Hầu hết sản phụ chuyển dạ vào tuần thứ 40, cũng có những người sớm hơn mốc thời gian này. Chuyển dạ sinh non được định nghĩa là chuyển dạ trước tuần thai thứ 37 và đặc trưng bởi các cơn co tử cung gây biến đổi cổ tử cung (xóa, mở).
Nếu sự chuyển dạ sớm này không được điều trị, thai nhi sẽ trở thành trẻ sinh non. Những trẻ này cần chăm sóc tích cực sau khi sinh bên cạnh những chăm sóc sơ sinh cơ bản. Nhiều trẻ sinh non đối mặt với các bệnh lý có thể ảnh hưởng đến trẻ suốt đời. Trẻ đẻ non có tuổi thai khi được sinh ra càng thấp thì nguy cơ có những biến chứng càng cao, nguy hiểm nhất là không thể tự thở.
Các bác sỹ thường cố gắng ngăn ngừa hoặc trì hoãn chuyển dạ sớm bằng cách dùng terbutaline (Brethine). Terbutaline thuộc nhóm betamimetic. Chúng có tác dụng ngăn ngừa và làm chậm các cơn co tử cung. Tác dụng của chúng kéo dài từ vài giờ đến vài ngày. Trong khoảng thời gian đó, bác sĩ sẽ chỉ định các loại thuốc khác để đảm báo trẻ được sinh ra an toàn. Một trong những loại thuốc quan trọng là thuốc trưởng thành phổi, thuốc này cần 12 đến 72 giờ để bắt đầu có tác dụng. sử dụng terbutaline giúp trì hoãn chuyển dạ để thuốc trưởng thành phổi có tác dụng.
Terbutaline được sử dụng như thế nào?
Terbutaline có thể được tiêm dưới da, hoặc tiêm tĩnh mạch (IV),. Liều thông thường của terbutaline là 0,25 miligam (mg). Thuốc thường được tiêm vào vai hoặc tiêm qua tĩnh mạch ở cánh tay. Nếu không giảm đáng kể các cơn co thắt trong vòng 15 đến 30 phút, có thể dùng liều thứ hai 0,25 mg. Nếu liều thứ hai không hiệu quả, các phương pháp điều trị khác sẽ được xem xét. Tổng liều terbutaline không được vượt quá 0,5 mg và không nên dùng thuốc quá hai ngày mỗi lần.
Các hướng dẫn khuyến cáo nên điều trị cho người mẹ trong 48 đến 72 giờ sau đó ngừng điều trị. Trì hoãn sinh từ hai đến ba ngày sẽ giúp em bé có thêm thời gian trưởng thành và các loại thuốc giúp phổi của thai nhi hoạt động có hiệu lực.
Terbutaline đã được kê đơn dưới dạng thuốc uống trong những năm trước, nhưng dạng thuốc này đã bị ngừng sản xuất do các tác dụng phụ nguy hiểm và lo ngại về an toàn. Do đó terbutaline đường uống không được sử dụng nữa.
Terbutaline không còn được khuyến khích sử dụng lâu dài (hơn 72 giờ). Theo dõi tim liên tục là thực hành tiêu chuẩn. Điều quan trọng cần lưu ý là không bao giờ được sử dụng terbutaline bên ngoài bệnh viện. Thuốc chỉ được sử dụng trong bệnh viện khi có nhân viên y tế.
Terbutaline hoạt động như thế nào?
Terbutaline được chiết xuất từ một loại hormone gọi là epinephrine, được tiết ra khi căng thẳng (stress). Phản ứng này là một phần của phản ứng chiến đấu hoặc trốn chạy (fight or flight). Căng thẳng khiến nhiều cơ trong cơ thể co lại để một người sẵn sàng phản ứng nhanh. Tuy nhiên, có một số cơ sẽ thư giãn thay vì co lại khi căng thẳng. Cơ trơn là một loại cơ sẽ thư giãn khi gặp stress. Vì hầu hết tử cung được tạo thành từ cơ trơn, tử cung sẽ giãn ra để đáp ứng với một loại thuốc có chứa một số chất, chẳng hạn như epinephrine.
Terbutaline hiệu quả như thế nào?
Tác dụng của terbutaline và thời gian kéo dài của chúng khác nhau ở mỗi phụ nữ. Khi đáp ứng tốt với terbutaline, thuốc sẽ làm giảm số lượng và tần suất các cơn co thắt. Điều này có thể giúp trì hoãn việc chuyển dạ trong vài giờ, tùy thuộc vào tốc độ đáp ứng thuốc.
Khi sử dụng terbutaline cùng với steroid, chúng có thể làm giảm đáng kể nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe ở em bé. Sau 48 giờ, steroid có thể cải thiện chức năng phổi của trẻ và tăng cơ hội sống cho trẻ, giảm nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe lâu dài và giảm thời gian nằm trong NICU (đơn vị chăm sóc đặc biệt sơ sinh).
Các tác dụng phụ có thể có của terbutaline là gì?
Việc sử dụng terbutaline có thể thành công trong điều trị chuyển dạ sinh non. Tuy nhiên, nó đi kèm với một số rủi ro cho người mẹ và em bé.
Cho mẹ
Vì terbutaline có liên quan đến các hormone được giải phóng trong phản ứng chiến đấu hoặc trốn chạy, người mẹ có thể gặp phải những tác động tương tự khi dùng terbutaline như khi bị căng thẳng. Nhiều phụ nữ trải qua:
- Nhịp tim nhanh
- Thiếu máu cục bộ cơ tim
- Da đỏ bừng
- Tăng đường huyết thoáng qua
- Hạ kali máu
- Chấn động
- Bồn chồn
Một số phụ nữ gặp phải các tác dụng phụ nghiêm trọng hơn, chẳng hạn như nhịp tim không đều, phù phổi và đau ngực. Các tác dụng phụ nghiêm trọng hơn thường gặp khi dùng liều cao, nhưng các tác dụng này cũng có thể xảy ra với liều tiêu chuẩn. Terbutaline cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường. Cũng có những trường hợp tử vong khi sử dụng terbutaline.
Cho em bé
Terbutaline có thể làm tăng tạm thời nhịp tim và lượng đường trong máu của em bé. Những tác dụng phụ này thường không nghiêm trọng và dễ điều trị sau khi sinh nếu chúng xảy ra. Có những lo ngại về việc sử dụng lâu dài loại thuốc này vì tỷ lệ nguy hiểm cho em bé tăng lên.
Đối tượng nào không nên sử dụng terbutaline?
Ở những phụ nữ mắc các bệnh lý như đái tháo đường, các bệnh lý tim mạch hay bệnh cường giáp không nên sử dụng terbutaline vì các tác dụng phụ của thuốc này sẽ làm các bệnh lý nền trở nên nặng hơn.
Cục quản lý thuốc và thực phẩm Hoa Kỳ đã ban hành hướng dẫn vào tháng 2 năm 2011 về việc sử dụng terbutaline trong điều trị chuyển dạ sinh non. Cảnh báo này dành riêng cho việc sử dụng terbutaline “off-label” (kê đơn không theo hướng dẫn trên nhãn) điều trị chuyển dạ sinh non. Cảnh báo chỉ ra rằng thuốc dạng uống không bao giờ được sử dụng để điều trị chuyển dạ sinh non vì nó không có tác dụng và các tác dụng phụ đi kèm với nguy cơ quá cao. Đồng thời cũng cảnh báo rằng chỉ nên sử dụng terbutaline dạng tiêm trong những trường hợp khẩn cấp và không quá 48 đến 72 giờ. Sử dụng thuốc kéo dài làm tăng đáng kể nguy cơ mắc các vấn đề về tim mạch đe dọa tính mạng ở người mẹ.
Điều quan trọng là phải biết cảnh báo này, nhưng các tình huống cụ thể có thể khiến thuốc này được các bác sĩ chuyên khoa sử dụng trong thời gian dài hơn dưới sự giám sát chặt chẽ. Hãy hỏi ý kiến bác sĩ khi bạn vấn đề cần quan tâm
Xem thêm :