Video Testosterone là gì? Và ảnh hưởng của testosterone đến nam giới
Khi nồng độ testosterone giảm xuống dưới mức bình thường có thể dẫn đến các tình trạng như suy sinh dục nam hoặc vô sinh. Tuy nhiên, những người có testosterone thấp có thể tăng mức hormone này từ nhiều nguồn khác nhau.
Testosterone thấp ngày càng trở nên phổ biến. Số lượng đơn thuốc bổ sung testosterone đã tăng gấp 5 lần kể từ năm 2012. Bài viết này sẽ giúp bạn tìm hiểu về tác dụng của testosterone và liệu nam giới có nên lo lắng về việc giảm hormone này khi lớn lên hay không.
Thông tin nhanh về testosterone:
- Testosterone điều chỉnh nhiều quá trình trong cơ thể nam giới.
- Mức testosterone có xu hướng giảm khi nam giới già đi.
- Các thực phẩm chức năng prohormone không có bất kỳ ảnh hưởng nào đến mức testosterone.
- Thuốc bổ sung testosterone chỉ được kê đơn cho các tình trạng cụ thể và không chống lại sự sụt giảm tự nhiên do tuổi tác của mức độ testosterone.
- Liệu pháp thay thế testosterone (testosterone replacement therapy - TRT) cũng có sẵn. Tuy nhiên, phương pháp điều trị này có thể mang lại những tác dụng phụ và nguy cơ nhất định.
Testosterone là gì?
Testosterone là hormone chịu trách nhiệm cho sự phát triển các đặc điểm sinh dục nam. (nguồn: clevescene.com)Testosterone là một loại hormone thuộc nhóm androgen, được sản xuất chủ yếu bởi các tế bào Leydig trong tinh hoàn, chịu trách nhiệm cho sự phát triển các đặc điểm sinh dục nam. Hormone là chất dẫn truyền hóa học kích hoạt những thay đổi cần thiết trong cơ thể. Nữ giới cũng sản xuất testosterone, thường với một lượng nhỏ hơn.
Ở nam giới, testosterone được cho là có tác dụng điều chỉnh việc sản xuất tinh trùng và một số chức năng, bao gồm:
- Ham muốn tình dục
- Khối lượng xương
- Phân phối chất béo
- Kích thước và sức mạnh cơ bắp
- Sản xuất hồng cầu
Nếu không có đủ lượng testosterone, nam giới trở nên vô sinh. Điều này là do testosterone hỗ trợ sự phát triển của tinh trùng trưởng thành.
Mặc dù là một hormone sinh dục nam, testosterone cũng góp phần vào ham muốn tình dục, mật độ xương và sức mạnh cơ bắp ở phụ nữ. Tuy nhiên, dư thừa testosterone cũng có thể khiến phụ nữ bị hói đầu và vô sinh như ở nam giới.
Não và tuyến yên kiểm soát mức testosterone. Sau khi được sản xuất, testosterone sẽ di chuyển qua máu để thực hiện các chức năng quan trọng khác nhau.
Mất cân bằng testosterone
Một người đàn ông có testosterone thấp hay suy sinh dục có thể gặp phải giảm ham muốn tình dục, rối loạn cương dương, số lượng tinh trùng thấp. (nguồn: edtreatmentpro.com)Mức độ testosterone cao hoặc thấp có thể dẫn đến rối loạn chức năng của các bộ phận cơ thể được điều hòa bởi hormone.
Một người đàn ông có testosterone thấp hay suy sinh dục có thể gặp phải:
- Giảm ham muốn tình dục
- Rối loạn cương dương
- Số lượng tinh trùng thấp
- Phì đại tuyến vú
Theo thời gian, các triệu chứng sau có thể xuất hiện:
- Rụng lông, tóc
- Mất khối lượng cơ
- Mất sức
- Tăng mỡ trong cơ thể
Testosterone thấp mãn tính hoặc liên tục có thể dẫn đến loãng xương, thay đổi tâm trạng, giảm năng lượng và teo tinh hoàn.
Nguyên nhân có thể bao gồm:
- Tổn thương tinh hoàn (do chấn thương, nghiện rượu hoặc quai bị)
- Nhiễm trùng tinh hoàn
- Thuốc, chẳng hạn như thuốc giảm đau opiate
- Rối loạn ảnh hưởng đến hormone, chẳng hạn như khối u tuyến yên hoặc mức prolactin cao
- Các bệnh mãn tính, bao gồm bệnh tiểu đường loại 2, bệnh thận và gan, béo phì và HIV/AIDS
- Bệnh di truyền, chẳng hạn như hội chứng Klinefelter, hội chứng Prader-Willi, bệnh huyết sắc tố, hội chứng Kallman và chứng loạn dưỡng cơ
Mặt khác, quá nhiều testosterone có thể dẫn đến dậy thì trước 9 tuổi. Tình trạng này hiếm hơn nhiều và chủ yếu ảnh hưởng đến nam giới trẻ tuổi.
Tuy nhiên, ở phụ nữ, nồng độ testosterone cao có thể dẫn đến hói đầu như ở nam giới, giọng nói trầm và kinh nguyệt không đều, cũng như các triệu chứng:
- Âm vật phát triển và to lên
- Thay đổi hình dạng cơ thể
- Giảm kích thước vú
- Da dầu, mụn
- Lông mọc nhiều trên mặt và cơ thể
Các nghiên cứu gần đây cũng đã chỉ ra mối liên hệ giữa nồng độ testosterone cao ở phụ nữ với nguy cơ bị u xơ tử cung.
Sự mất cân bằng testosterone được phát hiện bằng xét nghiệm máu và có thể điều trị được.
Mức độ testosterone và sự lão hóa
Hiện tượng mức testosterone tự nhiên giảm khi nam giới già đi, được gọi là mãn dục nam. (nguồn: istockphoto.com)Mức testosterone tự nhiên giảm khi nam giới già đi. Tình trạng này được gọi là mãn dục nam, ngày càng được chú ý trong những năm gần đây.
Sau 40 tuổi, nồng độ testosterone lưu hành giảm khoảng 1,6% mỗi năm. Trước tuổi 60, nam giới có lượng testosterone thấp được chẩn đoán suy sinh dục. Cứ 10 người đàn ông thì có khoảng 4 người bị suy sinh dục khi họ 45 tuổi. Số trường hợp nam giới lớn tuổi được chẩn đoán là có testosterone thấp đã tăng 170% kể từ năm 2012.
Testosterone thấp có liên quan đến việc tăng tỷ lệ tử vong ở các cựu chiến binh nam. Mãn dục nam đã trở thành một bệnh lý được công nhận, mặc dù nhiều triệu chứng liên quan đến quá trình lão hóa bình thường.
Sau đây là các triệu chứng của mãn dục nam:
- Giảm cương dương, đặc biệt là vào ban đêm
- Giảm ham muốn tình dục
- Thay đổi tâm trạng
- Giảm chức năng nhận thức
- Mệt mỏi, trầm cảm và tức giận
- Giảm khối lượng cơ và sức mạnh
- Rụng tóc, giảm lông trên cơ thể
- Thay đổi về da
- Giảm khối lượng và mật độ khoáng của xương
- Tăng khối lượng mỡ bụng
Cũng như rối loạn chức năng tình dục, mãn dục nam cũng có liên quan đến bệnh chuyển hóa và bệnh tim mạch.
Mức độ suy giảm nồng độ testosterone khác nhau giữa các nam giới, nhưng ngày càng có nhiều nam giới bị ảnh hưởng của việc giảm nồng độ testosterone. Tuổi thọ đã tăng lên và nhiều nam giới hiện sống trên 60 tuổi. Kết quả là, ngày càng có nhiều nam giới nhận thấy ảnh hưởng của việc suy giảm testosterone do tuổi tác.
Điều trị testosterone thấp
Điều trị suy sinh dục do hậu quả của bệnh khác với điều trị mãn dục nam ở nam giới lớn tuổi.
Thuốc bổ sung testosterone
Một phương pháp điều trị được đề xuất cho testosterone thấp là sử dụng thuốc bổ sung testosterone.
Một thuốc bổ sung testosterone, methyltestosterone, đã nhận được sự chấp thuận của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA). Tuy nhiên, các hướng dẫn khuyên bác sĩ không nên kê đơn thuốc này do có thể dẫn đến nhiễm độc gan. Mặc dù các bác sĩ có thể kê đơn thuốc bổ sung một cách hợp pháp, nhưng họ thường cố gắng tránh điều này.
Cho đến khi có bằng chứng mạnh mẽ hơn để hỗ trợ lợi ích và sự an toàn của thuốc bổ sung testosterone, chỉ những người lớn tuổi có các triệu chứng lâm sàng nghiêm trọng của testosterone thấp mới nên sử dụng các thuốc bổ sung này. FDA đã khuyến cáo rằng các thuốc bổ sung testosterone là không phù hợp
Liệu pháp thay thế testosterone
Liệu pháp thay thế testosterone có thể giúp khôi phục một số chức năng bị ảnh hưởng của testosterone thấp. (nguồn: transparentlabs.com)Liệu pháp thay thế testosterone (testosterone replacement therapy - TRT) có thể giúp khôi phục một số chức năng bị ảnh hưởng của testosterone thấp.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng TRT chủ yếu tác động đến sức mạnh của xương và nồng độ hemoglobin trong máu, nhưng không ảnh hưởng đến tinh thần người bệnh.
Việc điều trị có thể được thực hiện bằng nhiều cách:
- Gel và miếng dán da
- Tiêm thuốc
- Viên nén dán ở lợi
Tuy nhiên, liệu pháp này có thể gây ra các tác dụng phụ, bao gồm:
- Tăng số lượng hồng cầu
- Phì đại tuyến tiền liệt và vú
- Mụn
- Trong một số trường hợp hiếm hoi, gây khó thở khi ngủ
- Tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, mặc dù điều này còn đang được tranh luận
Quyết định theo đuổi một liệu trình TRT liên quan đến việc xem xét giữa lợi ích và nguy cơ của điều trị so với lợi ích nhận được đối với các triêu chứng của bệnh nhân.
Ví dụ, một nghiên cứu gần đây cho thấy rằng TRT có thể giảm tỷ lệ tử vong và đột quỵ nói chung ở nam giới có mức testosterone được bình thường hóa với TRT.
Tuy nhiên, Hiệp hội Nội tiết Hoa Kì khuyên rằng các bác sĩ không nên kê đơn TRT cho nam giới dưới 65 tuổi, ngay cả khi họ có mức testosterone thấp do các nguy cơ và lợi ích của TRT đối với nam giới độ tuổi này là không rõ ràng.
Nghiên cứu hiện tại đang có nhiều mâu thuẫn. Cần thêm các nghiên cứu về liệu pháp thay thế testosterone để hiểu đầy đủ về những nguy cơ và lợi ích tiềm ẩn của nó, đồng thời xác định những ai có thể nhận được nhiều lợi ích nhất.
Thực phẩm chức năng prohormone và bệnh tim
Có rất ít nghiên cứu chỉ ra rằng những thực phẩm chức năng prohormone có ảnh hưởng đến mức testosterone. (nguồn: fado.vn)Prohormones là tiền chất tự nhiên của hormone sinh dục, gồm nhiều loại steroid, thường được sử dụng để hỗ trợ giảm cân và xây dựng cơ bắp.
Một số thực phẩm chức năng prohormone được bán trên thị trường cho nam giới để điều trị mức testosterone thấp. Các sản phẩm như vậy có thể bao gồm dehydroepiandrosterone (DHEA) và thảo dược Tribulus terrestris. Tuy nhiên, một dự luật đã được thông qua vào năm 2014 cấm các hãng sản xuất steroid đồng hóa.
Các dạng khác được thay đổi để hợp pháp đã xuất hiện kể từ đó. Tuy nhiên, có rất ít nghiên cứu chỉ ra rằng những thực phẩm chức năng prohormone có ảnh hưởng đến mức testosterone. Nghiên cứu từ năm 2016 không tìm thấy bất kỳ bằng chứng nào cho thấy Tribulus terrestris có thể làm tăng mức testosterone. Phương pháp này có thể gây rủi ro cho sức khỏe. Luật pháp không yêu cầu các chất bổ sung thảo dược phải được chứng minh là an toàn trước khi bán, vì vậy người sử dụng nên thận trọng.
Prohormone có thể làm tăng testosterone nhưng đồng thời tăng cường estrogen, nội tiết tố nữ. Chúng cũng có thể gây ra sự mất cân bằng cholesterol trong máu, làm giảm mức độ cholesterol “tốt”, tăng nguy cơ mắc các bệnh về tim.
Các tác dụng phụ tiềm ẩn của prohormone cộng với những lợi ích lâm sàng chưa được chứng minh khiến chúng không phải là sự lựa chọn tốt và có thể gây nguy hiểm khi sử dụng.
Kết luận
Đối với nam giới, sự duy trì nồng độ testosterone là rất quan trọng, nhưng hormone này sẽ giảm tự nhiên theo thời gian. Nếu các triệu chứng của testosterone thấp nghiêm trọng hoặc mãn tính xuất hiện, thì sự thiếu hụt hormone có thể do một bệnh lý hoặc tình trạng nào đó gây ra.
Việc điều trị có thể dẫn đến các tác dụng phụ không mong muốn, vì vậy điều quan trọng là phải cân bằng giữa lợi ích mong đợi của việc bổ sung testosterone với các nguy cơ của việc điều trị. Thông thường, mức testosterone thấp không gây ra các tác động có hại về thể chất và không cần điều trị. Nếu bạn không biết mình nên làm gì, hãy trao đổi với bác sĩ để xem có cần điều trị hay không.
Xem thêm:
- Những điều bạn cần biết về mức testosterone thấp: Nguyên nhân, triệu chứng và các liệu pháp điều trị
- Những điều cần biết về testosterone ở nữ giới: Vai trò, mức bình thường và tình trạng testosterone cao ở
- Các cách tự nhiên để tăng cường testosterone
- 8 thực phẩm giúp tăng cường testosterone ở nam giới
- To hơn, nhanh hơn, khỏe hơn? 6 lợi ích của testosteron