Video: Sa tạng chậu
Bệnh sa tử cung có thể gặp ở phụ nữ ở mọi lứa tuổi, nhưng thường xuất hiện ở những phụ nữ sau mãn kinh có tiền sử một hoặc nhiều ca sinh nở qua đường âm đạo.
Sa tử cung nhẹ thường không cần điều trị. Nhưng nếu sa tử cung gây khó chịu hoặc làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, người bệnh cần phải đi khám và điều trị.
Triệu chứng sa tử cung
Sa tử cung nhẹ thường không có triệu chứng. Các dấu hiệu và triệu chứng của sa tử cung từ trung bình đến nặng bao gồm:
- Cảm giác tức nặng hơn hoặc kéo giãn trong xương chậu
- Có tạng nhô ra từ âm đạo
- Các vấn đề về tiết niệu, chẳng hạn như rò rỉ nước tiểu (tiểu không kiểm soát) hoặc bí tiểu
- Khó đi đại tiện
- Cảm giác như đang ngồi trên một quả bóng nhỏ hoặc như có thứ gì đó rơi ra khỏi âm đạo
- Những lo lắng về tình dục, chẳng hạn như cảm giác lỏng lẻo ở mô âm đạo
Thông thường, các triệu chứng ít gây khó chịu hơn vào buổi sáng và trầm trọng hơn vào cuối ngày.
Khi nào cần đi khám?
Nên đi khám để được chẩn đoán và tham khảo các lựa chọn nếu các dấu hiệu và triệu chứng của sa tử cung trở nên khó chịu và làm ảnh hưởng đến các hoạt động bình thường.
Nguyên nhân gây sa tử cung
Sa tử cung là kết quả của sự suy yếu các cơ vùng chậu và các mô nâng đỡ. Nguyên nhân khiến các mô và cơ vùng chậu bị suy yếu bao gồm:
- Thai kỳ
- Chuyển dạ và sinh nở khó khăn hoặc chấn thương trong khi sinh
- Sinh em bé quá cân
- Thừa cân hoặc béo phì
- Giảm mức estrogen (hormone nữ) sau khi mãn kinh
- Táo bón mãn tính
- Ho mãn tính hoặc viêm phế quản
- Mang vác vật nặng lặp đi lặp lại
Các yếu tố có thể làm tăng nguy cơ bị sa tử cung bao gồm:
- Một hoặc nhiều lần mang thai và sinh đường âm đạo
- Sinh em bé quá cân
- Tuổi cao
- Béo phì
- Tiền sử phẫu thuật vùng chậu
- Táo bón mãn tính hoặc thường xuyên căng thẳng khi đi tiêu
- Tiền sử gia đình bị yếu mô liên kết
- Là người gốc Tây Ban Nha hoặc da trắng
Các biến chứng
Sa tử cung thường liên quan đến sa các cơ quan vùng chậu khác, bao gồm:
- Sa trước (sa bàng quang). Sự suy yếu của mô liên kết ngăn cách bàng quang và âm đạo có thể khiến bàng quang bị phình vào âm đạo. Sa trước còn được gọi là sa bàng quang.
- Sa sau âm đạo (trực tràng). Sự suy yếu của mô liên kết ngăn cách trực tràng và âm đạo có thể khiến trực tràng phình ra thành âm đạo. Triệu chứng có thể gặp là khó khăn khi đại tiện.
Tình trạng sa tử cung nặng có thể đẩy lồi niêm mạc âm đạo, khiến phần niêm mạc nhô ra bên ngoài cơ thể. Mô âm đạo cọ xát với quần áo có thể dẫn đến loét âm đạo, nặng hơn là nhiễm trùng ổ loét.
Phòng ngừa sa tử cung
Để giảm nguy cơ sa tử cung, hãy cố gắng:
- Thực hiện bài tập Kegel thường xuyên. Những bài tập này có thể tăng cường cơ sàn chậu - đặc biệt quan trọng sau khi sinh con.
- Điều trị và ngăn ngừa táo bón. Uống nhiều nước và ăn thực phẩm giàu chất xơ, chẳng hạn như trái cây, rau, đậu và ngũ cốc nguyên hạt.
- Tránh nâng vật nặng và nâng đúng cách. Khi nâng, sử dụng chân thay vì thắt lưng hoặc lưng.
- Kiểm soát cơn ho. Điều trị ho mãn tính hoặc viêm phế quản, và không hút thuốc.
- Tránh tăng cân. Nói chuyện với bác sĩ để xác định cân nặng lý tưởng và xin lời khuyên về các chiến lược giảm cân.
Chẩn đoán sa tử cung
Sa tử cung xuống âm đạo. Nguồn: Dhanranvati HospitalChẩn đoán sa tử cung dựa vào khám phụ khoa.
Trong khi khám phụ khoa, bác sĩ có thể sẽ yêu cầu:
- Khám âm đạo: Giúp bác sĩ đánh giá xem tử cung đã trượt vào âm đạo bao xa.
- Siết cơ vùng chậu giống như đang ngăn dòng nước tiểu. Thử nghiệm này kiểm tra sức mạnh của các cơ vùng chậu.
Người bệnh cần điền vào bảng câu hỏi để giúp bác sĩ đánh giá mức độ ảnh hưởng của sa tử cung đến chất lượng cuộc sống. Thông tin này giúp định hướng các quyết định điều trị.
Nếu mắc chứng tiểu không kiểm soát nghiêm trọng, bác sĩ có thể đề nghị các xét nghiệm để đo mức độ hoạt động của bàng quang (xét nghiệm niệu động học).
Điều trị sa tử cung
Việc điều trị tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng sa tử cung. Bác sĩ có thể đề nghị:
- Các biện pháp tự chăm sóc: Nếu bệnh sa tử cung gây triệu chứng nhẹ hoặc không có triệu chứng, các biện pháp tự chăm sóc đơn giản có thể giúp giảm bớt hoặc giúp ngăn ngừa tình trạng sa nặng hơn. Các biện pháp tự chăm sóc bao gồm thực hiện các bài tập Kegel để tăng cường cơ vùng chậu, giảm cân và điều trị táo bón.
- Đặt vòng Pessary. Pessary âm đạo là một vòng nhựa hoặc cao su được đưa vào âm đạo để hỗ trợ các mô phồng lên. Cần phải thường xuyên tháo ra để vệ sinh.
Phẫu thuật sa tử cung
Bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật điều trị chứng sa tử cung. Phẫu thuật xâm lấn tối thiểu (mổ nội soi) hoặc mổ qua đường âm đạo có thể là một lựa chọn.
Phẫu thuật có thể bao gồm:
- Sửa chữa các mô sàn chậu bị suy yếu. Phẫu thuật này thường được tiếp cận qua âm đạo nhưng đôi khi qua ổ bụng. Bác sĩ phẫu thuật sẽ sử dụng mô của chính bệnh nhân, mô của người hiến tặng hoặc vật liệu tổng hợp để làm vững chắc các cấu trúc sàn chậu bị suy yếu để hỗ trợ các cơ quan vùng chậu.
- Cắt bỏ tử cung: Cắt bỏ tử cung được chỉ định đối với một số trường hợp sa tử cung nhất định. Cắt bỏ tử cung nói chung là an toàn, nhưng bất kỳ cuộc phẫu thuật nào cũng có nguy cơ biến chứng.
Hãy trao đổi với bác sĩ về tất cả các lựa chọn điều trị để biết tất cả những rủi ro và lợi ích của từng phương pháp để có thể chọn những gì tốt nhất.
Thay đổi lối sống và các biện pháp khắc phục tại nhà
Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng sa tử cung, các biện pháp tự chăm sóc có thể giúp giảm bớt sự khó chịu:
- Thực hiện các bài tập Kegel để tăng sức mạnh cơ vùng chậu và hỗ trợ cân bằng cơ bị suy yếu
- Tránh táo bón bằng cách ăn thực phẩm giàu chất xơ và uống nhiều nước
- Tránh ngồi xổm
- Tránh khuân vác nặng
- Kiểm soát cơn ho
- Giảm cân nếu bị thừa cân hoặc béo phì
Bài tập Kegel
Bài tập Kegels. Nguồn: HealthlineBài tập Kegel giúp tăng cường cơ sàn chậu. Sàn chậu khỏe sẽ hỗ trợ tốt hơn cho các cơ quan vùng chậu, ngăn ngừa tình trạng sa nặng hơn và làm giảm các triệu chứng liên quan đến sa tử cung.
Cách thực hiện các bài tập Kegel:
- Siết chặt (co) cơ sàn chậu như thể đang cố gắng ngăn chặn khí đi ra ngoài.
- Giữ cơn co trong 5 giây, và sau đó thư giãn trong 5 giây. Nếu việc này quá khó, hãy bắt đầu bằng cách giữ 2 giây và thư giãn trong 3 giây.
- Cố gắng giữ mỗi chu kì cơn co trong 10 giây.
- Đặt mục tiêu ít nhất ba bộ 10 lần lặp lại mỗi ngày.
Các bài tập Kegel sẽ hiệu quả nhất khi được hướng dẫn bởi một chuyên gia vật lý trị liệu và được đánh giá bằng các thiết bị đo đạc sinh học, là các thiết bị theo dõi giúp đảm bảo người bệnh đang siết chặt các cơ đúng cách trong khoảng thời gian tốt nhất.
Khi đã học được phương pháp thích hợp, người bệnh có thể thực hiện các bài tập Kegel bất cứ lúc nào, cho dù đang ngồi tại bàn làm việc hay thư giãn ở nhà.
Chuẩn bị cho lần đi khám
Dưới đây là một số thông tin để giúp người bệnh chuẩn bị sẵn sàng trước khi đi khám.
Người bệnh có thể làm gì
- Liệt kê các triệu chứng đang gặp phải và thời gian diễn ra bao lâu
- Liệt kê tất cả các loại thuốc, vitamin và thực phẩm bổ sung đang dùng, gồm cả liều lượng
- Liệt kê thông tin cá nhân và y tế chính, bao gồm các bệnh lý khác, những thay đổi gần đây trong cuộc sống và các yếu tố gây căng thẳng
- Chuẩn bị các câu hỏi để hỏi bác sĩ
Đối với bệnh sa tử cung, một số câu hỏi cơ bản cần hỏi bác sĩ bao gồm:
- Tôi có thể làm gì ở nhà để giảm bớt các triệu chứng của mình?
- Khả năng sa sẽ nặng hơn nếu tôi không làm gì?
- Bác sĩ đề xuất phương pháp điều trị nào?
- Bệnh có tái phát sau khi điều trị hoặc phẫu thuật không ?
- Những rủi ro của phẫu thuật là gì?
Khi đi khám, đừng ngần ngại hỏi những câu hỏi khác khi chúng xảy ra với bản thân mình.
Bác sĩ có thể sẽ hỏi một số câu hỏi, bao gồm:
- Người bệnh đang gặp phải những triệu chứng nào?
- Lần đầu tiên nhận thấy các triệu chứng của mình là khi nào? Chúng có xấu đi theo thời gian không?
- Có bị đau vùng chậu không?
- Có bao giờ bị rò rỉ nước tiểu không?
- Đã bị ho nặng hoặc liên tục chưa?
- Có làm bất kỳ công việc nặng nhọc nào trong công việc hoặc các hoạt động hàng ngày không?
- Có căng thẳng khi đi tiêu không?
- Có ai trong gia đình đã từng bị sa tử cung hoặc bất kỳ vấn đề nào khác về vùng chậu không?
- Đã sinh bao nhiêu đứa con? Có sinh đường âm đạo không?
- Có dự định sinh con trong thời gian tới không?
Xem thêm: