Trong 5 tháng đầu đời, cân nặng của em bé sẽ tăng gấp đôi cân nặng lúc sinh. Đạt mốc một tuổi cân nặng tăng gấp ba lần lúc mới chào đời. Nhưng cũng giống như người lớn, trẻ sơ sinh có hình dạng và kích thước khác nhau.
Một số trẻ sơ sinh tăng cân rất nhanh. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) các chỉ số phát triển của trẻ trai thường nhanh hơn trẻ gái.
Những trẻ khỏe mạnh, tăng cân tốt chân tay thường bụ bẫm, có ngấn. Một số trường hợp trẻ phát triển chiều dài nhìn có vẻ gầy hơn. Tuy nhiên điều này là hoàn toàn bình thường.
Bác sĩ nhi khoa sẽ cân trẻ thường xuyên trong các lần thăm khám để đảm bảo trẻ có tốc độ phát triển bình thường so với nhóm trẻ ở cùng độ tuổi. Các bé có tốc độ tăng trưởng khác nhau nên một số trường hợp cân nặng của trẻ có thể cao hoặc thấp hơn so với các trẻ khác một chút.
Trẻ bú sữa mẹ so với trẻ bú sữa công thức
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), trẻ bú sữa mẹ tăng cân mạnh mẽ trong ba tháng đầu, tốc độ này giảm dần trong những tháng sau đó. Về tổng thể trong năm đầu tiên trẻ bú mẹ tăng cân chậm hơn trẻ bú sữa công thức.
Sự chênh lệch là không đáng kể nên dù là trẻ bú sữa mẹ hay trẻ bú sữa công thức khi dưới hai tuổi có thể theo dõi sự tăng trưởng theo biểu đồ của WHO.
Bạn có thể thấy trẻ tăng cân mỗi tuần, cụ thể:
Trẻ bú sữa mẹ
Trẻ bú sữa mẹ tăng cân nhanh hơn trẻ bú sữa công thức trong 3 tháng đầu đời.
Có thể giải thích vấn đề này là do sữa mẹ là nguồn dưỡng chất thiết yếu, bổ dưỡng dành cho trẻ, thành phần các chất trong sữa mẹ có thể thay đổi tùy thuộc chế độ dinh dưỡng của mẹ, điều này không thấy khi sử dụng sữa công thức.
Thêm nữa, khi bú bình, lượng sữa trẻ bú có thể khác với lượng sữa công thức mà trẻ cùng tuổi nhận được.
Khi trẻ bú sữa công thức cần nhiều calo hơn, trẻ phải bú nhiều hơn trong mỗi lần bú. Trong khi sữa mẹ có thể thay đổi thành phần và hàm lượng calo một cách linh động tùy thuộc vào nhu cầu của em bé.
Trung bình, trẻ bú sữa mẹ bú khoảng 800 ml (27 ounce) mỗi ngày trong 6 tháng đầu đời. Theo nguyên tắc chung, hãy cho trẻ bú theo nhu cầu để trẻ nhận được tất cả lượng calo và các loại dưỡng chất cần thiết.
Nếu bạn đang nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ, bạn có thể cần theo dõi cân nặng của bé cẩn thận hơn một chút trong những tuần đầu.
Tăng cân là một cách để xác định việc cho con bú đang diễn ra đúng cách, hiệu quả - nó không chỉ là dấu hiệu cho biết lượng sữa bạn cung cấp đủ dùng cho trẻ mà còn cho thấy việc bú sữa mẹ của bé đang được thực hiện đúng cách.
Trẻ bú sữa công thức
Trẻ bú sữa công thức thường tăng cân nhanh hơn trẻ bú mẹ sau 3 tháng đầu đời.
Với việc nuôi con bằng sữa công thức, bạn sẽ dễ dàng biết được chính xác lượng sữa con mình đang bú. Bạn có thể biết con bạn đã uống hết bao nhiêu ml bằng cách nhìn vào các vạch thể tích trên thành bình.
Nhưng việc cố gắng cho trẻ bú hết bình sữa đã pha đôi khi khiến cho trẻ bị no quá mức so với nhu cầu.
Trên thực tế, một nghiên cứu năm 2016 cho thấy việc sử dụng bình sữa lớn hơn để pha có thể khiến trẻ tăng cân nhanh hơn trong 6 tháng đầu.
Các nhà nghiên cứu đã kiểm tra cân nặng của 386 trẻ sơ sinh lúc hai tháng tuổi. Họ phát hiện ra rằng những đứa trẻ bú bình từ loại trên 150ml nặng hơn khoảng 0,21 kg so với những đứa trẻ bú bình thể tích nhỏ hơn.
Điều này giống như người lớn sử dụng đĩa nhỏ hơn để cảm thấy no nhanh hơn và tránh ăn quá nhiều!
Phải làm gì nếu con bạn không tăng cân
Đảm bảo chế độ dinh dưỡng hợp lý cho trẻHầu hết tất cả trẻ sơ sinh đều có hiện tượng giảm cân sinh lý trong tuần đầu tiên. Tuy nhiên, đừng lo lắng. Miễn là đảm bảo chế độ dinh dưỡng hợp lý, chúng sẽ nhanh chóng ăn bù trong những tuần tới.Trẻ sơ sinh giảm trung bình từ 7 đến 10 % trọng lượng cơ thể trong vài ngày đầu tiên và trở lại mức cân nặng lúc sinh sau 10 đến 14 ngày. Nếu không tăng cân, hãy trao đổi với bác sĩ nhi khoa và các chuyên gia về việc cho con bú để tìm nguyên nhân và giải quyết vấn đề.
Nếu bạn gặp phải thách thức trong việc cho con bú trong những ngày đầu sau sinh, đây là điều hoàn toàn bình thường! Việc nuôi con bằng sữa mẹ thường phức tạp hơn những gì cha mẹ mong đợi.
Tìm kiếm sự trợ giúp của các chuyên gia nếu bạn có những vấn đề sau:
- Bé ngậm không đủ sâu, hoặc mẹ bị đau khi bú
- Động tác bú yếu ớt
- Nước tiểu có màu vàng sẫm
- Có sợi màu nâu đỏ trong tã của bé
- Nghe thấy tiếng click hoặc nghẹn khi bé đang bú
- Số lần thay tã ít hơn 2 đến 4 lần trong ngày
- Trẻ ít chơi hay ngủ gà ngủ gật
- Tiếng khóc yếu ớt
- Có dấu hiệu vàng da
- Có dấu hiệu mất nước
Thường xuyên theo dõi cân nặng tại nhà hoặc tại phòng khám của bác sĩ - là điều quan trọng vì qua đó có thể đánh giá hiệu quả chế độ chăm sóc dĩnh dưỡng hiện tại của bé.
Nếu trẻ không tăng cân trở lại sau 10 đến 14 ngày, sụt cân quá nhiều hoặc tăng trưởng quá chậm, hãy trao đổi với chuyên gia y tế hoặc bác sĩ nhi khoa để tìm nguyên nhân.
Nếu bạn cần tìm sữa công thức thay thế, đừng lo lắng vì nhiều người cũng có hoàn cảnh như vậy.
Nuôi con bằng sữa mẹ mang lại nhiều lợi ích cũng như tận dụng được nguồn sữa tự nhiên giàu dinh dưỡng cung cấp đủ dưỡng chất thiết yếu cho bé.
Kết luận
Trẻ sơ sinh có tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ trong năm đầu tiên. Mỗi trẻ có tốc độ tăng trưởng khác nhau nên khi có sự chênh lệch cân nặng giữa các bé bạn cũng đừng quá lo lắng.
Việc tăng cân phụ thuộc nhiều yếu tố như gen di truyền, mức độ hoạt động và loại sữa trẻ đang dùng.
Sử dụng biểu đồ tăng trưởng phù hợp và các phương pháp cân nặng để theo dõi sự phát triển của bé.
Đừng lo lắng nếu đường cong tăng trưởng của bé trông hơi khác so với mức trung bình. Trao đổi với bác sĩ nếu bạn lo lắng. Hãy đảm bảo con bạn tăng cân liên tục và duy trì mức độ này một cách ổn định.
Xem thêm: