Rò tiêu hóa: nguyên nhân, chẩn đoán và điều trị

Rò tiêu hóa là gì?

Điều này có thể dẫn đến nhiễm trùng khi những chất này rò rỉ vào da hoặc các cơ quan khác. 

Rò tiêu hóa thường xảy ra nhất sau khi phẫu thuật trong ổ bụng và những người có vấn đề về tiêu hóa mãn tính cũng có nguy cơ cao hình thành lỗ rò.

Các loại rò tiêu hóa

Có bốn loại rò tiêu hóa chính: 

Rò ruột non Hình ảnh rò ruột non, nguồn ảnh www.medicalnewstoday.comTrong lỗ rò ruột non, dịch dạ dày rò rỉ từ một phần của ruột sang phần kia nơi các nếp gấp tiếp xúc. Đây còn được gọi là lỗ rò "từ ruột đến ruột".

Rò ngoài đường tiêu hóa

Hình ảnh rò ngoài đường tiêu hoá- nguồn ảnh healthjade.netLoại lỗ rò này xảy ra khi dịch dạ dày rò rỉ từ ruột đến các cơ quan khác, chẳng hạn như bàng quang, phổi hoặc hệ thống mạch máu.

Lỗ rò bên ngoài 

Hình ảnh rò đường tiêu hoá ra ngoài da, nguồn ảnh www.cookbiotech.comTrong một lỗ rò bên ngoài, dịch dạ dày rò rỉ qua da. Nó còn được gọi là “lỗ rò trên da”. 

Rò phức tạp 

Một lỗ rò phức tạp là một lỗ rò xảy ra ở nhiều cơ quan.

Nguyên nhân của rò tiêu hóa

 Có một số nguyên nhân khác nhau gây ra chứng rò tiêu hoá. Chúng bao gồm: 

Các biến chứng phẫu thuật

Sau phẫu thuật có thể gây rò đường tiêu hoá – nguồn ảnh www.flickr.comKhoảng 85 đến 90 phần trăm rò tiêu hoá phát triển sau khi phẫu thuật trong ổ bụng. Bạn có nhiều khả năng phát triển một lỗ rò nếu bạn có:

• Bệnh ung thư
• Xạ trị vùng bụng
• Tắc ruột 
• Các vấn đề về khâu phẫu thuật
• Các vấn đề về vết mổ
•  Áp xe
• Nhiễm trùng 
• Tụ máu hoặc cục máu đông dưới da
• Khối u
• Suy dinh dưỡng

Rò tiêu hóa tự phát

Bệnh crohn có thể gây rò tiêu hoá tự phát, nguồn ảnh worldakkam.comRò tiêu hoá hình thành mà không rõ nguyên nhân chiếm khoảng 15 đến 25% trường hợp. Đây còn được gọi là sự hình thành tự phát. 

Các bệnh viêm ruột, chẳng hạn như bệnh Crohn, có thể gây ra bệnh này. Có tới 40% những người bị bệnh Crohn phát triển một lỗ rò vào một thời điểm nào đó trong cuộc đời của họ. Nhiễm trùng ruột, chẳng hạn như viêm túi thừa, và suy mạch máu (lưu lượng máu không đủ) là những nguyên nhân khác. 

Chấn thương

Chấn thương do dao đâm có thể gây rò tiêu hoá, nguồn ảnh . fliphtml5.com

Chấn thương thể chất, chẳng hạn như vết thương do súng bắn hoặc dao đâm xuyên vào bụng, có thể gây ra rò tiêu hoá. Tuy nhiên nguyên nhân này hiếm gặp.

Các triệu chứng và biến chứng của rò tiêu hoá

Các triệu chứng của bệnh sẽ khác nhau tùy thuộc vào vị trí lỗ rò bên trong hay bên ngoài. 

Các lỗ rò bên ngoài gây tiết dịch qua da. Chúng đi kèm với các triệu chứng khác, bao gồm:

• Đau bụng
• Tắc ruột 
• Sốt
• Số lượng bạch cầu tăng cao

Những người có lỗ rò tiêu hoá bên trong có thể gặp phải:

• Bệnh tiêu chảy
• Chảy máu trực tràng
• Nhiễm trùng máu hoặc nhiễm trùng huyết
• Kém hấp thu chất dinh dưỡng và giảm cân
• Mất nước
• Bệnh lý có từ trước trở nên trầm trọng hơn

 Biến chứng nghiêm trọng nhất của bệnh là nhiễm trùng huyết, một  cấp cứu y khoa trong đó cơ thể có phản ứng nghiêm trọng với vi khuẩn. Tình trạng này có thể dẫn đến huyết áp thấp, tổn thương các cơ quan và tử vong.

Khi nào đến gặp bác sĩ ?

Liên hệ với bác sĩ của bạn nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào sau khi phẫu thuật:

• Thay đổi đáng kể thói quen tiêu hoá
• Tiêu chảy nặng
• Rò chất dịch từ vết mổ ở bụng hoặc hậu môn
• Đau bụng bất thường

Xét nghiệm và chẩn đoán rò tiêu hóa

Rò dạ dày trên X-quang, nguồn ảnh www.researchgate.netTrước tiên, bác sĩ sẽ tìm hiểu tiền sử phẫu thuật và đánh giá các triệu chứng hiện tại của bạn. Họ có thể cho bạn làm một số xét nghiệm máu để chẩn đoán bệnh. 

Các xét nghiệm này thường sẽ đánh giá các chất điện giải trong huyết thanh và tình trạng dinh dưỡng, đo nồng độ albumin và tiền albumin . Đây đều là hai loại protein đóng vai trò quan trọng trong việc chữa lành vết thương.

 Nếu lỗ rò nằm bên ngoài, dịch tiết có thể được gửi đến phòng thí nghiệm để phân tích. Chụp đường rò có thể được thực hiện bằng cách tiêm thuốc cản quang vào lỗ dò trên da và chụp X-quang.

Việc tìm kiếm các lỗ hổng bên trong có thể khó khăn hơn. Bác sĩ có thể tiến hành các xét nghiệm sau:

Nội soi trên và dưới bao gồm việc sử dụng một ống mềm, mỏng có gắn camera  để quan sát tình trạng trong đường tiêu hóa của bạn. Thiết bị này được gọi là ống nội soi. 

Hình ảnh rò dạ dày trên nội soi, nguồn ảnh www.researchgate.net

Chụp X quang toàn bộ đường tiêu hóa trên và dưới với môi trường cản quang có thể được sử dụng. Thuốc cản quang có thể là bari đường uống nếu bác sĩ cho rằng bạn có thể có lỗ rò dạ dày hoặc ruột. Thuốc thụt bari có thể được sử dụng nếu bác sĩ cho rằng bạn có một lỗ rò ở đại tràng. 

Siêu âm hoặc chụp cắt lớp vi tính có thể được sử dụng để tìm lỗ rò ruột non hoặc các khối áp xe.

Chụp đường rò bao gồm việc tiêm thuốc cản quang vào lỗ rò trên da của bạn và sau đó chụp X-quang. 

Đối với một lỗ rò liên quan đến các ống dẫn chính của gan hoặc tuyến tụy của bạn, bác sĩ có thể yêu cầu một phương tiện chẩn đoán hình ảnh đặc biệt gọi là chụp cộng hưởng từ mật tụy. 

Điều trị rò tiêu hóa

Bác sĩ sẽ đánh giá kỹ lưỡng đường rò của bạn để xác định khả năng nó tự đóng lại. 

Các lỗ rò tiêu hóa được phân loại dựa trên lượng dịch dạ dày thấm qua lỗ thông. 

Các lỗ rò cung lượng thấp tạo ra ít hơn 200 ml (mL) dịch dạ dày mỗi ngày. 

Các lỗ rò cung lượng cao tạo ra khoảng 500 mL mỗi ngày. 

Một số loại lỗ rò tự đóng khi: 

Nhiễm trùng được kiểm soát

• Cơ thể đang hấp thụ đủ chất dinh dưỡng
• Sức khỏe tổng thể tốt
• Chỉ có một lượng nhỏ dịch dạ dày đi qua lỗ rò  

Việc điều trị của bạn sẽ tập trung vào dinh dưỡng tốt và ngăn ngừa nhiễm trùng vết thương nếu bác sĩ cho rằng lỗ rò của bạn có thể tự đóng lại.

 Điều trị có thể bao gồm: 

• Bù dịch
• Điều chỉnh chất điện giải
• Cân bằng kiềm toan
• Giảm lượng dịch từ lỗ rò 
• Kiểm soát nhiễm trùng và đề phòng nhiễm khuẩn huyết
• Bảo vệ da và chăm sóc vết thương liên tục  

Quá trình xử lý bệnh có thể mất vài tuần hoặc thậm chí vài tháng. Bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật đóng lỗ rò nếu tình trạng không cải thiện sau ba đến sáu tháng điều trị.

Tiên lượng xa

Lỗ rò tiêu hóa tự đóng khoảng 25% trong khoảng thời gian cho phép mà không cần phẫu thuật ở những người khỏe mạnh và khi lượng dịch dạ dày được sản xuất ít.

Rò đường tiêu hoá thường phát triển sau khi phẫu thuật bụng hoặc do rối loạn tiêu hóa mãn tính. Do vậy hãy nói chuyện với bác sĩ về những nguy cơ của bạn và  cách phát hiện các triệu chứng của một lỗ rò đang phát triển.