tự kiểm tra tinh hoàn hàng tháng
Dùng tay nắn kiểm tra từng tinh hoàn một. Kiểm tra các u cục và các vùng sưng tấy hoặc mềm nhão.
Thường xuyên tắm rửa
Tắm vòi hoa sen mỗi ngày để giữ vệ sinh toàn bộ vùng kín. Điều này làm giảm nguy cơ nhiễm trùng có thể dẫn đến các biến chứng cho tinh hoàn. Giữ cho dương vật và vùng bìu khô ráo sau khi tắm. Vùng kín ấm ướt có thể nhanh chóng trở thành nơi sinh sản của vi khuẩn.
Mặc quần áo rộng rãi, thoải mái
Cố gắng tránh mặc đồ lót và quần bó sát. Để bìu treo tự nhiên khỏi cơ thể giúp giữ nhiệt độ ở bìu thấp và tránh bị thương.
Mang bao cao su khi bạn quan hệ tình dục
Luôn mang bao cao su khi quan hệ tình dục. Điều này giúp ngăn ngừa các bệnh lây truyền qua đường tình dục ảnh hưởng đến bìu và tinh hoàn.
Xem thêm:
- Đau tinh hoàn: Nguyên nhân và cách điều trị
- Sưng đau tinh hoàn: Các nguyên nhân thường gặp và biện pháp điều trị
- Xoắn tinh hoàn: Triệu chứng, nguyên nhân, điều trị và chăm sóc
- Tràn dịch màng tinh: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị
- Ung thư tinh hoàn: Triệu chứng, nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị