Bài viết này sẽ giải thích nguyên nhân gây ra tắc nghẽn lỗ chân lông và cách điều trị cũng như phòng ngừa chúng.
Thế nào là lỗ chân lông bị tắc?
Các tuyến trên mặt tiết ra một chất được gọi là bã nhờn (một loại dầu tự nhiên bao phủ da) có vai trò giữ ẩm. Do vậy, lỗ chân lông có chức năng dẫn dầu lên bề mặt da để có thể bảo vệ và dưỡng ẩm cho da.
Tuy nhiên, có những lúc mà bã nhờn, tế bào da chết và các chất khác bị mắc kẹt bên trong lỗ chân lông. Lỗ chân lông bị tắc có thể trông to hơn bình thường hoặc cảm thấy mấp mô.
Đôi khi lỗ chân lông bị tắc có thể dẫn đến mụn trứng cá, đặc biệt là nếu nó bị viêm. Theo Viện Da liễu Hoa Kỳ (AAD), mụn trứng cá là vấn đề về da phổ biến nhất ở quốc gia này, ảnh hưởng đến khoảng 50 triệu người mỗi năm.
Mụn trứng cá có thể gây ra một số loại mụn khác nhau như:
- Mụn đầu đen: Xuất hiện khi dầu và tế bào da chết bị kẹt trong lỗ chân lông, nhưng lỗ chân lông vẫn mở.
- Mụn đầu trắng : Những nốt mụn này xuất hiện khi lỗ chân lông đóng lại và chứa một lượng nhỏ mủ trắng .
- Mụn nhọt: Xuất hiện khi vi khuẩn, da chết và dầu bị mắc kẹt trong lỗ chân lông và gây sưng tấy, viêm nhiễm.
- Mụn nang: Là một dạng nặng của mụn trứng cá xuất hiện khi các nang phát triển bên dưới bề mặt da.
Mụn da (nguồn: https://nichebeautylab.com/)Mặc dù chúng không gây ra nguy hiểm nghiêm trọng với sức khỏe, nhưng lỗ chân lông bị tắc và mụn trứng cá có thể gây tăng sắc tố, sẹo, khiến nhiều người cảm thấy tự ti.
Nguyên nhân
Tế bào da chết và bã nhờn thường gây tắc lỗ chân lông, nhưng các yếu tố khác có thể khiến lỗ chân lông bị tắc nhiều hơn như:
- Các sản phẩm comedogenic: Các bác sĩ da liễu cảnh báo về những chất có thể làm bít lỗ chân lông có tên là comedogenic, ví dụ như các sản phẩm dành cho da (đồ trang điểm, kem chống nắng và kem dưỡng da)
- Độ đàn hồi của da: Các tác giả của một bài đánh giá vào năm 2016 kết luận rằng độ đàn hồi của da giảm khiến lỗ chân lông to và lộ rõ hơn, từ đó dễ bị tắc nghẽn hơn.
- Tiết bã nhờn: Có những người tiết nhiều bã nhờn hơn so với trung bình. Một nghiên cứu nhỏ từ năm 2006 phát hiện ra rằng người nào càng tiết ra nhiều bã nhờn thì họ càng có nhiều khả năng xuất hiện lỗ chân lông trên khuôn mặt. Một số yếu tố ảnh hưởng đến sản xuất dầu của da như nội tiết tố, di truyền và tuổi tác.
- Chủng tộc: Một nghiên cứu năm 2015 nhận thấy rằng những người từ một số chủng tộc nhất định dễ bị lỗ chân lông to hơn so với bình thường. Các nhà nghiên cứu cũng quan sát thấy rằng lỗ chân lông ở những người thuộc các nhóm chủng tộc khác nhau có sự khác biệt đáng kể về kích thước và yếu tố này dường như đóng một vai trò quan trọng hơn so với tuổi tác.
Bất cứ ai cũng có thể bị tắc nghẽn lỗ chân lông và mụn trứng cá. Theo AAD, mụn trứng cá phổ biến nhất ở độ tuổi từ 12 đến 24, nhưng thậm chí ở độ tuổi 30 và 40 vẫn có thể bị.
Cách làm sạch lỗ chân lông bị tắc
Video 6 cách làm THÔNG THOÁNG LỖ CHÂN LÔNG | Lỗ chân lông là gì ? Bs. Nguyễn Ngọc
Bạn có thể thực hiện một số bước tại nhà để giúp làm sạch lỗ chân lông bị tắc. AAD khuyến cáo nên áp dụng các phương pháp chăm sóc da sau đây để giúp lỗ chân lông thông thoáng hoặc giảm kích thước.
Sử dụng các sản phẩm noncomedogenic
Noncomedogenic là những sản phẩm không gây tắc nghẽn lỗ chân lông. Mọi người có thể tìm kiếm các sản phẩm trang điểm, chăm sóc da và chống nắng mà trên nhãn mô tả là noncomedogenic hoặc không chứa dầu.
Tránh gãi hoặc nặn
Một số người cảm thấy muốn gãi, nặn hoặc cọ lên các lỗ chân lông bị tắc và mụn trứng cá. Theo tổ chức AAD, điều này sẽ không làm sạch các vấn đề trên da. Trên thực tế, nó có thể khiến chúng trở nên tồi tệ hơn bằng cách gây tổn thương cho da.
Làm sạch nhẹ nhàng
Sử dụng sửa rửa mặt nhẹ nhàng, độ pH cân đối hai lần mỗi ngày với nước ấm (không dùng nước nóng) là một cách không thể thiếu để loại bỏ dầu thừa và tế bào chết trên da.
Bạn nên rửa mặt nhẹ nhàng, vì chà xát mạnh có thể gây mẩn đỏ và thu hút sự chú ý đến lỗ chân lông bị tắc.
Tẩy da chết
Tẩy da chết liên quan đến loại bỏ các tế bào chết trên bề mặt da. Làm điều này có thể giúp giảm kết cấu của lỗ chân lông bị tắc và trong một số trường hợp có thể giúp làm sạch lỗ tắc.
Có hai loại tẩy da chết: tẩy da chết cơ học: loại bỏ da chết vật lý bằng cách sử dụng khăn hoặc bàn chải và tẩy da chết hóa học: sử dụng các sản phẩm có tính axit ở mức độ an toàn để phá hủy các mảnh vụn.
Axit salicylic là một chất hóa học tẩy tế bào chết phổ biến giúp thông thoáng lỗ chân lông. Nó cũng hữu ích trong điều trị mụn trứng cá, tăng sắc tố và các tình trạng da thông thường khác. Bạn nên sử dụng kem chống nắng cùng với sản phẩm tẩy da chết hóa học, vì những sản phẩm này làm cho da nhạy cảm hơn với tia UV.
Retinol
Những người có làn da dầu, da lão hóa hoặc lỗ chân lông to có thể nhận thấy rằng da của họ kém đàn hồi, điều này góp phần làm cho lỗ chân lông bị tắc. Tăng độ đàn hồi của da có thể giúp giảm tắc nghẽn lỗ chân lông.
Retinol là một nguyên liệu chăm sóc da mà các bác sĩ da liễu khuyên dùng cho những người có làn da trưởng thành, da dầu hoặc bị mụn trứng cá. Bạn có thể thử các sản phẩm có ghi retinol hoặc retinyl palmitate trên nhãn.
Nên bắt đầu với sản phẩm có nồng độ thấp và sử dụng trước khi đi ngủ, vì retinol đôi khi có thể gây kích ứng da ban đầu. Phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú không nên sử dụng retinol.
Một số người cũng sử dụng mặt nạ than và miếng dán lỗ chân lông để giải quyết tình trạng lỗ chân lông bị tắc, nhưng không có nhiều bằng chứng chứng minh rằng những phương pháp này có hiệu quả.
Điều trị
Cần nhờ đến sự giúp đỡ của bác sĩ da liễu khi các phương pháp chăm sóc da tại nhà không hiệu quả. Họ có thể sử dụng các kỹ thuật sau để điều trị lỗ chân lông bị tắc:
Peel da (nguồn: https://ncsurgery.com/)
- Nặn hút: Sử dụng các công cụ đặc biệt, bác sĩ da liễu có thể hút bã nhờn một cách an toàn từ lỗ chân lông qua đó giảm được tình trạng mụn đầu đen hoặc mụn đầu trắng. Tuy nhiên, bạn không nên cố gắng làm phương pháp này ở nhà.
- Peel da: Bác sĩ da liễu có thể sử dụng phương pháp peel da hóa học để điều trị tình trạng da xỉn màu hoặc da sần sùi.
- Mài da vi điểm: Phương pháp điều trị này sẽ tẩy da chết vật lý bằng dụng cụ có đầu kim cương hoặc pha lê, giúp cải thiện kết cấu da không đồng đều.
- Điều trị axit hyaluronic: Một nghiên cứu nhỏ vào năm 2017 phát hiện ra rằng tiêm axit hyaluronic có thể làm giảm kích thước lỗ chân lông với ít tác dụng phụ.
Phòng ngừa
Lỗ chân lông bị tắc ảnh hưởng tới nhiều người, nhưng mọi người có thể thực hiện các bước để phòng ngừa tình trạng này tái phát sau khi bắt đầu điều trị.
AAD khuyên:
- Dưỡng ẩm và giữ sạch cho da
- Sử dụng các sản phẩm noncomedogenic
- Tẩy trang trước khi ngủ
- Tránh chạm lên mặt
- Tẩy tế bào chết các vùng da dễ bị xung huyết
- Sử dụng kem chống nắng không chứa dầu
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Bạn nên trao đổi với bác sĩ da liễu nếu lỗ chân lông bị tắc nghẽn gây ra đau và các phương pháp điều trị tại nhà không hiệu quả.
Tại phòng khám, bác sĩ da liễu sẽ kiểm tra da. Từ đó, họ sẽ có thể đề xuất phương pháp điều trị phù hợp với loại da và nhu cầu của từng người.
Trong một số trường hợp, bác sĩ da liễu có thể kê đơn thuốc hoặc giới thiệu các sản phẩm chăm sóc da.
Tóm tắt
Lỗ chân lông bị tắc có thể trông to ra, mấp mô, hoặc trong trường hợp mụn đầu đen sẽ có màu sẫm. Da tiết ra càng nhiều dầu thì càng có nhiều khả năng gây tắc nghẽn lỗ chân lông.
Bạn nên sử dụng các kỹ thuật và sản phẩm chăm sóc da để điều chỉnh hoặc làm sạch lỗ chân lông bị tắc. Các thành phần như axit salicylic hoặc retinol có thể hữu ích.
Nếu một người lo lắng về lỗ chân lông bị tắc hoặc không chắc nên áp dụng phương pháp điều trị nào nên tham khảo ý kiến từ bác sĩ da liễu để biết được phương pháp điều trị tốt nhất.
Xem thêm: